Ir al contenido

Ir al índice

“Ngayeje jebi je tjanelai chjota xi kixi kjima”

“Ngayeje jebi je tjanelai chjota xi kixi kjima”

“Ngayeje jebi je tjanelai chjota xi kixi kjima, je xi kʼoati koa̱nle koakoyale xi kjaʼaí” (2 TIMOTEO 2:2TNM).

KJOAJNDA 42, 53

1, 2. Jósʼin síkjaʼaitsjen kʼa je chjota tʼatsʼe jme xá xi sʼín.

NʼIO nkjín chjota xi kʼoasʼin síkjaʼaitsjen nga kui xále xi tsoni tsa nʼio chjí jchatokon kʼoa tsa mai. Tjín ʼnde jñani kui kjonangile xínkjín je chjota jme xá xi sʼín kʼianga tosʼa bexkon xínkjín.

2 Ya Biblia sakʼoaa kʼoatso jme xá xi kisʼin kʼa je chjota. Tobʼelañá, kʼoatso nga tao̱nbasen tsakʼéña je Mateo, nga xjoa̱le cho̱ kisikjoannda je Simón kʼoa nga chjinexki koan je Lucas (Mateo 10:3; Hechos 10:6; Colosenses 4:14). Kʼoati síkʼaxki̱ je Biblia jme xá xi kisʼenele je chjota xi Jeobá kisixále. Si̱kjaʼaitsjenla je rey David, je profeta Elías kao je pastro Pablo. Nʼio chjí tsabekon jme xá xi kitsjoale Jeobá. Ñá kʼoati tjínnele chjí jchatokoán tojme xá xi tinʼia nga tinixálee Jeobá.

3. Ánni nga ndatjínsíni nga je ndsʼee xi jejchínga katatsoyale je xi sʼa xti (chótsenlai sén xi faʼaitʼa ibi).

3 Ñá xi choʼndale Jeobá maa tsjoa tjío tokoán nga tinixálee je Jeobá kʼoa chjí ʼyatokoán jme xá xi kjinená. Nʼio nkjín mañá xi nʼio tsjoachaa jmeni xi nʼia nga tinixálee Niná kʼoa mená kui kʼoasʼiaan ngantsjai. Tonga kʼianga jemajchíngaa jelikui tikʼoamaniná kʼoanʼia jokinʼia nga sʼa xtiaa (Eclesiastés 1:4). Kʼoa ñá xi testigole Jeobá maa sakʼoaa ñʼai maná jebi. Ánni. Kuinga sa tse sa tse tíʼmiyason Énle Niná. Kʼoa je naxinandále Niná kui tísíchjén jmeni xi sʼa kjibʼatsen ndʼaibi nga tíʼmiyason énnda chjotse kʼoa nga ngisasa nkjín chjota tíʼmiyale. Kʼoa je ndsʼee xi jejchínga sakʼoa ñʼai male nga tíbʼantjaiya josʼin kjimaxá ndʼaibi (Lucas 5:39). Kʼoa nga jemajchíngaa toxá likui tikʼoakji nganʼio sʼeniná joni ngasʼa xtiaa (Proverbios 20:29). Kuinga ndatjínsíni nga je ndsʼee xi jejchínga katatsoyale je xi sʼa xti nga ngisasa tse xá sʼe̱nele (tʼexkiai Salmo 71:18). *

4. Ánni nga ñʼai ma kʼanile ndsʼee nga kjaʼaí xi bánele je xá xi sʼín (chótsenlai rekuadro “ Ánni nga ñʼai maniná nga kjaʼaí xi fanelee xá xi tjín ya jinjtín”).

4 Je ndsʼee xi xá kjinele jinnaxinandále Niná, sakʼoaa likui tso kon nga kjaʼaí xi bánele je xá xi sʼín (chótsenlai je rekuadro “Jósʼin tsoyanile”). Tjínkʼa ndsʼee xi ba male nga kui síkjaʼaitsjen nga tsín tikui xá xi nʼio tsjoake kʼoasʼinni. Kʼoati tjínkʼa xi aon male nga kui síkjaʼaitsjen nga kjaʼaí xi kʼoasʼin je xá xi jenʼio kitsjentʼale. Tsakui nichxin kui makjáojinle nga tsín nda koa̱nxá tsa tsín je koandiaa. Kʼoa tsa kʼoasʼin síkjaʼaitsjenje̱ nga tsín maʼale nga kjaʼaí xi kuitsoyale. Kʼoa xi ijngosani, je xi sʼa xti tjínnele tsejta koa̱n kʼiatsa tsín ndi̱to̱n bʼaile xá ya jinjtín.

5. Jmé kjoachjonangi xi chótʼayajiaan i̱ kjoaʼmiya jebi.

5 Ánni nga nʼio chjínile nga je ndsʼee xi jejchínga kuinyakao je xi sʼa xti nga ngisasa tse xá sʼe̱nele ya jinjtín. Jósʼin koa̱n kuinyakao (2 Timoteo 2:2). Kʼoa je xi sʼa xti, ánni nga tjínnenile kuenta sʼin josʼin síxá je ndsʼee xi jejchínga kʼoa nga tsjoáʼnde nga kʼuínyale. Kataʼyala jósʼin tsakasenkao rey David je tile kʼianga jngo xá xi nʼio tjínle kjoandosin kisʼenele.

DAVID TSAKASENKAO JE SALOMÓN

6. Jméni xi koanmele kʼoakisʼin je rey David, tonga jókitsole Jeobá.

6 Je David nʼio nkjín nó nga chjota kitjenngike kʼoa xinxin ʼnde kikʼejna. Kʼianga jetsakatéxoma nʼio nda kji ndʼia tsakʼejnaʼya. Kuinga je David kʼoakitsosínile je profeta Natán nga nʼio nda kji ndʼia tíjnaʼya je, tonga nga to ndʼianajño tíjnaʼya je kaxa̱ jña kixinya je kjoa xi kisʼendajin. Je David kui xi koanmele nga jngo yo̱ngo̱ xi nʼio naskákji kʼoendale je Jeobá. Kʼoa je Natán i kitsole: “Kʼoatʼiain tojmeni xi tíjnajin ni̱ma̱li, nga̱ je Niná xi kixi yaa tjen tíjnakaoli”. Tonga je Jeobá alikui kʼoasʼin kisikjaʼaitsjen joni je profeta Natán. Kuinga je Natán kisikasén ijngokʼani nga kʼoakitsole je David nga tsín je kʼoendale ndʼia. Je Jeobá kʼoakitsole David nga tosi tonda sichikontʼain, tonga nga je Salomón kʼoenda je yo̱ngo̱. Jókitso je David (1 Crónicas 17:1-4, 8, 11, 12; 29:1).

7. Jókisʼin je David kʼianga kʼoatsakʼinle nga tsín je kʼoendale yo̱ngo̱ Jeobá.

7 Je David kui xi koanmele nga je kʼoendale yo̱ngo̱ je Jeobá. Tsakui nichxin ba koanle nga kʼoatsakʼinle nga tsín je kʼoenda. Ninga kʼoalani, kitsjoanganʼiole je Salomón nga tsakʼénda je yo̱ngo̱. Tsakasenkao josʼin kisixá je chjota kʼoa jé tsakajngi yá xi koanchjén, je ki̱cha̱, cobre, plata kao oro xi koanchjén. Je David alikui kui kisikjáojin tsa je kuitjongʼa nga kisʼenda je yo̱ngo̱, kʼoa saʼnda yo̱ngo̱le Salomón sʼin tsaʼyale je yo̱ngo̱ xi kisʼenda. Je David kʼoakitsole je Salomón nga je Jeobá koasenkao kʼoa nga ñaki nda kuitjo je xá xi sʼin nga kʼoendale yo̱ngo̱ je Jeobá (1 Crónicas 22:11, 14-16).

8. Ánni kʼoasʼin kisikjaʼaitsjenni je David nga kjesa tíjnandajin Salomón nga kʼoenda je yo̱ngo̱, tonga jókisʼin.

8 (Tʼexkiai 1 Crónicas 22:5). * Koanjin kʼoasʼin kisikjaʼaitsjen je David nga kjesa tíjnandajin je Salomón nga je kʼoenda yo̱ngo̱ nga̱ nʼio tse xá tjenkao. Kui xi koanmele nga nʼio síxkón sika je yo̱ngo̱, tonga je Salomón sʼaa nʼio xti kʼoa kjesa nʼio tjínjinle kjoafaʼaitsjen. Ninga kʼoalani, je David be nga je Jeobá koasenkao Salomón nga kuitjosonle xá jebi. Kuinga tsakasenkaoni je Salomón jokji tjen kʼoakoanle.

TSJOA KʼOÉ TOKOÁN NGA KʼUÍNYALEE XI KJAʼAÍ

Tsjoa satío tokoán nga ngisasa tse xá tjíobʼaile je xi sʼa xti (Chótsenlai párrafo 9)

9. Ánni nga tsjoa satíosíni kon ndsʼee xi jejchínga nga ngisasa tse xá sʼenele xi kjaʼaí, jngo choa̱ tʼejnai.

9 Je ndsʼee xi jejchínga tsín tjínnele nga sikʼajen kon kʼianga je xi sʼa xti kuinyakao jmeni xá xi kjinele ya jinjtín. Ngatsʼiaa ʼyañá nga kui xi ngisa tjínle kjoandosin ndʼaibi nga si̱tjosoán jme xá xi títsjoáná je Jeobá. Kuinga machjénsíni nga sa̱kóyale je xi sʼa xti. Si̱kjaʼaitsjenla je choa̱ jebi: Kʼianga sʼa xtiaa tsakui nichxin tsaʼya kʼaa nga je xijcháná kisixákao je karro. Kʼianga jekoanjchíngaa kitsoyaná jósʼin síxákao. Kʼoa nga jeki nichxin chanjin kichʼasjee je licencianá kʼoa ñájin kinixákoaa. Kʼoa ningalani jekoanná kinixákoaa je karro, tojo kitsjoajinná kjoafaʼaitsjen. Sakʼoajin je kisixákao kʼoa sakʼoajin ñá kinixákoaa. Tonga kʼianga jekoanjchínga je nʼainá, ñájin xi ngisa kinixákoaa je karro. Tsjoajin kisʼe kon nga xinxin ʼnde tsangínkoaa. Tikʼoasʼinni, je ndsʼee xi jejchínga tsjoa satío kon nga je ndsʼee xi tsoyale ngisasa tse xá sʼele ya jinnaxinandále Niná.

10. Jósʼin kisikjaʼaitsjen je Moisés, a tojé koanmele nga kuitjongʼa kʼoa nga xá sʼe̱le ya jinnaxinandále Niná.

10 Si̱kuindaa yaoná nga tsín koa̱nchi̱ni̱chaa kʼianga ʼya xi xá bʼaile ya jinjtín. Nʼio nda choa̱ tsakʼéjnaná je Moisés. Kataʼyala jokisʼin kʼianga tjínkʼa xi jo profeta kisʼin ya naxinandá Israel (Números 11:24-29). Josué alikui kisasenle nga jo profeta kisʼin kʼa, tonga je Moisés i kitsole: “A kjimachi̱ni̱ní xi tʼatsʼan. Li machi̱ni̱jin. Kui xi mena tsakai nga profeta koa̱n ngatsʼi chjota xi tjíojin naxinandále Jeobá, nga̱ je Jeobá tsjoájinle nganʼiotsjele”. Je Moisés tsabee nga je Jeobá tsakándiaale je xá xi koan. Alikui koanmele nga tojé kuitjongʼa. Tosaa kui xi koanmele nga katasʼele xá ngatsʼi choʼndale Jeobá. Kʼoa ñá jónʼia, a tsjoa sʼe tokoán kʼianga ʼya xi xá bʼaile ya jinjtín.

11. Jméni xi kitso jngo ndsʼee kʼianga kjaʼaí xi kʼoakisʼin je xá xi sʼín tsakai.

11 Nʼio nkjín ndsʼee xi jenʼio kjoatse nga tjíosíxále je Jeobá. Tjíobakóyale xi sʼa xti nga ngisasa tse xá katabʼaile ya jinjtín. Kataʼyala choa̱le jngo ndsʼee xi Peter ʼmi, je ndsʼee jebi 74 nó nga ñaki to xále Niná kisʼin, kʼoa je nó xotjín 35 nga ya tsakʼejna ya sucursal xi tsʼe Europa. Nkjín nó nga je kisʼenele je Departamento xi tsʼe Servicio. Tonga xijekoan je xá xi sʼín ndsʼee jebi jé kisʼenele jngo ndsʼee xi sʼa xti xi Paul ʼmi. Jé ndsʼee Peter kitsoyale xá ndsʼee Paul. A chʼao kisʼe kon je Peter nga kjaʼaí xi tsakʼaile xá xi sʼín. Mai. I kitso: “Nʼio tsjoa mana nga tjíonikatíondasa je ndsʼee nga tjíobʼaisale xá kʼoa nga nʼio nda tjíosíxá”.

CHJÍ JCHATOKOÁN JE NDSʼEE XI JEJCHÍNGA

12. Jmé xi tsoyaná je choa̱le Rehoboam.

12 Kʼianga jekʼien je rey Salomón, jé tile xi Rehoboam tsakʼin tsakatéxoma. Je Rehoboam koanmele tsabe jósʼin kuitjosonle je xá xi kisʼenele. Kuinga je kisijénile kjoafaʼaitsjen je xi jejchínga. Tonga tsínni kisitjosonle nga jekoanni. Tosaa kui kitjenngi je kjoafaʼaitsjen xi kitsjoale je xti xi ñatjen koanjchínga (2 Crónicas 10:6-11, 19). Je choa̱le Rehoboam kui tsoyaná nga ndatjín nga nijélee kjoafaʼaitsjen xi jejchínga kao xi ngisa jetjínle kjoafaʼaitsjen. Kʼoa tjínnele kao kjoaxkóntokon kuinóʼyalee. Tonga alikui kui xi tsonile nga je ndsʼee xi sʼa xti tjínnele ñaki kʼoakjoansʼin joma tsakai ngasʼa. Tonga kʼoati tsín tjínnele tokjoan kʼoasʼin sikjaʼaitsjen nga tsín ndasʼin kuichomani josʼín je ndsʼee xi jejchínga.

13. Jméni xi tjínnele sʼin je ndsʼee xi sʼa xti nga sixákao je ndsʼee xi jejchínga.

13 Sakʼoaa kui xá bʼaile je xi sʼa xti nga je kotsenle jmeni xá xi sʼín je ndsʼee xi jejchínga xi jengisa tjínle kjoafaʼaitsjen. Xi ndatjín xi sʼin je ndsʼee xi sʼa xti kuinga katamale josʼin síxá je ndsʼee xi jejchínga. Je Paul, ndsʼee xi jenása kanikʼaxkiaa, jé kisʼenele je departamento xi je kjinele tsakai je ndsʼee Peter ya Betel. Je Paul itso: “Tsakʼasjeʼaña nichxin nga kisijéle kjoafaʼaitsjen je ndsʼee Peter kʼoa kʼoakixinle je ndsʼee xi ñatjen nixáijin ya departamento nga kʼoati katasʼín tsanda je”.

Je Pablo tsakakóyale Timoteo kʼoa je Timoteo nda koanle jmeni xi tsakinyale

14. Jméni xi tsoyaná josʼin kisixá je Timoteo kao pastro Pablo.

14 Je Timoteo ngisaa xti tikʼoajinni je pastro Pablo, tonga nkjín nó nga ñatjen kisixá (tʼexkiai Filipenses 2:20-22). * Je Pablo ñandia i̱ kitsole je chjotale Cristo xi tsakatio ya Corinto: “Kisikasénno Timoteo, ʼndína xi tsjoake̱, xi nʼiotʼakon nga tíjnakao Nainá. Timoteo sikjaʼaitsjenjinno xi tʼatsʼe ndiaana, josʼin tsoʼbakoa Cristo, josʼin bakoyale ngatsʼi chjotale Cristo ngakijnda” (1 Corintios 4:17). Jebi kui tsoyaná nga je Pablo kao Timoteo tsakinyakao xínkjín nga ñatjen kisixá. Je Pablo tsakʼasjeʼaa nichxinle nga tsakakóyale je Timoteo josʼin kuitsoya je Énle Niná, kʼoa je Timoteo nda koanle josʼin tsakʼinyale. Alikui jao tjínná nga Pablo nʼio tsabechjí je Timoteo kʼoa alikui jao kisʼele nga je Timoteo nda sikuinda je ndsʼe̱ xi tjío ya Corinto. Je xi chjotajchínga sʼin tjío koaan skénngi je choa̱le Pablo nga kuitsoyale je ndsʼee nga koa̱nle koandiaale je jtín.

NʼIO CHJÍLE JE XÁ XI NʼIA NGA JNGÓ JNGOÁ

15. Jósʼin basenkaoná Romanos 12:3-5 kʼianga jme xi bʼantjaiya ya jinnaxinandále Niná.

15 Nichxin xi tiyoaa ndʼaibi, je naxinandále Niná nʼio tísíxá kʼoa nʼio nkjín koya jmeni xi tíbʼantjaiyajin. Kʼoa tosi tondajin kʼoakoa̱n. Nga bʼakaotʼaná jmeni xi bʼantjaiyajin, jméni xi tjínnele sʼiaan. ʼNdele nga to yaoná kjuinñá, nangitokon katamaa kʼoa kui ngisa kuenta sʼiaan nga kʼoainganʼiolee je Chjotaxále Niná. Kʼiatsa kʼoasʼiaan jtín sʼin kuiyoaa. Kʼianga kiskile Pablo je chjotale Cristo xi Roma tsʼe i kitsole: “Kʼoaxinno nga jngójngó xi tiyobi, xi totʼatsʼe kjoanda xi tsakʼaina, nga tsín ʼya xi ngisa nʼio ngʼa sikjaʼaitsjenle yaole kaoni tsa xi josʼin nga bakinle”. Xijekoan, je Pablo kʼoakitso nga joni tsa yaoná nga kjaʼaí kjaʼaí xá tjínle nga jngó jngó koya, kʼoatisʼinni tsanda ñá ya jinjtín kjaʼaí kjaʼaí xá kjinená nga jngó jngoá (Romanos 12:3-5).

Mená kʼoainganʼiolee je Chjotaxále Niná kʼoa si̱tjosoán jme xi kʼuínná

16. Jméni xi sʼiaan nga jngó jngoá nga nyʼán sʼin kuiyoaa kʼoa jtín sʼin kuiyoaa ya jinnaxinandále Niná.

16 Ngatsʼiaa xi choʼndale Niná maa, mená kʼoainganʼiolee je Chjotaxále Niná kʼoa si̱tjosoán jmeni xi kʼuínná. Je ndsʼee xi jejchínga koaan kuitsoyale je ndsʼee xi sʼa xti. Je ndsʼee xi sʼa xti koaan nga ngisasa tse xá sʼe̱nele kʼoa nga kao kjoanangitokon kʼoa kao kjoaxkóntokon kʼoasʼinni. Kʼoa je ndsʼee xi jechixan tsjoa sʼele nga tsjoánganʼiole yánchjínle ngantsjai. Nga kʼoasʼín kui choa̱le Priscila fitjenngi, jngo chjoón xi kixi kitʼale Niná kʼoa xi kitsjoanganʼiole ngantsjai je Áquila, xi xʼinle koanni (Hechos 18:2).

17. Jmé xáni xi kitsoyale Jesús je chjotatjenngile.

17 Je Jesús ngantsjai nga kao kjoatsjoa kitsoyale xi kjaʼaí, kʼoa nʼio nda choa̱ tsakʼéjnaná. Je Jesús be nga kjaʼaí xi kʼoasʼin je xá xi kisʼin je. Kʼoati be je Jesús nga chjotajée ma je chjotatjenngile. Tonga likui jao kisʼele nga je chjotale ngisa nkjín ʼnde kuitsoyason je énnda chjotse (Juan 14:12). Je Jesús nda kitsoyale je chjotale nga kuitsoyason tojñani, kʼoa je chjotale kʼoakisʼin (Colosenses 1:23).

18. 1) Jmé xá xi sʼiaan nichxin xi nroaján. 2) Jmé xá xi tjínná ndʼaibi.

18 Kʼianga jekʼien je Jesús, je Jeobá kisikjaʼáyale kʼoa ngisasa tse xá kitsjoale kʼoa “ngisa tongʼa kisikʼéjnale kaoni tsa xi xátítjon tjínle, kao ngatsʼi chjotaxá, kao ngatsʼi xi tjínle nganʼio, kao ngatsʼi xi tjínle kjoatéxoma” (Efesios 1:19-21). Tsa kixi kjuintʼalee je Jeobá kʼoa tsa tongini kuiyá nga kjesa faʼaijin Armagedón, je Jeobá sikjaʼáyaná ya sonʼnde chjotse kʼoa nʼio tse xá sʼe̱ná xi nʼio tsjoa kʼoee tokoán. Tonga nichxin xi tiyoaa ndʼaibi kui xá kjinená nga kʼuínyasoán je énnda chjotse kʼoa nga chjotatjenngile Jesús si̱koaa je chjota. Ni jejchíngaa kʼoa ni sʼa xtiaa tosi tonda si̱xálee je Niná (1 Corintios 15:58).

^ párr. 3 Salmo 71:18: “Saʼnda nga jekoa̱njchínga kʼoa jekoa̱nchxoa ntsja̱jkoa, ji Niná, ali njiotokonjinnái. Tʼaiʼndenái nga xínyale jokji tajai je chjota xi sʼa koatio kʼoa nga xínyale ngatsʼi xi sʼa nroa jokji tse nganʼio tjínli”.

^ párr. 8 1 Crónicas 22:5: “Kʼoa je David i kitso: Je Salomón, tina, sʼaa xti kʼoa kje tjínjinle kjoafaʼaitsjen, kʼoa je niʼya xi sʼe̱ndale Jeobá kui xi ngisasa síxkón sʼe̱, nʼio naskánasʼe̱ kʼoa nʼio jchale tojña naxinandáni. Kuinga tongini koationdanile jmeni xi koa̱nchjénle. Kʼoa je David nʼio nkjín tsojmi tsakatíonda kʼianga kjesa mʼejin”.

^ párr. 14 Filipenses 2:20-22: “Niʼyajin xi tjínna xi tikʼoasʼin ngóson tjínkon joni Timoteo, nga ñaki síkjáokeno. Ngatsʼi xikʼa básjai xi titsʼeni, ali tsa jejin xi tsʼe Cristo Jesús. Jetsaʼyao jo tjín kjoakixile Timoteo, joni tsa ʼndína, kʼoasʼin kisixákaona xi tʼatsʼe je énnda tʼatsʼe Cristo”.