ʼYáni xi bándiaale naxinandále Niná nichxin xi tiyoaa ndʼaibi
“Tikjaʼaitsjenjinnío je xi bándiaano” (HEBREOS 13:7).
KJOAJNDA 34, 43
1, 2. Kʼianga jekini Jesús ya ngʼajmi, jméni xi tsakui nichxin kisikjaʼaitsjen je chjotale.
KʼIANGA tjío pastro ya nindo xi Olivos ʼmi, yaa tjíokao je Jesús, xi maestrole kʼoa xi miyole koanni. Tonga toxijña tsabe nga kimi ngʼajmi je Jesús kʼoa kicha ya jinyojbi (Hechos 1:9, 10). Jaola nó kitsjoanganʼiole kʼoa tsakándiaale kʼoa nʼio nkjín koya xi tsakakóyale. Tonga nga jetsín tiya tsakʼejnakaoni je Jesús, jókisʼin je chjotale.
2 Nga kjesa fijin ya ngʼajmi, je Jesús i kitsole je chjotale: “Jon koa̱on testigona i̱ Jerusalén, kao ngakijnda nangi Judea, kao ya Samaria, kao jña saʼnda nga fetʼa sonʼnde” (Hechos 1:8). Jósʼin kuitjosonnile je xá jebi. Kʼoakitsole Jesús nga kui nganʼiotsjele Niná kuinyakao (Hechos 1:5, TNM). Tonga ʼyáni xi koandiaa kʼoa xi kʼoendajin josʼin sa̱kóyason. Je chjotale Jesús be nga chjota kisichjén Jeobá nichxin kjoatse nga tsakándiaale je chjota israelita. Tsakui nichxin kʼoasʼin kisikjaʼaitsjen nga ijngo chjota skoéjin je Jeobá xi koandiaale.
3. 1) Kʼianga jekini Jesús ya ngʼajmi, jméni xi kisʼin je chjotale Jesús xi nʼio tjínle kjoandosin. 2) Jméni xi chótʼayajiaan i̱ kjoaʼmiya jebi.
Hechos 1:15-26). Ánni nga nʼio tjínnile kjoandosin jebi xi kao Jeobá kʼoa kao je chjotale Cristo. Je chjotale Jesús koanjinle nga machjén nga 12 koa̱nni je xi pastro koa̱n. * Jé Jesús kiskoejin je pastro kʼoa kitsoyale nga koa̱nle sitjoson je xá xi nʼio tjínle kjoandosin ya jinnaxinandále Niná. Jmé xáni xi kisʼenele. Jósʼin tsakinyakao je Jeobá kao Jesús nga kitjosonle je xá jebi. A tíjnaa jngo jtín nichxin xi tiyoaa ndʼaibi xi kʼoati kui xá tjíosʼín. Kʼoa jósʼin si̱kjaʼaitsjenjiaan je xi bándiaaná, ngisaa “je choʼnda xi nʼiotʼakon, xi nda be xá” (Mateo 24:45; Hebreos 13:7). Kui chótʼayajiaan i̱ kjoaʼmiya jebi.
3 Nga tosʼa jngo jao nichxin jaʼato nga jekini Jesús ya ngʼajmi, kʼianga kiskoejin ʼyani xi kʼoéjnangajaole je Judas Iscariote, je chjotatjenngile Jesús kui kiskotʼa jotso je Énle Niná, kisijéle nganʼio je Niná kʼoa jé Matías kiskoejin. Kʼoa 12 koan ijngokʼani je pastro (JÉ JESÚS BÁNDIAALE JE CUERPO GOBERNANTE
4. Jmé xá xi kisʼenele je pastro kao je chjotajchínga xi tsakatio ya Jerusalén.
4 Saʼnda tjen sʼuí Pentecostés nó 33, jé pastro tsakándiaale je jtín xi tsʼe Cristo. Je Biblia kʼoatso nga tsakasenndo Pedro “kao xi tejngo pastro”, kʼoa nʼio nkjín chjota kitsoyale jokjoantjínni xi tʼatsʼe Niná xi kuinyakao nga kuitjontjaile yaole (Hechos 2:14, 15). Kʼoa nʼio nkjín xi chjotale Cristo koan. Kʼoa xijekoan, je chjota jebi kui kitjenngi “josʼin kitsoya pastro” (Hechos 2:42). Jé pastro kisʼenele josʼin koanchjén je tao̱n xi koanxkó ya jinjtín (Hechos 4:34, 35). Xi ijngosani, jé kitsoyale naxinandále Niná kʼoa tsakʼétsʼoantjai. I kitso: “Jinjin tojo kʼoétsʼoa ntsjainíjin, koakoya ntsjainíjin énle Niná” (Hechos 6:4). Je pastro jé kisikasén chjotale Cristo xi jetjínle kjoafaʼaitsjen nga kitsoyason ya ʼnde jñani kjesa ʼmiyasonjin (Hechos 8:14, 15). Nga jeki nichxin, tsakatio kʼa chjotajchínga xi ya ngʼajmi koai xi tsakinyakao pastro kʼianga kisikuinda je jtín. Ngatsʼi chjotale Cristo jebi jé xi cuerpo gobernante koan, xi tsakándiaale ngatsʼi je jtín (Hechos 15:2).
Je chjotale Cristo xi tsakatio kʼianga siglo 1, alikui jao kisʼele nga je Jesús kisichjén Jeobá nga tsakándiaale je cuerpo gobernante
5, 6. 1) Jósʼin tsakasenkao nganʼiotsjele Niná je cuerpo gobernante (chótsenlai sén xi fitsʼiani kjoaʼmiya jebi). 2) Jósʼin tsakinyakao ánkje je cuerpo gobernante. 3)Jósʼin tsakándiaale Énle Niná je cuerpo gobernante.
5 Je chjotale Cristo xi tsakatio kʼianga siglo 1, alikui jao kisʼele nga je Jesús kisichjén Jeobá nga tsakándiaale je cuerpo gobernante. Ánni nga tsín jao kisʼenile. Xi títjon, kuinga je nganʼiotsjele Niná tsakinyakao je cuerpo gobernante (Juan 16:13). Tsakʼaile nganʼiotsjele Niná ngatsʼi chjotale Cristo xi ya ngʼajmi koai, tonga je xi ngisa tsakinyakao je nganʼiotsjele Niná jé pastro kao xi kjaʼaísa chjotajchínga xi tsakatio ya Jerusalén. Kuinga koan ndasʼin tsakándiaanile je jtín. Tobʼelañá, jé nganʼiotsjele Niná tsakinyakao je cuerpo gobernante kʼianga nó 49 nga tsabe jokisʼin tʼatsʼe kjoacircuncisión. Nga kitjenngi je jtín jmeni xi kiskoejin je cuerpo gobernante, tosi tonda koantaja kjoamakjainle kʼoa “nyaonnyaon koannkjínya chjota” (Hechos 16:4, 5). Jotso je karta xi kinikasénle je jtín tʼatsʼe kjoacircuncisión, kui bakóná nga je cuerpo gobernante kisʼele nganʼiotsjele Niná, kjoatsjoacha kao kjoamakjain (Hechos 15:11, 25-29; Gálatas 5:22, 23).
6 Xi majaoni, ánkje tsakinyakao je cuerpo gobernante. Tobʼelañá, jngo ánkje kʼoakitsole jngo chjota xi Cornelio ʼmi nga katabásjai je pastro Pedro. Je Cornelio ali tsa chjota judíojin kʼoa tsínle kjoacircuncisión. Kʼianga jekitsoyale Pedro je Cornelio kʼoa kao familiale, kʼoati tsakʼaile nganʼiotsjele Niná, ninga tsínle kjoacircuncisión. Jé títjon Cornelio xi tsín chjota judío kitjenni kʼoa xi tsínle kjoacircuncisión xi chjotale Cristo koan. Kʼianga kisʼejinle jebi je pastro kao xi kjaʼaísa chjotale Cristo, kitjenngi josʼin mele Niná kʼoa kao kjoatsjoa kiskoeya ya jinjtín je chjota xi xin naxinandále kʼoa xi tsínle kjoacircuncisión (Hechos 11:13-18, TNM). Jebi kui xi bakóná nga je ánkje kitsjoanganʼio nga tsakʼinyason josʼin tsakándiaa je cuerpo gobernante (Hechos 5:19, 20). Xi majanni, jé Énle Niná tsakándiaale je cuerpo gobernante. Kui kisichjén ngantsjai kʼianga kui kiskoejin xi nʼio tjínle kjoandosin, jolani tʼatsʼe kjoamakjain xi tjínle chjotale Cristo kʼoa josʼin koandiaale je jtín (Hechos 1:20-22; 15:15-20).
7. Ánni kʼoabixónsíñá nga je Jesús tsakándiaale chjotale Cristo nga siglo 1.
7 Ningalani je kjinele koandiaale jtín je chjotale Cristo xi tjíojin cuerpo gobernante, koanjinle nga jé Jesucristo xi séntítjon. Jósʼin ʼyañá. Je pastro Pablo kʼoakitso nga Cristo kui xá kitsjoa kʼale nga “pastro” koa̱n. Kʼoati kitso nga je Cristo xi ngʼajko̱ tíjnale je jtín (Efesios 4:11, 15). Kʼoa jé Niná xi kʼoasʼin koanmele nga chjotale Cristo tsakʼin je chjotatjenngile Jesús, kʼoa nga tsín jngo jaʼaínle pastro koanchjén nga kitsʼaijaʼaínle (Hechos 11:26). Je Pablo koanjinle nga nʼio chjíle nga kʼoasʼin kitjenngi josʼin kitsoya je pastro kʼoa kao chjotale Cristo xi tsakándiaale je jtín, nga̱ yaa Énle Niná tsakʼangini jmeni xi kitsoya. Ninga kʼoalani, je Pablo i kitso: “Mena nga jchao, nga Cristo ngʼajko̱le ngatsʼi xi xʼin”. Je én jebi kʼoati je xotsakʼinle nga jngó jngó xi ya tjíojinle cuerpo gobernante. Kʼoa xijekoan i kitso: “Kʼoa Niná xi ngʼajko̱le Cristo” (1 Corintios 11:2, 3). Alikui jao tjínná nga Jeobá jé ʼNdíle kitsjoale xá nga koandiaale je jtín.
“JE XÁ JEBI ALI TSʼE CHJOTAJIN, TSʼE NINÁNÍ”
8, 9. Jmé xáni xi nʼio tjínle kjoandosin kisʼin je ndsʼee Russell.
8 Tjen nó 1870, je Charles Taze Russell kʼoa kao xi miyole mani, kʼoasʼin tsabexkón Niná tojo tso je Biblia. Kʼoa tsakinyakao xi kjaʼaí chjota nga kʼoatisʼin skoe̱xkón Niná, ninga je xi kjaʼaí én male. Kuinga kui kisʼejnani je jtín xi Zion’s Watch Tower Tract Society ʼmi kʼianga nó 1884. Jé ndsʼee Russell xi tsakasentítjonle jtín jebi. * Nga nʼio nda kiskotʼayajin jmeni xi tso je Biblia, alikui kitsokjon nga kʼoakitsole xi kjaʼaí nga tjín xi tsínni ya Biblia bʼangini jmeni xi tsoya je yo̱ngo̱, jolani tʼatsʼe Trinidad kʼoa nga kui tsoya nga bʼejnakon je ni̱ma̱ná kʼianga jebiyaa. Je ndsʼee Russell kʼoati koanjinle nga tsín ñaki xkoaan jchañá kʼianga kjoaʼaí ijngokʼa je Cristo, kʼoa nga nó 1914 kjoetʼa “nichxinle je chjota xi li judíojin” (Lucas 21:24). Je ndsʼee Russell kʼoasʼin kisichjén je nganʼiole, nichxinle kao tao̱nle nga kitsoyale chjota jokjoantjínni xi tʼatsʼe Niná. Alikui jao tjínná nga je Jeobá kao Jesús jé ndsʼee Russell kisichjén nga tsakándiaale je jtín nga kui nichxin.
9 Je ndsʼee Russell alikui koanmele nga síxkón ni̱kao. Kʼianga nó 1896, jngo xo̱n kiski jñani kʼoatso nga tsín mele nga ʼya xi kʼoasjengʼa je kʼoa nijejinla ndsʼee xi xá kjinele. Kʼoati tsín koanmele tsa jngo jaʼaín kʼoaile xi ngʼa kuitjoni kʼoa tsa jngo jtín chjota xi jaʼaínle kʼoa̱. Xi jejaʼato nichxin, je ndsʼee Russell i kitso: “Je xá jebi ali tsʼe chjotajin, tsʼe Ninání”.
“Je choʼnda xi nʼiotʼakon, xi nda be xá” jéní je chjotale Cristo xi ya ngʼajmi koai xi Cuerpo Gobernante ma
10. 1) Kʼiáni kitsjoale xá je Jesús “je choʼnda xi nʼiotʼakon, xi nda be xá”. 2) Jósʼin kisʼejnatsen nga je Cuerpo Gobernante tsín tikuini je Sociedad Watch Tower.
10 Jan nó koanskanni nga jekʼien je ndsʼee Russell, kʼianga nó 1919, je Jesús jé kitsjoale xá “je choʼnda xi nʼiotʼakon, xi nda be xá”. Ánni nga xá kitsjoanile. Kuinga je tsjoále chjotale Cristo “xi koakje̱nni nga fichó choa̱le” (Mateo 24:45). Kʼianga kui nó, tokʼoa jetíjna jngo jtín xi kitsjoale je chjotale Cristo kjoankjíntokon xi tsʼe Niná. Je jtín jebi yaa tjen tsakándiaani jñani tíjna je oficina xi tíjnatítjon xi tsʼe testigole Jeobá ya Brooklyn (Nueva York). Je én xi “cuerpo gobernante” tso, kʼiaa tjen jaʼaitʼani je xo̱n xi nichjén kʼianga jejaʼato nó 1940. Nga kʼia, kʼoasʼin koanjinná nga je én xi “cuerpo gobernante” tso, jéní ngatsʼi xi nyatítjonle je Watch Tower Bible and Tract Society. Tonga kʼianga nó 1971, koanjinná nga je Cuerpo Gobernante tsín tikuini je Sociedad Watch Tower, je xi kisʼenele tsa jme xi sʼendajin ngixko̱n kjoatéxoma. Nga kui nichxin, je chjotale Cristo xi ya ngʼajmi koai koan kitjoejin nga ya tsakatiojinle Cuerpo Gobernante ninga tsín je xi nyatítjonle Sociedad Watch Tower. Je nó xi chriansʼa tibitjatoá, je xi nyatítjonle je Sociedad Watch Tower kao xi kjaʼaísa jtín xi síchjén naxinandále Niná, yaa tjoejinni je xi “kjaʼaí barré” ʼmile. Kʼoa kui xi binyakao je Cuerpo Gobernante nga ñaki kui xá sʼín nga bándiaale kʼoa nga tsjoále kjoankjíntokon xi machjénle je naxinandále Niná (Juan 10:16; Hechos 6:4). Je Xo̱n xi Bájinkonná xi tsʼe 1 sá julio nó 2013 kʼoakitso nga “je choʼnda xi nʼiotʼakon, xi nda be xá” jéní je chjotale Cristo xi ya ngʼajmi koai xi Cuerpo Gobernante ma.
11. Jósʼín je Cuerpo Gobernante kʼianga tjín xi bʼéndajin.
11 Je ndsʼee xi tjíojin Cuerpo Gobernante xki̱ jin nichxin batiojtín, kʼoa kʼiaa bʼéndajin jmeni xi nʼio tjínle kjoandosin. Kʼianga kjitʼa batiojtín, kui xi binyakao nga jtín tjío kʼoa nga ndasʼin fáoyani jmeni xi sʼendajin (Proverbios 20:18). Je xi ya tjíojin Cuerpo Gobernante nijngojin xi ngisa ngʼa tíjnale xi ngikʼa. Kuinga jngó jngó nó bʼantjaiyasíni je xi bándiaa je kjoajtín xi satíole nga xki̱ jin nichxin (1 Pedro 5:1). Kʼoatisʼin tjíosíxá nga jaon comité xi tsʼe Cuerpo Gobernante. Nijngojin xi ya tíjnajin je Cuerpo Gobernante xi kʼoasʼin síkjaʼaitsjen tsa je xi ngʼajko̱ tíjnale xi ngikʼa. Nga jngó jngó yaa maxki̱kao je “xikʼa choʼndale” Niná (chótsenlai je rekuadro “Jósʼin tsoyanile”). Nga jngó jngó kʼoati bʼaile kjoankjíntokon xi tsʼe Niná kʼoa kui fitjenngi josʼin bándiaa “je choʼnda xi nʼiotʼakon, xi nda be xá”.
ʼYÁNI “JE CHOʼNDA XI NʼIOTʼAKON, XI NDA BE XÁ”
12. Jméni xi chótʼayajiaan.
12 Je Cuerpo Gobernante ali tsa ñaki Ninájin fákaosontsen kʼoa kʼoati maskáyajinle. Sakʼoaa maskáyajinle josʼin tsoya kʼoa josʼin bándiaa. Tobʼelañá, je Índice de las publicaciones Watch Tower jñani “Aclaración de creencias” tso, faʼaitʼa jmeni xi tíbʼantjaiyajin josʼin tsoya je Biblia tjen nó 1870. Je Jesús kʼoakitso nga je choʼnda xi nʼiotʼakon nʼio ndasʼin kuitsoyaná je kjoankjíntokon xi tʼatsʼe Niná tínroani. ʼYáni je choʼnda jebi xi kinchja̱ni je Jesús (Mateo 24:45). Jmé choa̱ xi tjín nga jéní Cuerpo Gobernante. Kataʼyala nga kʼoati jan koya josʼin tíbʼainganʼiole tojosʼin tsakʼainganʼiole je cuerpo gobernante kʼianga siglo 1.
13. Jósʼin tíbasenkao nganʼiotsjele Niná je Cuerpo Gobernante.
13 Jé nganʼiotsjele Niná basenkao je Cuerpo Gobernante. Kuinga majinnile jmeni 1 Corintios 2:10). * Je Cuerpo Gobernante kʼoati tjínkon joni je pastro Pablo nga kitso: “Je kjoabi xi kʼoasʼin nokjoa, alikui kao én xi kjoachjinele chjota bakóyaná, tonga kao én xi je Espíritu Santo bakóyaná” (1 Corintios 2:13). Siento nó nga je relijión ndiso tsakánentsja chjota kʼoa tsín ñaki ndasʼin tsakándiaale. Tonga nga je nganʼiotsjele Niná tíbasenkaoná sa nda sa nda kjimajinná jmeni xi tsoya je Biblia saʼnda tjen nó 1919.
xi tsoya je Biblia xi tsín majinle tsakai. Tobʼelañá, si̱kjaʼaitsjenla jmeni xi faʼaitʼa je xo̱n xi saje kanikʼaxkiaa, jñani faʼaitʼa jmeni xi sʼa kjimajin chjotsele je choʼndale Niná. Alikuijin ʼya chjota xi koanjinle kʼoa koanle kitsoya tsa toje “je xi ñʼai tjín xi tsʼe Niná” (tʼexkiai14. Tojo tso Apocalipsis 14:6, 7, jósʼin tjíobinyakao ánkje je Cuerpo Gobernante kao naxinandále Niná.
14 Je ánkje binyakao je Cuerpo Gobernante. Je Cuerpo Gobernante kui xá kjinele nga bʼéndajin josʼin tsoyason je choʼndale Niná, je xi tsʼato jin miyón mani jngo tjíjtsa Sonʼnde. Ánni nga nʼio nda tíbichótsjoásíni nga tíʼmiyason. Kuinga je ánkje tjíotsjoánganʼio (tʼexkiai Apocalipsis 14:6, 7). * Sakʼoaa je ánkje bándiaale je choʼndale Niná nga tsaojin je chjota xi nganʼio síjéle Niná. * Sa tse sa tse tíʼmiyason je Énle Niná ya ʼnde jñani nʼio batiochjoa je chjota. Kuinga kʼoakjimani nga̱ jé ánkje tjíotsjoánganʼio.
15. Jngo choa̱ tʼejnai jósʼin nga tsín mangóson je Cuerpo Gobernante kao je xi nyatítjonle relijión xi ngikʼa.
15 Jé Énle Niná bándiaale je Cuerpo Gobernante (tʼexkiai Juan 17:17). * Si̱kjaʼaitsjenla jmeni xi koan kʼianga nó 1973. Je rebista La Atalaya xi tsʼe 15 de octubre de 1973 i kitso: “A koaan koaisʼenngindá je chjota xi kje síkatíojin je na̱jno̱”. Kʼoakitso nga mai, kʼoa yaa Biblia tsakʼangini. Je rebista jebi nkjín testo kisikʼaxki̱ nga kitsoya ánni nga tjínnenile kuichonsjejin ya jinjtín je chjota xi tsín síkʼéjna je na̱jno̱ (1 Corintios 5:7, TNM; 2 Corintios 7:1). Je rebista La Atalaya kʼoakitso nga tsín tʼatsʼe chjotajin nroani je kjoatéxoma xi kʼoatso, tsʼe Ninání, tojo tso je Énle. Tojé testigole Jeobá xi ñaki kui Biblia fitjenngi jmeni xi sʼín. Kʼoa kui kjoatéxoma fitjenngi ninga tjínkʼa xi ñʼai male. Chriansʼaa kitjo jngo libro xi tʼatsʼe relijión nchja̱ni ya Estados Unidos, xi kʼoakitso nga je chjota xi nyatítjonle relijión kjitʼaa síkʼantjaiyajin jmeni xi tsoya nga koa̱nngóson josʼin síkjaʼaitsjen je xi ya tjíojinle kʼoa kao josʼin síkjaʼaitsjen ngatsʼi chjota. Tonga je Cuerpo Gobernante alikui kui fini jmeni xi ngisa sasénle chjota. Tosaa kui fini jotso je Énle Niná. Kui xi bakóná nga je Jeobá tíbándiaale naxinandále.
“TIKJAʼAITSJENJINNÍO JE XI BÁNDIAANO”
16. Jngola koya kʼoasi jósʼin si̱kjaʼaitsjenjiaan je Cuerpo Gobernante.
16 (Tʼexkiai Hebreos 13:7). * Je Biblia kʼoatso nga si̱kjaʼaitsjenjiaan je xi bándiaaná. Jngo koya josʼin si̱tjosoán jebi kʼianí nga kʼoétsʼoantjé je ndsʼee xi tjíojin Cuerpo Gobernante (Efesios 6:18). Nʼio tse xá kjinele. Tobʼelañá, jé tsjoáná kjoankjíntokon xi tʼatsʼe Niná nroani, jé bándiaa josʼin tíʼmiyason jngo tjíjtsa Sonʼnde kʼoa jé bʼéndajin josʼin machjén je tao̱n xi maxkó. Kuinga machjénsíni nga kʼoétsʼoantjé ngantsjai ndsʼee jebi.
17, 18. 1) Jósʼin bʼainganʼiolee je Cuerpo Gobernante. 2) Ánni nga tjínnenile kʼoakji kʼuínyasoán jokji tjen bichó nganʼioná.
17 Kʼianga mangíntjenngiaa josʼin tsoyaná kʼoa josʼin bándiaaná je Cuerpo Gobernante, kʼoatisʼin bakoñá nga faʼaitsjenná xi tʼatsʼe. Kao kui bándiaaniná je xo̱n kao grabación xi bʼasje, kao jmeni xi ʼmiyaná ya kjoajtín kao kjoajtíntse. Kʼoati je binyánda je superintendente xi tsʼe circuito, kʼoa jé superintendente xi tsʼe circuito binyánda je xi chjotajchínga sʼin batio ya jinjtín. Kʼoa nga fitjenngi je superintendente xi tsʼe circuito kao xi chjotajchínga sʼin tjío josʼin bándiaa je Cuerpo Gobernante, kʼoati bakó nga faʼaitsjenle xi tʼatsʼe. Kʼoa ngatsʼiaa bakolee kjoaxkóntokon je Jesús, xi séntítjonná, kʼianga nitjosonlee je ndsʼee xi tísíchjén nga tíbándiaaná (Hebreos 13:17).
18 Ijngosa koya josʼin faʼaitsjenná xi tʼatsʼe Cuerpo Gobernante kʼiaa nga ʼmiyasoán jokji tjen bichó nganʼioná. Hebreos 13:7 kʼoatso nga chjénngilee je kjoamakjain xi tjínle ndsʼee xi bándiaaná. Je Cuerpo Gobernante tíbakó nga nʼio tjínle kjoamakjain nga ñaki kao kjoatsjoa tsoyason kʼoa nga kʼoatso nga kataʼmiyason je énnda chjotse. A tibʼainganʼiolee. Tsa kʼoatinʼia, nʼiojin tsjoa sa̱tío tokoán kʼianga i̱ kuitsoná je Jesús: “Kʼia nga kʼoakinikao jngo xi je ndsʼebi xi ngisa nangi tjío, kʼoati an xi kʼoakinikaonáo” (Mateo 25:34-40).
19. Ánni nga ñaki kʼoatjínni tokoán nga je kjuintjenngilee Jesús, je xi séntítjonná.
19 Kʼianga jekini Jesús ya ngʼajmi, alikui kitsjionkon je chjotale (Mateo 28:20). Bení nga kui tsakasenkao je nganʼiotsjele Niná kao Énle kʼoa kao ánkje josʼin tsakándiaale je chjotale nga tsakʼejna i̱ Sonʼnde. Kʼoa nichxin xi tiyoaa ndʼaibi, kui nga jan koya jebi tísíchjén nga tíbasenkao je choʼnda xi nʼiotʼakon. Je Cuerpo Gobernante fitjenngi “tojñanibe nga koai” je Barré, xi tsonile je Jesús (Apocalipsis 14:4). Kʼianga mangíntjenngiaa josʼin bándiaaná je Cuerpo Gobernante, jéni Jesús timangíntjenngilee, xi séntítjonná. Tojeme tsjoáná kjoabijnachon xi tsínkʼia fetʼa (Apocalipsis 7:14-17). Nijngojin chjotasonʼnde xi koa̱nle tsjoáná kjoachoya jebi.
^ párr. 3 Je Jeobá kui xi koanmele nga 12 koanni je pastro, nga̱ jé xi “tejao xjáoja̱ma̱” koa̱n xi tsʼe Jerusalén chjotse (Apocalipsis 21:14). Kuinga tsín koanchjénni nga kjaʼaí xi tsakationgajaole je pastro xi kixi koan saʼnda nga kʼien.
^ párr. 8 Tjen nó 1955, je jtín jebi Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania ʼmi.
^ párr. 13 1 Corintios 2:10: “Je kjoabi Niná kisikʼatsenná xi totʼatsʼe Espíritu Santo. Je Espíritu Santo nda básjaiya ngayije, nda tsa je xi ñʼai tjín xi tsʼe Niná”.
^ párr. 14 Apocalipsis 14:6, 7: “Tsaʼbe ngijngoa ánkje xi kitjenjinbasenle ngʼajmi, xi tjínle je énnda xi tjín ngantsjai, nga kuinchja̱yajinle je xi tjío sonʼnde, kao ngayije nangi, kao ngayije ntje̱, kao ngayije én, kao ngayije naxinandá. Nʼio kinchja̱: Jchaxkón Niná, chʼa̱sjejeyao, nga je orale nroachrian nga tsjoá kjoañʼai. Jchaxkón je xi kisinda ngʼajmi, kao sonʼnde, kao ndáchikon, kao nga̱jao̱ jña bitjo nandá”.
^ párr. 14 Chótʼai je libro “Testimonio cabal” del Reino de Dios, pájina 58, 59.
^ párr. 15 Juan 17:17: “Tikatíondatsjai xi totʼatsʼe kjoakixili. Jé énli xi ñaki kjoakixi”.
^ párr. 16 Hebreos 13:7: “Titjosonlao je xi bándiaano, kʼoa nangi tiyolao nga je, nga̱ tijeni batiokontʼain xi tʼatsʼe ni̱ma̱no, nga̱ tjínnele nga tsjoá kuinda. Titjosonlao jméni nga kʼoasʼinsíni kao kjoatsjoa, nga tsín tsa kao kjoafáo, nga̱ jebi likui josʼin koa̱nchjénno”.