Ir al contenido

Ir al índice

KJOAʼMIYA XI CHOTʼAYA 5

Jé Cristo xi jko̱ tíjnale ngatsʼi xi xʼin

Jé Cristo xi jko̱ tíjnale ngatsʼi xi xʼin

“Cristo ngʼajko̱le ngatsʼi xi xʼin” (1 COR. 11:3).

KJOAJNDA 12 Nʼio ngʼa tíjna Jeobá, Nináná

XI TÍNCHJA̱NI *

1. Jósʼin síkjaʼaitsjen kʼa chjota nga jko̱ tjíole je familiale.

JMÉNI xi fiya jkui kʼianga kui nikʼaxkiaa je xi jko̱ tíjnale yaniʼya. Tjínkʼa chjota xi tsín nda sítjoson je xá xi kjinele nga jko̱ tjíole yaniʼya, nga̱ tokui fini josʼin ngale kʼoa josʼin koanjchá. Je Yanita, jngo tichjaa xi Europa tsʼe, itso: “Ya ʼndena, je chjota kʼoasʼin síkjaʼaitsjen nga je yánchjín ngisaa nangi tjío tikʼoajinni je xi xʼin, kʼoa nga tojo choʼnda sʼin tjínnele jchatokon”. Kʼoa je Luke, xi Estados Unidos tsʼe, itso: “Tjínkʼa je xijchá xi kʼoatsole je ʼndíxtile nga tsín jme chjíle jmeni xi tso je yánchjín, kuinga je xi xʼin tsín koa̱n kʼoaʼénnile jmeni xi kuitso je yánchjín”. Tonga je Jeobá alikui mele nga kʼoasʼin jchatokon je yánchjín (tingósonkoai Marcos 7:13). Jméni xi tjínnele sʼin je xi xʼin ma nga nda sitjoson je xá xi kjinele nga jko̱ tíjnale je familiale.

2. Jméni xi tjínnele skoe̱ je xi jko̱ tíjnale yaniʼya, kʼoa ánni.

2 Kʼianga nda sitjoson je xá xi kjinele xi xʼin ma nga jko̱ tíjnale ya yaniʼya, je xi títjon machjén kuinga koa̱njinle jméni xi tsole je Jeobá nga sʼin. Xi ijngosani, kʼoati tjínnele koa̱njinle ánni nga xá tsjoá kʼanile je Jeobá kʼoa jósʼin koa̱n skénngi je choa̱le Jeobá kao Jesús. Ánni nga tjínnile kjoandosin nga koa̱njinle je xi xʼin ma tʼatsʼe jebi. Kuinga xá tsjoále je Jeobá je xi jko̱ tjíole ya yaniʼya kʼoa kui xi mele nga nda sitjoson je xá xi bánele (Luc. 12:48b).

JOSʼIN TJÍNNDAJINLE JEOBÁ NGA TJÍNKʼA XI XÁ BÁNELE

3. Jméni xi bakóyaná 1 Corintios 11:3 josʼin tjínndajinle je Jeobá nga tjínkʼa xi xá bánele.

3 Tʼexkiai 1 Corintios 11:3. * Texto jebi kui tsoya josʼin tjínndajinle je Jeobá tʼatsʼe nga xá tsjoá kʼale. Jé Jeobá xi jko̱ tíjnale ngatsʼi, je ánkje kao chjota. Tjínkʼa xi xá bánele, kʼoa je xi xá sʼenele kuenta tsjoále je Jeobá (Rom. 14:10TNM; Efes. 3:14, 15TNM). Jé Jesús xi jko̱ tíjnale je jtín, kʼoa je Jesús kuenta tsjoále je Jeobá josʼin skoe̱konná (1 Cor. 15:27). Je Jeobá jé xi xʼin bánele nga jko̱ kʼoéjnale je chjoónle kao xtile, tonga je xi xʼin kʼoati kuenta tsjoále je Jeobá kao Jesús josʼin skoe̱kon je familiale (1 Ped. 3:7).

4. Jméni xi tjínle ʼnde nga sʼin je Jeobá kao Jesús.

4 Nga je Jeobá xi jko̱ tíjnale ngatsʼi xi tjío i̱ Sonʼnde kao ya ngʼajmi, tjínle ʼnde nga je kʼoakuitso josʼin je xtile kʼoa tjínnele sitjosonle (Is. 33:22). Nga je Jesús xi jko̱ tíjnale je jtín, kʼoati tjínle ʼnde nga je kʼoakuitsoná jmeni xi sʼiaan kʼoa tjínnele si̱tjosonlee (Gál. 6:2; Col. 1:18-20TNM).

5. Jméni xi kjinele je xi jko̱ tíjnale yaniʼya, kʼoa jméni xi tsín koa̱n nga je kʼoakuitso.

5 Joni je Jeobá kao Jesús, je xi jko̱ tíjnale yaniʼya kʼoati je tjínle ʼnde nga skoéjin jmeni xi sʼin je familiale (Rom. 7:2; Efes. 6:4). Tonga tjín jmeni xi tsín koa̱n nga je kʼoakuitso. Tobʼelañá, jmeni xi kuitsole je familiale nga sʼin yaa kʼoangini jmeni xi tso je Énle Niná (Prov. 3:5, 6). Xi ijngosani, je xi jko̱ tíjna alikui tjínle ʼnde nga je kʼoakuitso josʼin je xi kjaʼaí familia (Rom. 14:4). Kʼianga jemajchínga je xtile kʼoa nga jebʼasjetʼaxin yaole, tosi tonda bakóle kjoaxkóntokon, tonga alikui tije tjínnile ʼnde nga kʼoakuitsole josʼin (Mat. 19:5).

ÁNNI KʼOASʼIN TSAKʼÉNDAJINNI JEOBÁ NGA TJÍNKʼA XI XÁ BÁNELE

6. Ánni kʼoasʼin tsakʼéndajinni Jeobá nga tjínkʼa xi xá bánele.

6 Kuinga tsjoake je familiale Jeobá nga kʼoasʼin tsakʼéndajinni nga xá báne kʼanile. Nga kʼoasʼin tsakʼéndajin, jtín sʼin nixá kʼoa nixá chʼin chʼinñá ngatsʼiaa xi ya tiyojiaan familiale Jeobá (1 Cor. 14:33, 40). Tsa tsínlani ʼyale ʼyáni xi xá kjinele alikuijin nda kuiyoaa. Tobʼelañá, alikuijin jchale ʼyáni xi tjínnele kʼoakuitso jmeni xi koa̱n kʼoa aliʼyajin xi koandiaa títjon nga sitjoson.

7. Tojo tso Efesios 5:25, 28, jósʼin mele je Jeobá nga skoe̱kon je chjoónle xi xʼin ma.

7 Tsa nʼiolani ndasʼin tjínndajinle je Jeobá, ánni nga nʼio nkjín chjota xi totaon beni je yánchjínle. Kuinga nʼio nkjín chjota xi tsínkui kjoatéxomale Jeobá fitjenngi josʼin koandiaale je familiale, kʼoa tokui fini josʼin ngale je chjota jñani tsʼe. Kʼoa tjínkʼa je chjota xi totaon be je yánchjínle nga̱ nʼio xʼin bʼasje yaole. Tsakui nichxin kʼoasʼin síkjaʼaitsjen nga tsín koa̱n kjoanʼio sʼinle je chjoónle nga tsjoake koa̱n, tonga básjaile josʼín nga katatsokjónle. Kʼoa nga kʼoasʼin tsokjónle jeto kʼoasíkao josʼin mele. * Je chjota xi kʼoasʼin síkjaʼaitsjen kʼoa xi kʼoasíkao je yánchjín alikui fikʼále kjoaxkóntokon xi bakinle. Kʼoa kontra bʼejnale josʼin mele je Jeobá (tʼexkiai Efesios 5:25, 28). *

JMÉ XI KOASENKAO JE XI XʼIN MA NGA NDA SITJOSON JE XÁ XI KJINELE

8. Jmé xi koasenkao je xi xʼin ma nga nda sitjoson je xá xi kjinele nga jko̱ tíjnale je familiale.

8 Xi koasenkao je xi xʼin ma nga nda sitjoson je xá xi kjinele kuinga skénngile josʼín je Jeobá kao Jesús. Kataʼyala jósʼin bakó kjoanangitokon kao kjoatsjoacha, kʼoa jchañá jósʼin skoe̱kon je yánchjínle kao xtile xi jko̱ tjíole yaniʼya nga skénngi je choa̱le Jeobá kao Jesús.

9. Jósʼin bakó kjoanangitokon je Jeobá.

9 Kjoanangitokon. Ningalani je Jeobá xi ngisasa nʼio chjine, nrʼoéle jmeni xi tsole je choʼndale (Gén. 18:23, 24, 32). Ninga je batéxomale ngatsʼi, nrʼoéle kʼianga jme kjoafaʼaitsjen tsjoá je xi kjaʼaí (1 Rey. 22:19-22). Ningalani ñaki tsje je Jeobá, alikui koyale nga kʼoati chjotatsje koa̱n je choʼndale. Tosaa basenkao nga ndasʼin koatio (Sal. 113:6, 7). Ya Biblia kʼoatso nga je Jeobá xi basenkaoná (Sal. 27:9; Heb. 13:6). Je David koanjinle nga nda kichomani ngayeje jmeni xi kisʼin xi totʼatsʼe nga nangitokon je Jeobá kʼoa nga je tsakasenkao (2 Sam. 22:36).

10. Jósʼin tsakakó je Jesús nga nangitokon koan.

10 Kataʼyala je choa̱le Jesús. Je Jesús maestrole koanni je chjotatjenngile. Ninga kʼoalani tsakanéjon ndso̱ko̱. Ánni koanmenile je Jeobá nga ya Biblia kisʼetʼaxo̱n jebi. Kuinga mele nga nangitokon koaan ngatsʼiaa, jolani je xi jko̱ tjío ya yaniʼya. Je Jesús i kitso: “Kʼoasʼin kabʼejnachoyano josʼin nga an kasikaono. Kʼoasʼin tikao xíngio” (Juan 13:12-17). Ningalani je Jesús xi Naile koan, alikui kui kiskoyale nga toje koa̱nsinle, tosaa je kisixále xi kjaʼaí (Mat. 20:28).

Je xi jko̱ tíjnale yaniʼya bakó nga nangitokon ma kʼoa bakóle kjoatsjoacha je chjoónle nga basenkao je xá xi tjín ya yaniʼya kʼoa kʼoati kotʼaya kao familiale je Énle Niná (Chótsenlai párrafo 11, 13)

11. Jméni xi bakóyale xi jko̱ tjíole yaniʼya nga nangitokon je Jeobá kao Jesús.

11 Jméni xi bakóyaná. Nkjín koya josʼin koa̱n koako nga nangitokon ma je xi jko̱ tíjnale yaniʼya. Tobʼelañá, alikui koyale nga chjotatsje koa̱n je chjoónle kao xtile. Nrʼoéle jotsole ninga tsín mangóson sakʼoa josʼin síkjaʼaitsjen. Je Marley, xi ya Estados Unidos tísíjchá yaole, itso: “Sakʼoaa likui mangósuinjin josʼin nikjaʼaitsjainjin kao xʼinna, tonga ʼbeña nga chjí bekonna nga̱ an kjoanla kjonangina jmeni xi sʼín, kʼoa kʼoati kuenta sʼín jmeni xi xinle”. Xi ijngosani, kʼianga nangitokon ma je xi xʼin kʼoati sʼín je xá xi tjín ya yaniʼya, ninga kʼoasʼin síkjaʼaitsjen je chjota jñani tsʼe nga xále yánchjín xi tjín ya yaniʼya. Kui jebi xi ñʼai ma kʼale je xi xʼin. Ánni. Jngo tichjaa xi Rachel ʼmi, itso: “Ya jñani tsʼan, tsa jngo chjota koasenkao je chjoónle nga koaneya chxoa̱ kʼoa nga sitsje ndʼia, je chjotandaindʼiale kao xínkjín kʼoajinsʼin sikjaʼaitsjen nga tsín ñaki xʼin ma, kʼoa kʼoajinsʼin sikjaʼaitsjen nga tsín male batéxomale je chjoónle”. Tsa kʼoasʼin síkjaʼaitsjen je chjota ya jñani tsi, tikjaʼaitsjain nga je Jesús tsakanéjon ndso̱ko̱ je chjotatjenngile, ninga kʼoasʼin tsaʼyale nga toje xi choʼnda ma xi kui xá kisʼin. Jngo chjota xi nda sítjoson je xá xi kjinele ya yaniʼya alikui koaini josʼin sikjaʼaitsjen je chjota xi kjaʼaí, kui koaini nga tsjoa sa̱tío kon je familiale. Machjén nga nangitokon koa̱n je xi jko̱ tíjnale yaniʼya. Tonga jmésani xi machjén nga sʼin.

12. Jméni xi sʼín je Jeobá kao Jesús nga tsjoakená.

12 Kjoatsjoacha. Ngayeje jmeni xi sʼín je Jeobá kao kjoatsjoacha kʼoasʼínni (1 Juan 4:7, 8). Je xi basenkaoná nga miyole Jeobá maa kui je Énle kʼoa kao naxinandále. Basenkaoná nga nda sʼe tokoán kʼoa kʼoatsoná nga nʼio tsjoakená. Kʼoa tsjoáná ngayeje jmeni xi machjénná (1 Tim. 6:17). Kʼianga tsín kixi tíjna jmeni xi nʼia síkixiyandaná kʼoa tojo bakó nga tsjoakená. Nga tsjoakená je Jeobá kitsjoaa je ʼNdíle kʼianga tsakʼéchjíntjainá, kʼoa je Jesús kʼoati nʼio tsjoakená nga̱ kitsjoaa kjoabijnachonle xi totʼatsaan (Juan 3:16; 15:13TNM). Alikui ʼya xi kʼoechjoale je Jeobá kao Jesús nga tsjoake koa̱n je xi kixi fitʼale (Juan 13:1; Rom. 8:35, 38, 39).

13. Ánni nga nʼio tjínnile kjoandosin nga koako kjoatsjoacha je xi jko̱ tíjnale yaniʼya (kʼoati chótsenlai je recuadro “ Jméni xi sʼiain tsa meli nga skoe̱xkónli je chjoónli”).

13 Jméni xi bakóyaná. Machjén nga kao kjoatsjoa kʼoasʼinni ngayeje jmeni xi sʼin je xi jko̱ tíjnale yaniʼya. Ánni nga nʼio chjínile nga kʼoasʼin. Je pastro Juan i kitso: “Je xi ndsʼe̱ tsabeni xko̱n, kʼoa tsín tjaoke ndsʼe̱, [kʼoa tsa familiale] jósʼin koa̱nni nga tjaoke koa̱nni Niná, xi tsín tsa tsabeni xko̱n” (1 Juan 4:11, 20). Je chjota xi tsjoake familiale kʼoa xi mele nga je Jeobá kao Jesús skénngile, koasenkao je chjoónle kao xtile nga nda koatio ngixko̱n Jeobá, nga nda sa̱tío kon kʼoa nga tsjoále je tsojmi xi machjénle (1 Tim. 5:8). Kuitsoyale kʼoa koatekjáyale je xtile. Tosi tonda kui kʼoasʼin je xi sasénle Jeobá kʼoa xi koasenkao je familiale. Chótʼayajinla nga jngó jngó koya jebi kʼoa jósʼin koaitjenngi je choa̱le Jeobá kao Jesús je xi jko̱ tíjnale yaniʼya.

XI TJÍNNELE SʼIN XI JKO̱ TÍJNALE YANIʼYA

14. Jméni xi sʼin je xi jko̱ tíjnale yaniʼya nga nda koatio ngixko̱n Niná je chjoónle kao xtile.

14 Tjínnele koasenkao je chjoónle kao xtile nga nda koatio ngixko̱n Niná. Tojo sʼín je Jeobá, kʼoati kisʼin je Jesús nga tsakasenkao je chjotatjenngile nga nʼio kisatio je kjoamakjainle (Mat. 5:3, 6TNM; Mar. 6:34). Tikʼoasʼinni je xi jko̱ tíjnale yaniʼya, je xi ngisa tsjoále kjoandosin kuinga nda koatio ngixko̱n Niná je chjoónle kao xtile (Deut. 6:6-9). Nga nda koatio ngixko̱n Niná, machjén nga kʼoexkia kʼoa skótʼaya Biblia je kʼoa kao familiale, nga koai kjoajtín, nga kuitjotsoyason kʼoa nga tosi tonda miyole Jeobá koa̱n.

15. Jméni xi tjínnele sʼin je xi jko̱ tíjnale yaniʼya nga nda sa̱tío kon je chjoónle kao xtile.

15 Tjínnele koasenkao je chjoónle kao xtile nga nda sa̱tío kon. Je Jeobá yaa ngixko̱n xi kjaʼaí kʼoakitsole je Jesús nga tsjoake (Mat. 3:17). Kao jmeni xi kisʼin kʼoa jmeni xi kitso tsakakóni je Jesús nga tsjoake je chjotatjenngile. Kʼoa je chjotatjenngile kʼoati kitsole je Jesús nga tsjoake koan (Juan 15:9, 12, 13TNM; 21:16). Kao jmeni xi sʼin je xi jko̱ tíjnale yaniʼya koakonile je chjoónle kao xtile nga tsjoake. Tobʼelañá, nga skótʼayajtín Biblia ngatsʼi. Kʼoati machjén nga kʼoakuitsole nga tsjoake kʼoa nga chjí bekon, kʼoa nga tjen ndiaale koaan kʼoakuitsole ngixko̱n xi kjaʼaí nga nda tjíosʼín (Prov. 31:28, 29).

Kʼiatsa mele nda kʼoéjna ngixko̱n Jeobá je xi jko̱ tíjnale yaniʼya tjínnele nga koa̱njngíʼa je familiale (Chótsenlai párrafo 16)

16. 1) Jmésani xi tjínnele sʼin je xi jko̱ tíjnale yaniʼya. 2) Jméni xi kʼoati skósonnile je xi jko̱ tíjnale yaniʼya.

16 Tjínnele koa̱njngíʼa je familiale. Jé Jeobá kitsjoale ngayeje jmeni xi koanchjénle je chjota israelita, kʼoa alikui kitsjionkon ninga kʼia nga kjoañʼai kitsjoale nga xíjin koan (Deut. 2:7; 29:5). Nichxin xi tiyoaa ndʼaibi, je Jeobá kʼoati tsjoáná ngatsʼiaa xi choʼndale maa jmeni xi machjénná (Mat. 6:31-33; 7:11). Je Jesús kitsjoale jme xi kiskine je chjotatjenngile kʼoa kisikuinda nga tsín chʼin jtsaotʼale (Mat. 4:24; 14:17-20). Nga sa̱sénle je Jeobá jme xi sʼin je xi jko̱ tíjnale yaniʼya machjén nga koa̱njngíʼa je familiale. Tonga kʼoati skósonnile josʼin. Alikui koa̱n nga kui xále nʼio tse nichxin sikʼayale, nga̱ tsa mai alikuijin tikuitsoyanile je familiale xi tʼatsʼe Niná kʼoa alikuijin tijosʼin koasenkaoni.

17. Jósʼin bakóyaná kʼoa jósʼin síkixiyandaná je Jeobá kao Jesús.

17 Tjínnele kuitsoyale kʼoa koatekjáyale je xtile. Je Jeobá tsoyaná kʼoa síkixiyandaná nga̱ mele nga nda kuiyoaa (Heb. 12:7-9). Tojo sʼín je Jeobá, je Jesús kitsoyale kʼoa ngasin nganda kisikixiya je chjotatjenngile (Juan 15:14, 15). Kʼoakitsole jñani tsín nda kisʼin tonga ngasin nganda tsakatekjáyale (Mat. 20:24-28). Be nga chjotajée maa kʼoa nga saténgi sakʼoaa (Mat. 26:41).

18. Jméni xi kuenta sʼín ngantsjai xi jko̱ tíjnale yaniʼya xi nda sítjoson je xá xi kjinele.

18 Je xi jko̱ tíjnale yaniʼya xi kjenngile je Jeobá kao Jesús, majinle nga kʼoati chjotajée ma je chjoónle kao xtile, kʼoa alikui toxkia fákao (Col. 3:19). Tosaa kui fitjenngi je kjoafaʼaitsjen xi tsjoá Gálatas 6:1, ngasin nganda batekjáyale kʼoa kuenta sʼín nga kʼoati chjotajée ma tsanda je. Tojo kisʼin je Jesús, be nga je títjon kʼoejnale choa̱ ánni nga skénngisíni je familiale (1 Ped. 2:21).

19, 20. Jósʼin koa̱n skénngile je Jeobá kao Jesús je xi jko̱ tíjnale yaniʼya kʼianga jmeni xi kjoéjin.

19 Tjínnele kui kʼoasʼin jmeni xi koasenkao je familiale. Kui kʼoasʼín je Jeobá jmeni xi binyakao je xi kjaʼaí. Tobʼelañá, ali tsa tokui xá kitsjoaniná kjoabijnachon nga toje xi tsjoa sʼe̱ kon, kui xi mele nga kʼoati tsjoa sʼe̱ tokoán tsanda ñá. Alikui ʼya xi kjoanʼio kisʼinle nga kisikasén je ʼNdíle nga kʼienntjainá xi totʼatsʼe jéená. Kuinga kisikasénni je ʼNdíle nga ñá koasenkaoná. Kʼoati kui kʼoakisʼin je Jesús jmeni xi tsakinyakao xi kjaʼaí (Rom. 15:3). Tobʼelañá, kʼianga nʼio kijtale, ʼndele nga sikjáya tosaa kitsoyale ngatsʼi je chjota xi kichokonle (Mar. 6:31-34).

20 Je xi jko̱ tíjnale yaniʼya xi nda sítjoson je xá xi kjinele, be nga tjínnele ndakjoan skósonnile jme xi sʼin ánni nga koasenkaoni je familiale, kʼoa nʼio tsjoále kjoandosin nga kui xá kjinele. Alikui xitso xiská kʼoasʼín tsa jmeni. Títjonkjoanla nda kosonnile jmeni xi sʼin kʼoa jé Jeobá síjéle kjoafaʼaitsjen. Nga kʼoasʼín, alikui to yaole fini, kui síkjaʼaitsjen jmeni xi koasenkao je familiale (Prov. 2:6, 7; Filip. 2:4). *

21. Jméni xi chótʼayajiaan ya kjoaʼmiya xi ijngo.

21 Alikui choa ñʼai tíjna je xá xi bánele Jeobá je xi jko̱ tjíole yaniʼya, kʼoa kuenta tsjoále josʼin sitjoson je xá xi kjinele. Tonga tsa jngo chjota xi kui choa̱le Jeobá kao Jesús koaitjenngi nʼio nda sitjoson je xá xi kjinele nga jko̱ tíjnale yaniʼya. Kʼoa tsa nda sitjoson je chjoón je xá xi kjinele, nʼio tsjoa sa̱tío kon. Je chjoón, jósʼin tjínnele skoe̱kon je xʼinle nga jko̱ tíjnale yaniʼya, kʼoa jméni xi sakʼoa ñʼai male. Kui chótʼayajiaan tʼatsʼe jebi ya kjoaʼmiya xi ijngo.

KJOAJNDA 16 Chʼa̱sjengʼaa Jeobá xi totʼatsʼe ʼNdíle

^ párr. 5 Kʼianga bixan je chjota, jé xi xʼin xi jko̱ bʼejnale ya yaniʼya. Jan kjoaʼmiya chótʼayajiaan xi tikui tínchja̱ni. Kui títjon jchaa i̱ kjoaʼmiya jebi josʼin tjínndajinle je Jeobá tʼatsʼe nga tjínkʼa xi xá bánele, ánni nga kʼoasʼin tjínndajinnile kʼoa jméni xi bakóyaná je choa̱le Jeobá kao Jesús. Xi majaoni kjoaʼmiya, kui jchaa jméni xi bakóyale je xi xʼin kao xi chjoón je choa̱le Jesús kao choa̱ xi faʼaitʼa ya Biblia. Kʼoa xi majanni kjoaʼmiya, kui chótʼayajiaan jméni xi tjínnele sʼin je xi xá kjinele ya jinjtín.

^ párr. 3 1 Corintios 11:3: “Tonga mena nga jchao, nga Cristo ngʼajko̱le ngatsʼi xi xʼin. Kʼoa je xʼin ngʼajko̱le chjoónle. Kʼoa Niná xi ngʼajko̱le Cristo”.

^ párr. 7 Ya cine, ya teatro kʼoa kao sén xi faʼaitʼa libro, kui tsoya nga tsín chʼaotjín nga totaon ʼya je yánchjín kʼoa nga satéle. Kuinga tjínkʼani chjota xi kʼoasʼin síkjaʼaitsjen nga tsín chʼaotjín nga totaon skoe̱ je yánchjínle.

^ párr. 7 Efesios 5:25, 28: “Jon xi xʼion, tsjoacha katamao yánchjínno, josʼin nga Cristo koantsjoake naxinandále, kʼoa kitsjoantjai yaole xi tʼatsʼe. 28 Kʼoatisʼin xi xʼin tsjoake katama yánchjínle, joni tsa titsʼeni yao. Je xi tsjoake chjoónle, tijeni yaole xi tsjoake”.

^ párr. 20 Yaa tsoyasa jméni xi koasenkaoná nga nda chjoéjiaan jmeni xi sʼiaan ya kjoaʼmiya xi “Si̱jngoaa je xá xi bʼetsʼiakoaa” ʼmi, xi faʼaitʼa je Xo̱n xi Bájinkonná xi tsʼe noviembre 2019, página 26 saʼnda 30.