Ir al contenido

Ir al índice

KJOAʼMIYA XI CHOTʼAYA 6

ʼYá tʼatsʼe jaʼaini Biblia

ʼYá tʼatsʼe jaʼaini Biblia

“Jngo libro chjítʼai ngayeje xi xínle” (JER. 30:2).

KJOAJNDA 96 Je Énle Niná nʼio chjíle

XI TÍNCHJA̱NI a

1. Ánni nga bʼainilee kjoanda Niná nga kitsjoaná Biblia.

 BʼAILEE kjoanda Jeobá nga kitsjoaná Biblia. Nda kjoafaʼaitsjen tsjoáná xi basenkaoná nga kjoa bitjatojiaan. Tsjoáná kjoachoya tʼatsʼe nichxin xi sʼa nroa. Kʼoa yaa bakóyaná jokjoan je Jeobá. Nga nikjaʼaitsjenjiaan jokjoan Niná basenkaoná nga machriantʼalee kʼoa nga miyole maa (Sal. 25:14).

2. Jósʼin tsoyaná Jeobá xi tʼatsʼe.

2 Kui xi mele Jeobá nga katabexkon je chjota. Nichxin kjoatse, je Niná kisichjén je ánkje, nijñá, kʼoa sén tsakakóle chjota nga kitsoya jotjínni xi tʼatsʼe (Núm. 12:6; Hech. 10:3, 4). Alikuijin jchaa xi tʼatsʼe Niná tsa tsínlani kisʼetʼaxo̱n jebi. Kuinga kʼoakitso kʼanile chjota Jeobá nga katakji jmeni xi mele nga sʼe̱jinná (Jer. 30:2). Tjínjngoo tokoán nga ñaki kʼoasʼin kisʼetʼaxo̱n je Énle Niná josʼin mele, nga̱ ñaki kixi je ndiaale Niná (Sal. 18:30).

3. Jókisʼin Jeobá nga tsín kichangi Énle kʼoa nga tojo kijnaná ndʼaibi (Isaías 40:8).

3 (Tʼexkiai Isaías 40:8). b Jokji tífaʼato nichxin, je choʼndale Niná nʼio nda tjíobinyakao jmeni xi tso Énle Niná. Tonga jmeni xi kichjitʼa títjon je Énle Niná sasa bitsonni. Ndʼaibi jetsín jñani kichjitʼa títjon, tonga jé Jeobá xi kʼoasʼin koanmele nga xin kichjitʼa ijngokʼa je Énle. Ningalani chjotajée koan je chjota xi xin kiskitʼa ijngokʼa je Énle Niná ñaki kʼoakjoansʼin kiski josʼin kichji nga títjon. Kʼianga kui kinchja̱ni xi tʼatsʼe Escrituras Hebreas, jngo chjota xi kui kotʼayason i kitso: “Tokui je Biblia xi kʼoakjoansʼin kichji jotjío je xo̱njchá xi kichjitítjon”. Ninga chjotajée xi kiski, ninga jekjoatse kichji kʼoa ninga kui kichjitʼa xi ngotjo bitsonni alikui jao tjínná nga ñaki Énle Niná je Biblia xi kjioná ndʼaibi.

4. Jmé xi chótʼayajiaan i̱ kjoaʼmiya jebi.

4 “Ngayije xi kjoanda, ngayije kjoatjao xi ñaki nda” tʼatsʼe Jeobá nroani, kʼoa kui Biblia je kjoatjao xi nʼio chjíle xi kitsjoaná Niná (Sant. 1:17). Kʼianga jme xi tsjoákjoatjaoná jngo chjota yaa ʼyañá tsa bexkon kjoaixiná kʼoa tsa be jme xi machjénná. Kʼoama kʼianga bʼexkiaa je Biblia, ʼyañá xi tʼatsʼe Jeobá, majinná nga bexkonná kʼoa be jmeni xi machjénná. I̱ kjoaʼmiya jebi jan koya tjínni xi chótʼayajiaan jokjoan je Jeobá tojo tso je Biblia. Kui chótʼayajiaan tʼatsʼe kjoachjinele, kjoatéxomakixi kao kjoatsjoacha xi bakó. Kuila títjon chótʼayajiaan jotso je Biblia tʼatsʼe kjoachjinele Niná.

JE BIBLIA BAKÓNÁ JOKJI CHJINE NINÁ

5. Jngo koya tikʼaxki̱ josʼin ʼyañá nga kui kjoachjinele Niná nya je Biblia.

5 Kui kjoachjinele Niná nya je Biblia. Kuinga kui kitsjoaniná je Jeobá nga̱ be nga machjénná je kjoafaʼaitsjenle. Nʼio nda binyakao chjota je kjoafaʼaitsjen xi faʼaitʼa Biblia, binyakao nga síkʼantjaiya yaole. Kʼianga kiski Moisés je xi títjon aon libro faʼaitʼa Biblia, i kitsole chjota israelita: “Li tsa toxkia énjin jebi, kui xi kuiyochonño” (Deut. 32:47). Je xi kisitjoson tsjoa kisatio kon kʼoa nda tsakatio (Sal. 1:2, 3). Ninga jenʼio kjoatse kichji Biblia, tojo binyakao ndʼaibi je chjota nga síkʼantjaiya yaole. Tobʼelañá, je xi faʼaitʼa ya jw.org jñani “Je Biblia síkʼantjaiyaa chjota” tso tsʼato 50 choa̱ faʼaitʼa tʼatsʼe chjota xi tsakinyakao je Biblia nga kisikʼantjaiya yaole (1 Tes. 2:13).

6. Ánni kʼoabixónsíñá nga tsín mangóson Biblia kao xi kjaʼaí libro.

6 Tsín jme libro xi mangósonkao je Biblia. Ánni. Nga̱ tʼatsʼe Jeobá jaʼaini kʼoa je nʼio tse nganʼio tjínle, tíjnaa ngantsjai kʼoa jé xi ngisasa nʼio chjine. Nkjín libro xi tojo bʼéxkia chjota ninga jekʼien je xi tsakʼasje libro jebi, tonga sakʼoa tsín timachjénni je kjoafaʼaitsjen xi faʼaitʼa. Tonga je kjoafaʼaitsjen xi faʼaitʼa Biblia machjén ngantsjai, tjíobinyakao chjota jokji tífaʼa nichxin. Nga bʼexkiaa kʼoa nga nikjaʼaitsjenjiaan jmeni xi tso Biblia kui nganʼiotsjele Jeobá basenkaoná nga nitjosoán jmeni xi tso (Sal. 119:27; Mal. 3:16; Heb. 4:12). Je Jeobá mele koasenkaoli. Kʼianga ʼyaa jebi kʼoati mamená bʼexkiaa Biblia nga nyaon nyaon.

Jósʼin tsakasenkao Biblia je choʼndale Niná nichxin kjoatse nga jtín sʼin tsakatio kʼoa jósʼin basenkaoná ndʼaibi nga jtín sʼin biyoaa (Chótsenlai párrafo 7, 8)

7. Jósʼin tsakinyakao Biblia nichxin kjoatse je choʼndale Niná nga jtín sʼin tsakatio.

7 Ijngosa koya xi bakóná nga kjoachjinele Niná nya je Biblia kuinga jtín sʼin tjío choʼndale Niná. Kʼianga kicho je chjota israelita ya ʼNde jña tsakʼinle nga kʼoaile xinxin ʼnde tsakatio. Tjínkʼa xi jti̱ tsakʼasjengindá, xi cho̱ntje kisʼele kʼoa xi tsojmintje tsakántje. Tsakui nichxin tsín titsabexkonni xínkjín chjota israelita nga xinxin tsakatio, tonga je Jeobá kjitʼaa kisikatíojtín ngatsʼi chjota israelita nga kitsoyale kjoatéxomale (Deut. 31:10-13; Neh. 8:2, 8, 18). Si̱kjaʼaitsjenjinla jokji tsjoa kisʼe kon jngo chjota israelita xi kicho ya Jerusalén nga kiskajin chjota israelita xi ngikʼa xi millón mani nga tsakʼétsʼoale Jeobá. Jé Jeobá xokisʼin nga jtín tsakatio. Xijekoanni, je chjotatjenngile Cristo xi tsakatiojtín nga siglo 1, xinxin tsʼe, tjínkʼa xi kisʼele tao̱n kʼoa tjínkʼa xi mai kʼoa kjaʼaí kjaʼaí én koanle. Nga tsjoake koan je Énle Niná jtín sʼin kisixále Jeobá. Je xi tokʼia koankjainle, koanjinle Énle Niná nga̱ kitsoyale chjotale Cristo kʼoa tsakatiojtín (Hech. 2:42; 8:30, 31).

8. Jósʼin síchjén Jeobá je Biblia nga jtín sʼin síkatío choʼndale nichxin xi tiyoaa ndʼaibi.

8 Kʼoati kui Biblia síchjén Jeobá ndʼaibi nga bakóyale choʼndale kʼoa nga jtín sʼin síkatío. Ngayeje xi sakóyaná yaa Biblia yʼangini. Kjitʼaa mangián je kjoajtín xi satíoná kao kjoajtíntse, nga biyojtián bʼexkiañá Biblia, chotʼayajinñá jmeni xi tso kʼoa sa tse sa tsee xi majinná. Kui Biblia síchjén Jeobá nga basenkaoná nga to jngojtín nixálee ngatsʼiaa (Sof. 3:9).

9. Jótjínnele koa̱nkjoaan nga koa̱njinná jmeni xi tso Biblia (Lucas 10:21).

9 Ijngolasa koya chótʼayajiaan jokji chjine Jeobá. Jé Jeobá xi kʼoasʼin koanmele nga kʼoasʼin kichji je Biblia nga toje chjota xi nangitokon katamajinle (tʼexkiai Lucas 10:21). c Bʼéxkiaa Biblia toʼya chjotani. Jngo chjota xi tʼatsʼe jebi kotʼayason kʼoatso nga “kui Biblia xi ngisa sʼexkia kʼoa nga kui xi ngisa chotʼayajin”. Tonga tojé chjota xi nangitokon xi majinle kʼoa xi sítjoson jmeni xi tso Biblia (2 Cor. 3:15, 16).

10. Jñánile xi ijngo koya xi bakóná nga kui kjoachjinele Niná nya je Biblia.

10 Ijngolasa koya kataʼyaa nga kui kjoachjinele Jeobá nya je Biblia. Kui Biblia síchjén Jeobá nga tsoyaná nga jngó jngoá kʼoa nga jngojtín mañá. Kʼianga bʼexkiaa Biblia ʼyañá nga kuenta sʼínná Jeobá nga jngó jngoá (Is. 30:21). Nkjínjin kʼa nga kuikjoan texto tsakʼexkiaa xi tsakasenkaoná kʼianga kjoa tibitjatojiaan. Kui xá kichjini Biblia nga kuinyakaoná ngatsʼiaa ninga millón mani chjota jngo tjíjtsa Sonʼnde. Nga nʼio chjine Niná kʼoa nga tʼatsʼe jaʼaini Biblia binyakaoná nga jngó jngoá je kjoafaʼaitsjen xi tsjoá (2 Tim. 3:16, 17).

JE BIBLIA BAKÓ NGA KIXI JE KJOATÉXOMALE JEOBÁ

11. Jósʼin tsakakó Niná nga tsín ʼya xi faʼájin kʼianga kichji Biblia.

11 Kʼoati kui kjoatéxomakixi xi nʼio bakó je Jeobá (Deut. 32:4). Nga kjoatéxomakixi tjínle Jeobá alikui ʼya xi faʼájin (Hech. 10:34, 35; Rom. 2:11). Yaa bakóni Niná nga tsín ʼya xi faʼájin jme én xi kichjini Biblia. Je xi 39 libro xi tsʼe Biblia, me ñaki to én hebreo kichjini nga̱ kui én kinchja̱ naxinandále Niná nga kui nichxin. Tonga nga siglo 1, nʼio nkjín chjota xi én griego kinchja̱, kʼoa kuinga én griego kichjini je xi ngi 27 libro xi tsʼe Biblia. Alikui tojngo én kisichjén Jeobá nga kichji je Énle. Nichxin xi tiyoaa ndʼaibi, me 8,000 millón mañá ngatsʼiaa jngo tjíjtsa Sonʼnde kʼoa kjaʼaí kjaʼaí én nokjoaa. Jmé xi basenkaoná nga ʼyañá ngatsʼiaa xi tʼatsʼe Jeobá.

12. Jósʼin tíbitjoson Daniel 12:4 kʼianga to jetífetʼa nichxin.

12 Je Jeobá tongini kʼoakitsole Daniel nga sa tse sa tse koa̱n kjoachjine kʼianga to jetífetʼa nichxin, xi tsonile, nga nʼio nkjín chjota koa̱njinle jmeni xi bakóya je Biblia (tʼexkiai Daniel 12:4). d Je xi basenkaoná nga majinná jotso Biblia kuinga nkjín én tífaʼatoya, nkjín tíbitjo kʼoa nkjín tíbʼabíson. Kʼoa kʼoati tíbitjo xo̱n xi Énle Niná yʼangini. Kui je Biblia xi ngisa nkjín tífaʼatoya kʼoa xi ngisa nkjín tíbʼabíson jokji tífaʼato nichxin. Nʼio chjí bʼa je chjota kʼianga baténa, tonga je naxinandále Niná jetsʼato 240 én tísíkʼatoya je Biblia, tsa ngakjijngo kʼoa tsa tosʼa basen, kʼoa tokjoatjao nga bʼaile chjota. Jósʼin tíbichómani jebi. Millón mani chjota xi kjimakjainle Énle Niná nga kjesa faʼaijin kjoafetʼa (Mat. 24:14). Je Jeobá kixi kʼoa kui xi mele nga katabe chjota jotjínni xi tʼatsʼe kʼianga kʼoexkia Biblia. Kuinga tsjoakená nga kʼoasʼínni Jeobá.

JMENI XI TSO BIBLIA YAA ʼYAÑÁ NGA TSJOAKENÁ NINÁ

13. Jósʼin bakóná Biblia nga tsjoakená Niná (Juan 21:25).

13 Je Biblia bakóyaná nga tsjoakená Niná (1 Juan 4:8). Tobʼelañá, jméni xi tsakʼétʼa Niná ya Biblia kʼoa jméni xi mai. Tsoya kixiná jméni xi machjén kʼianga miyole koaan, nga nda kuiyoaa kʼoa nga koa̱n kuiyoaa ngantsjai nichxin. Tonga nga nʼio tsjoakená Jeobá alikui kui tsakʼétʼaxo̱n jmeni xi tsínni koa̱nchjénná (tʼexkiai Juan 21:25). e

14. Jósasʼin bakóná Biblia nga tsjoakená Niná.

14 Kʼoati bakóná Jeobá nga tsjoakená kʼianga fákaoná. Je Jeobá alikui ñaki jngó jngó kjoan kjoatéxoma tsakʼétʼaxo̱n ya Biblia jmeni xi tjínnele sʼiaan ngantsjai, tosaa kui tsakʼétʼaxo̱n jokoan je chjota xi tsakatio, én xi tongini kinokjoa kao kjoafaʼaitsjen xi koasenkaoná nga nda chjoéjiaan jmeni xi sʼiaan. Nga kui jebi faʼaitʼa Biblia basenkaoná nga tsjoacha maa Niná kʼoa nga nitjosonlee.

Jósʼin basenkaoná nga nikjaʼaitsjenjiaan jokisikao Jeobá je choʼndale nichxin kjoatse (Chótsenlai párrafo 15)

15. 1) Jósʼin bakóná Biblia nga nʼio mandosinle Niná xi tʼatsaan. 2) Tojosʼin faʼaitʼa sén, ʼyá chjota xi faʼaitʼa ya Biblia tísíkjaʼaitsjenjin je tsotiʼndí, je ti kao tichjaa xi jejchínga (Gén. 39:1, 10-12; 2 Rey. 5:1-3; Luc. 2:25-38).

15 Je Biblia kʼoatso nga nʼio mandosinle Jeobá xi tʼatsaan. Yaa ʼyañá xi tʼatsʼe jebi nga̱ faʼaitʼa ya Biblia jokisatio kon je chjota xi síkʼaxki̱. Basenkaoná jebi nga̱ kʼoati kisatio kon josatío tokoán tsanda ñá (Sant. 5:17). Kʼoa nga chotʼayajiaan jokisikao Jeobá je chjota xi kʼoakisatio kon majinná nga tsjoakená Niná kʼoa nga mamakená (Sant. 5:11).

16. Jméni xi bakóyaná xi tʼatsʼe Jeobá jokisikao je chjota xi chʼao kisʼin sakʼoa xi síkʼaxki̱ ya Biblia (Isaías 55:7).

16 Ijngosa koya bakóyaná Biblia josʼin tsjoakená Jeobá. Je Biblia kʼoatso nga tsín tsjiónkonná Niná ninga tsín nda nʼia sakʼoa. Ngotjo ngosa tsakajngijéeni je chjota israelita ngixko̱n Jeobá, tonga nga kʼoakoannile jme xi kisʼin kisichatʼale je Jeobá (tʼexkiai Isaías 55:7). f Je chjotale Cristo xi tsakatio nga siglo 1 kʼoati koanjinle nga tsjoake Jeobá. Jé Jeobá xi kʼoasʼin koanmele nga kʼoakitsole Pablo je chjotale Cristo xi ngikʼa nga katasíchatʼale kʼoa katatsjoánganʼiole je chjota xi kʼoakoannile nga kjoachajngi kisʼin (1 Cor. 5:1-5; 2 Cor. 2:6, 7). Nda sʼe tokoán nga nikjaʼaitsjenjiaan nga tsín kitsjionkon choʼndale Jeobá kʼianga chʼao kisʼin sakʼoa. Tosaa tosi tonda tsakasenkao, tsakatekjáyale kʼoa kʼoakitsole nga katasíchriantʼa ijngokʼanile. Kʼoati tsoná Jeobá ndʼaibi, nga kʼoati sikao je chjota xi kʼoakoa̱nnile kʼiatsa koa̱njngijée (Sant. 4:8-10).

JE BIBLIA JNGOO KJOATJAO XI NʼIO CHJÍLE

17. Ánni nga nʼio chjínile je Biblia.

17 Nʼio chjíle je kjoatjao xi kitsjoaná Jeobá. Ánni nga nʼio chjínile Biblia. Tojosʼin tiʼyaa, je Biblia tsoyaná nga kixi Niná, nga chjine kʼoa nga nʼio tsjoakená. Je Biblia kʼoati bakóyaná nga kui xi mele Jeobá nga jchaxkoaan kʼoa nga miyole katamaa.

18. Jósʼin bakoá nga chjí ʼyatokoán je Biblia, je kjoatjao xi kitsjoaná Niná.

18 Nʼio tjínle kjoandosin nga chjí jchatokoán je Biblia, nga̱ jngoo kjoatjao xi nʼio nda basenkaoná xi kitsjoaná Niná (Sant. 1:17). Koakolee Jeobá nga chjí ʼyatokoán je kjoatjao xi kitsjoaná. Kʼoasʼin bʼainilee kjoanda nga títjonkjoanla bʼetsʼoaa nga bʼexkiaa Biblia kʼoa nga nikjaʼaitsjenjiaan jmeni xi tso. Tsa kʼoasʼiaan, sichikontʼainná kʼoa koasenkaoná nga koa̱njinná jotso je Énle (Prov. 2:5).

KJOAJNDA 98 Ngayeje xi tjítʼa Biblia tʼatsʼe Niná jaʼaini

a Jmeni xi tso Biblia basenkaoná nga machriantʼalee Niná. Jótso Biblia tʼatsʼe kjoachjine, kjoatéxomakixi kao kjoatsjoacha xi tjínle Niná. Nga jchaa xi tʼatsʼe jebi, ngisaa chjí jchatokoán jmeni xi tso Énle Niná kʼoa koa̱njinná nga jngo kjoatjao xi Niná kitsjoaná.

b Isaías 40:8: “Je xka̱ xí, je naxó xindsó, tonga je énle Nináná tíjnaa ngantsjai nichxin”.

c Lucas 10:21: “Tikuini ora Jesús nʼio koantsjoale xi tʼatsʼe Espíritu Santo, kitso: Tsjoale kjoanda, Nʼai, Señor, xi tsi ngʼajmi, xi tsi sonʼnde, nga je kjoabi tsakʼejnaʼmalai chjotachjine kao xi machoyale, kʼoa tsakakosontsenlai xi toxkia xti. Kʼoasʼin tsjoale kjoanda, Nʼai, nga kʼoasʼin koanmeli”.

d Daniel 12:4: “Tonga ji Daniel, ʼma tʼai én jebi kʼoa tʼetʼai seyo libro jebi, saʼnda nga kuichokjetʼa nichxin. Nkjín xi koasjaiya josʼin tsoyanile, kʼoa je xi ñaki kjoachjine sa tse sa tsesa koa̱n”.

e Juan 21:25: “Kʼoati kjaínga tonkjínsa kjoa xi kisʼin Jesús. Tsa tjítʼalasa xo̱n nga jngójngó, an xian nga niʼi̱jinla sonʼnde koa̱n jchóya je libro xi kʼoasʼin sʼe̱tʼa. Kʼoa katama”.

f Isaías 55:7: “Katasíkʼéjna je ndiaale chjotatsʼen kao je chjota xi chʼao tjío kjoafaʼaitsjenle, kʼoa katanroanrʼoeni Jeobá, nga̱ koakóle kjoamatokon, kʼoa katanroanrʼoeni Nináná nga̱ nʼio male síchatʼa”.