Ir al contenido

Ir al índice

KJOAʼMIYA XI CHOTʼAYA 27

Alikui si̱kʼatoné choa̱le josʼin si̱kjaʼaitsjeen xi titʼatsaanñá

Alikui si̱kʼatoné choa̱le josʼin si̱kjaʼaitsjeen xi titʼatsaanñá

“Kʼoaxinno nga jngójngó xi tiyobi, [...] nga tsín ʼya xi ngisa nʼio ngʼa sikjaʼaitsjenle yaole kaoni tsa xi josʼin nga bakinle, tonga kʼoasʼin katasíkjaʼaitsjenjin nga ningʼajin kʼoa ninangijin sikjaʼaitsjen xi tʼatsʼe yaole” (ROM. 12:3).

KJOAJNDA 130 Si̱chatʼalee xíngiaa

XI TÍNCHJA̱NI *

1. Tojo tso Filipenses 2:3, ánni nga nda biyoñá kao xi kjaʼaí kʼianga nangitokon maa.

NITJOSONLEE je Jeobá nga̱ majinná nga kjoanda tsaanñá kʼianga nitjosoán kjoatéxomale (Efes. 4:22-24). Kʼianga nangitokon maa majinná nga ngisa tjínle kjoandosin jmeni xi tso je Jeobá tikʼoajinni jmeni xi bixoán ñá, kʼoa nga ngisa ngʼa tjío xi ngikʼa tikʼoani ñá. Kʼoa nga kʼoasʼin nikjaʼaitsjeen ndasʼin biyoaa kao Jeobá kʼoa kao ndsʼee (tʼexkiai Filipenses 2:3). *

2. 1) Jmé xi kitso je pastro Pablo. 2) Jmé xi chótʼayajiaan i̱ kjoaʼmiya jebi.

2 Tsa tsín si̱kuindaa yaoná, kʼoajin tisʼin si̱kjaʼaitsjeen joni je chjota xi tsín je Jeobá síxále, nga ngʼakon kʼoa nga to yaole fini. * Kʼoakoan je chjotale Cristo xi tsakatio nga siglo 1. Kuinga i̱ tso xi kiskinile Pablo je chjotale Cristo xi Roma tsʼe: “Kʼoaxinno nga jngójngó xi tiyobi, [...] nga tsín ʼya xi ngisa nʼio ngʼa sikjaʼaitsjenle yaole kaoni tsa xi josʼin nga bakinle, tonga kʼoasʼin katasíkjaʼaitsjenjin nga ningʼajin kʼoa ninangijin sikjaʼaitsjen xi tʼatsʼe yaole” (Rom. 12:3). Je Pablo koanjinle nga tjínnele kʼoati skoe̱chjí yaole jokji tjen bakinle. Nga nangitokon koaan koasenkaoná nga “ningʼajin kʼoa ninangijin” si̱kjaʼaitsjeen xi titʼatsaanñá. I̱ kjoaʼmiya jebi jan koya tjínni xi chótʼayajiaan jósʼin basenkaoná je kjoanangitokon nga tsín ngʼa chʼa̱sjee yaoná. Xi títjon, jinkjoabixan. Xi majaoni, xá xi kjinená jinnaxinandále Niná. Kʼoa xi majanni, josʼin nichjén je redes sociales.

KOAKOÁ KJOANANGITOKON YA JINKJOABIXANNÁ

3. 1) Ánni nga kjoa sʼeni ya jinkjoabixan. 2) Jósʼin bʼéndajin kʼa kjoa xi sʼele.

3 Je Jeobá kui xi mele nga tsjoa sa̱tío kon xi jechixan. Nga chjotajée maa ngatsʼiaa, sakʼoajin sʼe̱le kjoa xi jechixan. Je Pablo kʼoakitso nga toxá sʼe̱ sakʼoanile kjoa xi jechixan (1 Cor. 7:28). Nga kjoa sʼe ʼndeʼndele, tsakui nichxin tjínkʼa xi kʼoakuitso nga tosa nda tsa tsín chixankao xínkjín. Kʼoa tsakui koaitjenngi je kjoafaʼaitsjen xi tjín sonʼnde to yaolejin koaini kʼoa kʼoajinsʼin sikjaʼaitsjen nga ngisa nda nga tsjión xínkjín.

4. Jmé xi tsín tjínnele kʼoasʼiaan.

4 Alikui koa̱n kʼoasʼin si̱kjaʼaitsjeen nga toxitsjoa nga chixankoaa xíngiaa. ʼYañá nga kʼoatso je Biblia nga tokʼia koa̱n tsjión xínkjín xi jechixan tsa jngo xi sichajngi (Mat. 5:32). Kʼianga kjoa sʼe̱ ya yaniʼya, alikui koa̱n nga to yaole koaini je chjoón kʼoa tsa je xʼin nga kuitso: Alikuini kʼoasʼin tijna josʼin kisikjaʼaitsjen tsakai. Alikui tísakóna kjoatsjoacha josʼin bakinna. Ngisala tsjoa sʼe̱ tokoan tsa kjaʼaí xi koatejnakoa. Tsa jngo xi kʼoasʼin sikjaʼaitsjen to yaole tífini kʼoa alikui kuenta tísʼín je xʼinle kʼoa tsa chjoónle. Je chjota kʼoatso nga totsaan kjoafaʼaitsjen si̱chjén kʼoa nga ñá xi kuixónñá jme xi tsjoa koaya tokoán, ninga tsjión xínkjín xi jechixan. Je Biblia itso: “Ali kuindajin nʼiao xi totsaon kjoa, tonga kʼoati tʼiaon kuinda tsʼe xi kjaʼaí chjota” (Filip. 2:4). Je Jeobá alikui mele nga xínkjín tsjión xi jechixan (Mat. 19:6). Kui xi mele nga kʼoasʼin si̱kjaʼaitsjeen tsanda ñá, kʼoa tsín to yaoná kjuinñá.

5. Tojo tso Efesios 5:33, jósʼin tjínnele skoe̱kon xínkjín je chjoón kao je xʼin xi jechixan.

5 Je chjoón kao je xʼin xi jechixan tjínnele tsjoake koa̱n kʼoa koakole kjoaxkóntokon xínkjín (tʼexkiai Efesios 5:33). * Je Biblia kʼoatso nga tjínnele ñá kʼoee tikʼoajinni nga ñá kʼoainá (Hech. 20:35). Kui je kjoanangitokon kuinyakao xi jechixan nga koakole kjoatsjoacha kao kjoaxkóntokon xínkjín. Je chjoón kao je xʼin xi tjínle kjoanangitokon alikui to yaole koaini, kuenta sʼin xínkjín (1 Cor. 10:24).

Tsa koako kjoanangitokon je xʼin kao je chjoón alikuijin kjaoti, tosajin kuinyakaongañá xínkjín (Chótsenlai párrafo 6)

6. Jmé xi bakóyaná jokitso je Steven kao Stephanie.

6 Je kjoanangitokon nʼio tjíobinyakao xi jechixan nga tsjoa tjíosatío kon. Tobʼelañá. Je xi Steven ʼmi, itso: “Tsa ngóson sʼin si̱kjaʼaitsjeen nga joa, kuinyakao ngañáñá xíngiaa, kʼoa koaanná kʼoéndajiaan tsa jme kjoa sʼe̱. ʼNdele nga kui si̱kjaʼaitsjeen jmeni xi toñá skénndiaaná, tosaa kui nikjaʼaitsjeen jmeni xi ngisa skénndiaaná nga joa”. Je Stephanie, xi chjoónle mani, kʼoatso nga tsín ʼya xi nda koatio tsa ʼyani xi totjíokján ʼndeʼnde. Kʼoa itsosa: “Kʼianga kjoa sʼenajin, kui nikjaʼaitsjainjin jñá nroani nga kjoa sʼenajin. Bʼetsʼoaníjin, basjaiyaníjin jme xi kuinyakaonajin kʼoa chobayanijin josʼin kʼoéndajinjin je kjoa xi sʼe. ʼNdele nga kuixkainjin tosaa bʼendajinjin je kjoa xi sʼenajin”. Tsjoa satío kon xi jechixan kʼianga tsín kʼoasʼin síkjaʼaitsjen nga jngo xi ngisa ngʼa tíjnale xínkjín.

NANGITOKON KATAMAA NGA SI̱XÁLEE JE JEOBÁ

7. Jósʼin tjínnele sikjaʼaitsjen je ndsʼee kʼiatsa xá bʼaile jinnaxinandále Niná.

7 Je kjoanda xi tjínná ngatsʼiaa kuinga je Jeobá nixálee (Sal. 27:4; 84:10). Je Biblia kʼoatso nga ndatjín kʼianga kui símekon jngo ndsʼee nga ngisasa tse xá sʼe̱nele jinnaxinandále Niná. Itso: “Tsa jngo xi mele xá nga sikuinda naxinandále Cristo, kjaínga nda xá xi mele” (1 Tim. 3:1). Tonga alikui ndatjín tsa ngʼakon koa̱n nga xá kʼoaile ya jinjtín (Luc. 17:7-10). Tjínnele nga nangitokon koa̱n nga koasenkao xi ngikʼa ndsʼee (2 Cor. 12:15).

8. Jmé xi bakóyaná je choa̱le Diótrefes, Uzías kao Absalón.

8 Je Biblia síkʼaxki je chjota xi ngʼakon koan. Tobʼelañá, je Diótrefes to yaole kini kʼoa ngʼa tsakʼasje yaole ya jinjtín (3 Juan 9). Je Uzías ngʼakon koan kʼianga kui kʼoakisʼin jmeni xi tsín je bʼakaole kʼoasʼin (2 Crón. 26:16-21). Je Absalón tsakásjaile jokisʼin kʼoa nda kisikao je naxinandá nga̱ kui xi koanmele nga rey sʼin kʼoéjna (2 Sam. 15:2-6). Tojosʼin tiʼyaa choa̱ jebi, je Jeobá alikui sasénle je chjota xi to yaole fini (Prov. 25:27). Alikui ndasʼin bichómani nga ngʼakon ma je chjota kʼoa nga xkaiʼa ma (Prov. 16:18).

9. Jmé choa̱ xi nʼio nda tsakʼéjnaná je Jesús.

9 Je Jesús nʼio nda choa̱ tsakʼéjnaná. Je Biblia kʼoatso nga tsín jo Niná sʼin tsabekon yaole “je Cristo nda tsa mangóson kao Niná” (Filip. 2:6). Ningalani je majaoni Jesús xi kʼoati tse nganʼio tjínle, alikui síkʼatone choa̱le josʼin síkjaʼaitsjen. I kitsole je chjotatjenngile: “Je xi ngisa nangi tíjnajinno, jebi xi jeya ma” (Luc. 9:48). Nʼio tsjoa satío tokoán nga ñatjen nixá kao je ndsʼee xi precursor, xi siervo ministerial, xi chjotajchínga sʼin tjío kao superintendente xi tsʼe circuito. Kʼianga nangitokon maa, kʼoasʼin bakoñá nga tjínná kjoatsjoacha (Juan 13:35).

10. Jmé xi sʼiaan tsa kʼoasʼin nikjaʼaitsjeen nga tsín nda tísʼendajin je kjoa xi tjín ya jinjtín.

10 Jmé xi sʼiaan tsa kjoa tjín ya jinjtín kʼoa tsa kʼoasʼin nikjaʼaitsjeen nga tsín nda tísʼendajin. ʼNdele nga tokui kuinókjoañá, tosa nangitokon katamaa kʼoa kʼoainganʼiolee xi bándiaale je jtín (Heb. 13:17). Xi koasenkaoná kuinga si̱kjaʼaitsjenjiaan jebi: “A nʼiokjoán tjínle kjoandosin je kjoa xi tjín. A machjén nga ndʼaikjoan sʼe̱ndajin. A an bʼakaona nga kʼoendajian. A kui xi mena nga nda kʼoéjna je jtín axo kui xi mena nga toʼan nda kʼoaxki̱a”.

Je ndsʼee xi xá kjinele ya jinnaxinandále Niná ali tsa tokuijin bakó jmeni xi male sʼín kʼoati bakó kjoanangitokon (Chótsenlai párrafo 11) *

11. Tojo tso Efesios 4:2, 3, jósʼin kuichomani tsa nangitokon maa nga tinixálee Jeobá.

11 Je Jeobá ngisaa chjí be nga nangitokon maa tikʼoajinni jmeni xi maná nʼia kʼoa ningalani ndatjín nga nʼio nda si̱tjosoán je xá xi bʼainá tonga ngisaa chjíle nga jtín sʼin kuiyoaa. Kuinga kʼoénenilee yaoná nga nangitokon katamaa nga si̱xálee Jeobá. Tsa kʼoasʼiaan, jtín sʼin kuiyoaa kao je ndsʼee (tʼexkiai Efesios 4:2, 3). * Tjínnele nga tosi tonda nʼio kʼuínyasoán. Kuinyakoaa jme xi machjénle xi ngikʼa. Alikui toje nda si̱koaa xi xá tjínle ya jinjtín, tosa tongóson si̱koaa ngatsʼi (Mat. 6:1-4; Luc. 14:12-14). Kʼiatsa kʼoasʼiaan ngayeje jebi, alikui tokui kuenta sʼin xi ngikʼa jmeni xi maná nʼia, kʼoati kuenta sʼin nga nangitokon maa.

KOAKOÁ KJOANANGITOKON NGA SI̱CHJÉN REDES SOCIALES

12. Jótso je Biblia tʼatsʼe nga miyo sʼená.

12 Je Jeobá kui xi mele nga kʼoétsaojiaan kao xíngiaa kʼoa kao miyoná (Sal. 133:1). Je Jesús kisʼele miyo kʼianga tsakʼejna i̱ Sonʼnde (Juan 15:15). Xi ijngosani, je Biblia kʼoatso nga binyakaoná je xi ñaki miyoná mani (Prov. 17:17; 18:24). Kʼoati tso nga tsín koa̱n si̱kjinlee xíngiaa (Prov. 18:1). Nkjín xi kʼoasʼin síkjaʼaitsjen nga kui xá machjénni je redes sociales nga nkjínsa miyo sʼená kʼoa nga tsín toñá tiyoaa koa̱nná. Tonga tjínnele si̱kuindalee yaoná tsakui nichjén.

13. Ánni nga chan síba kʼanile yaole je chjota xi redes sociales síchjén.

13 Kʼoatso je chjota xi kui kotʼayason nga chaan ba satío kon je xi redes sociales síchjén, kʼianga tse nichxin síkʼayale nga kotʼa je én kao fotografía xi satíotʼa. Tsakui nichxin kui kʼoasatíoni kon nga̱ kui batíotʼa je chjota ya redes sociales jmeni xi ngisa tsjoa batío kon, jolani je fotole, xi tsʼe miyole kʼoa kao ʼnde jña fikʼetsoma. Je xi kui kotsenle chaan kʼoasʼin síkjaʼaitsjen nga tsín kʼoati sʼin bʼétsaojin josʼín xi ngikʼa. Jngo tichjaa xi 19 nóle itso: “Chaan chʼao kisʼe tokoan kʼianga sʼejinna nga nda bʼétsaojin xi ngikʼa nga tífe xomana kʼoa an toyaa ndʼiana batejna”.

14. Jósʼin basenkaoná 1 Pedro 3:8 nga nda nichjén je redes sociales.

14 Koaan nga ndasʼin si̱chjén je redes sociales, jolani kʼianga nokjoakaonajmiá je familianá kao miyoná. Tonga tjín chjota xi nkjín koya jmeni xi ya batíotʼa tojoni nga síxkón sʼin kʼoaxki̱. Nga kʼoasʼín to yaole fini. Kʼoa saʼnda tjínkʼa xi chʼao tso én kji xi tʼatsʼe fotole kʼoa tsa tsʼe xi kjaʼaí. Nga kʼoasʼín je chjota alikui mangóson kao jotjínnele koa̱nkjoan je chjotale Cristo, nga nangitokon koa̱n kʼoa nga sijinle yaole jotjío kon xi ngikʼa (tʼexkiai 1 Pedro 3:8). *

Kʼiatsa redes sociales nichjén, a bakó jmeni xi ya nikiaan nga nangitokon maa axo kui bakó nga to yaoná mangínñá (Chótsenlai párrafo 15)

15. Jósʼin basenkaoná je Biblia nga tsín to yaoná koanngínñá.

15 Kʼiatsa redes sociales nichjén, si̱kjaʼaitsjenjiaan jebi: “Jótso én xi ya bʼetʼa, foto kao video xi ya sikian. A kui xi mena nga nʼio kʼoaxki̱a. A koa̱nxinkonkena xi ngikʼa”. Je Biblia itso: “Ngayije xi tjín sonʼnde, je kjoachi̱nga̱ xi tjínle yaoná, kao kjoachi̱nga̱ xi tjínle xkoaan, kao kjoangʼatakon xi tsʼe je kjoabijnachonnábi, ali tsʼe Nʼainá, tsʼe sonʼndebi” (1 Juan 2:16). Jngo xo̱n xi tʼatsʼe Biblia nchja̱ni kʼoatso nga je én xi “kjoangʼatakon” tso kui nchja̱ni nga nikʼatoné choa̱le josʼin nikjaʼaitsjeen xi titʼatsaanñá. Ñá xi chjotale Cristo maa alikui mená nga toñá nʼio kuenta sʼinná xi ngikʼa. Tosaa kui mangíntjenngiaa je kjoafaʼaitsjen xi tsjoá Biblia nga i̱ tso: “Alikui tichʼa̱sjejeyanilee yaoná xi tsín jme chjíle. Alikui tisi̱jti xiʼi̱ngajánnilee xíngiaa. Alikui tikoa̱nxintakonchanía xíngiaa” (Gál. 5:26). Kʼiatsa nangitokon maa alikuijin kʼoati sʼiaan josʼín je chjota nga ngʼakon kʼoa nga to yaole fini.

ALIKUI SI̱KʼATONÉ CHOA̱LE JOSʼIN SI̱KJAʼAITSJEEN

16. Ánni nga tsín meniná nga ngʼakon katamaa.

16 Tjínnele nga nangitokon katamaa, nga̱ je chjota xi ngʼakon alikui kosonnile josʼin síkjaʼaitsjen (Rom. 12:3). Nʼio sinle kjoa kʼoa to yaole fini. Xi ijngosani, josʼin síkjaʼaitsjen kʼoa jmeni xi sʼín je chjota xi ngʼakon tije síkiʼaonni yaole kʼoa kʼoati bʼakaotʼale xi kjaʼaí. Kʼiatsa tsín sikʼantjaiya yaole josʼin síkjaʼaitsjen, jé Na̱i kʼoanachale nga sikitsónjin je kjoafaʼaitsjenle (2 Cor. 4:4; 11:3). Je chjota xi tjínle kjoanangitokon nda síkjaʼaitsjen. Kosonnile jmeni xi sʼín kʼoa majinle nga ngisa ngʼa tjío xi ngikʼa tikʼoajinni je (Filip. 2:3). Xi ijngosani, kʼoati majinle nga je “Niná bʼejnatajale xi ngʼakon. Tsjoále kjoanda je xi indajintakon” (1 Ped. 5:5). Je chjota xi nangitokon alikui mele nga kontrale koa̱n je Niná.

17. Jmé xi tjínnele sʼiaan tsa mená nga tosi tonda nangitokon koaan.

17 Kʼiatsa mená nga tosi tonda nangitokon koaan, tjínnele si̱tjosoán kjoafaʼaitsjen jebi: “Jekichjaʼaxinlao yaono je ni̱ma̱ xi jchínga kao kjoa xi kisʼin. Jekichjóao je ni̱ma̱ xi chjotse”. Tjínnele kʼoénelee yaoná nga kuitjosonná jebi, nga̱ tjínnele chótʼayajiaan je choa̱le Jesús kʼoa machjén nga chjénngiaa choa̱le (Col. 3:9, 10; 1 Ped. 2:21). Tsa kʼoasʼiaan tsee kjoanda so̱koná. Kʼiatsa nangitokon koaan, tsjoa sa̱tío kon je familianá, ngisaa jtín sʼin kuiyoaa ya jinjtín, kʼoa koaanná nga ndasʼin si̱chjén je redes sociales. Kʼoa xi ngisa tjínle kjoandosin, kuinga sʼe̱ná kjoanichikontʼainle Jeobá kʼoa ndasʼin kuiyoaa ngixko̱n.

KJOAJNDA 117 Chjénngiaa kjoanda xi bakó Jeobá

^ párr. 5 Nichxin xi tiyoaa ndʼaibi, ngʼakon je chjota kʼoa to yaole fini. Tjínnele si̱kuindaa yaoná nga tsín kʼoati koa̱nkjoaan tsanda ñá. I̱ kjoaʼmiya jebi jan koya tjínni xi jchaa jñani machjén nga tsín koa̱n si̱kʼatoné choa̱le josʼin si̱kjaʼaitsjeen xi titʼatsaanñá.

^ párr. 1 Filipenses 2:3: “Ali kʼoa tochʼaondai mao. Ali kʼoajin tongʼatakon mao. Tosa kjoayo̱ma̱ kjiatakon nga chósonnilao nga xikʼa ngisa nda male kjoa xi tjín kaoni tsa jon”.

^ párr. 2 JÓSʼIN TSOYANILE: Jngo chjota xi ngʼakon to yaole fini. Tonga jngo chjota xi tjínle kjoanangitokon alikui to yaole fini. Nga tjínná kjoanangitokon kui xi tsonile nga tsín ngʼakon maa kʼoa nga tsín kʼoasʼin nikjaʼaitsjeen nga ngisa ngʼa tiyoaa tikʼoani xi kjaʼaí.

^ párr. 5 Efesios 5:33: “Jngójngó ngatsʼiobi ñaki kʼoasʼin tsjoacha katamao yánchjínno, josʼin tsjoachao yaono. Je xi chjoón xkón katabe xʼinle”.

^ párr. 11 Efesios 4:2, 3: “Kao kjoayo̱ma̱ kjiatakon, kao kjoandʼé, kao kjoatsetakon. Tikjaínlao xíngio nga tjaochao. 3 Tixítíyalao yaono nga tojngo tiyokjao nga nyʼán tiyo, nga je Espíritu Santo tsakʼékjaono”.

^ párr. 14 1 Pedro 3:8: “Xi fetʼani, ngatsʼio tojngo tʼiaon ni̱ma̱no, tijaotakon, tjaocha katamao xíngio joni tsa ndsʼao, jchamatakon xíngio, indanangi cho̱bao”.

^ párr. 60 XI TÍNCHJA̱NI SÉN XI FAʼAITʼA: Kjoanokjoaya títsjoá nga tísʼejna kjoajtíntse jngo ndsʼee xi chjotajchínga sʼin tíjna kʼoa jé kjinele bándiaale je ndsʼee xi ngikʼa. Je ndsʼee jebi kʼoati bechjí nga bándiaale je jtín josʼin kuitsoyason kʼoa sítsjee ya Ndʼia jña chotʼayá.