Ir al contenido

Ir al índice

KJOAʼMIYA XI CHOTʼAYA 28

Kjoanyʼán kjoásjee kʼoa tsín yaoná chʼa̱sjengʼaa

Kjoanyʼán kjoásjee kʼoa tsín yaoná chʼa̱sjengʼaa

“Alikui tichʼa̱sjejeyanilee yaoná xi tsín jme chjíle. Alikui tisi̱jti xiʼi̱ngajánnilee xíngiaa. Alikui tikoa̱nxintakonchanía xíngiaa” (GÁL. 5:26).

KJOAJNDA 101 Jtín sʼin si̱xálee Niná ngatsʼiaa

XI TÍNCHJA̱NI *

1. Jméni xi sʼín je chjota nga mele ngisa ngʼa kʼoasje yaole.

JE CHJOTA básjaile josʼín tojoni nga ngisa ngʼa kʼoasje yaole. Tobʼelañá, je chjota xi tsojmi baténa básjaile josʼín tojoni nga ngisa nda koa̱nchjíle tikʼoajinni xi ngikʼa. Tsakui nichxin je chjota xi síská toxá sikiʼaonni je xi ñatjen síská to jomani nga je kuinjele. Kʼoa tsa sʼin copiar je examenle jngo ti xi skuela tsoʼba tojoni nga tjóʼndele kjoaʼasʼen skuelangʼa. Ñá xi chjotale Cristo maa ʼyañá nga chʼaotjín jebi nga̱ kui “kjoa xi sʼín yaoná” (Gál. 5:19-21). Tsa tjínkʼa ndsʼee xi ngisa ngʼa kʼoasje yaole, alikuijin nda kuiyoaa ya jinjtín.

2. Jmé xi chótʼayajiaan i̱ kjoaʼmiya jebi.

2 I̱ kjoaʼmiya jebi kui chótʼayajiaan jméni xosikaoná nga ngisa ngʼa chʼa̱sjeñá yaoná tikʼoajinni xi ngikʼa. Kʼoati chótʼayajin kʼaa je choa̱le choʼndale Niná xi tsakatio nichxin kjoatse xi tsín ngʼakon koan. Tonga kuila títjon chótʼayajiaan ánni nga kʼoanʼiañá.

SI̱KJAʼAITSJENJIAAN

3. Jméni xi koa̱n si̱kjaʼaitsjenjiaan.

3 Machjén nga kjitʼa si̱kjaʼaitsjenjiaan jebi: “A tokʼiaa nda sʼe tokoan tsa je xi ngikʼa singósonkoa yaona. Ánni nga tsjoanganʼioña ya jinjtín, a kuinga ngisa ngʼa kʼoasje yaona tikʼoajinni je ndsʼee, axo kuinga ngisa ndasʼin sixále je Jeobá”. Ánni ndatjínni nga si̱kjaʼaitsjenjiaan jebi. Kataʼyala jotso je Biblia.

4. Tojo tso Gálatas 6:3, 4, ánni nga tsín koa̱n je xi ngikʼa si̱ngósonkaoñá yaoná.

4 Je Biblia kʼoatso nga tsín koa̱n nga je xi ngikʼa si̱ngósonkoaa yaoná (tʼexkiai Gálatas 6:3, 4). * Kʼiatsa je xíngiaa si̱ngósonkoaa yaoná kʼoajinsʼin si̱kjaʼaitsjeen nga ngisa maná kʼoanʼia tsa jmeni, kʼoa tsa kʼoasʼin si̱kjaʼaitsjeen ngʼakonjin koaan. Xi ijngosani, tsa ngisa nangi chʼa̱sjee yaoná, kjuinroajenjin tokoán. Kʼoa jebi tsín kixi tíjna (Rom. 12:3). Jngo tichjaa xi Grecia tsʼe xi Katerina ʼmi, * itso: “Jé kisingósonkoa yaona je tichjaa xi naskákjoan, xi ngisa nda male tsoyason kʼoa xi nʼio nda símiyo xi ngikʼa. Nga kʼoakisʼian kʼoasʼin kisikjaʼaitsjen nga toxitsjoani jmeni xi tisʼian”. Je xi kuenta sʼiaan kuinga kui xá jaʼaikaojinniná naxinandále Jeobá nga tsjoacha koaan kʼoa nga si̱tjosonlee je ʼNdíle, ali tsakuijin tsa naskásʼin matseen, tsa nda maná nokjoaa kʼoa tsa nʼio ʼyanáje̱ (Juan 6:44; 1 Cor. 1:26-31).

5. Jmé xi bakóyaná je choa̱le ndsʼee Hyun.

5 Si̱kjaʼaitsjenjiaan jebi: “A kʼoasʼin bena xi ngikʼa nga nda fikoa je ndsʼee axo kʼoasʼin bena nga kjoasi tsjoake̱”. Kataʼyala je choa̱le jngo ndsʼee xi Hyun ʼmi, xi ya Corea del Sur tsʼe. Ndsʼee jebi alikui ndasʼin kikao je ndsʼee xi xá tjínle ya jinjtín. Itso: “Chʼaosʼin kisikʼaxkia kʼoa me tsínkʼia kisasenna jmeni xi tso”. Jósʼin kichomani nga kʼoakisʼin je ndsʼee. Itsosa: “Nga kʼoakisʼian xkoa̱ya tsakatio je ndsʼee ya jinjtín”. Nkjín miyole ndsʼee jebi tsakinyakao nga kʼoakitsole nga tsín ndatjín jmeni xi tísʼín. Je Hyun kisikʼantjaiya yaole, kʼoa ndʼaibi nʼio nda tísítjoson je xá xi kjinele nga chjotajchínga sʼin tíjna. Choa̱ jebi kui bakóyaná nga tjínnele si̱kʼantjaiyaa yaoná kʼiatsa ngisa ngʼa chʼasjee yaoná tikʼoajinni xi ngikʼa.

ALIKUI NGʼAKON KATAMAA KʼOA TSÍN XINKON KATAMAA

6. Tojo tso Gálatas 5:26, jméni xosikaoná nga ngisa ngʼa chʼa̱sjeñá yaoná tikʼoajinni xi ngikʼa.

6 (Tʼexkiai Gálatas 5:26). * Jméni xosikaoná nga ngisa ngʼa chʼa̱sjeñá yaoná tikʼoajinni xi ngikʼa. Yaa kjuinroani tsa ngʼakon koaan, xi tsonile, nga to yaoná mangínñá. Kʼoa xi ijngo koya kʼiaa nga xinkon maa. Je chjota xi xinkon ali tsa tokuijin xi mele nga kui sʼe̱le jmeni xi tjínle je xi kjaʼaí chjota, kʼoati kui xi mele nga tsín jme xi katasʼele xi ngikʼa. Kʼianga xinkon maa, majtichañá je chjota. Kuinga machjénni nga tsín xinkon katamaa nga̱ nʼio síkiʼaonná.

7. Jmé choa̱ xi basenkaoná nga majinná joma kʼianga ngʼakon maa kʼoa nga xinkon maa.

7 Nga ngʼakon maa kʼoa nga xinkon maa yaa mangóson joma je yá nga makixo. Ningalani ndakjoan je yá, kʼianga cho̱kixo sʼele tobijbi síkje. Kʼoatisʼinni, ningalani jenkjín nó nga je Jeobá tinixálee, kʼiatsa ngʼakon koaan kʼoa tsa xinkon koaan alikui ndasʼin kuichomani (Prov. 16:18). Alikuijin tije Jeobá si̱xánilee, si̱kiʼaonjián yaoná kʼoa kʼoajin tisi̱kiʼoaan xi ngikʼa. Jósʼiaan nga tsín ngʼakon koaan kʼoa nga tsín xinkon katamaa.

8. Jósʼiaan nga tsín ngʼakon koaan.

8 Kʼiatsa koanngíntjenngiaa je kjoafaʼaitsjen xi kitsjoale Pablo je chjotatjenngile Cristo xi Filipos tsʼe koasenkaoná nga tsín ngʼakon koaan. Itso: “Ali kʼoa tochʼaondai mao. Ali kʼoajin tongʼatakon mao. Tosa kjoayo̱ma̱ kjiatakon nga chósonnilao nga xikʼa ngisa nda male kjoa xi tjín kaoni tsa jon” (Filip. 2:3). Kʼiatsa kʼoasʼin si̱kjaʼaitsjeen nga ngisa ngʼa tjío je xi ngikʼa tikʼoajinni ñá, alikuijin koa̱nxinkonchá ninga nkjín koya jme xi male sʼín, tosajin kjoáyatsjoaa tokoán. Kʼoa ngisaa tsa kʼoasʼin tjíosíchjén nganʼiole nga je Jeobá tjíosíxále. Tsa kʼoatisʼin koaitjenngi ndsʼee je kjoafaʼaitsjen xi kitsjoa Pablo kʼoajin tikuenta sʼin jñani nda nʼia ñá. Tsa kʼoasʼiaan, ndasʼin kuiyoaa kao je ndsʼee kʼoa jtín sʼin kuiyoaa.

9. Jmé xi koasenkaoná nga tsín xinkon koaan.

9 Jmé xi koasenkaoná nga tsín xinkon koaan. Xi koasenkaoná kʼiaa nga nangitokon maa, xi tsonile nga kuenta nʼia jokji tjen kʼoamaná tsa jmeni. Kʼiatsa nangitokon maa, alikuijin kʼoasʼin si̱kjaʼaitsjeen nga ngisa nʼio maná kʼoanʼia tsa jmeni tikʼoajinni xi ngikʼa. Tosajin kʼoakʼuínlee xi ngikʼa nga katatsoyaná jmeni xi male sʼín ánni nga ngisa nda koa̱nniná. Tobʼelañá, kʼiatsa nʼio nda tsjoá kjoanokjoaya jngo ndsʼee ya jinjtín, koa̱njin chjónangilee josʼin bʼénda. Tsa jngo tichjaa xi nʼio nda male bʼénda je tsojmi xi ma chine koa̱njin chjónangilee jmé xi bʼéjin. Kʼoa tsa jngo ti xi tsín nanda ʼya xi símiyo, koa̱njin sijéle kjoafaʼaitsjen je ndsʼee xi ngikʼa ánni nga sʼe̱nile miyo. Jebi koasenkaoná nga ngisa koa̱nná kʼoasʼiaan tsa jmeni kʼoa nga tsín xinkon koaan.

XI BAKÓYANÁ JE CHOA̱ XI FAʼAITʼA BIBLIA

Nga nangitokon koan je Gedeón nda kikao je chjota xi ya ntje̱le Efraín kitjenni (Chótsenlai párrafo 10-12)

10. Jmé kjoa xi jaʼatojin Gedeón.

10 Si̱kjaʼaitsjenla jokoan je Gedeón, xi ya kitjenni ntje̱le Manasés, kʼoa kao chjota xi ya kitjenni ntje̱le Efraín. Jé Jeobá tsakasenkao je Gedeón kao chjotale xi 300 mani nga kinjele nga ki kjoajchán, nga kinjele kuijin xi ngʼa tsakʼasjeni yaole tsakai. Je chjota xi ntje̱le Efraín kitjenni, ʼndele nga nda tso én koaikjákao Gedeón tosaa tokinchja̱ti. Kuijin koanjtinile chjota jebi nga tsín jokitsole Gedeón nga kikján kao kontrale Niná. Tokui xi koanmele nga ndasʼin katabʼaxki̱ ntje̱le kʼoa tsín kuenta kisʼin nga je Gedeón kisitoánntjai je jaʼaínle Jeobá kao naxinandále (Juec. 8:1).

11. Jókitsole Gedeón je chjota xi ntje̱le Efraín kitjenni.

11 Nga nangitokon koan je Gedeón, kʼoakitso nga ngisa choa jmeni xi kisʼin tikʼoajinni je chjota xi ntje̱le Efraín kitjenni. Kʼoati tsakʼéyanajmíle josʼin kisichikontʼain je Jeobá. Kʼoa chjota jebi alikui jme xi tikitsoni (Juec. 8:2, 3). Je Gedeón alikui ngʼakon koan, nga̱ kui xi koanmele nga ndasʼin kʼoéjna xi kao naxinandále Niná.

12. Jmé xi bakóyaná je choa̱le Gedeón kao chjota xi ntje̱le Efraín kitjenni.

12 Jokisʼin je chjota xi ntje̱le Efraín kitjenni kui bakóyaná nga tsín koa̱n nga kui ngisa kʼoailee kjoandosin josʼin bʼaxkiaa ʼndele nga je Jeobá chʼa̱sjengʼaa. Je Gedeón nʼio nda choa̱ bʼéjnale xi jko̱ tjíole yaniʼya kao xi chjotajchínga sʼin tjío. Kʼiatsa ʼya xi koa̱njtile xi totʼatsʼe josʼin xi jko̱ tíjnale yaniʼya kao xi chjotajchínga sʼin tíjna, koaan ngasin nganda kjoakaonajmí. Kʼoati koa̱n kʼoakuitsole jñani nda tísʼín. Kuinga machjénni nga nangitokon koa̱n, ngisaa tsa tsín kʼoatjín jmeni xi tíʼmile. Je xi ngisa chjíle kuinga ndasʼin biyoaa kao xíngiaa tikʼoajinni nga tokui kʼoakuixoán nga tsín ñá tjínná jée.

Nda kisʼe kon Ana nga je Jeobá kisinʼiotʼa (Chótsenlai párrafo 13, 14)

13. Jmé kjoa xi jaʼatojin Ana, kʼoa jmé xi kisʼin.

13 Kataʼyala choa̱le Ana. Jé chixankao jngo chjota levita xi Elcaná tsakʼin, kʼoa je Elcaná nʼio tsjoake koan Ana. Tonga je Elcaná ijngo chjoón kisʼele xi Peniná tsakʼin. Je Peniná kisʼele xti tonga je Ana likui kisʼele. Je Peniná tsabesin je Ana nga chʼao katasʼe kon kʼoa saʼnda kisikjiʼndá kʼoa tsín titsakjenni (1 Sam. 1:2, 6, 7). Tonga je Biblia alikui jña kʼoatso tsa kisijndani Ana jme xi koantʼain. Tosaa je Jeobá tsakʼétsʼoale nga kʼoakitsole jotjín kon kʼoa alikui jao kisʼele nga je Jeobá koasenkao. Likui ʼyaa tsa kisindaya yaole jokoankjoan je Peniná, tonga xi ʼyaa kuinga nda kisʼeni kon je Ana, kʼoa je Biblia kʼoatso nga tsín tiba kisʼenile (1 Sam. 1:10, 18).

14. Jmé xi bakóyaná je choa̱le Ana.

14 Jmé xi bakóyaná je choa̱le Ana. Kui bakóyaná nga ñá xi kuixónñá josʼiaan tsa ʼyani xi jokuitsoná. Likui koa̱n nga xíngiaa si̱ngósonkoaa yaoná kʼoa tsín ndatjín tsa tokui kuixkanyañá jmeni xi kʼuínná. ʼNdele nga si̱jndangajaoñá jme xi matʼeen, tosa cho̱bandañá kao xíngiaa (Rom. 12:17-21). Ninga tsín sindaya yaole xi ijngo, tonga ñá nda sʼe̱ tokoán.

Nga je Jeobá kisichikontʼain je xá xi kisʼin je Apolos kao pastro Pablo alikui koanxinkonke xínkjín (Chótsenlai párrafo 15-18)

15. Jósʼin koanngóson jmeni xi kisʼin je Apolos kao Pablo.

15 Kataʼyala jme xi bakóyaná je choa̱le Apolos kao pastro Pablo. Nga jao nʼio nda koanjinle jmeni xi tso je Énle Niná, nʼio tsaʼyale nga ndasʼin tsakakóyason. Nʼio nkjín chjota tsakinyakao nga chjotatjenngile Cristo koan, tonga tsínkʼia koanxinkonke xínkjín.

16. Jókoankjoan je Apolos.

16 Je Apolos yaa Alejandría tsʼe, jngo ʼnde xi nʼio tsaʼyale nga siglo 1. Chjota jebi nʼio nda koanle kinchja̱ya kʼoa nʼio nda koanjinle jotso je Énle Niná (Hech. 18:24). Kʼianga kicho Apolos ya Corinto, tjínkʼa xi kʼoakitso nga tongisa nda nga je Apolos katabʼejna tikʼoajinni nga kjaʼaí xi kuicho, jolani Pablo (1 Cor. 1:12, 13). Tonga je Apolos alikui kʼoasʼin kisikjaʼaitsjen. Kʼianga jeki nichxin, nga xin ʼnde ki je Apolos, je Pablo kʼoakitsole nga katafi ijngokʼa ya Corinto (1 Cor. 16:12). Je Pablo alikuijin kʼoakitsole je Apolos nga katafi ngindia kʼiatsa xkoa̱yalani tsakʼejna je jtín. Je Apolos nʼio ndasʼin kisixá jokji tjen kʼoakoanle nga kitsoyason Énle Niná kʼoa nga kisinʼiojin je ndsʼe̱. Je Apolos kʼoati nʼio nangitokon koan, tobʼelañá, kʼianga “ngisa nda kitsoyatsenle je ndiaale Niná” je Áquila kao Priscila alikui koanjtile (Hech. 18:24-28).

17. Jmé xi kisʼin Pablo nga nda kikao xínkjín kao Apolos.

17 Je pastro Pablo nʼio kuenta kisʼin je xá xi kisʼin je Apolos. Tonga tsín koanxinkonke. Jmeni xi kiskile je jtín xi kisʼejna ya Corinto yaa bakóná nga nangitokon koan je Pablo, tsín ngʼa tsakʼasje yaole kʼoa kiskosonnile jme xi kisʼin. Alikui kui tsakʼasjengʼani yaole ninga tjínkʼa xi kʼoakitso nga je kitsoyale Énle Niná, tosaa je Jeobá kao Jesús tsakʼasjengʼa (1 Cor. 3:3-6).

18. Tojo tso 1 Corintios 4:6, 7, jmé xi bakóyaná je choa̱le Apolos kao Pablo.

18 Je choa̱le Apolos kao Pablo kui bakóyaná nga je Jeobá basenkaoná nga nʼio ndasʼin nixálee kʼoa nga binyakoaa je chjota nga fisʼenngindá. Je xi kʼoati bakóyaná kuinga ngisa nda kʼoainganʼioá nga jtín sʼin kuiyoaa kʼoa nga ndasʼin kjuinkoaa xíngiaa kʼianga ngisa tse xá sʼenená ya jinjtín. Xi ijngosani, nda biyoaa kʼianga fitjenngi jmeni xi tso Énle Niná je xi chjotajchínga sʼin tjío kao xi siervo ministerial ma, nga tsín to yaole fini kʼoa nga je Jesús kjenngile. Nʼio tsjoa satío tokoán nga kʼoasʼin binyakaoná je ndsʼee (tʼexkiai 1 Corintios 4:6, 7). *

19. Jmé xi sʼiaan nga jngó jngoá (chótsenlai je recuadro “ Alikui ndatjín tsa xíngiaa si̱ngósonkoaa”).

19 Je Niná kui kjoanda tsjoáná ngatsʼiaa nga koa̱nná kuinyakoaa xíngiaa (1 Ped. 4:10). Tsakui nichxin kʼoasʼin nikjaʼaitsjeen nga tsín nʼio tse jmeni xi maná nʼia. Tonga jmeni xi nʼia nga jtín sʼin biyoaa yaa mangóson je nachjón xi tjonyajinle xínkjín nga manda jngo najño. Kuinga machjénni nga si̱ndayaa yaoná kʼiatsa kʼoasʼin nikjaʼaitsjeen nga ngisa ngʼa tiyoaa tikʼoajinni xi ngikʼa. Tsa kʼoasʼiaan ndajin sʼin kuiyoaa kʼoa jtínjin sʼin kuiyoaa (Efes. 4:3).

KJOAJNDA 80 Kataʼyao nga nda chjota Jeobá

^ párr. 5 Kʼiatsa chikjannga kji jngo tii ngisajin ngotjo koa̱nxkoa̱ni. Tikʼoasʼinni, kʼiatsa to yaole koaini je ndsʼee kʼoa kʼoasʼin sikjaʼaitsjen nga ngisa male kʼoasʼín tsa jmeni tikʼoajinni xi ngikʼa, xkoa̱yajin kʼoéjna je jtín. I̱ kjoaʼmiya jebi kui chótʼayajiaan ánni nga tsín koa̱n ngisa ngʼa chʼa̱sjeñá yaoná tikʼoajinni xi ngikʼa, kʼoa jósʼiaan nga nda kuiyoaa ya jinjtín.

^ párr. 4 Gálatas 6:3, 4: “Je xi síkjaʼaitsjen nga toje xi chjíle, kʼoa nga tsín tsa jmeni chjíle, toyaole bʼanachale. Kʼoasʼin jngójngó katakotʼa xi titsʼeni xá. Kʼiaa sʼe̱le kjoajeya xi totʼatsʼe xáleʼni. Ali totʼatsʼe xále xikʼajin bʼasjejeyani yaole”.

^ párr. 4 Alikui tsa ñaki kʼoaʼmi.

^ párr. 6 Gálatas 5:26: “Alikui tichʼa̱sjejeyanilee yaoná xi tsín jme chjíle. Alikui tisi̱jti xiʼi̱ngajánnilee xíngiaa. Alikui tikoa̱nxintakonchanía xíngiaa”.

^ párr. 18 1 Corintios 4:6, 7: “Tonga jebi, ndsʼe, kixian tʼatsʼan, kʼoa tʼatsʼe Apolos, nga kʼoasʼin tsakjandiaalaijin nga jon, jméni nga kao jinjin chótʼayasínio nga tsín ngisa tse sʼiansao jo tjín xi tjítʼa, jméni nga tsín ngʼakon koangíntʼasínilao jngo chjota, kʼoa kontra koangínlao xi kjaʼaí. ʼYáni xi faʼájinli, kʼoa jmé xi tjínli xi tsín kitsʼaili. Tsa kitsʼaili, ánni nga ngʼa manili joni tsa xi tsín kitsʼaili”.