1. Tojo kitso David, jméni xi ya mangóson je Jeobá (Salmo 18:46).

 NGA sa ñʼai sa ñʼai kjimachon je sonʼnde kʼoati bʼantjaiya josʼin biyoaa tsanda ñá. Ninga kʼoalani, nda sʼe tokoán nga nrʼoéná je Jeobá kʼianga nganʼio nijélee. Ya kjoaʼmiya xi jaʼato kui tsaʼyaa nga ñaki tijna Jeobá kʼoa nga basenkaoná, kʼianga ʼyaa jebi ngisaa sʼejngo tokoán (tʼexkiai Salmo 18:46). a Kʼianga jekʼoakitso David én jebi, jngoo na̱xi̱ kisingósonkao Jeobá. Tonga ánni nga kui kisingósonkaosíni.

2. Jmé xi chótʼayajiaan i̱ kjoaʼmiya jebi.

² I̱ kjoaʼmiya jebi kui chótʼayajiaan ánni nga ya mangósonni Jeobá jngo na̱xi̱ kʼoa jmé xi bakóyaná jebi. Kʼoati jchaa jósʼiaan nga je Jeobá si̱nʼiotʼaa kʼoa jósʼin chjénngilee jokjoan.

ÁNNI NGA YA MANGÓSONNI JEOBÁ JNGO NA̱XI̱

3. Jmé xi nchja̱ni je Biblia kʼianga “na̱xi̱” síkʼaxki̱ (chótsenlai sén xi faʼaitʼa ya portada).

³ Kʼianga “na̱xi̱” síkʼaxki̱ je Biblia kui nchja̱ni jokjoan je Jeobá. Je choʼndale xi tsakatio nichxin kjoatse kʼoakitso nga ya mangóson Jeobá jngo na̱xi̱ kʼianga kinchja̱ni jokjoan. Yaa Deuteronomio 32:4 títjon kʼoatso nga ya mangóson Jeobá jngo “Na̱xi̱”. Nga tsakʼétsʼoa je Ana i kitso: “Tsín na̱xi̱ xi mangóson joni tsa ji, Ninánajin” (1 Sam.  2:2). Je Habacuc i kitsole Jeobá: “Jiní Na̱xi̱na” (Hab. 1:12). Je xi kiski Salmo 73 kʼoati kitso nga je Niná xi na̱xi̱le mani (Sal. 73:26). Jesoaa Jeobá xi kʼoakitso nga ya mangóson jngo na̱xi̱ (Is. 44:8). Janla koya kataʼyaa ánni nga ya mangósonni Jeobá jngo na̱xi̱ kʼoa jósʼiaan nga je si̱nʼiotʼaa (Deut. 32:31).

4. Jósʼin síkuindaná Jeobá kʼianga kjoa bitjatojiaan (Salmo 94:22).

⁴ Je Jeobá síkuindaná kʼianga kjoa bitjatojiaan. Tojo nʼia nga jtsí bʼanená nga fasjee jngo ʼnde jñani biyongʼián, yaa mangóson jonʼia nga kjoa bitjatojiaan, jé Jeobá ninʼiotʼaa nga katabasenkaoná, nga̱ je Jeobá yaa mangóson jngo na̱xi̱ (tʼexkiai Salmo 94:22). b Jé koasenkaoná nga chókjoajinná tojme kjoa xi kuitjátojiaan kʼoa tsín tondiaa nga kjoañʼai chja̱ʼá, kʼoa nichxin xi sʼa nroa kjoaʼaxin ngayeje xi kjoañʼai síkjaʼáná (Ezeq. 34:​25, 26).

5. Jméni xi sʼiaan nga koasenkaoná je Jeobá kʼianga kjoa bitjatojiaan.

⁵ Kʼianga koasenkaoná je Jeobá nga kjoa bitjatojiaan machjén nga kʼoétsʼoalee. Kʼianga kʼoanʼia, nda sʼe tokoán nga̱ tsjoáná “je kjoanyʼántakonle Niná” (Filip. 4:​6, 7). Kataʼyala jokoantʼain je Artiom, jngo ndsʼee xi ndoyá kinikʼéjnaʼya xi totʼatsʼe kjoamakjainle. Je chjota xi kisijtsoʼa nʼio tsʼen kʼoa toxkia tsakjákao. Itso je ndsʼee: “Kʼianga ñandia ñandia kisijtsoʼana nʼio kisikjáojian, kuinga je Jeobá kisijénile nganʼio nga katabasenkaona kʼoa nga skoe joxínle je chjota jebi. Ninga tsakásjaile jokitsona, jé Jeobá tsakasenkaona nga kixi kitʼale”.

6. Ánni nga koa̱n si̱nʼiotʼañá ngantsjai je Jeobá (Isaías 26:​3, 4).

⁶ Je Jeobá sítjoson jmeni xi tso kʼoa tsín tsjionkonná. Nga ya mangóson jngo na̱xi̱ xi séjna ngantsjai nichxin xi tsínkʼia koa̱nkjanle, je Jeobá koasenkaoná ngantsjai kʼoa kjuinrʼoéná nga kʼoétsʼoalee (tʼexkiai Isaías 26:​3, 4). c Sítjoson ngantsjai jmeni xi tso, nrʼoéná nga bʼetsʼoalee kʼoa basenkaoná. Alikui tsjionkon Jeobá xi je síxále (2 Sam. 22:26). Jé basenkaoná nga chókjoajinná je kjoa xi bitjatojiaan kʼoa tsínkʼia sichajin jmeni xi tinʼia nga je tinixálee (Heb. 6:10; 11:6).

7. Jósʼin bichómani nga je Jeobá ninʼiotʼaa (kʼoati chótsenlai sén xi faʼaitʼa).

⁷ Kʼianga ya mangóson Jeobá jngo na̱xi̱ koaan si̱nʼiotʼaa nga̱ ʼyañá nga koasenkaoná. Nda bichómani nga nitjosonlee ninga kʼia nga kjoa bitjatojiaan (Is. 48:​17, 18). Kʼianga ʼyaa josʼin basenkaoná je Jeobá ngisaa timanʼiotʼangáñá. Sakʼoa likui ʼya xi koa̱nle koasenkaoná,  tojé Jeobá xi koa̱nle kʼoasʼin tojme kjoa xi kuitjátojiaan. Kʼoakoan jngo ndsʼee xi Vladímir ʼmi. Itso: “Kʼiaa nga ngisa kisinʼiotʼa je Jeobá kʼianga ndoyá kinikʼéjnaʼyana, nga̱ ʼbeña nga toje xi koa̱nle koasenkaona”.

8. 1) Ánni kʼoabixónsíñá nga tsínkʼia bʼantjaiya je Jeobá. 2) Jósʼin basenkaoná nga ya mangóson Jeobá joni jngo nindo (Salmo 62:​6, 7).

⁸ Alikui bʼantjaiya jokjoan je Jeobá. Tojo ma je nindo nga tsín bʼantjaiya jñani nya, tikʼoasʼinni je Jeobá alikui bʼantjaiya jokjoan kʼoa tsín síkʼantjaiya jmeni xi tjínndajinle (Mal. 3:6). Tobʼelañá, kʼianga tsínti kisitjosonni je Adán kao Eva, je Jeobá alikui kisikʼantjaiya jmeni xi tsakʼéndajin nga kʼoakitso nga ʼndenaxó koa̱n je Sonʼnde. Je pastro Pablo kʼoakitso nga tsín síkʼantjaiya yaole Jeobá (2 Tim. 2:13). Je Jeobá alikui sikʼantjaiya jokjoan, sitjoson jmeni xi tjínndajinle kʼoa alikui sikʼantjaiya kjoatéxomale tojmeni xi koa̱n kʼoa tojmeni xi sʼin je chjota. Nga ʼyaa jebi ngisaa ninʼiotʼaa kʼoa ʼyañá nga koasenkaoná kʼianga kjoa kuitjátojiaan (tʼexkiai Salmo 62:​6, 7). d

9. Jmé xi bakóyaná jokisʼin Tatiana kʼianga kjoa jaʼatojin.

⁹ Ngisaa manʼiotʼaa je Jeobá kʼianga nikjaʼaitsjenjiaan jokjoan kʼoa nga kuenta nʼia jmeni xi tjínndajinle. Nga kui nikjaʼaitsjenjiaan alikui nʼio nikjáojiaan ninga tse kjoa bitjatojiaan (Sal. 16:8). Kʼoakoan jngo tichjaa xi Tatiana ʼmi, tsín tikjitjoʼndenile nga kitjo ya ndʼiale. Itso: “Kʼianga toʼan kinikʼéjnaʼyana ndʼia, ñʼai koanna kʼoa kinroajen tokoan”. Nda kisʼe kon je tichjaa kʼianga kui kisikjaʼaitsjenjin xi tʼatsʼe Jeobá kʼoa jme xi tjínndajinle. Itso: “Alikui tikui nʼio kisikjáojinña je kjoa xi tifaʼatojian kʼianga kui kisikjaʼaitsjenjian nga kui kʼoakjimatʼainña nga je Jeobá tisitjosonle”.

10. Jméni xi tjínnele sʼiaan ndʼaibi.

¹⁰ Ningalani nʼio ñʼai koa̱nchon nichxin xi sʼa nroa ʼyañá nga je Jeobá koasenkaoná nga chókjoajinná je kjoa xi kuitjátojiaan, kuinga machjénni nga je si̱nʼiotʼaa ndʼaibi. Tsa si̱kjaʼaitsjenjiaan josʼin tsakasenkao choʼndale nichxin kjoatse kʼoa josʼin tíbasenkao ndʼaibi, ngisaa koa̱nnʼiotʼaa kʼoa kʼoati sʼiaan nichxin xi sʼa nroa.

CHJÉNNGILEE JOKJOAN JE JEOBÁ

11. Ánni ndatjínni nga chjénngilee jokjoan Jeobá (kʼoati chótsenlai je recuadro “ Jmé xi koa̱n sʼin xi sʼa xti”).

¹¹ Tojosʼin kaʼyaa, je Jeobá yaa ningósonkao jngo na̱xi̱. Kuila kataʼyaa ndʼaibi jósʼiaan nga chjénngilee Jeobá ánni nga koa̱n kuinyakaosíñá je ndsʼee ya jinjtín. Je Jesús Cefas kitsole je Simón  (Pedro sʼin faʼatoya jaʼaín jebi kʼoa la̱jao̱ tsoyanile). Kuinga kʼoakitsonile nga̱ nʼio nda tsakasenkao je chjotale Cristo (Juan 1:42). Tikʼoasʼinni, je Biblia kʼoatso nga je xi chjotajchínga sʼin tjío yaa mangóson joni jngo na̱xi̱ jñani koa̱n kuiyongʼiánngiaa (Is. 32:2). Tonga ngatsʼiñá nga koa̱n chjénngilee jokjoan je Jeobá kʼoa koaan kuinyakaongañá xíngiaa (Efes. 5:1).

12. Jósʼin kuinyakoaa je ndsʼee.

¹² Kuinyakoaa je ndsʼee. Nga sa ñʼai sa ñʼai kjimachon nichxin xi tiyoaa ndʼaibi ngisaa timachjénngáni nga kuinyakoaa xíngiaa. Tobʼelañá, tjín ʼnde jñani kjoajchán kjima kʼoa tjín ʼnde jñani kjoaxkón bichóne je ndsʼee. Koaan kuinyakoaa ndsʼee jebi tsa koa̱n ya koationi niʼyaná (2 Tim. 3:1). Koaan nda si̱koaa nga bichó kjoajtín ánni nga nda sa̱tíoni kon. Tsa kʼoasʼiaan, kʼoasʼin koakonilee nga mandosinná kʼoa nga tsjoachaa. Kʼianga kʼoanikoaa je ndsʼee nda satío kon nga̱ nʼio nkjín chjota xi tsín tibakóni kjoatsjoacha.

13. Jósʼin binyakao xi chjotajchínga sʼin tjío je ndsʼee kʼianga kjoa faʼatojin (kʼoati chótsenlai sén xi faʼaitʼa).

¹³ Je xi chjotajchínga sʼin tjío binyakao je ndsʼee xi tjío ya jinjtín kʼianga kjoa faʼatojin. Kjitʼanangi bʼéndajin josʼin tsjoánganʼiole je ndsʼee xi kjoaxkón bichóne. Yaa Biblia bʼangini jmeni xi tso je xi chjotajchínga sʼin tjío kʼianga binyakaoná. Kʼianga ndʼé je xi chjotajchínga sʼin tjío, nga ʼyaa nga kjuinrʼoéná kʼoa nga kuenta sʼínná, ngisaa tso tokoán nga bʼeyanajmílee tsa jme kjoa tibitjatojiaan. Kʼianga kʼoasʼín je xi chjotajchínga sʼin tjío bʼaʼén je ndsʼee kʼianga jme kjoafaʼaitsjen tsjoále (1 Tes. 2:​7, 8, 11).

14. Jméni xi sʼiaan nga sinʼiotʼaná xi ngikʼa.

 ¹⁴ Jméni xi sʼiaan nga sinʼiotʼaná xi ngikʼa. Kui xi mená nga katabe xi ngikʼa nga tiyondaa nga kuinyakoaa, ngisaa kʼianga kjoa faʼatojin (Prov. 17:17). Sinʼiotʼaná xi ngikʼa tsa chjénngilee jokjoan je Jeobá, jolani nga si̱tjosoán jmeni xi kuixoán kʼoa nga xátí kuichoaa tsa jñani tíchoyaná. Koaan kuinyakoaa kʼiatsa ʼya xi nganʼio machjénle kʼoa nda si̱tjosoán je xá xi sʼenená ya jinjtín (Mat. 5:37).

15. Jósʼin bichómani kʼianga be je ndsʼee nga binyakao je xi chjotajchínga sʼin tjío kʼianga nganʼio machjénle.

¹⁵ Je ndsʼee sínʼiotʼa xi chjotajchínga sʼin tjío kʼianga be nga binyakao kʼianga nganʼio machjénle, jolani je superintendente xi tsʼe grupo. Nda satío kon je ndsʼee kʼianga be nga tjíonda je xi chjotajchínga sʼin tjío nga kuinyakao. Sítjoson je ndsʼee kʼianga kjoafaʼaitsjen tsjoále nga̱ yaa bʼangini jotso Biblia kʼoa jmeni xi bʼasje naxinandále Niná. Kʼoati tso kon nga  bʼéyanajmíle tsa jmeni je xi chjotajchínga sʼin tjío nga̱ be nga tsín ʼya xi jokuitso ngindiale.

16. Jósʼin binyakaoná ñá kʼoa jósʼin binyakao xi ngikʼa kʼianga kui kʼoanʼia jmeni xi kʼoatsoná Jeobá nga ndatjín.

¹⁶ Kui kʼoasʼiaan jmeni xi kʼoatsoná Jeobá nga ndatjín. Nda choa̱ koatiolee xi kjaʼaí tsa si̱tjosonlee ngantsjai je Jeobá kʼoa tsakui kuenta sʼiaan jotso kjoatéxomale kʼianga jmeni xi sʼiaan. Kʼianga sa nʼio sa nʼio sʼe̱jna kjoamakjainná kʼoa nga chótʼayá je Biblia kixi kjuintʼalee je Jeobá kʼoa si̱tjosonñá kjoatéxomale. Kʼiatsa kʼoasʼiaan, alikuijin kui si̱siaan jmeni xi to énndiso (Efes. 4:14; Sant. 1:​6-8). Nga ʼyaa nga sitjoson Jeobá jmeni xi tsoná alikui nʼio nikjáojiaan ninga kjoa bitjatojin sakʼoa (Sal. 112:​7, 8). Kʼoati koa̱n kuinyakoaa je ndsʼee xi kjoa tjíofaʼatojin (1 Tes. 3:​2, 3).

17. Jméni xi sʼin xi chjotajchínga sʼin tjío nga kuinyakao je ndsʼee nga nʼio sa̱tío kjoamakjainle.

¹⁷ Je xi chjotajchínga sʼin tjío kuenta sʼín josʼin síkjaʼaitsjen xi ngikʼa, sínkjínle kon jmeni xi sʼín, kjoéxkó yaole kʼoa nda sítjoson je xá xi kjinele. Nga kʼoasʼin fitjenngi jotso Énle Niná, je ndsʼee xi tjío ya jinjtín kixi fitʼale Niná kʼoa ngisaa nʼio satío kjoamakjainle (Tito 1:9; 1 Tim. 3:​1-3). Kʼianga mandosinle xi chjotajchínga sʼin tjío je ndsʼee kʼoa nga nda choa̱ batío, je ndsʼee fi kjoajtín, bitjotsoyason kʼoa kotʼaya nga toje. Kʼoa kʼianga kjoa faʼatojin je ndsʼee, je xi chjotajchínga sʼin tjío kʼoatsole nga kuenta katasʼín jmeni xi tso Jeobá kʼoa nga je katasínʼiotʼa.

18. Ánni nga chʼasjengʼañá Jeobá, kʼoa ánni nga tosi tonda si̱chriantʼanilee (kʼoati chótsenlai je recuadro “ Jngo koya xi koa̱n sʼiain nga koa̱nchriantʼalai Jeobá”).

¹⁸ Nga jekaʼyaa jokjoan je Jeobá kʼoati koa̱n kʼoakuixoán jokitso je David, kʼianga i̱ kitso: “Katabitjongʼa Jeobá, je Na̱xi̱na” (Sal. 144:1). ʼYañá nga koasenkaoná ngantsjai je Jeobá. Jokjitse kuiyoaa koasenkaoná nga tosi tonda koa̱nchriantʼalee. Koaan si̱nʼiotʼaa nga̱ yaa mangóson jngo na̱xi̱ (Sal. 92:​14, 15).