1. Jméni xi tsoná Jeobá nga sʼiaan (kʼoati chótsenlai sén xi faʼaitʼa).

 ʼYÁNI xi koa̱n si̱jélee nganʼio tsa ba tjín tokoán kʼoa tsa kjoafaʼaitsjen machjénná. Ñá xi choʼndale Jeobá maa ʼyañá nga toje Jeobá xi koasenkaoná. Je Jeobá mele nga kjitʼa kʼoétsʼoalee, nga̱ itsoná: “Tʼetsʼoao ali nichajinjion ngantsjai” (1 Tes. 5:17). Koaan kʼoétsʼoalee kʼoa si̱jélee kjoafaʼaitsjen tojmeni xi sʼiaan (Prov. 3:5, 6). Nga nda chjota je Jeobá koaan nkjín kʼa kʼoétsʼoalee.

2. Jmé xi chótʼayajiaan i̱ kjoaʼmiya jebi.

² Nʼio chjí ʼyatokoán nga ma bʼetsʼoalee je Jeobá. Tonga nga nʼio tse xá tjínná sakʼoa likui maʼaná nga bʼetsʼoalee. Tsakui nichxin sakʼoa kʼoasʼin nikjaʼaitsjeen nga machjén nga ngisa nda kʼoétsʼoalee. Koasenkaoná jmeni xi tso Biblia. I̱ kjoaʼmiya jebi kui chótʼayajiaan je choa̱le Jesús kʼoa jchañá jméni xi sʼiaan nga si̱kʼayaa nichxin nga kʼoétsʼoaa. Kʼoa aon koya tjínni xi jchaa xi koa̱n sʼiaan nga ngisa nda kʼoétsʼoalee je Jeobá.

3. Jmé xi tsabe je Jesús.

³ Je Jesús tsabe nga nʼio chjí be je Jeobá kʼianga bʼetsʼoalee. Nga kje faʼaijin i̱ Sonʼnde, tsabe nga kinrʼoéle Jeobá je choʼndale kʼianga tsakʼétsʼoale kʼoa tsabe josʼin tsakasenkao, jolani je Ana, David, Elías kao xi kjaʼaísanile (1 Sam. 1:10, 11, 20; 1 Rey. 19:4-6; Sal. 32:5). Kuijin nga kʼoakitsonile Jesús je chjotale nga ntsjaintsjai katabʼétsʼoa (Mat. 7:7-11).

4. Jmé choa̱ xi tsakʼéjnaná je Jesús.

 ⁴ Nda choa̱ tsakʼéjnale Jesús je chjotatjenngile. Kjitʼaa tsakʼétsʼoa ninga nʼio tse xá xi kisʼin. Tsakʼasjeʼaa nichxin nga tsakʼétsʼoa (Mar. 6:31, 45, 46). Tanjioya tsakisótjen kʼianga tsakʼétsʼoale je Nʼaile (Mar. 1:35). Ñandia nga tsʼajnda nitje̱n tsakʼétsʼoa kʼianga kiskoejin je pastrole (Luc. 6:12, 13). Nitje̱n nga to jeni̱kʼien nkjín kʼa tsakʼétsʼoale je Jeobá nga̱ koanjinle nga nʼio ñʼai tjín kjoa xi kjoaʼatojin (Mat. 26:39, 42, 44).

5. Jósʼin chjénngilee je Jesús.

⁵ Je choa̱le Jesús kui bakóyaná nga koa̱n chʼa̱sjeʼaa nichxin nga kʼoétsʼoalee je Jeobá ninga nʼio tse xá tjínná. Tojo kisʼin Jesús, koaan kʼoéndajiaan josʼin kʼoétsʼoaa, tsakui nichxin ngisa tanjio kuisótjeen kʼoa tsa kʼia kʼoétsʼoaje̱ nga jekoa̱nnjio. Kʼoasʼin koakonilee Jeobá nga nʼio chjí ʼyaa kjoatjao jebi. Jngo tichjaa xi Lynne ʼmi nʼio tsjoa kisʼe kon nga koanjinle nga koa̱n kʼoetsʼoale je Jeobá. Itso: “Nga koanjinna nga nrʼoéna tokʼiani kʼoetsʼoale je Jeobá jo miyona sʼin tsaʼbekoan kʼoa kui kisikjaʼaitsjenjian jósʼian nga ngisa nda kʼoetsʼoale”. Kʼoajinti sʼin nikjaʼaitsjeen tsanda ñá jotso tichjaa jebi. Aonla koya kataʼyaa jmeni xi koa̱n kuixoán nga kʼoétsʼoalee je Jeobá.

6. Tojo tso Apocalipsis 4:10, 11, jméni xi bakinle nga kʼoailee Jeobá.

⁶ Chʼa̱sjengʼaa je Jeobá. Kʼianga jngo sén kisakole je pastro Juan, kanño chjotajchínga tsabe xi tjíobʼétsʼoale je Jeobá ya ngʼajmi. Tjíobʼasjengʼaa je Jeobá nga kʼoatjíotso nga toje xi bakinle nga kuitjojeya, nga jchaxkón, kʼoa nga kʼoaile nganʼio (tʼexkiai Apocalipsis 4:10, 11). b Je ánkje bʼasjengʼa kʼoa bexkón je Jeobá. Nga kʼoati ya tjío ngʼajmi nʼio nda bexkon. Yaa beni jokjoan je Jeobá tʼatsʼe jmeni xi sʼín kʼoa kuinga bʼasjengʼani (Job 38:4-7).

7. Jósʼin chʼasjengʼaa Jeobá kʼianga bʼetsʼoalee.

⁷ Kʼoati machjén nga chʼa̱sjengʼaa je Jeobá kʼianga chja̱kaonajmiá. Kʼoasʼin  chʼasjengʼañá nga kʼoaʼmilee jméni xi tsjoachaa xi tʼatsʼe kʼoa ánni nga ʼyaxkónñá. Kʼianga kʼoéxkiaa je Biblia si̱kjaʼaitsjenjiaan jméni xi bakóyaná xi tʼatsʼe Jeobá (Job 37:23; Rom. 11:33). Xijekoa̱n, kʼoéyanajmílee jotjín tokoán nga jekachotʼayajiaan jokjoan. Kʼoati koa̱n chʼa̱sjengʼaa je Jeobá nga jchaa josʼin basenkaoná kʼoa josʼin basenkao je ndsʼee. Kuenta sʼínná ngantsjai kʼoa síkuindaná (1 Sam. 1:27; 2:1, 2).

8. Jmé tʼatsʼeni xi kʼoainilee kjoanda je Jeobá (1 Tesalonicenses 5:18).

⁸ Kʼoailee kjoanda Jeobá. Kʼianga kʼoétsʼoaa nkjín koya jmeni xi koa̱n si̱kʼaxkiaa nga kʼoailee kjoanda (tʼexkiai 1 Tesalonicenses 5:18). c Kʼoailee kjoanda xi totʼatsʼe jme xi tsjoáná, nga̱ tʼatsʼe nroani ngayeje jmeni xi ndatjín (Sant. 1:17). Tobʼelañá, koaan kʼoailee kjoanda nga naskánachon ʼnde jña tiyoaa, tʼatsʼe jmeni xi kisinda, nga tiyochoán, nga tjío xíngiaa, nga tjínná miyo kʼoa nga títsjoáná jngo kjoachoya. Kʼoati koa̱n kʼoailee kjoanda nga miyoná kjima.

9. Ánni ñʼai maniná nga bʼé kjoanda.

⁹ Ánni nga bʼainilee kjoanda je Jeobá. Sakʼoa ñʼai maná nga bʼailee kjoanda, nga̱ je chjota tsín tijme kjoanda tsjoáni. Tokui makjáojinle jmeni xi símekon kʼoa tsín tsjoá kjoanda tʼatsʼe jmeni xi tjínle. Tsa kʼoati sʼiaan tsanda ñá tokuijin si̱jé ʼndeʼndee jmeni xi mená kʼianga kʼoétsʼoaa. Nga tsín kʼoakatamaa machjén nga kʼoailee kjoanda Jeobá xi totʼatsʼe ngayeje jmeni xi tsjoáná (Luc. 6:45).

10. Jósʼin tsakasenkao jngo tichjaa nga kitsjoale kjoanda Jeobá (kʼoati chótsenlai sén xi faʼaitʼa).

¹⁰ Kʼianga bʼé kjoanda basenkaoná nga chókjoajinná je kjoa xi bitjatojiaan. Kataʼyala jotso jngo tichjaa xi Kyung-sook ʼmi. Xi tʼatsʼe tichjaa jebi yaa tsoya ya Xo̱n xi Bájinkonná xi kitjo nga 1 sá enero nó 2015. Cáncer kisʼele ya pulmónle. Je tichjaa i kitso: “Nga kisʼejinna nga cáncer tjínna nʼio ba kisʼe tokoan kʼoa ñʼai koanna. Jela tokuiyá kixinña kʼoa nʼio kitsokjoan”. Jméni xi tsakasenkao tichjaa jebi. Kʼoakitso nga nyaon nyaon fi ya sonndʼiale nga manjio nga tsjoále kjoanda je Jeobá, kʼoa aon koya tjínni xi síkʼaxki̱ nga tsjoá kjoanda jmeni xi kama nga kui nichxin. Nga kʼoasʼín nda sʼe kon kʼoa kʼoatsole Jeobá nga nʼio tsjoake. Ñaki tsabe tichjaa jebi josʼin basenkaoná Jeobá kʼianga nʼio tse kjoa bitjatojiaan. Tsabe nga ngisa tse kjoanichikontʼain tjínná tikʼoajinni kjoa xi bitjatojiaan. Tojo kisʼin je Kyung-sook, nkjín koya jmeni xi kʼoainilee kjoanda Jeobá ningalani kjoa tibitjatojiaan. Nga bʼailee kjoanda Jeobá chókjoajinná kʼoa nda sʼe tokoán.

11. Ánni nga tjínnenile nʼiojin koan je pastrole Jesús.

 ¹¹ Kʼoakʼuínlee Jeobá nga katabasenkaoná nga nʼiojin koaan nga kʼuínyasoán. Nga tojeme koai ijngokʼani ya ngʼajmi, je Jesús kʼoakitsole chjotatjenngile nga tjínnele kuitsoyason ya “Jerusalén, kao ngakijnda nangi Judea, kao ya Samaria, kao jña saʼnda nga fetʼa sonʼnde” (Hech. 1:8; Luc. 24:46-48). Tochoatsee jaʼato nga je chjota xi tsakinyatítjonle chjota judío yaa kikao ngixko̱n Sanedrín je Pedro kao Juan kʼoa kʼoakitsole nga tsín tikatatsoyasonni (Hech. 4:18, 21). Jókisʼin nga jao pastro jebi.

12. Tojo tso Hechos 4:29, 31, jmé xi kisʼin chjotatjenngile Jesús.

¹² Nga kʼoatsakʼinle je Pedro kao Juan i kitso: “Chósonnilao a nda tjín ngixko̱n Niná tsa jon xi noʼyano axo Niná xi noʼyale. Alikui koa̱n nga jyó kuiyuijin xi tʼatsʼe xi tsaʼyaijin, xi kinoʼyaijin” (Hech. 4:19, 20). Kʼianga jekinikatíondái je Pedro kao Juan yaa kikonle chjotale Cristo xi ngikʼa. Tsakʼétsʼoale Jeobá nga kʼoakitsole nga katabinyakao nga tosi tonda kuitsoyason. I kitso: “Chjóxʼáʼndelai choʼndali nga tsín tsa katafikjaʼá kjoajkon nga kuinchja̱ énli”. Kʼoa je Jeobá kinrʼoéle nga tsakʼétsʼoa (tʼexkiai Hechos 4:29, 31). d

13. Jósʼin basenkaoná choa̱le Jin-hyuk.

¹³ Koaan kʼoati sʼiaan jokisʼin je chjotatjenngile Jesús tsa kʼoakuitsoná je chjotaxá nga tsín tikʼuínyasonñá. Kʼoakisʼin je ndsʼee Jin-hyuk, ndoyá kinikʼéjnaʼya nga koankaile nga sondado koa̱n. Jé kisʼenele nga sisinle je chjota xi kʼoati ndoyá tjíoʼya. Tokuikjoán xá koaini jñani tjío chjota jebi tsa jme xi machjénle. Kʼoatsakʼinle nga tsín koa̱n tʼatsʼe Biblia kjoakaonajmíni. Tonga tsakʼétsʼoale Jeobá nga kisijéle kjoanʼiojin nga koa̱n kjoakaonajmí tʼatsʼe Biblia chjota jebi (Hech. 5:29). Je ndsʼee jebi itso: “Kinrʼoéna Jeobá nga tsakʼetsʼoale. Tsakasenkaona nga nʼiojin koan kʼoa nga tsaʼbe josʼin tsakjakaoña Énle Niná je chjota xi ndoyá tjíoʼya. Nkjín chjota kixinyale Biblia kʼoa to aon aon minuto kixinyale nga jngó jngó. Kʼiaa nga manjio kjile carta chjota jebi kʼoa kʼiaa nga manyaonni tsjoale”. Tojo kisʼin Jin-hyuk, kʼoati koa̱n kʼoakʼuínlee je Jeobá nga katatsjoáná kjoanʼiojin kao kjoachjine josʼiaan, kʼoa ñaki kʼoakʼoé tokoán nga je koasenkaoná kʼianga kʼuínyasoán.

14. Jmé xi koasenkaoná nga chókjoajinná je kjoa (Salmo 37:3, 5).

¹⁴ Si̱jélee nganʼio Jeobá nga katachókjoajinná je kjoa xi bitjatojiaan. Tsakui nichxin kui kjoa tibitjatojiaan nga xíngiaa kʼien, nga chjota fitjenngikená, tsa chʼin tjínná, tsa tsín ndatjín tokoán, kʼoa tsa kjoa tjíofaʼatojin xíngiaa. Kʼoa sa ñʼai sa ñʼai kjimaná nga chʼinʼbi tjín kʼoa nga kjoajchán tjín. Kuinga machjénni nga kʼoéyanajmílee je Jeobá jotjín tokoán. Kʼoasʼin chja̱kaonajmiá josʼin chjakaonajmiá jngo miyoná. Tsín jao tjín tokoán nga koasenkaoná (tʼexkiai Salmo 37:3, 5). e

15. Jósʼin basenkaoná nga bʼetsʼoaa kʼianga chókjoajinná kjoa xi bitjatojiaan. Jngo choa̱ tʼejnai.

¹⁵ Nga ntsjaintsjai kʼoétsʼoalee Niná  koasenkaoná kʼianga kjoa kuitjátojiaan (Rom. 12:12). Je Jeobá be jme kjoa xi faʼatojin je choʼndale kʼoa nrʼoéle kʼianga bʼétsʼoale (Sal. 145:18, 19). Tsabe nga kʼoatjín jebi jngo precursora xi 29 nóle, xi Kristie ʼmi. Toxijña nʼio táo chʼin kiskatʼale. Kʼoa nga kʼoakoan nʼio kisikʼajenle kon. Xijekoanni, sakui kisʼejinngále nga kʼoati chʼin kiskatʼale je male kʼoa nga tsín tikoa̱nndayani. Je Kristie itso: “Nʼio tsakʼetsʼoale Jeobá nga kʼoakixinle nga katabasenkaona nga nyaon nyaon nga chókjoajinna. Alikui tsakajñále josʼin tisixále Niná. Alikuikʼia kisicha kjoajtín kʼoa kiskotʼayantsjaiña nga toʼan”. Itsosa: “Nga ntsjaintsjai tsakʼetsʼoa kui xi tsakasenkaona nga kichokjoajinna je kjoa xi jaʼatojian. Nʼio kitsjoanganʼiona nga tsaʼbe nga je Jeobá tsakasenkaona. Ninga tsín kitjoxin ndi̱to̱nna je chʼin, tsaʼbeña nga kinrʼoéna Jeobá nga̱ nda kisʼe tokoan”. Alikui si̱chajiaan nga je Jeobá basenkao ngatsʼi xi je bexkón (2 Ped. 2:9).

16. Ánni machjénniná nga je Jeobá koasenkaoná nga tsínkui kʼoasʼiaan xi chʼaotjín.

¹⁶ Si̱jélee nganʼio je Jeobá nga tsínkui kʼoasʼiaan xi chʼaotjín. Makjoanni nga chjotajée maa, machjén nga ntsjaintsjai kʼoéchjoalee yaoná nga tsínkui kʼoasʼiaan xi chʼaotjín. Kʼoa je Na̱i ñaki básjaile josʼín kʼianga kui kʼoasʼiaan xi chʼaotjín. Nga mele nga tsín tindasʼin si̱kjaʼaitsjenñá, je Na̱i kui kanísʼenjin kjoafaʼaitsjenná je xi tsín ndatjín. Jolani tsakui kʼoétsaojinkoaa xi kjoajndí tjenkao. Sijndí kjoafaʼaitsjenná tsakui cha̱nisʼenjiaan jebi kʼoa likui titsje kuiyoñá ngixko̱n Jeobá, kʼoa yaa kjuinroani nga jée ska̱jiaan (Mar. 7:21-23; Sant. 1:14, 15).

17. Kʼianga jekabʼetsʼoaa, jmésani xi machjén nga sʼiaan (kʼoati chótsenlai sén xi faʼaitʼa).

¹⁷ Alikui kʼoakoa̱nná nga toñá chʼaa yaoná, machjén nga je Jeobá koasenkaoná. Nga tsakʼéjnachoa̱ Jesús josʼin tjínnele kʼoétsʼoaa, i̱ kitso: “Ali bʼaiʼndejin nga chótʼayakaonajin, tonga chʼa̱sjentjaináijin  tʼatsʼe je xi tsʼen” (Mat. 6:13, TNM). Je Jeobá tíjnandaa nga koasenkaoná, tonga tjínnele nga ñá si̱jélee nganʼio. Kʼoa tsín tokui xi machjén nga kʼoétsʼoaa, kʼoati tjínnele kʼoénelee yaoná nga tsínkui kʼoasʼiaan xi chʼaotjín, nga tsínkui kʼoéxkiaa kʼoa tsínkui kuinóʼyalee je xi kjoajndí ska̱nisʼenjin kjoafaʼaitsjenná (Sal. 97:10). Nga si̱kuindaa kjoafaʼaitsjenná kʼoa nga kui kuinyaa xi ndatjín machjén nga chótʼayá je Biblia, kjuian kjoajtín kʼoa kʼuínyasoán. Tsa kʼoasʼiaan, je Jeobá kʼoatsoná nga tsín tsjoáʼnde nga nʼio tse kjoa ska̱jiaan xi tsín chókjoakaoná (1 Cor. 10:12, 13).

18. Jmé xi tjínnele sʼiaan ngatsʼiaa.

¹⁸ Ngisaa timachjénngáni nga kʼoétsʼoalee Jeobá ndʼaibi nga̱ kui xi koasenkaoná nga kixi kjuintʼalee kʼianga nʼio ñʼai kjimachon. Kui xi mele nga kʼoéyanajmílee jotjín tokoán (Sal. 62:8). Kuinga machjénni nga chʼa̱sjeʼaa nichxin nga kʼoétsʼoalee nga nyaon nyaon. Chʼa̱sjengʼaa kʼoa kʼoailee kjoanda jmeni xi sʼín xi tʼatsaan. Kʼoakʼuínlee nga katabasenkaoná nga nʼiojin katamaa nga kʼuínyasoán, nga katabasenkaoná nga chókjoajinná kjoa xi bitjatojiaan kʼoa nga tsínkui kʼoasʼiaan xi chʼaotjín. Alikui kʼoaiʼndee nga jme xi kʼoechjoaná kʼianga kʼoétsʼoalee je Jeobá. Jósʼin ʼyañá nga nrʼoéná je Jeobá kʼianga bʼetsʼoalee. Yaa kjoaʼmiya xi ijngo chótʼayajiaan xi tʼatsʼe jebi.