Ir al contenido

Ir al índice

KJOAʼMIYA XI CHOTʼAYA 21

KJOAJNDA 107 Koakoá kjoatsjoacha josʼín Niná

Jósʼin koa̱nsjaili je xi kuixankoai

Jósʼin koa̱nsjaili je xi kuixankoai

“ʼYáni xi koa̱nsjaile jngo chjoón xi nʼio nda sʼín. Ngisaa nʼio chjíle tikʼoajinni je coral” (PROV. 31:10).

XI TÍNCHJA̱NI

Kui chótʼayajin kʼa kjoafaʼaitsjen xi kuinyakao je ndsʼee xi mele kuixan. Kʼoati jchaa jósʼin je ndsʼee nga kuinyakao xi mele kuixan.

1, 2. 1) Jméni xi títjon sʼin tsa ʼyani xi mele kuixan. 2) Jósʼin tíjna nga xínkjín bʼetsomakao chjota (chótsenlai jñani tso “Jósʼin tsoyanile”).

 A MELI kuixain. Ninga tsínkjoan machjén nga kuixan jngo chjota nga tsjoa sʼe̱ kon, nkjín ndsʼee kao tichjaa xi mele kuixan. Nga tongini machjén nga nda kuijnai ngixko̱n Jeobá, nga nda si̱kjaʼaitsjain kʼoa nga koa̱nli kuijnyíʼai je xi kuixankoai (1 Cor. 7:36). a Tsa kʼoasʼiain, nda kuijnai nga jekuixain.

2 Tonga alikui tokjoan masjainá je xi mangósoán (Prov. 31:10). Kʼoa ninga jesasénná jngo chjota sakʼoa tsín choa ñʼai tíjna nga je bitomjekoaa. b I̱ kjoaʼmiya jebi kui chótʼayajiaan jméni xi koasenkao jngo ndsʼee xi tíjnatoje nga koa̱nsjaile je xi kuixankao. Kʼoati jchaa jméni xi koa̱n sʼin je ndsʼee xi tjío ya jinjtín nga kuinyakao je ndsʼee xi mele kuixan.

JMÉ XI KOASENKAOLI NGA KOA̱NSJAILI JE XI KUIXANKOAI

3. Jméni xi títjonkjoanla sikjaʼaitsjenjin jngo chjotale Cristo nga kjesa básjaijin je xi mele kuixankao.

3 Nga kjesa ʼya xi bitomjekaojin títjonkjoanla tikjaʼaitsjenjin jótjínnele koa̱nkjoan je xi mele kuixankoai. Tsa tsín kjoanla títjon si̱kjaʼaitsjenjin jebi tochale je kuitómjekoai xi tsínni koa̱nngósuin kʼoa tsa tosani tsín kuenta sʼiain je xi koa̱nngósuin. Machjén nga je kuixankoai xi jekisʼenngindá (1 Cor. 7:39). Tonga alikui xi tsonile nga toʼyani xi kuixankoai ninga jekisʼenngindá. Koaan si̱kjaʼaitsjenjin jebi: “Jméni xi mena sʼian. Jótjínnele koa̱nkjoan je xi mena kuixankoa. A tsín tisikʼatone choa̱le josʼin sikjaʼaitsjen”.

4. Jméni xi tso kʼa je ndsʼee kʼianga bʼétsʼoale Jeobá.

4 Jejin tsakʼeyanajmílai Jeobá nga meli kuixain (Filip. 4:6). Ningalani tsín je Jeobá koasjaili je xi kuixankoai, mandosinle jotjín tokuin kʼoa koasenkaoli nga koa̱nsjaili je xi koa̱nngósuin. Kuinga machjénni nga tosi tonda tʼeyanajmílai jotjín tokuin (Sal. 62:8). Kʼoatʼinlai nga katabasenkaoli nga tsejta katamai kʼoa nga nda chjoéjin jmeni xi sʼiain (Sant. 1:5). Jngo ndsʼee xi John ʼmi, c xi Estados Unidos tsʼe, kʼoatso jmeni xi síjéle Jeobá kʼianga bʼétsʼoale. Itso: “Kʼoaxinle je Jeobá jótjínnele koa̱nkjoan je tichjaa xi mena kuixankoa kʼoa nga katakajian ʼyani xi kʼoasʼín. Kʼoa kʼoaxinle nga katabasenkaona nga sindaya yaona jñani chana ánni nga nda koandiaanile je xi kuixankoa”. Jngo tichjaa xi Sri Lanka tsʼe, xi Tanya ʼmi, itso: “Kʼoaxinle je Jeobá nga katabasenkaona nga kixi kjuítʼale, nga tsjoa kʼoe tokoan kʼoa nga tsín sikʼajenle tokoan saʼnda nga ska̱jian je xi kuixankoa”. Ningalani tsín ndi̱to̱n so̱koli je xi kuixankoai, je Jeobá tsjoáli jmeni xi koa̱nchjénli kʼoa jé koasenkaoli nga nda sʼe̱ tokuin (Sal. 55:22).

5. Jméni xi sʼin xi tjíotoje nga skoe̱xkon je ndsʼee xi kʼoati tsjoake Jeobá (1 Corintios 15:58; kʼoati chótsenlai sén xi faʼaitʼa).

5 Je Biblia kʼoatsoná nga si̱kjájonlee yaoná nga si̱xálee Niná (tʼexkiai 1 Corintios 15:58). d Tsa kʼoasʼiain, ngisasa nkjín ndsʼee kao tichjaa si̱miyui, kʼoa jchaxkonní je ndsʼee xi tjíotoje xi kʼoati nda tjíosíxále Niná. Tsjoa sʼe̱ tokuin nga kui kʼoatinʼiai jmeni xi sasénle Jeobá.

Tsakui ngisa kʼoailai kjoandosin nga je Jeobá si̱xálai nʼio nkjín ndsʼee jchaxkuin xi kʼoatisʼin tjíosíxále Niná, kʼoa tsakui nichxin tjínkʼa xi mele kuixan (Chótsenlai párrafo 5)


6. Jméni xi kuenta sʼin je ndsʼee xi tjíotoje xi mele kuixan.

6 Ali tsa tokuijin nʼio bʼailai kjoandosin nga meli kuixain (Filip. 1:10). Je xi ngisa tsjoa bʼé tokoán kuinga miyoná mani je Jeobá, ali tsakuijin nga kuixaan kʼoa tsa toñá kuiyoaa (Mat. 5:3). Kʼianga sʼa toji tijnai ngisaa sʼe̱li nichxin nga si̱xálai Niná (1 Cor. 7:​32, 33). Nda tixálai Niná kʼianga sʼa toji tijnai. Jeme 40 nóle nga chixan jngo tichjaa xi Jessica ʼmi, xi Estados Unidos tsʼe, kʼoa itso: “Ningalani koanmena chixan kʼianga sʼa toʼan tijna, je xi tsjoa tsakʼé tokoan kuinga kui ngisa kitsjoale kjoandosin nga kixinyasoan”.

KUENTA TʼIAIN JOSʼÍN JE XI MELI KUIXANKOAI

7. Ánni machjénni nga títjonkjoanla kuenta sʼiain josʼín jngo chjota nga kjesa joʼmijinlai nga je matsjoachai (Proverbios 13:16).

7 Kʼiatsa jeʼyai ʼyáni xi meli kuitómjekoai, a koaan nga tokjoan kʼoakʼuínlai nga je matsjoachai. Ya Biblia kʼoatso nga jngo chjota xi nda síkjaʼaitsjen títjonkjoanla kosonnile jmeni xi sʼín (tʼexkiai Proverbios 13:16). e Títjonkjoanla kuenta tʼiain josʼín je chjota xi mandosinli nga kjesa joʼmijinlai nga je matsjoachai. Jngo ndsʼee xi ya tsʼe jña Países Bajos ʼmi, xi Albert ʼmi, itso: “Sakʼoa tochoatse nga sasénná jngo chjota. Kʼoa jeni likui tikʼoasʼin nikjaʼaitsjenñá nga jemani. Kuinga ngisa ndatjínni nga títjonkjoanla kuenta tʼiain josʼín je chjota xi sasénli nga kjesa joʼmijinlai nga je matsjoachai”. Nga si̱kʼayai nichxin nga títjonkjoanla kuenta sʼiain josʼín tsakuini nichxin jchai nga tsínni mangósuin nga je kuixankoai.

8. Jméni xi sʼin je ndsʼee nga ngisasa nda skoe̱xkon je xi sasénkon (kʼoati chótsenlai sén xi faʼaitʼa).

8 Tsakui nichxin i̱si: “Jósʼian nga tsín skoe̱le kon nga je kuenta tisʼian”. Kuenta tʼiain josʼín ya jinjtín kʼoa tsa kʼiaje̱ nga tobʼetsaojion. Kʼoasʼin jchani jókjoan, jósʼín kʼoa jósʼin tísíxále je Niná. Jméni xi mandosinle kʼoa ʼyáni xi símiyo (Luc. 6:45). A kʼoati kui xi meli sʼiain jmeni xi tjínndajinle sʼin. Koaan chjónangilai xi chjotajchínga sʼin tjío ya jinjtínle kʼoa tsa jeje̱ ndsʼee xi nda bexkon ánni nga ngisasa nda jchani jokjoan (Prov. 20:18). Koaan chjónangilai jósʼin síkjaʼaitsjen je ndsʼee xi tʼatsʼe (Rut 2:11). Machjén nga koakolai kjoaxkóntokon je chjota xi sasénli, ali tojejin nikuinda ʼndeʼndai.

Nga kjesa joʼmijinlai tsa ʼyani nga je matsjoachai títjonkjoanla kuenta tʼiain josʼín (Chótsenlai párrafo 7, 8)


9. Jmé xi tjínnele kʼoéjngui tokuin nga kjesa kʼoaʼmijinlai tsa ʼyani nga je matsjoachai.

9 Jókji tse tjínnele kjoaʼato nga kʼoakʼuínlai tsa ʼya xi matsjoachai. Tsa tokjoan kʼoakʼuínlai tsakui nichxin kʼoasʼin sikjaʼaitsjen nga tsín kjoanla títjon nda kichosonnilai jmeni xi tiʼmilai (Prov. 29:20). Tsa bele kon je chjota nga je kjimatsjoachai, tonga tsa nʼio si̱kʼachxin nga kʼoakʼuínlai nga je mandosinli tochale kʼoasʼin sikjaʼaitsjen nga to jaoni tjín tokuin (Ecl. 11:4). Kʼiatsa tjín xi jekʼoakʼuínlai nga matsjoachai alikui kui xi tsonile nga je jekuixankoai. Tonga tjínnele sʼe̱jngo tokuin nga jetijnandai nga kuixain kʼoa nga kui xi meli nga je kuijnakoai tsa koa̱nngóson je xi kʼoakaʼmilai nga matsjoachai.

10. Jméni xi tjínnele sʼiain tsa ʼyani xi tsen sʼín nga ji kjimatsjoakeli tonga tsa tsín mandosinli ji.

10 Jméni xi sʼiain tsa bele tokuin nga tjín xi kjimatsjoakeli. Kʼiatsa tsín mandosinli kao kui josʼiain koakonilai nga tsín meli nga je kuitómjekoai. Alikui ndatjín nga kʼoasʼin sikjaʼaitsjen nga mandosinli tsanda ji tsa tsínni kʼoatjín tokuin (1 Cor. 10:24; Efes. 4:25).

11. Jméni xi kuenta sʼiaan tsa kʼoasʼin beni je chjota ya ʼnde jñani tiyoaa tojo tso párrafo jebi.

11 Tjín ʼnde jñani je xínkjín kʼoa tsa je xijchále básjaile ʼya xi kuixankao je xtile. Kʼoa tjín ʼnde jñani je xínkjín kʼoa tsa je miyole básjaile je xi kuixankao jngo xi sʼa tíjnatoje, kʼoati je bʼéndajin nga tsaojin xínkjín kʼoa jé xi tjíotoje xi tsoni tsa mele kʼoétsomakao xínkjín kʼoa tsa mai. Kʼiatsa ñá kʼoakuitsoná nga kjoásjailee ʼyani xi kuixankao jngo xi tosʼa tíjnatoje kuenta sʼiaan josʼin síkjaʼaitsjen nga jngó jngó. Kʼoa tsa ska̱jiaan je xi bele tokoán nga koa̱nngóson je miyoná kjoásjaiyasaa xi tʼatsʼe, jókjoan kʼoa jósʼin tísíxále Niná. Jngo chjota xi nda tíjna ngixko̱n Jeobá ngisaa chjíle tikʼoajinni tsa tao̱n tjínle, tsa skuelangʼa kiskotʼaya kʼoa tsa nda tíjna. Tonga jé xi kuitsoni je ndsʼee kao tichjaa xi tosʼa tjíobexkon xínkjín tsa mele kuixan (Gál. 6:5).

TSA JEKUITSOMAKAO XÍNGIO

12. Jókoa̱n kʼuínlai je xi meli kuitómjekoai.

12 Jmé xi koa̱n kʼuínlai tsa ʼya xi meli kuitómjekoai. f Koaan ya cho̱banajmío jñani nkjín chjota faʼa kʼoa tsa maije̱ teléfono kuinókjoalao xíngio. Kʼoatʼinkixilai nga mandosinli kʼoa nga meli nga ngisasa nda jchaxkuin (1 Cor. 14:9). Kʼiatsa kʼoakuitsoli nga sikjaʼaitsjenjin kjoanla, tʼaiʼndelai nga katasíkjaʼaitsjenjin (Prov. 15:28). Ali kjoanʼiojin bʼenelai kʼiatsa kʼoakuitsoli nga tsín mandosinle.

13. Jmé xi koa̱n sʼiain tsa ʼya xi kʼoakuitsoli nga matsjoakeli (Colosenses 4:6).

13 Kʼiatsa ʼya xi kʼoakuitsoli nga matsjoakeli takolai kjoaxkóntokon nga nʼiojin kjima nga kʼoatítsoli (tʼexkiai Colosenses 4:6). g Tsa kʼoatjín tokuin nga si̱kjaʼaitsjenjin jmeni xi títsoli kʼoatʼinlai nga nichxin machjénli, tonga ali nʼiojin tse nikʼachxin (Prov. 13:12). Tsa tsín kʼoatjín tokuin nga je kuitómjekoai ngasin nganda chja̱kaonajmí kʼoa kʼoatʼinkixilai nga tsín mandosinli. Je ndsʼee xi Hans ʼmi, xi Austria tsʼe, itso: “Kʼianga jngo tichjaa kʼoakitsona nga an matsjoakena ngasin nganda tsakjakaonajmía kʼoa kʼoakixinkixile nga tsín mandosinna. Kʼoa ngisaa nda kiskosonnile jokisʼian, nga̱ tsín mena nga kʼoasʼin sikjaʼaitsjen je tichjaa nga mandosinna”. Tsa kʼoati mandosinli je xi kʼoatítsoli nga matsjoakeli, cho̱bayaño nga jao jósʼiaon nga kuitsomakao xíngio kʼoa tʼeyanajmílai jotjín tokuin. Nga̱ tsín tongóson sʼin nikjaʼaitsjeen kʼoa kjaʼaí kjaʼaísʼin beni chjota ya jñani tsaan.

JÓSʼIN KUINYAKOAA JE XI TJÍOTOJE

14. Jméni xi koa̱n sʼiaan nga kuinyakoaa je ndsʼee xi tjíotoje.

14 Jósʼin kuinyakoaa je ndsʼee xi tjíotoje xi mele kuixan. Je xi koa̱n sʼiaan kuinga nda chósonnilee jmeni xi kʼuínlee (Efes. 4:29). Koaan si̱kjaʼaitsjeen jónʼia kʼianga ʼyaa tsa jngo ndsʼee kʼoa tsa jngo tichjaa tjíofáonajmí xi sʼa tjíotoje. A si nikoaa axo kʼoasʼin nikjaʼaitsjeen nga jetjíotsomakao xínkjín (1 Tim. 5:13). Kʼoati machjén nga nda chósonnilee jmeni xi kʼuínlee nga̱ tsín mená nga kʼoasʼin sikjaʼaitsjen je ndsʼee nga tsín ndatjín nga toje tíjna. Je Hans, xi sa jekanikʼaxkiaa, itso: “Tjínkʼa ndsʼee xi i̱ tso: Jengó kjimajchíngai, ánni nga tsín bixanni”. Kʼianga kʼoaʼmilee je ndsʼee xi tjíotoje alikui nda satío kon kʼoa tochale kui nʼio sikjaʼaitsjen nga tjínnele kuixan. Tosaa nda nga kui kʼoakʼuínlee jmeni xi kuinyakao (1 Tes. 5:11).

15. 1) Tojo tso Romanos 15:​2, jméni xi koa̱n sʼiaan nga tongini tsa mená kuisenkoaa jngo ndsʼee nga katabexkon je xi koa̱n kuixankao (kʼoati chótsenlai sén xi faʼaitʼa). 2) Jméni xi bakóyaná je video (chótsenlai nota).

15 Kʼoa tsa kʼoasʼin nikjaʼaitsjeen tʼatsʼe jngo ndsʼee xi tíjnatoje nga koa̱nngóson kao jngo tichjaa xi ʼyaxkoaan nga je kuixankao, je Biblia kʼoatso nga tjínnele kuenta sʼiaan jotjío kon nga jngó jngó (tʼexkiai Romanos 15:2). h Tjínkʼa je ndsʼee xi tsín sasénle nga ʼya xi kʼoatsole ʼyáni xi koa̱n kuixankao kʼoa tjínnele jchaxkoán josʼin síkjaʼaitsjen (2 Tes. 3:11). Tsakui nichxin tjínkʼa xi koa̱nmele nga kuinyakoaa, tonga tokʼiakjoán kuinyakoaa tsa je xi kʼoakuitsoná (Prov. 3:27). i Kʼoa tjínkʼa je ndsʼee xi tsín mele nga ñá sójiaan kʼianga skoe̱xkon xínkjín. Jngo tichjaa xi tíjnatoje xi Lydia ʼmi, xi Alemania tsʼe, itso: “Koaan nkjín koa̱nño nga kuiyojtíon, kʼoa kʼoatʼinlai je tichjaa kao ndsʼee nga katabichó, kʼoa jé xi beni josʼin nga skoe̱xkon xínkjín”.

Kʼianga nkjín mañá nga biyojtián ma kʼia bexkon xínkjín je ndsʼee xi tjíotoje (Chótsenlai párrafo 15)


16. Jméni xi tjínnele kuenta sʼin je xi tjíotoje.

16 Koaan tsjoa sa̱tío tokoán ngatsʼiaa ni jechixan kʼoa ninga toñá tiyoaa (Sal. 128:1). Tsa meli kuixain tonga tsa kje kajinjin jngo chjota xi koa̱nngósuin, tosi tonda kui ngisa tʼailai kjoandosin nga tixálai Niná. Jngo tichjaa xi Sin Yi ʼmi, xi ya jña Macao ʼmi tsʼe, itso: “Tsakui si̱ngósonkoaa jokjitse kuiyokoaa xíngiaa ya sonʼndenaxó. Ndʼaibi nʼio tochoa nichxin tíjnaná nga toñá kuiyoaa. Kuinga machjénni nga nʼio nda si̱chjén je nichxinná”. Yaa kjoaʼmiya xi ijngo chótʼayajiaan jméni xi kuinyakaono nga ndasʼin kuichomani tsa jetitsomakao xíngio.

KJOAJNDA 137 Yánchjín xi kixi koan

a Tsjoásali kjoafaʼaitsjen nga kʼoéxkiai jmeni xi faʼaitʼa ya jw.org jñani tso: “Ser novios. Parte 1: ¿Estoy listo para salir con alguien?”.

b JÓSʼIN TSOYANILE: I̱ kjoaʼmiya jebi kao xi fisani, kʼianga kui si̱kʼaxkiaa nga bʼetsomakao xínkjín jngo chjoón kao jngo xʼin kui nokjoañá nga tosʼa bexkon xínkjín tsa koa̱nngóson kʼoa tsa mai. Kʼiaa bʼetsomakao xínkjín jngo xʼin kao jngo chjoón kʼianga matsjoake xínkjín saʼnda nga je xi tsoni tsa kuixankao xínkjín kʼoa tsa mai.

c Alikui tsa ñaki kʼoaʼmi kʼa chjota xi bʼaxki̱ i̱bi.

d 1 Corintios 15:58: “Kʼoasʼin, ndsʼe xi tsjoake̱no, kixi tiyo. Ali nikʼantjaiyajion. Ngisa tse tixásalao Nainá ngantsjai, nga̱ ʼyanío nga je xáno nga tiyokao Nainá ali tokjoatjaojin”.

e Proverbios 13:16: “Jngo chjota xi sínkjínle kon nda síkjaʼaitsjen josʼín, tonga je xi chini bakó nga tsín jme xi majinle”.

f Tjín ʼnde jñani kʼoasʼin beni chjota nga je ndsʼee xi tjínnele kʼoakuitsole je tichjaa nga mele kʼoámjekao. Tonga alikui chʼaotjín tsa je tichjaa kʼoakuitsole jngo ndsʼee nga mele kʼoámjekao (Rut 3:​1-13). Tsjoásali kjoafaʼaitsjen jñani “Los jóvenes preguntan. . . ¿Cómo le digo lo que siento por él?” tso, xi faʼaitʼa revista ¡Despertad! xi tsʼe 22 de octubre de 2004.

g Colosenses 4:6: “Je énno ñaki nda tinókjoao kao kjoanda. Katamale joni tsa tsojmi xi nda chine, jméni nga jchasínio josʼin machjén nga chjakao nga jngójngó chjota”.

h Romanos 15:2: “Nga jngójngoábi si̱tsjoayalee xíngiaa xi tʼatsʼe nga ngisa nda koa̱nle kʼoa nga kuinngʼasa”.