1. Jósʼin ʼyañá nga koationdaíni je naxinandále Niná kʼoa jméni xi títjon kjoanla kataʼyaa.

JE KJOAʼMIYA xi jaʼato kui kichotʼayá nga je chjotale Cristo xi kixi kitʼale Niná jé Babilonia xi nʼioje kisikatíonʼio. Tonga alikui tokʼoasʼin koationtsjai. Kuinga ʼyañá nga̱ je Niná kʼoatsole naxinandále nga katabitjojinle je relijión ndiso (tʼexkiai Apocalipsis 18:4). * Én jebi kui xi bakó nga koationdaínile relijión ndiso je chjotale Cristo. Kʼoa kui chótʼayá kʼiáni tsakationdaí. Tonga títjon kjoanla kataʼyaa jméni xi kisʼin je chjotale Cristo nga kitjotʼaxinle Babilonia xi nʼioje tonginile nó 1914. Jókisʼin nga nʼio kitsoyason je ndsʼee kʼianga kisʼejna Kjoajchántse xi títjon. A kuinga machjénle kinindaya je chjotale Cristo nga je Babilonia xi nʼioje kisikatíonʼioni.

2. Jméni xi kisʼin je xi kiskotʼaya Biblia tongini nga kjesa sʼejnajin Kjoajchántse xi títjon.

² Nʼio nkjín nó tongini nga kjesa sʼejnajin Kjoajchántse xi títjon (1914-1918), je Charles Taze Russell kao xi ngikʼa xi kiskotʼaya Biblia tsabee nga je relijión xi chjotale Cristo tsole yaole  tsínkui tjíotsoya jmeni xi tso je Biblia. Kʼoa tsín koanmele nga ya kisijngokao yaole. Kʼoa kʼianga nó 1879, je rebista Zion’s Watch Tower kʼoakitso nga ya majngokao je Babilonia xi nʼioje, xi chjoónchajngi tsole Biblia, je yo̱ngo̱ xi kʼoatso nga kixi tjíofitʼale Cristo tonga xi yani tjíotsjoánganʼiole je chjotaxá (tʼexkiai Apocalipsis 17:1, 2). *

3. Jméni xi kisʼin je xi kiskotʼaya Biblia nga tsakakó nga tsín timenile nga ya koatiojin je relijión ndiso (chótsenlai sén xi fitsʼiani kjoaʼmiya jebi).

³ Je chjotale Cristo bení nga tsín sichikontʼain Niná kʼiatsa tosi tonda ya tsjoánganʼiole je relijión ndiso. Kuinga karta kisikasénni ya yo̱ngo̱ jñani fi kʼoa kʼoakitsole nga tsín tiya koatiojinni. Tjínkʼa xi ya tsakʼéxkia kartale ngixko̱n xi tjío ya yo̱ngo̱. Tonga je xi tsín kjitjoʼndele nga kʼoakisʼin jngó jngó copia kisikasénle ngatsʼi xi bichó ya yo̱ngo̱. Tsakatíotsen nga tsín tijme xi menile kao relijión ndiso. Tsa ngasʼalani nga kʼoakisʼin kinikʼienjin. Tonga kʼianga nó 1870, nʼio nkjín naxinandá jñani tsín tinʼio kitsjoanganʼionile yo̱ngo̱ je chjotaxá jokisʼin ngasʼa. Nga kʼia, je chjota tiʼndele nga kjoakaoni xi kjaʼaí tʼatsʼe Biblia kʼoa alikui jotsakʼinle ninga kʼoakitso nga tsín tisasénnile jmeni xi tsoya je yo̱ngo̱.

4. Jmé xi kisʼin je chjota xi Biblia tjíokotʼaya kʼianga kisʼejna Kjoajchántse xi títjon.

⁴ Je xi kiskotʼaya Biblia koanjinle nga tsín tokui xi sʼin nga kʼoakuitsole xínkjín, miyole kao xi ya fi yo̱ngo̱ nga tsín timenile ya koatiojin relijión ndiso. Kui xi koanmele nga katabe ngatsʼi chjota nga je Babilonia xi nʼioje, chjoónchajngi sʼin ʼyale ngixko̱n Niná. Kuinga kʼianga sá diciembre nó 1917 saʼnda nga tífitsʼia nó 1918, jmi mani je xi kisikʼabíson jngo tratado xi “Jekiskajenngi Babilonia” tsakʼin kʼoa te miyón copia kisikʼabí. Tratado jebi kui jaʼaitʼa jmeni xi sʼín je xi chjotale Cristo tsole yaole. Je xi nyatítjonle relijión nʼio koanjtile. Tonga je ndsʼee alikui tsakájñále. Ñaki kʼoatsakʼé kon nga tosi tonda kuitsoyason kʼoa tosi tonda sitjosonle Niná ʼndele nga chjotasonʼnde sitjosonle (Hechos 5:29). Jméni xi tsoyaná jebi. Kui tsoyaná nga tsín je Babilonia xi nʼioje kisikatíonʼio je chjotale Cristo kʼianga kisʼejna Kjoajchántse xi títjon, tosaa tokʼia tjíobitjojin je relijión ndiso kʼoa kʼoati tsakinyakao chjota xi kjaʼaí nga kʼoati kisʼin.

5. Ánni kʼoabixónsíñá nga nʼio kitsoyason je ndsʼee kʼianga kisʼejna Kjoajchántse xi títjon.

⁵ Ngasʼa kʼoasʼin koankjainná nga tsín kisasenle Niná nga tsín nʼio kitsoyason naxinandále nga kisʼejna Kjoajchántse xi títjon kʼoa kuinga kitsjoaʼndeni nga je Babilonia kisikatíonʼio choatse. Tonga je ndsʼee xi kisixále Niná nga nó 1914 saʼnda nó 1918 kʼoakitso nga tsakʼénele yaole jokji tjen kʼoakoanle kʼianga kitsoyason. Kʼianga majinná jmeni xi koan nga kʼia, basenkaoná nga majinná jmesani xi faʼaitʼa Biblia.

6, 7. 1) Jmé kjoa xi jaʼatojin je ndsʼee kʼianga kisʼejna Kjoajchántse xi títjon. 2) Jméni xi bakó nga nʼio kitsoyason je ndsʼee nga kui nichxin.

⁶ Kʼianga kisʼejna Kjoajchántse xi títjon, je ndsʼee nʼio kitsoyason. Tonga kʼoati tse kjoa jaʼatojin. Jaola koya kataʼyaa. Xi títjon, je ndsʼee alikui koanle nga to Biblia kisichjén kʼianga kitsoyason. Tokui kisikáyole chjota je xo̱n kao libro xi tsoya jokjoantjínni xi tʼatsʼe Biblia. Kʼianga tsín tikitsjoaʼndeni je chjotaxá nga koanchjén je  libro The Finished Mystery (El misterio terminado) kʼianga tífitsʼia nó 1918, nʼio nkjín ndsʼee xi nʼio ñʼai koanle nga kitsoyason. Xi majaoni, nga tikuini nó kʼiaa tsʼatsen je chʼinndʼai xi gripe española tsakʼin. Chʼin jebi sasa bakinniná kʼoa kuinga ñʼai koannile je ndsʼee nga tsakʼetsoma kʼoa kitsoyason. Ninga kʼoalani, je ndsʼee tosi tonda kitsoyason jokji tjen kʼoakoanle.

⁷ Kʼianga nó 1914, je Chjota xi kotʼaya Biblia kʼiaa tsakʼasje je xi “Foto-Drama de la Creación” ʼmi. Pelíkula jebi ñaki colorní kʼoa ñaki kinoʼyale. Nga kʼia, kjesa tsínjin pelíkula. Pelíkula jebi “Drama” tsakʼinle kʼoa kui bʼéyanajmí fitsʼiakjoanni nga koannda je Adán saʼnda nga jefetʼa xi jngo jmi nó koatexoma Cristo. Kʼianga nó 1914, nga tosʼa jngo nó nga kitjo pelíkula jebi jetsʼato ñajan miyón chjota kiskotsenle. Tsʼato kʼoakji chjota kiskotsenle jotjín mañá ndʼaibi xi testigole Jeobá maa ngakjijnda Sonʼnde. Kʼoa kʼianga nó 1916, tsʼato 809,000 chjota ki kʼianga kisʼejna jngo kjoajtín ya Estados Unidos kʼoa kʼianga nó 1918 tsʼato 950,000 chjota kicho. Ngayeje jebi kui xi bakó nga nʼio kitsoyason je ndsʼee nga kui nichxin.

8. Jmé xi kisʼin je ndsʼee nga kisinʼiojin je xi tjíokotʼaya Biblia kʼianga kisʼejna Kjoajchántse xi títjon.

⁸ Kʼianga kisʼejna Kjoajchántse xi títjon, je ndsʼee nʼio kisixá nga tsakʼasje xo̱n xi Biblia yʼangini kʼoa nga kisinʼiojin ngatsʼi xi Biblia tjíokotʼaya. Nga kʼoasʼin tsakʼainganʼiole kui xi tsakinyakao nga tosi tonda kitsoyason. Je Richard H. Barber xi nʼio nda kitsoyason nga kui nichxin i kitso: “Kitsʼainganʼiolaijin je xi superintendente viajante ma nga tosi tonda kisixá kʼoa alikui kisʼejñále nga tsʼabíson je rebista The Watch Tower. Saʼnda kinikasénníjin ya Canadá, jñani tsín tiʼnde nga kui bʼabíson. Kui kjoanda tsakʼaina nga correo kisikasénnile je libro The Finished Mystery je ndsʼee xi kitjoʼale libro jebi. Je ndsʼee Rutherford kʼoakitso nga katasʼendajin nga nkjín ʼnde katasatío kjoajtíntse ya Estados Unidos kʼoa nga si̱kasáinjin je xi tsjoá kjoanokjoaya nga sinʼiojin je ndsʼee”.

9. 1) Ánni koanchjénnile je naxinandále Niná nga kinikixiyanda nga nó 1914 saʼnda nó 1919. 2) Ningalani koanchjénle nga kinikixiyanda, jméni xi tsín kixi tíjna nga si̱kjaʼaitsjeen.

⁹ Tjín jñani koanchjénsale nga kisindaya yaole je naxinandále Niná. Kjesa ñaki nda majinjinle josʼin tsoyanile nga kʼoatso je Jeobá nga tjínnele si̱tjosonlee je chjotaxá (Romanos 13:1). Alikui ñaki tongóson kisʼin ngatsʼi, tjínkʼa xi kijin kjoajchán. Tobʼelañá, kʼianga 30 sá mayo nó 1918, kʼianga kʼoakitso je presidente xi tsʼe Estados Unidos nga katabʼétsʼoa je chjota nga katasʼe kjoanyʼán, je The Watch Tower kʼoakitsole je xi tjíokotʼaya Biblia nga kʼoati katabʼétsʼoa tsanda je. Tjínkʼa je ndsʼee xi kao tao̱n kitsjoanganʼio nga kisʼejna kjoajchán. Kʼoa tjínkʼa xi saʼnda sondado koan kʼoa kijin kjoajchán. Ningalani koanchjénle nga kinikixiyanda, tsínjin kixi tíjna tsa kʼoakuixoán nga kuinga Babilonia xi nʼioje kisikatíonʼioni. Nga kʼia, je ndsʼee tosaa toje tjíobitjojinni relijión ndiso (tʼexkiai Lucas 12:47, 48). *

10. Jósʼin tsakakó je xi kiskotʼaya Biblia nga tsabexkón je kjoabijnachon.

¹⁰ Je xi tjíokotʼaya je Biblia kjesa ñaki koanjinjinle josʼin tsoyanile nga tsín ya nojiaan yaoná sonʼnde. Tonga be nga chʼaotjín tsa chjota si̱kʼien. Kuinga je xi sondado kijin kʼale kʼoa ki kjoajchán aliʼya xi kisikʼien. Nga tsín koanjyole nga chjota sikʼien, tjínkʼa xi ya kinikinyátítjon nga tísʼejna kjoajchán tojoni nga ya kuiyá.

11. Jméni xi kitso je chjotaxá nga tsín kijin kjoajchán je xi tjíokotʼaya Biblia.

¹¹ Je Na̱i nʼio jti koanle nga kʼoasʼin kixi kitʼale Niná je ndsʼee. Kuinga kui kisichjénni je kjoatéxomale chjotaxá (Salmo 94:20). Jngo xi séntítjonle sondado ya Estados Unidos, xi James Franklin Bell ʼmi kʼoakitsole je ndsʼee Rutherford kao Van Amburgh nga jngo kjoatéxoma tíbʼasje tsakai je chjotaxá. Jngo kjoatéxoma xi kʼoatso nga ni̱kʼien je xi tsín koaijin kjoajchán. Kʼoa jé xokitsole je xi Biblia kotʼaya. Je sondado jebi kʼoakitsole je ndsʼee Rutherford nga tsínni kitjo kjoatéxoma jebi nga̱ tsín koanjyole je xi presidente sʼin tíjna ya Estados Unidos. Kʼoa i kitso: “Tonga ʼyaníjin josʼin kuindoalaijin, kʼoa kʼoasʼiainjin”.

12, 13. 1) Ánni nga kʼoatsakʼinsínile je ndsʼee xi jin mani nga tse koatioʼya ndoyá. 2) A tsín tikisitjosonnile Jeobá je ndsʼee kʼianga ndoyá tsakatioʼya.

¹² Je chjotaxá chan koansjaile josʼin tsjoále kjoañʼai je xi tjíokotʼaya Biblia. Je ndsʼee Rutherford kao Van Amburgh kʼoa kao xi ngi jaon ndsʼee xi nyatítjonle je jtín Watch Tower Society ndoyá kinikatíoʼya. Je jues xi tsakʼéndajinle kjoa kʼoakitso nga je ndsʼee ngisa tse kjoa koa̱njngíle tikʼoajinni tsa jngo jtín sondado xi Alemania tsʼe. Kʼoakitso nga kisijtile chjotaxá, sondado kʼoa kao ngatsʼi yo̱ngo̱ kʼoa nga tjínnele tse kjoañʼai kʼoaile (La fe en marcha, xi tsʼe A. H. Macmillan, pájina 94). Je ndsʼee xi jin mani, kʼoatsakʼinle nga tse koatioʼya ndoyá ya Atlanta, Georgia. Tonga nga jetʼa Kjoajchántse xi títjon, kinikatíondaíni.

¹³ Jokji tse tsakatioʼya ndoyá, je ndsʼee xi jin mani kisitjoson kjoatéxomale Niná. Jósʼin ʼyañá. Kuinga jngo xo̱n kiskile je presidente xi tsʼe Estados Unidos jñani kʼoakitsole nga katamʼaonsje ndoyá. Kʼoakitsole nga kʼoatso Biblia nga tsín koa̱n chjota ni̱kʼien kʼoa nga toʼyani xi choʼndale Niná ma, xi tsín sitjoson kjoatéxomale Niná, alikui tinda kʼoéjnani ngixko̱n kʼoa to kjoabiya bakinle. Kʼoakitso nga kuinga tsín menile  nga chjota sikʼien. Je ndsʼee nʼiojin koan nga kʼoatso én kiskile je presidente. Je ndsʼee ñaki kʼoatsakatío kon nga sitjosonle je Jeobá.

14. Tojo tso Biblia, jméni xi koan kʼianga nó 1914 saʼnda nó 1919.

¹⁴ Malaquías 3:1-3 * kʼoatso jmeni xi koantʼain je ndsʼee kʼianga nó 1914 saʼnda nga tífitsʼia nó 1919 (tʼexkiai). Je Jeobá, “je Nainá xi ñaki kixi”, kʼoa kao Jesús, “je xi fikao én tʼatsʼe kjoa xi kisʼendajin” jaʼaisítsjee je “xtile Leví”, xi tsonile, je xi ya koai ngʼajmi. Kʼianga jekisitsje kʼoa kisikixiyanda je Jeobá, jetjíonda nga jngo xá kʼoaile. Kʼianga nó 1919, je Jesús jngo jtín chjotale xi kui xá kitsjoale nga “choʼnda xi nʼiotʼakon, xi nda be xá” koa̱n. Choʼnda jebi kui xá kisʼenele nga je koandiaale kʼoa kuitsoyale je choʼndale Niná (Mateo 24:45). Nga kʼia, je naxinandále Niná jetsakationdaíle Babilonia xi nʼioje. Kʼoa tosi tonda tjíobesa jmeni xi mele Niná nga sʼin kʼoa sa tsjoake sa tsjoake kjima. Nʼio bʼailee kjoanda je Niná nga kʼoasʼin tísíchikontʼain je naxinandále. ^[1]

15. Jmé xi sʼiaan nga bʼailee kjoanda Niná nga ndaí tiyolee je Babilonia xi nʼioje.

¹⁵ Nʼio tsjoa maná nga ndaí jetiyolee Babilonia xi nʼioje. Je Na̱i alikui kʼoakoanle nga kisichangi jokjoansʼin tjínnele jchaxkón je Niná. Tonga alikui koa̱n si̱chajiaan jme xá kisikatíondaíniná je Jeobá. Kui xi mele nga katabitjontjai ngatsʼi chjota (2 Corintios 6:1). Tonga je relijión ndiso tojo nʼio nkjín chjota kjinentsja, chjota xi mele nga skoe̱ jokjoantjínni xi tʼatsʼe Niná, kʼoa tjínnele nga kuinyakoaa. Chjénngilee jokisʼin je ndsʼee kʼoa kuinyakoaa je chjota nga katabationdaíle relijión ndiso.