XI TʼATSʼE JNGO CHJOTA
Síchikontʼainná Jeobá kʼianga kʼoanʼia jmeni xi tsoná
“Koaan koanngínjin”. Kʼoatsakixuínjin kao je xʼinna, je ndsʼe kʼoa kao chjoónle kʼianga kʼoatsakʼinnajin nga koa̱n kjaʼaísa sʼin si̱xálaijin je Jeobá. Ánni kao kjoatsjoa kʼoatsakixónnijin. Jósʼin kisichikontʼainnajin Jeobá. Xínyalano jokoanni.
KʼIAA kitsian nga nó 1923 ya Hemsworth, jngo naxinandáʼndí xi ya nchja̱ni Yorkshire (Inglaterra). Je ndsʼe xi majchínga Bob tsakʼin. Kʼianga sʼa ñajan nóna, je pana likui kisasenle nga tsín kixi tjín xi kitsoya je xi nyatítjonle relijión, kʼianga tsakʼéxkia je libro xi kui nchja̱ni jósʼin bʼanachale chjota je relijión ndiso, tokʼoakoanle. Kʼianga koanskanni, jngo chjota xi Bob Atkinson tsakʼin, kicho ya niʼyanajin kʼoa jngo gramófono kisichjén nga kinoʼyalaijin je kjoanokjoayale ndsʼee Rutherford. Kʼiaa koanchoyanajin nga tijéni je jtín jebi xi tsakʼasje je libro xi jetsakʼéxkia pana. Je xijchána kʼoakitsole je Bob nga ya katabichókjen ya niʼyanajin ngantsjai nga jekoa̱nnjio kʼoa nga katatsoyanajin jme xi chjonangijin xi tʼatsʼe Biblia. Kʼoakitsonajin ndsʼee jebi nga koanngínjin je kjoajtín xi satío ya niʼyale jngo ndsʼee xi nkjín kilómetro kjin tíjna. Tsangínníjin, kʼoa chaan kisʼejna jngo jtín ya Hemsworth. Xijekoan, tsakʼaiʼndelaijin je siervos de zona (superintendente xi tsʼe circuito) nga ya katabationi niʼyanajin kʼoa kinokjoalaijin je xi precursor ma nga ya katakjenkaonajin. Nga je kisimiyoa ndasʼin kichotsjoá.
Jngoo negosio tsakʼetsʼiakoaijin, tonga je pana i kitsole je ndsʼe: “Tsa meli nga precursor koai̱n, si̱kʼéjnaa je negosioná”. Koanjyole kʼoa kʼianga 21 nóle Bob precursor koan, saʼnda nga kʼia likui tiya tsakʼejnakaoninajin. Jao nó koanskanni, nga 16 nóna kʼoati precursora koan. Me toʼan fixinyasoan nga toxkia nichxin, kʼoa tokui gramófono bʼa kʼoa jngo tarjeta de testimonio. Tonga je Jeobá tsakasenkaona nga jngo chjota kisokona xi kixinyale je Biblia, kʼoa sasa kisikʼantjaiyani yaole. Nga jeki nichxin, nkjín xi xínkjín mani xi kʼoati kiskotʼaya. Nga jejngo nó jaʼato precursora especial koan kʼoa ñatjen kixinyasonña kao Mary Henshall. Yaa kinikasénnajin Cheshire, ya ʼnde jñani kje ʼya xi bakóyasonjin.
Kʼianga tíjna je Kjoajchántse xi majaoni, kʼoatsakʼinnajin nga kʼoainganʼiolaijin je sondado. Kui kichoyalaijin nga je kjoatéxoma likui kʼoene nga je xi precursor especial ma kui sitjoson je servicio militar, nga̱ je chjota xi kjaʼaí relijión tjíojin likui kisʼenele. Is. 41:10, 13).
Tonga likui kʼoakoan, 31 nichxin nga ndoyá kinikʼéjnaʼyana. Jngo nó nga jekoanskanni kʼianga 19 nóna, objetora de conciencia sʼin tsakʼetʼaxoan yaona. Jao kʼa kia ngixko̱n kjoatéxoma, tonga ndái tsakatejna. Jokjitse nga kui kjoa jaʼatojian joxi je Jeobá títsoa ndsa̱ koanna, kitsjoana je nganʼiotsjele kʼoa kisinʼiojinna (NGA TSAʼBEXKOAN XʼINNA
Kʼiaa tsaʼbexkoan je Arthur Matthews nga nó 1946. To chriankʼiaa kitjoni ndoyá nga̱ jan sá tsakʼejnaʼya xi totʼatsʼe nga tsín ki kjoajchán, yaa ñatjen kitsoyason kao ndsʼe̱ xi Dennis ʼmi xi precursor especial kisixá ya Hemsworth. Je xijchále kʼiaa kitsoyale Énle Niná nga sʼa ʼndí kjoan, kʼoa kʼiaa kisʼenngindá nga sʼa xti. Tosʼaa choatse nga ya Hemsworth tjío kʼianga ya Irlanda kinikasén je Dennis. Je xijchána yaa kinchja̱le niʼyanajin je Arthur nga ya katafikʼejnani, nga̱ nʼio nda tísíxá kʼoa ndasʼin fikao yaole. Kʼianga fisixatʼa xijchána, kao Arthur baneya je chxoa̱. Nga jekoanskanni tochaan kichjilaijin xíngijin. Kʼianga nó 1948, je Arthur ngi jan sá nga ndoyá kinikʼéjnaʼya. Kʼiaa chixainjin nga sá enero nó 1949, kʼoa kui xi menajin nga ngisa tse si̱xálaijin Niná. Chja̱ʼa kinikoaijin je tao̱nnajin kʼoa nga maʼanajin yaa kinixákoaijin je xi to bʼéxkó ánni nga tosi tonda precursor koa̱nnijin.
Nga koanñanóni, kʼoatsakʼinnajin nga ya Irlanda del Norte koanngínkʼinyasuijin. Yaa tsangínjin ya Armagh kʼoa xijekoan ya Newry tsangínjin, je chjota xi ya tsʼe me ngatsʼi nga katóliko. Kʼoa nʼio tsakʼasjengi je xi kjaʼaí relijión, kʼoa kuinga nda kichosonnilaijin josʼin tsakʼinyasuinjin. Yaa kisʼejnani kjoajtín ya niʼyale jngo ndsʼee xi jechixan, xi 16 kilómetro kjin tíjnanile niʼyanajin. Kʼoa to jin koannijin ya kjoajtín. Nga ya tsakiyonijin nga jekoannjio tokisoyojinʼndeníjin, tonga nda tsakichijin nga tanjio. Nʼio tsjoa sʼe tokoan nga ʼbe ndʼaibi nga nʼio nkjín mani ndsʼee ya ʼnde jebi.
“KOAAN KOANNGÍNJIN”
Kʼianga kisʼejna je kjoajtíntse xi jan nichxin ya Belfast nga nó 1952, ñatjen tsangínníjin kao je ndsʼe kao chjoónle xi kʼoati precursor especial sʼin tjíosíxá ya Irlanda del Norte. Ya niʼyale ndsʼee jña tsakiyonijin, kʼoati ya tsakʼejnani je ndsʼee Pryce Hughes, xi siervo de sucursal sʼin tíjna ya Gran Bretaña. Jngo nitje̱n nga kui kichobayanijin tʼatsʼe foyeto xi El camino de Dios es el de amor ʼmi, xi kui xá kitjoni nga je kʼoaile chjota xi én irlandés nchja̱. Je ndsʼee Hughes kʼoakitsonajin nga tsín choa ñʼai maná nga ʼmiyalee je chjota katóliko xi ya Irlanda tsʼe. Chjota jebi tjíomʼaosjee jñani tjíoni je ndsʼee kʼoa je naʼmi kʼoatsole je chjota nga katatsoa. Kʼoa je ndsʼee Hughes i kitsosa: “Koaan koai xi tjínle karro kʼoa xi mele sikʼabíson je foyeto ngakjijnda naxinandá jebi”. * Kʼoa kʼoatsakixuínjin jonákaxian nga títjon: “Koaan koanngínjin”.
Ya Dublín, yaa bationtsjaini je ndsʼee xi precursor ma ya niʼyale tichjaa xi “ma” Rutland tsakʼinlaijin, tichjaa jebi jenʼio nkjín nó nga je Jeobá tísíxále. Nga
ñuijin, yaa tsakiyo choatsenijin ya niʼyale kʼoa tsakatena kʼaijin je tsojmi xi tjínnajin. Kʼianga tsangínkindaijin karronajin kui motocicletale ndsʼee Bob tsangínkoaijin. Ninga tsín sʼa chjotse karro xi tsakindaijin nda síxá, kʼoa je chjota xi tsakaténanajin kʼoatsakʼinlaijin nga je katanroakao nga̱ tsín manajin nixákao karro. Nga koanxon, yaa nachan tsakʼejnason je Arthur kʼoa joxi karro tísíxákao kisʼin tojoni nga koa̱nle sixákao. Nga koannyaonni, kʼianga kjimamele tímʼaonsje karro je Arthur, kʼiakjoán kicho je tichjaa Mildred Willet (jngo misionera xi je John Barr chixankao nga koanskanni). Tichjaa jebi male síxákao karro kʼoa tsakakóya choanajin josʼin nixákao.Nga koanskanni, kui tsakijnyisjaijin jña kuiyonijin. Kʼoatsakʼinnajin nga tsín koa̱n ya kuiyoʼyaijin jngo niʼya xi ma xin ʼnde mangínkoaa, nga̱ tsa mai chjota kuichokaká. Tsakijnyisjainíjin ndʼia jña koa̱n kuiyonijin, tonga likui koansjainajin. Toyaa kisoyoyaijin ya karro. Nga koannyaonni, tokui kisokonajin jngo niʼya xi ma xin ʼnde mangínkoaa xi to jao nachan jchóya. Tokʼoakoannajin nga tjínkʼa chjota xi kitsjoaʼndenajin nga ya nangile kinikájnaijin je niʼyanajin. Kanla kilómetro kji kjin nikájnaijin niʼyanajin jñani tsakʼinyasuinjin. Xijema, xin mangínkoaijin niʼyanajin kʼoa yaa bakoyasuinjin jña kijnanajin tsakai.
Kʼianga tsakʼinyasuinjin ya Irlanda, alijme nanda kjoa kisʼenajin. Tsʼato 20,000 foyeto tsakjayolaijin chjota kʼoa yaa sucursal xi tíjna Gran Bretaña kinikasáinjin jaʼaínle chjota xi koanndosinle Énle Niná. Nʼio tsjoa mana nga ʼbe ndʼaibi, nga jenkjín siento mani je testigole Jeobá ya ʼnde jebi.
INGLATERRA KINROA IJNGOKʼAIJIN KʼOA ESCOCIA TSANGÍNJIN XI KOANNI
Nga jekoanskanni, yaa kinikasénnajin jngo ʼnde xi tíjna Londres. Nga tosʼa choatse ya tiyuijin, je Arthur yaa kinokjoanile ya sucursal nga kʼoatsakʼinle nga superintendente xi tsʼe circuito koa̱n nga koa̱nnyaonni. Jngo xomana tsakʼinyale, xijekoan, yaa Escocia kinikasénnajin. Saʼnda tsín koanʼale je Arthur nga kisikatíonda je kjoanokjoayale, tonga kisijnyoo ngantsjai ninga ñʼai je xá xi tsakʼaile. Nʼio tsakasenkaona jokisʼin. Nʼio tsjoa kisatio tokuijin nga ya ñatjen kinixáijin kao ndsʼee, nga̱ jenkjín nó nga ya tiʼmiyasuinjin ya ʼnde jñani tsín xi tsoyason.
Kʼianga nó 1962, je Arthur kʼiaa ki je Skuela xi tsʼe Galaad jña nichjine misionero. Skuela jebi te sá sʼejna, tonga alikui kinokjoana an, kuinga kichobayanijin josʼiainjin ninga ñʼai koannajin, kʼoasʼin tsakʼendajinjin nga koai je Arthur tsanda toʼan koatejna choatse. Kʼoa precursor especial sʼin kinikasén ijngokʼana ya Hemsworth. Kʼianga jejaʼaini Arthur, jngo nó koanskanni, superintendente xi tsʼe distrito koainjin. Yaa kinixatʼaijin Escocia, Inglaterra kʼoa kao Irlanda del Norte.
TSESA XÁ KITSʼAINAJIN YA IRLANDA
Kʼianga nó 1964, je Arthur ijngo xá kitsʼaile, siervo xi tsʼe sucursal koan ya Irlanda. Nʼio koantsjoachaijin
nga superintendente xi tsʼe circuito kʼoa xi tsʼe distrito sʼin kinixáijin, kuinga me kitsokjonña nga tsʼantjaiya je xá xi sʼiainjin. Tonga nʼio tsjoa tjínna nga Betel kisixá kʼoa tiʼbeña nga je Jeobá síchikontʼainná kʼianga nitjosoán je xá xi tsjoáná ninga ñʼai ma sakʼoaná. Ya Betel, yaa kisixá jña tjío oficina, jña kaxa̱ xinyá je xo̱n, jñani sʼenda tsojmi xi ma chine, kʼoa kʼoati kisitsje je kuarto. Sakʼoaa jo superintendente xi tsʼe distrito sʼin kinixatʼaijin je jtín kʼoa nʼio nkjín ndsʼee tsaʼyaxkuinjin. Xi ijngosani, kʼoati tsaʼyaijin nga koantaja kjoamakjainle je chjota xi tsakʼinyalaijin je Énle Niná. Nʼio tse kjoanichikontʼain kisʼenajin nga̱ jo familianajin sʼin tsaʼyatokuijin ngatsʼi ndsʼee xi Irlanda tsʼe.NʼIO TJÍNLE KJOANDOSIN JME XI KOAN JINNAXINANDÁLE NINÁ YA IRLANDA
Nga nó 1965 kʼiaa kisʼejnatítjon je kjoajtíntse jñani nkjín naxinandá koanxkó xi tsʼe testigole Jeobá ya Dublín, Irlanda. * Ninga nʼio nkjín chjota tsakatiochjoa, nʼio ndasʼin kichomani, nga̱ 3,948 koanni xi koanxkó kʼoa 65 koanni xi kisʼenngindá. Je xi 3,500 ndsʼee xi xin naxinandá jaʼaini, yaa tsakatiokaoni je chjota xi ya tsʼe Dublín. Je ndsʼee nʼio kitsjoale kjoanda chjota jebi, kʼoa nkjín xi kʼoakitso nga nʼio nda sʼín je ndsʼee. Nʼio ndasʼin kichomani je kjoajtíntse xi kisʼejna ya Irlanda.
Kʼianga nó 1966, je ʼnde xi tjío ya norte kao sur xi tsʼe Irlanda, jé tsakánentsja je sucursal xi ya Dublín tíjna. Jebi alikui koanngóson kao nga xkoa̱ya sʼin tsakatio je chjota xi totʼatsʼe kjoa polítika kʼoa xi totʼatsʼe relijión. Nʼio tsjoa maná nga ʼyaa nga nʼio nkjín chjota katóliko xi koankjainle kʼoa xi ñatjen kisixá kao je ndsʼee ninga kjaʼaí relijión tsakatiojin ngasʼa.
TSʼANTJAIYA IJNGOKʼA JOSʼIN TINIXÁIJIN
Kʼianga nó 2011, toʼi̱koan tsʼantjaiya josʼin tinixáijin. Je sucursal xi tíjna ya Gran Bretaña tojngoo koan kao xi tíjna ya Irlanda kʼoa kʼoatsakʼinnajin nga ya koanngínjin ya Betel xi tíjna Londres. Nga kui nichxin nʼio tisikjáojian tʼatsʼe je chʼin xi tjínle je xʼinna. Je chjinexki kʼoakitsonajin nga kui kiskatʼale je chʼin xi Parkinson ʼmi. Kʼiaa nga 20 sá mayo nó 2015 kʼien xʼinna kʼoa 66 nó nga ñatjen kinixálaijin je Jeobá.
Jokjitse nga jekʼien je xʼinna, nʼio ba tjín tokoan. Nʼio sikjóa nga̱ nʼio nda tsakasenkaona ngantsjai. Tonga nga kui kjoa bitjatojiaan, ngisaa mataja kjoamakjainná xi kao Jeobá. Xi ijngosani, kʼoati nʼio tsjoánganʼiona nga ʼbe je ndsʼee xi kʼoati tjaoke koan je Arthur. Síkasénna karta je miyona xi ya tsʼe Irlanda, Gran Bretaña kʼoa xi saʼnda Estados Unidos tsʼe. Jebi nʼio basenkaona kʼoa kʼoati tjíotsjoánganʼiona je Dennis, xi ndsʼe̱ mani Arthur, je chjoónle xi Mavis ʼmi kʼoa kao xtiyánchjín kjaʼmena xi Ruth kao xi Judy ʼmi.
Jngo testo xi nʼio tsjoánganʼiona kui Isaías 30:18 jñani tso: “Je Jeobá skóyakaola nga koakono kjoanda, kʼoa kuisótjeen nga koakono kjoamatokon. Nga̱ je Jeobá jngoní Niná xi kjoatéxomakixi tjínle. Nʼio tsjoa tjíole je xi je koyale”. Nʼio sínʼio tokoan nga je Jeobá tíkoyakaola nga kjoaʼaxin je kjoa xi tjínná kʼoa nga tsjoáná je xá xi sʼiaan ya sonʼnde chjotse.
Kʼianga sikjaʼaitsjenjian josʼin kisixále Niná, tiʼbeña nga je Jeobá tísíchikontʼain kʼoa tíbándiaa josʼin kjimaxá ya Irlanda. Nʼio tsjoa sʼe tokoan jokji tjen kʼoakoanna nga kitsjoanganʼioa. Alikui jao tjín tokoan nga Jeobá síchikontʼainná kʼianga nitjosoán jmeni xi tsoná.
^ párr. 12 Chótʼai je Anuario 1988, pájina 101, 102.
^ párr. 22 Chótʼai je Anuario 1988, pájina 109-112.