Ir al contenido

Ir al índice

KJOAʼMIYA XI CHOTʼAYA 43

Jé Jeobá tíbándiaale naxinandále

Jé Jeobá tíbándiaale naxinandále

“Ni kaojinla nganʼiole chjotakjoajchán ni kaojinla nganʼio, kao kui nganʼiona, kui xi tso Jeobá xi tsʼe chjotakjoajchán” (ZAC. 4:6).

KJOAJNDA 40 ʼYáni xi si̱xálee

XI TÍNCHJA̱NI *

1. Jméni xi machjén nga tosi tonda kʼoasʼiaan kʼianga jemangínsʼenngindá.

TSA jetsangínsʼenngindá, kʼoasʼin tsakakonilee xi ngikʼa nga makjainná xi tʼatsʼe Jeobá, nga mená si̱xálee kʼoa nga mená ya kuiyojinlee jtínle. * Tonga machjén nga tosi tonda nʼio katasʼejna je kjoamakjainná kʼoa ñaki kʼoéjngoaa tokoán nga je jtínle Jeobá tísíchjén ndʼaibi nga tíbitjoson josʼin mele.

2, 3. Jósʼin bakóná jokjoan je Jeobá josʼin bándiaale je jtínle.

2 Nichxin xi tiyoaa ndʼaibi, josʼin tíbándiaale Jeobá je jtínle kui bakó jokjoan, jmeni xi tjínndajinle kʼoa jotjínni kjoatéxomale. Janla koya kataʼyaa josʼin bakó naxinandále jokjoan je Jeobá.

3 Xi títjon, je “Niná tongóson fikao ngatsʼi” (Hech. 10:34). Nga tsjoakená je Jeobá kitsjoaa je ʼNdíle nga tsakʼéchjíntjainá (Juan 3:16; 1 Tim. 2:6). Je Jeobá, jé naxinandále tísíchjén nga tjíotsoyasonle chjota je Énle, ánni nga sʼe̱nile kjoanichikontʼain xi tjenkao nga tsakʼéchjíntjainá je Jesús. Xi majaoni, je Jeobá ali tsa tjíojen tjíokjájin xále, Ninále kjoanyʼánní (1 Cor. 14:33, 40TNM). Kʼoa je naxinandále tjínnele nga ndakjoán kʼoendajin josʼin sixá kʼoa nga nda koaikao xínkjín. Xi majanni, jé Jeobá xi nʼio nda bakóyaná (Is. 30:20, 21). Kuinga kui Énle ʼmiyañá kʼianga satíoná kjoajtín kʼoa nga ʼmiyasoán. Jósʼin tsakakó je jtínle Jeobá nga jan koya xi jekaʼyaa kʼianga siglo 1. Kʼoa jósʼin bakó naxinandále ndʼaibi. Jósʼin basenkaoná je nganʼiotsjele Jeobá xi ya tiyojiaan je jtínle nichxin xi tiyoaa ndʼaibi.

JE NINÁ TONGÓSON FIKAO NGATSʼI

4. Tojo tso Hechos 1:8, jméni xi kitsole Jesús je chjotatjenngile, kʼoa jméni xi tsakinyakao nga kitjosonle je xá xi tsakánele.

4 Kʼianga siglo 1. Je én xi tsakakóya Jesús tsakinyakao ngatsʼi chjota nga kisʼele kjoachoya (Luc. 4:43). Je Jesús kʼoakitsole je chjotatjenngile nga tosi tonda katatsoyason “jña saʼnda nga fetʼa sonʼnde” (tʼexkiai Hechos 1:8). * Tonga alikuijin kʼoakoanle tsa toje. Jé nganʼiotsjele Niná tsakinyakao, nga̱ kʼoakitso je Jesús nga kui kuinyakao (Juan 14:26; Zac. 4:6).

5, 6. Jósʼin tsakasenkao je nganʼiotsjele Niná je chjotatjenngile Cristo.

5 Je chjotatjenngile Jesús kʼiaa kitsʼaile nganʼiotsje nga sʼuí Pentecostés nga nó 33. Nga je nganʼiotsje tsakinyakao tokjoan kitsoyason, kʼoa tochoatsee jaʼato nga jmi koanni xi kinrʼoé je Énle Niná (Hech. 2:41TNM; 4:4). Alikui kitsokjon ninga chjota kitjenngike. Jé Niná kisijéle nganʼio kʼianga i̱ kitsole: “Chjóxʼáʼndelai choʼndali nga tsín tsa katafikjaʼá kjoajkon nga kuinchja̱ énli”. Kitsʼaile je nganʼiotsje kʼoa “likui kitsakjon nga kinchja̱ énle Niná” (Hech. 4:18-20, 29, 31).

6 Tonga je chjotale Cristo jebi kʼoati tsesa kjoa jaʼatojin. Tobʼelañá, tochoaa xo̱n xi Énle Niná faʼaitʼa kisʼeyole, alikui kʼoasikji nkjín koya kisʼele xi tsakinyakao nga kiskotʼaya je Énle Niná joni ndʼaibi. Kʼoa kʼoati kitsoyale je chjota xi kjaʼaí én male. Ninga kʼoalani, tochoaa nó jaʼato nga kitsoyale je Énle Niná “ngatsʼi xi tjío i̱ sonʼndebi” (Col. 1:6, 23).

7. Xi jetsʼato 100 nó jaʼato, jósʼin tsabeni je choʼndale Niná jmeni xi sʼin.

7 Nichxin xi tiyoaa ndʼaibi. Tojo jé Jeobá tíbándiaale kʼoa títsjoánganʼiole je naxinandále. Kʼoa kao jmeni xi tso Biblia bándiaaniná. Yaa faʼaitʼa josʼin kitsoyason je Jesús kʼoa kao kjoatéxoma xi kitsjoale je chjotatjenngile nga kʼoakitsole nga tosi tonda katatsoyason (Mat. 28:19, 20). Kʼianga sá julio nó 1881, je revista jebi i kitso: “Alikui xá kinokjoaniná kʼoa kitjoejinñá nga chjota kʼoasjengʼaná kʼoa nga kjoanyiná sʼe̱ná, tosaa kui nga kʼoasʼin si̱chjén jmeni xi tjínná nga kʼuínyasoán je Énle Niná”. Je folleto To Whom the Work Is Entrusted (Je xi kui xá tíbʼaile nga kuitsoyason), xi kitjo nga nó 1919, i kitso: “Nʼio tse xá jebi, tonga tsʼee Nainá kʼoa jé koasenkaoná nga kuitjosonná”. Tojo kisʼin je chjotale Cristo xi tsakatio nga siglo 1, je ndsʼee jebi kao kjoanʼiojin kitsoyason, kʼoa jé nganʼiotsjele Niná tsakinyakao nga kitsoyale toʼya chjotani. Kʼoati tjín tokoán tsanda ñá ndʼaibi.

Je naxinandále Jeobá kui tísíchjén saʼnda ngasʼa je xi nʼio nda binyakaoná kʼianga ʼmiyasoán je Énle Niná (Chótsenlai párrafo 8, 9)

8, 9. Jmé xi tísíchjén je jtínle Jeobá kʼianga títsoyason.

8 Je jtínle Jeobá kui tísíchjén saʼnda ngasʼa je xi nʼio nda binyakaoná kʼianga ʼmiyasoán je Énle Niná. Jolani je xo̱n xi bitjo, je “Foto-Drama de la Creación”, gramófono, carro xi bocina tsakatíotʼale, kinchja̱ya ya radio, kʼoa nichxin xi tiyoaa ndʼaibi kui kjimachjén je computadora kao Internet. Kʼoa kjesa ʼya xi kʼoasikji én síkʼatoyajin josʼín je naxinandále Niná. Ánni nga kʼoanʼiañá. Kuinga katanrʼoé je Énle Niná ngatsʼi chjota xi kjaʼaí én male. Je Jeobá alikui ʼya xi faʼájin kʼoa kʼoakitso nga sa̱kóyason ngakjijnda ʼnde, “kao ngayije ntje̱, kao ngayije én, kao ngayije naxinandá” (Apoc. 14:6, 7). Kui xi mele je Jeobá nga katasʼejinle ngatsʼi chjota jmeni xi sʼin je Chjotaxále.

9 Kʼoa jósʼin sʼe̱jinnile je chjota xi tsín tsaojiaan kʼianga ʼmiyasoán, tsakui nichxin tsín ma bitjasʼeen jñani tjío. Nga koa̱n sʼe̱jinle chjota jebi je Énle Niná, je Jeobá tsakasenkao je jtínle nga kjaʼaísa sʼin kitsoyason. Tobʼelañá, kʼianga nó 2001 je Cuerpo Gobernante kʼoakitsole je ndsʼee xi Francia tsʼe nga koa̱n sichjén je xi ma xinyáya xo̱n xi Énle Niná yʼangini, kʼoa xijekoanni, kʼoati koanchjén jña xinsa ʼnde. Kʼoa nda kichotsjoá nga kʼoakoan. Kʼianga nó 2011, tsakásjaisale josʼin kitsoyason ya jñani nʼio nkjín chjota bichó ya naxinandá Nueva York (Estados Unidos). Nga tokʼia ñanó jaʼato 102,129 libro kitsʼaile je chjota kʼoa 68,911 revista, kʼoa 4,701 koanni chjota xi koanmele nga tsakʼinyale je Biblia. Alikui jao tjínná nga je nganʼiotsjele Niná tsakándiaale xá jebi. Kui kʼoakitsoni je Cuerpo Gobernante nga koa̱n koa̱nchjén xi ma xinyáya xo̱n xi Énle Niná yʼangini jngo tjíjtsa Sonʼnde.

10. Jméni xi koa̱n sʼiaan nga ngisa nda kʼuínyasoán kʼoa nga koakoyalee Biblia je chjota.

10 Jmeni xi koa̱n sʼiaan ñá. Nda si̱chjén jmeni xi bakóyaná Jeobá kʼianga satíoná kjoajtín. Kjitʼa kuitjokʼinyasoán. Je choa̱ xi batío je ndsʼee xi ñatjen ʼmiyasoán kuinyakaoná nga si̱ndayasaa yaoná. Tosi tonda kʼuínyasoán ninga ñʼai koa̱nná. Tojo tso je texto xi yʼangini kjoaʼmiya jebi, ali tsa totsaan nganʼio nichjén kʼianga bitjosonná je xále Niná, jé nganʼiotsjele Niná basenkaoná (Zac. 4:6). Nga̱ xále Ninání jebi.

JE JEOBÁ ALI TSA TJÍOJEN TJÍOKJÁJIN XÁLE, NINÁLE KJOANYʼÁNNÍ

11. Jókisʼin je cuerpo gobernante nga siglo 1 kʼianga nda kisʼendajin josʼin koanxá kʼoa nga kisʼe kjoanyʼán ya jinnaxinandále Niná.

11 Kʼianga siglo 1. Je cuerpo gobernante xi tsakʼejna ya Jerusalén jtín sʼin kisixá, ndasʼin tsakʼéndajin josʼin koanxá kʼoa kisʼe kjoanyʼán ya jinnaxinandále Niná (Hech. 2:42). Tobʼelañá, kʼianga chrianle nó 49 nga kisʼendajin tʼatsʼe kjoacircuncisión, jé nganʼiotsjele Niná tsakándiaale je cuerpo gobernante nga tsakʼéndajin kjoa jebi. Tsa xkoa̱yalani tsakʼejna je naxinandále Niná, alikuijin ndasʼin kisʼendajin nga tsakʼinyason. Ningalani chjota judío kitjenni je pastro kʼoa kao xi chjotajchínga sʼin tsakatio, alikui to kjoafaʼaitsjenle kini kʼoa alikui kui kitjenngi jmeni xi kitsoya je chjota xi tjío nga kʼia. Kui kitjenngi jmeni xi tso je Énle Niná kʼoa jé nganʼiotsjele Niná tsakinyakao nga tsakʼéndajin kjoa jebi (Hech. 15:1, 2, 5-20, 28). Nga kʼoakisʼin, kisichikontʼain je Jeobá jmeni xi tsakʼéndajin, nga̱ je chjotale Cristo nda tsakatio, jtín sʼin tsakatio kʼoa tosi tonda tsakʼinyason (Hech. 15:30, 31; 16:4, 5).

12. Nichxin xi tiyoaa ndʼaibi, ánni kʼoabixónsíñá nga nyʼán sʼin tiyoaa kʼoa nga ñaki ndasʼin tísʼendajin josʼin tísíxá je jtínle Jeobá.

12 Nichxin xi tiyoaa ndʼaibi. Kʼoati ndasʼin tísʼendajin josʼin tísíxá je naxinandále Jeobá kʼoa nyʼán sʼin tiyokoaa xíngiaa. Je revista xi kitjo kʼianga nó 1895, xi tsʼe 15 sá noviembre nga én inglés jngo artículo jaʼaitʼa xi ya yʼangini 1 Corintios 14:40 (TNM), xi “Ñaki nda katabitjoson kʼoa ñaki nda katasʼendajin” tsakʼin. Itso xi jaʼaitʼa: “Je pastro kʼoakitsole je chjotale Cristo xi kʼia tsakatio nga tjínnele sixá chʼin chʼin [...]. Nʼio chjíle nga tosi tonda kuenta sʼiaan jme xi kichjitʼa je Énle Niná nga̱ basenkaoná” (Rom. 15:4). Tojosʼin kisixá je chjotale Cristo xi tsakatio nga siglo 1, kʼoati nʼio ndasʼin tísʼendajin josʼin tísíxá je jtínle Jeobá nichxin xi tiyoaa ndʼaibi. Tsa xinlani jtín kjuian nga chotʼaya Xo̱n xi Bájinkonná ninga xin naxinandá, ʼyañá josʼin sʼe̱ndiaa nga chótʼayá kʼoa jme kjoaʼmiya xi chótʼayá nga kui nichxin. Alikuijin xin tiyoaa koa̱njinná. Jé nganʼiotsjele Niná basenkaoná nga kʼoasʼin jtín tiyoaa ndʼaibi (Sof. 3:9, nota).

13. Tojo tso Santiago 3:17, jméni xi machjén nga si̱kjaʼaitsjenjiaan.

13 Jmeni xi koa̱n sʼiaan ñá. Je Jeobá kui xi mele nga tosi tonda jtín sʼin kuiyoaa kʼoa nda kjuinkoaa xíngiaa ngatsʼiaa (Efes. 4:1-3). Kuinga machjénni nga si̱kjaʼaitsjenjiaan jebi: “A nda fikoa je ndsʼee ya jinjtín. A sitjosonle je ndsʼee xi bándiaale je jtín. A sínʼiotʼana xi ngikʼa, ngisaa kʼiatsa xá kjinena ya jinjtín. A xátí bichoa ya kjoajtín. A tijnandaña nga kʼoasʼian tsa jme xá xi tjín, kʼoa a basenkaoña xi ngikʼa” (tʼexkiai Santiago 3:17). * Tsa machjén nga si̱ndayaa yaoná si̱jélee je nganʼiotsjele Jeobá. Kʼiatsa kʼoaiʼndee nga je nganʼiotsjele Niná koandiaale jonʼia kʼoa josʼin nikjaʼaitsjeen, ngisajin tsjoake koa̱nná je ndsʼee kʼoa ngisajin chjí skoe̱konná.

JÉ JEOBÁ BAKÓYANÁ KʼOA TSJOÁNÁ JMENI XI MACHJÉNNÁ

14. Tojo tso ya Colosenses 1:9, 10, jósʼin tsakasenkao Jeobá je choʼndale nga siglo 1, nga koanjinle jokjoantjínni xi tʼatsʼe.

14 Kʼianga siglo 1. Je Jeobá kao kjoatsjoa bakóyale naxinandále (Sal. 32:8). Je Jeobá kui xi mele nga jchaxkoaan, nga tsjoacha koaan kʼoa nga kuiyoaa ngantsjai nichxin. Koaan kʼoasʼiaan nga̱ jé Jeobá bakóyaná (Juan 17:3). Kʼianga siglo 1, kui jtínle kisichjén kʼianga kitsoyale naxinandále (tʼexkiai Colosenses 1:9, 10). * Kʼoa xi nʼio tsakasenkao je naxinandále Niná kui je nganʼiotsje, nga̱ je Jesús tongini kʼoakitsole je chjotale nga kui koasenkao (Juan 14:16). Kʼoa kui tsakasenkao je chjotatjenngile nga koanjinle jmeni xi tso je Énle Niná, kʼoa kisikjaʼaitsjenjinle ngayeje jmeni xi kitso je Jesús kʼoa jmeni xi kisʼin, ngayeje jebi yaa faʼaitʼa ya Evangelio. Nga koanjinle Énle Niná kui xi tsakinyakao nga nʼio kisatio je kjoamakjainle, nga tsjoake koan Niná, Jesús kʼoa kao ndsʼe̱.

15. Jósʼin tíbitjoson je én xi tongini kitso je Jeobá tojosʼin faʼaitʼa ya Isaías 2:2, 3.

15 Nichxin xi tiyoaa ndʼaibi. Je Jeobá kʼoakitso kʼianga to jetífikjetʼa nichxin, nkjín chjota xi xinxin naxinandále koaimijon nindole Jeobá, xi tsonile, nga koa̱nmele nga je kʼoetsʼoale kʼoa nga je kuitsoyale (tʼexkiai Isaías 2:2, 3). * Tiʼyañá ndʼaibi josʼin tíbitjoson én jebi. Kʼoati tiʼyaa nga nʼio ndasʼin tíbichómani nga je Jeobá tibʼetsʼoalee. Kʼoa nʼio nkjín koya xi títsjoáná je Jeobá nga títsoyaná (Is. 25:6). Jé “choʼnda xi nʼiotʼakon, xi nda be xá” tísíchjén nga títsoyaná, kʼoa nkjín koya josʼin tsoyaná. Tobʼelañá, bʼasjee je xo̱n xi ma bʼexkiaa, maa noʼyalee je kjoanokjoaya, síchjén je dibujo nga bakóyaná kʼoa kao video (Mat. 24:45). Kʼoati satío tokoán jokisʼe kon Elihú, xi miyole koan je Job, kʼoakitso nga tsín ʼya xi koa̱nngósonkao Niná josʼin nga bakóyaná (Job 36:22).

Katabichókajin ni̱ma̱ná je Énle Niná kʼoa si̱tjosoán jmeni xi majinná (Chótsenlai párrafo 16) *

16. Jméni xi koa̱n sʼiaan nga koasenkaoná jmeni xi tsoyaná je Jeobá.

16 Jmeni xi koa̱n sʼiaan ñá. Jé nganʼiotsjele Niná koasenkaoná nga si̱tjosoán jmeni xi majinná kʼianga bʼexkiaa kʼoa nga chotʼayá je Énle Niná. Kʼoati kʼuínlee je Jeobá jokitso je salmista, nga kitso: “Ji Jeobá, tʼinyanái je ndiaali. Kʼoasʼin kjuíkoa yaona jotjín je kjoakixili. Tʼainái jngo ni̱ma̱ xi tsín jao katasʼele ánni nga tsokjonke̱síña jaʼaínli” (Sal. 86:11). Tosi tonda kʼoéxkiaa kʼoa chótʼayá je Biblia kʼoa kao xo̱n xi síkasénná je naxinandále Niná. Ali tsa tokuijin xi machjén nga koa̱njinná je Énle Niná, je xi machjén kuinga katabichókajin ni̱ma̱ná kʼoa si̱tjosoán jmeni xi majinná. Kʼoa jé nganʼiotsjele Jeobá koasenkaoná nga kʼoasʼiaan. Kʼoati kʼoainganʼiolee je ndsʼee nga̱ tojngo familia maa ngatsʼiaa (Heb. 10:24, 25). Si̱jélee je nganʼiotsjele Niná nga katabasenkaoná nga ñaki ni̱ma̱ná katanroajinni nga kʼoee je comentarioná ya jinjtín, kʼoa ndakjoán kuiyondaa kʼiatsa jme xi bʼakaoná ya jinjtín. Tsa kʼoasʼiaan, kʼoasʼin koakonilee je Jeobá kao Jesús nga tsjoachaa je ndsʼee kao tichjaa (Juan 21:15-17).

17. Jósʼin koakoá nga bʼainganʼiolee je jtínle Jeobá.

17 Tochoasa chale nga toje jtínle Jeobá sʼe̱jna i̱ Sonʼnde. Kao kjoatsjoa kʼoainganʼiolee je jtínle Jeobá. Chjénngilee Niná nga koakoá kjoatsjoacha kʼoa nga liʼya xi chja̱ʼajiaan. Kʼuínyalee ngatsʼi chjota je Énle Niná. Kʼianga jtín sʼin biyoaa ya jinjtín, kʼoasʼin chjénnginilee je Niná nga tsjoake je kjoanyʼán kʼoa nga ñaki nda bʼéndajin josʼin síxá. Kuenta sʼiaan ngayeje xi bakóyaná je Jeobá. Tsa kʼoasʼiaan, alikui kuinókjoaan nga tjóxin ngayeje jmeni xi chonle sonʼnde je Na̱i. Nʼiojin koaan kʼoa yaa koa̱nxki̱koaa je chjota xi kixi tjíofitʼale je Jeobá.

KJOAJNDA 3 Ji bʼainganʼionái kʼoa ninʼiojinnái

^ párr. 5 A tjínjngoo tokoán nga je Jeobá tíbándiaale je jtínle nichxin xi tiyoaa ndʼaibi. I̱ kjoaʼmiya jebi kui jchaa jósʼin tsakándiaale je chjotale Cristo nga siglo 1 kʼoa jósʼin tíbándiaale je jtínle nichxin xi tiyoaa ndʼaibi.

^ párr. 1 JÓSʼIN TSOYANILE: Tojngoo mani je jtínle Jeobá ya ngʼajmi kao i̱ Sonʼnde. I̱ kjoaʼmiya jebi kui kuinókjoañá josʼin tísíxá jtín jebi i̱ Sonʼnde.

^ párr. 4 Hechos 1:8: “Tonga tjoéno nganʼio kʼia nga je Espíritu Santo kjoaʼaíno. Jon koa̱on testigona i̱ Jerusalén, kao ngakijnda nangi Judea, kao ya Samaria, kao jña saʼnda nga fetʼa sonʼnde”.

^ párr. 13 Santiago 3:17: “Tonga je kjoaʼisentakon xi ngʼá nroani, títjonkjoanla tsje, kʼia tojbi, indajin, ndʼé, tse kjoamatakon xi tjínle, nda xále, likui besin, likui ndiso”.

^ párr. 14 Colosenses 1:9, 10: “Xi kui kjoa saʼnda nichxin nga kinoʼyaijin, likui nichajinjin tibʼetsʼoantjailaijin. Kʼoasʼin tinijáijin nga ñaki nda kataʼyao ngayije josʼin mele Niná, kao ngayije kjoaʼisentakonle kao kjoafaʼaitsjenle Espíritu Santo, 10 jméni nga kʼoasʼin kuimanio josʼin nga bakinle Nainá, jñale ngayije xi sasénle nga je. Ngisa tse katitjosonno jñale xá xi nda tjín, nga ngisa nda jchao Niná”.

^ párr. 15 Isaías 2:2, 3: “Nga kuichokjetʼa nichxin, je nindo xi tíjnason niʼyale Jeobá nʼio taja sʼe̱jna ya sonnindo xi tjío kʼoa kui xi ngisa nʼio ngʼa sʼe̱jnale nindo xi ngikʼa, kʼoa yaa kuicho ngatsʼi naxinandá. 3 Kʼoa nʼio nkjín naxinandá xi koaimi kʼoa kuitso: Nroáo, tangínmiaa ya nindole Jeobá, ya niʼyale je Ninále Jacob. Jé koakoyaná tʼatsʼe ndiaale, kʼoa yaa kuitsomayaa ndiaale. Nga̱ yaa Sión kuitjoni kjoatéxoma, kʼoa yaa Jerusalén kuitjoni énle Jeobá”.

^ párr. 56 XI TÍNCHJA̱NI SÉN XI FAʼAITʼA: Kʼianga jekotsenle tichjaa jngo video xi kui nchja̱ni tʼatsʼe ndsʼee xi xin fitsjoánganʼio, kui síkjaʼaitsjen nga kʼoati sʼin tsanda je. Nga jefi nichxin xin fitsjoánganʼio.