XI TʼATSʼE JNGO CHJOTA
Tsjoa tjínna nga je Jeobá tisixále
KʼIANGA nó 1951 yaa kichoa ya jngo naxinandáʼndí xi tíjna ya Canadá xi Rouyn ʼmi, xi ya nchja̱ni Quebec. Yaa kichoa ya ndʼiale ndsʼee Marcel Filteau, a jngo ndsʼee xi jeki Skuela xi tsʼe Galaad. Ngʼa kji ndsʼee jebi kʼoa 23 nóle, kʼoa an 16 nóna kʼoa ngisaa ʼndí kjiʼe̱ tikʼoajinni je ndsʼee. Tsakakole je xo̱n jñani faʼaitʼa nga precursor sʼin tisixá, tsakʼéxkiaa kʼoa i kitsona nga tsakjákaoskána : “A tjínjinle mali nga i̱ tijnai”.
NGA TSAʼYAIJIN ÉNLE NINÁ
Kʼiaa kitsian nga nó 1934, je xijchána yaa Suiza tsʼe tonga yaa kikatio ya Timmins, jngo ʼnde xi ya Ontario Canadá tíjna. Kʼiaa nga nó 1939 tsakʼéxkia títjon mana je Xo̱n xi Bájinkonná kʼoa ki je kjoajtín xi batío je testigole Jeobá. Kʼoati kikaonajin kao xi ngi jaon xtindsʼe kʼoa tochoatsee jaʼato nga kisʼenngindá je mana.
Je pana alikui kisasenle nga kʼoakisʼin je mana. Tonga je mana tosi tonda je Jeobá kisixále ninga kʼia nga kisatechjoale xále Niná ya Canadá kʼianga jejaʼato nó 1940. Tsakakóle kjoaxkóntokon ngantsjai je pana ningalani totaon tsabe. Nga kʼoakisʼin je mana nʼio nda choa̱ tsakʼéjnanajin, kuinga koanmeninajin nga testigole Jeobá koainjin. Kʼianga jeki nichxin, je pana kisindayaa yaole kʼoa ngisaa tjao tsabenajin.
TO XÁLE NINÁ KISʼIAN
Kʼianga sá agosto nó 1950, kiña nga kisʼejna kjoajtíntse ya Nueva York xi “Aumento de la Teocracia” tsakʼin. Nkjín ndsʼee kao tichjaa tsaʼbexkoan xi xinxin naxinandále kʼoa kinrʼoele nga tsakʼéyanajmí josʼin tjíosíxále Jeobá je xi jeki Skuela xi tsʼe Galaad. Kui xi tsakasenkaona nga kʼoati koanmena nga ngisa tse sixále Jeobá. Tokʼoa jekʼoatjín tokoan nga kʼoasʼin sixále Jeobá, tonga nga kʼia ngisaa koanmena nga kʼoakisʼian. Nga kichoa ndʼiana tsakʼendaña solicitud xi tsʼe precursor regular, tonga je sucursal xi tíjna Canadá kʼoakitsona nga machjén nga títjonkjoanla kjuísʼe̱nngindá. Kʼiaa kisʼe̱nngindá nga 1 sá octubre nó 1950 kʼoa tojngo sá jaʼato nga precursor regular koan.
Kʼoa xijekoan, yaa kinikasénna ya jña Kapuskasing ʼmi, jngo ʼnde xi kjin tíjnale ya jñani tsʼan.Kʼianga nó 1951 je sucursal kʼoakitso nga koa̱n ya koaitsjoánganʼio ya Quebec tsa ʼyani xi male én francés kao inglés. Kiña, nga̱ mana nga jao én jebi kʼoa yaa kinikasénna ya ʼnde jña Rouyn ʼmi. Nga kichoa aliʼya xi ʼbexkoan, kʼoa tojoná kaxian nga títjon toyakjoán kichoa jñani kʼoatsakʼinna. Ño nó nga ñatjen kinixáijin kao Marcel kʼoa nʼio nda kichobaijin. Kʼoa xijekoan precursor especial koainjin.
KIÑA SKUELA XI TSʼE GALAAD TONGA KʼOATI TJÍN XI TSÍNNI KʼIA KʼOAKOA̱N JOSʼIN KISIKJAʼAITSJEN
Kʼianga ya tijna Quebec kʼoatsakʼinna nga koa̱n kjuía Skuela xi tsʼe Galaad xi mani 26 xi kisʼejna ya Nueva York, jña South Lansing ʼmi. Kʼianga 12 sá febrero nó 1956 kʼiaa jetʼa skuela jebi kʼoa nʼio tsjoa kisʼe tokoan nga ya kinikasénna ya Ghana, b jña África Occidental nchja̱ni. Nga kjesa fijian ʼnde jebi ki ijngokʼa ya Canadá nga kikʼenda xo̱nna ánni nga koa̱n kjuíña ya Ghana kʼoa kʼoasʼin kisikjaʼaitsjen nga tochoatse kʼoachxinna.
Ñato sá ya tsakatejna ya Toronto saʼnda nga tsakʼaina je xo̱nna. Kʼoa yaa tsakatejnaña ya ndʼiale je ndsʼee xi Cripps ʼmi. Yaa tsaʼbexkoan je tsotile xi Sheila ʼmi kʼoa koantsjoake̱ña. Kʼianga jekʼoaxínle nga mena kuixankoa kʼiakjoán kʼoatsakʼinna nga jekjionda xo̱nna. Tsakʼetsʼoalaijin Jeobá, kʼoa kʼoasʼin tsakʼendajinjin nga kjuía ya jña kinikasénna. Tonga tosi tonda kichjilaijin xíngijin nga̱ kui xi menajin nga kuixainjin. Ningalani ñʼai koannajin koanjinnajin nga nda kinʼiaijin nga je títjon xále Jeobá kinikʼéjnaijin.
Jngo sá kichoña ya ʼnde jña Accra ʼmi ya Ghana. Kʼianga kia tren kikoa, xijekoan avión tsakatejnaya kʼoa nga jekoanni sa
barco tsakatejnayangáña saʼnda nga kichoa. Kʼoatsakʼinna nga superintendente xi tsʼe distrito koa̱n kʼoa nga an kjuísixatʼa naxinandá Ghana, Costa de Marfil kao Togolandia, jñani Togo ʼmi ndʼai. Jngo carro kitsjoana je sucursal xi kisichjén nga kia ngakjijnda kʼoa me toʼan kia ngantsjai. Nʼio tsjoa kisʼe tokoan nga kʼoakisʼian.Kʼianga tífe xomana yaa kitsjoanganʼioa nga kisatio kjoajtíntse. Nga tsín ndʼia jña kisationi kjoajtíntse jebi, je ndsʼee yáxá tsakinyáñe kʼoa xka̱jén tsakájtsa jña tsakiyongʼiánngijin. Kʼoa nga tsín refrigerador ya ʼnde jebi, kʼiakjoán kinikʼien cho̱ kʼoa kisʼeson yao xi kinikjenni ngatsʼi xi kicho kjoajtíntse.
Ñandia nga tísʼejna kjoajtíntse kʼianga tínchja̱ya je ndsʼee Herb Jennings c xi misionero ma, toxijña jngo nra̱ja̱ kicho kʼoa ñaki tjentoka, tsín tibeni jña koai, kʼoa je ndsʼee Herb tokisasenjnda. Tonga ño ndsʼee kitsoa nra̱ja̱ kʼoa kikao. Kʼoa je ndsʼee xi ya tjío ñaki kisijtsinya ntsja.
Kʼianga toxkia nichxin jngo película tsakakolaijin chjota xi La Sociedad del Nuevo Mundo en acción ʼmi. Proyector kinichjainjin kʼoa najñochxoa tsakjainjin kʼianga kichotsenlaijin. Nkjín chjota kicho kʼoa nʼio tsjoa kisatio kon nga kiskotsenle película jebi. Tjínkʼa xi tokʼia kiskotsen títjonle kʼoa kisijtsinya ntsja nga jaʼa ya película josʼin fisʼenngindá je ndsʼee. Kʼoasʼin koanjinnile chjota jebi nga jtín sʼin tiyoaa jngo tjíjtsa Sonʼnde.
Kʼianga jejao nó tijna ya África kʼiaa kʼia jngo kjoajtíntse xi kisʼejna ya Nueva York kʼianga nó 1958. Je kjoajtíntse jebi jé kicho ndsʼee xi xinxin ʼndele. Yaa kjoajtíntse jebi kiskajin ijngokʼa je Sheila, xi precursora especial sʼin tísíxá ya Quebec. To carta kichjilaijin tsakai je xíngijin, tonga kʼianga kiskajian kʼoakixinle tsa mele nga kuixankaona kʼoa koanjyole. Xijekoan, jngo xo̱n kisikasénle je ndsʼee Knorr d kʼoa kʼoakixinle tsa koa̱n koai je Sheila ya Skuela xi tsʼe Galaad kʼoa xijekoa̱n, tsa ya África sikasén. Kʼoa je ndsʼee kʼoakitsona nga koa̱n. Kʼianga jekicho Sheila ya Ghana kʼiaa chixainjin nga 3 sá octubre nó 1959 ya jña Accra ʼmi. Tsaʼyaníjin josʼin kisichikontʼainnajin Jeobá nga je títjon kinikʼéjnaijin.
ÑATJEN KINIXÁNÍJIN YA CAMERÚN
Kʼiaa nga nó 1961 kinikasénnajin ya Camerún. Kʼoa yaa kitsjoanganʼioa ya Betel xi ya tíjna. Kʼoati tsesa xi tjínnele koanjinna nga̱ kui xá kisʼenena nga an tsakandiaale xále Niná ya Camerún. Kʼianga nó 1965 kʼoatsakʼinnajin nga ʼndí yʼa je Sheila. Kʼoa ñʼai koannajin nga títjon nga kui kinikjaʼaitsjainjin nga xijchá koai̱njin, tonga xijekoanni nʼio tsjoa kisatio tokuinjin. To jekʼoasʼin tjínndajinnajin tsakai nga kjuinroa ijngokʼanijin ya Canadá kʼianga kiskajenchjiʼndé je ʼndíleenajin.
Je chjinexki kʼoakitso nga ʼndíxʼin je xi sʼe̱najin tsakai. Ningalani jetsʼato 50 nó tjínle nga kʼoakoan alikui kichajinnajin. Ninga nʼio ba kisatio tokuinjin tojo yaa Camerún tsakiyuijin nga kinitjosuinjin je xá xi kisʼenenajin.
Je ndsʼee xi Camerún tsʼe me to kjitʼa nga chjota kitjenngike nga tsín política kitsjonjin yaole. Kʼoa ngisaa titse kjoa sʼengáni kʼianga tjoéjin je chjotaxá. Kʼoa nga 13 sá mayo nó 1970 kʼiaa tsakʼéchjoa chjotaxá je xá xi sʼín je testigole Jeobá. To aonni sá tsakiyuijin ya Betel nga̱ tsakʼéchjoa je chjotaxá. Saʼnda tsín jngo xomana jaʼato nga tsakʼaonsjenajin ngatsʼijin xi misionero sʼin tiyuijin ya Camerún. Kui kinikjaʼaitsjainjin jókoa̱nni je ndsʼee xi ya tsʼe nga̱ jenʼio kitsjentʼalaijin.
Jaon sá tsakiyuijin ya Betel xi tíjna Francia kʼoa yaa tjen tsakʼainganʼionilaijin je ndsʼee xi Camerún tsʼe. Kʼianga sá diciembre xi tikuini nó, kʼiaa kinikasénnajin ya Nigeria kʼoa yaa tjen kisʼendiaanile je ndsʼee xi Camerún tsʼe. Nʼio tsjoa kisatio kon je ndsʼee xi Nigeria tsʼe nga ya kichuijin. Kʼoati nʼio tsjoa kisatio tokuinjin jokjitse nga ya kinixáijin.
XI ÑʼAI KOANNAJIN
Kʼianga nó 1973 kui kichobayanijin jmeni xi sʼiainjin. Je Sheila tokʼoa jetímʼe nga kʼia. Kʼoa kʼianga jngo kjoajtíntse tsangínjin ya Nueva York tíkjiʼndá kʼianga i̱ kitsona: “Jenʼio kijtana, alikui tichókjoanina kʼoa to timʼentsjaiña”. Nga kʼia, jeteño nó nga ya África Occidental tiyuijin. Kichobayanijin jmeni xi sʼiainjin. Kʼoa kʼianga jetsakʼeyanajmílaijin Jeobá jotjín tokuinjin, kinroanijin ya Canadá ánni nga ngisa nda koa̱nsinnile je Sheila. Ba kisatio tokuinjin nga kinroanijin kʼoa nga tsín tikʼoasʼin kinixánilaijin Niná josʼin tinixálaijin tsakai.
Kʼianga jeya Canadá tiyuijin yaa kisixákoa je miyona xi carro baténa ya Toronto. Kisokonajin jñani tsakiyonijin, tsakindaníjin je tsojmi xi koanchjénnajin kʼoa alikui tao̱n tsakjentʼainjin yaonajin. Tokoanninajin josʼin tsakiyuijin nga̱ tojo kʼoatjín tokuinjin nga menajin ñaki to xále Niná sʼiainjin.
Tokʼoakoannajin nga kʼoatsakʼinnajin nga kʼoasʼin si̱xá ijngokʼaijin.Yaa kitsjoanganʼioa nga xoto kʼianga kisʼenda jngo ndʼia jñani sa̱tío kjoajtíntse ya Norval, Ontario. Nga jeki nichxin, kʼoatsakʼinna nga superintendente sʼin koatejna ya ndʼia jñani sʼe̱jna kjoajtíntse. Kinitjosonníjin xá jebi nga̱ jekjimandayani je Sheila nga kʼia. Kʼiaa nga sá junio nó 1974 tsangínkiyuijin ya ndʼia jñani sʼejna kjoajtíntse. Nʼio tsjoa kisatio tokuinjin nga ñaki to xále Niná kinʼia ijngokʼaijin.
Jao nó koanskanni, kʼoatsakʼinnajin nga superintendente xi tsʼe circuito sʼin si̱xáijin kʼoa kʼoatsakixuínjin nga koa̱n kʼoasʼin si̱xáijin nga̱ jekjimandayani Sheila. Yaa tsangínnixatʼaijin je jtín xi tjío ya Manitoba, ʼnde xi tíjna ya Canadá. Ya ʼnde jebi nʼio nyʼán ma, ninga kʼoalani, je xi tsjoa tsakʼé tokuinjin kuinga tsangínnixatʼaijin je ndsʼee xi ya tsʼe nga̱ nʼio tjao tsabenajin. Koanjinnajin nga je xi ngisa chjíle kuinga kʼoakji si̱xálee je Jeobá jokji tjen kʼoakoa̱nná tojñani si̱xálee.
NʼIO CHJÍLE JMENI XI KOANJINNA
Kʼiaa nga nó 1978 kʼoatsakʼinnajin nga ya Betel xi tíjna Canadá koanngínjin. Kʼoeyanajmílano jokoan kʼianga kʼoatsakʼinna nga jngo kjoanokjoaya tsjoa nga én francés ya Montreal. Alikuini nʼio nda koanjinle je xi kinrʼoéna kʼianga kinchjaya, kʼoa jngo ndsʼee xi ya síxá ya Departamento de Servicio tsakjákaonajmína. Alikui majinna nga kʼia nga tsínni ndasʼin tsjoa je kjoanokjoaya kʼoa alikui kisasenna nga kjoafaʼaitsjen kitsjoana je ndsʼee. Tokoanjtina nga kʼoakitsona nga tsín ndasʼin kitsjoa je kjoanokjoaya. Alikui kisasenna nga je kitsjoana kjoafaʼaitsjen kʼoa tokui kiña josʼin tsakjákaonajmína.
Nga jejaʼato jngo jao nichxin, jngo ndsʼee xi ya tíjnajinle Comité xi tsʼe Sucursal tsakjákaonajmína. Kʼoakixian nga tsín nda kisʼian nga tokoanjtina nga kjoafaʼaitsjen tsakʼaina. Xijekoan, kisijéle kjoanichatʼa je ndsʼee kʼoa kisichatʼana. Nga kʼoakoan kui tsakakóyana nga tjínnele nangitokon koa̱n (Prov. 16:18). Nkjín kʼa tsakʼeyanajmíle Jeobá nga kʼoakixinle nga tsín nda kisʼian. Kʼoa ñaki kʼoatjín tokoan ndʼai nga tsín yaona sijtile tsa ʼya xi kjoafaʼaitsjen tsjoána.
Jetsʼato 40 nó nga ya Betel xi tíjna Canadá tijna. Kʼoa saʼnda tjen nó 1985 yaa tijnajinle je Comité xi tsʼe Sucursal. Kʼiaa nga sá febrero nó 2021 kʼien je Sheila kʼoa nʼio sikjoa. Kʼoa kʼoati chʼin jebʼetʼana, tonga nga je Jeobá tisixále tsjoa tjín tokoan kʼoa saʼnda tsín ʼbe nga faʼa je nichxin (Ecl. 5:20, nota). Ningalani tse kjoa tifaʼatojian nʼio tsjoa tjín tokoan nga je Jeobá tisixále. Tsjoa tjínna nga ñaki to xále Niná tisʼian je xi 70 nó tífaʼato. Kʼianga bʼetsʼoale Jeobá kʼoaxinle nga katabinyakao je xi sʼa xti nga je katasíxále, nga̱ tokʼiaa tsa kʼoasʼin nga nʼio tsjoa sa̱tío kon tsanda je.
a Yaa revista La Atalaya xi tsʼe 1 de febrero de 2000 faʼaitʼa jme xi tsakʼéyanajmí Marcel Filteau, ya jñani “Jehová es mi refugio y fuerza” tso.
b Saʼnda nó 1957, jé chjota xi Gran Bretaña tsʼe tsakatio ʼnde jebi kʼoa Costa de Oro tsakʼin.
c Yaa revista La Atalaya xi tsʼe 1 de diciembre de 2000 faʼaitʼa jme xi tsakʼéyanajmí Herbert Jennings, ya jñani “No saben lo que será su vida mañana” tso.
d Jé Nathan Knorr tíbándiaale xále Niná nga kʼia.