Iruka 1:1-80

1  Mehin Teowiru Iesui putꞌok e yi tote hawyi iꞌatu kahato miitꞌin iwan haria aikotã aikotã tuwemoherep mesuwiat putꞌok e raꞌyn aipyꞌaset piat turan wuat koꞌi etiat.  Taꞌatuwan mekewat taꞌatumienoi ahepiat kat koꞌi kat koꞌi teꞌeraꞌakasa saꞌawyꞌi te wuat hap koꞌi. Miꞌi kaipyi ti taꞌatuhenoi henoi Tupana ehay koꞌi.  Miꞌi tupono ti uito aremuꞌe kahato torannia aikotã aikotã tuwemoherep saꞌawyꞌi te wuat koꞌi ete hawyi atipuẽti waku kahato hawyi areꞌe -Pyno waku atiwan torannia kat e kat e som hãpyk hap koꞌi epiat ikuap hamo. Sakaria Hawyi Isapeu Etiat  Waku mesuwat uimiwan kaipyi etikuap hãpyk kahato pywuat sese rakat.  Karãpe Eroti morekuatno toineꞌen yi Iuteu pe turan toineꞌen wẽtup ok paꞌi koro Sakaria e hap. Miꞌi ti paꞌi koro Apia ywania hit kaipywiat. Iharyꞌi set wyti Isapeu. Miꞌi ti iꞌewyte paꞌi koro Arãu emiariru miaria.  Miꞌi Sakaria ti teharyꞌi wywo tukupteꞌen hãpyk kahato inug Tupana ehamo. Taꞌatumotypot sese torannia Tupana woꞌonapin hap koꞌi.  Maꞌato ti miꞌiria yt imepyt rakaria i tukupteꞌen. Katupono iharyꞌi Isapeu yt i mepyt rakat i pote. Kat pote miꞌiria tukupteꞌen iꞌatuporo kahato raꞌyn wy.  Mekewat eꞌat pe ti Sakaria tunug paꞌi koro potpap hap Tupana ehamo. Toiꞌairo towat topotpap hap eꞌat.  Aikotã paꞌi kororia eko ewy tutunug. Miꞌi pote teke Tupana motypot yat pe mekewat ikap ikamhigse rakat wuk yparakai totiat hamo. 10  Karãpe toiwuk taꞌyn ikap turan miitꞌin õꞌẽ haria tukupteꞌen oken note okenꞌypy kai iꞌatuehay Tupana kape. 11  Miꞌi turan Tupana emiit tuwemoherep taꞌyn Sakaria kape yꞌam me mekewat mosese kawiatno ikap ikamhigse rakat wuk hap yparakai ywytpe. 12  Miꞌi turan Sakaria taꞌakasa raꞌyn hewowi hawyi tokenꞌẽ kahato raꞌyn ipupi hawyi yt toikuap i aikotã waku tutunug hap. 13  Maꞌato Tupana emiit toꞌe -Yt erekenꞌẽ teiꞌo uipupi katupono Tupana tikuap kahato emiẽtup tewowiat. Miꞌi tupono ti aru mesup eharyꞌi Isapeu imepyt rakatno raꞌyn toineꞌen e. Miꞌi tupono waku miꞌi pe etum het Iuwãu are. 14  Pyno iwemoherep hap ti aru emowepiit kahato hap toieineꞌen. Iꞌewyte wuatꞌi miitꞌin mowepiit hatno aru toineꞌen. 15  Miꞌi ti aru wakuat sese rakatno toineꞌen Tupana ehamo. Miꞌi ti aru yt mahy u hat i iꞌewyte mahy hesaika rakat yt karãpe i tutuꞌu maꞌato ti aru wuatꞌi eꞌat pe howopy Tupana Paꞌãu wakuatno yn toty imyẽpyi te rakat. 16  Itag hawyi aru toiꞌatuekyi kahato iraꞌyn Isareu ywania saꞌawyꞌi wuat iꞌatueTupana kape iraꞌyn. 17  Miꞌi ti aru toineꞌen Tupana ehay moherep hanuat. Iꞌewyte ti aru hesaika kahato rakatno toineꞌen aikotã saꞌawyꞌi wuat Tupana ehay moherep hat Eria ewywuat. Iꞌewyte ti aru iꞌatuꞌywotꞌin iꞌatusaꞌyruꞌin wywuat woꞌowese hap tutunug. Uwe yt inug i Tupana woꞌonapin hap koꞌi miꞌiria teꞌeraꞌaipok iraꞌyn saꞌawyꞌi wuat waku nug haria wo. Miꞌi kaipyi Isareu ywania tukupteꞌen Tupana ekatup haria wo raꞌyn. 18  Mio tã e hawyi Sakaria apo e Tupana emiit pe. -Aikotã aru pyno atikuap mio wat emienoi katupono uito uiporo kahato raꞌyn iꞌewyte uheharyꞌi iporo kahato raꞌyn wy. 19  Mio tã e pote Tupana emiit tiwesat -Uito ti Kapireu Tupana potpoꞌoro. Miꞌi pote ariot ewowi sehay wakuat enoi hamo. 20  Maꞌato yt etimohey i mio wat uiꞌe hap miꞌi pote ti aru tuwemoherep koran raꞌyn eete. Kat pote yt etimohey i uiꞌe hap kaipyi ereineꞌen yt ihay rakatno i esaꞌyru wemoherep hap kape. 21  Miꞌi turan okenꞌypyke gupteꞌen haria hekatup kahato paꞌi Sakaria wẽtem hap. Miꞌi pykai yt tuut i potꞌi kahato hawyi teꞌeruwanetup toꞌope -Katuponoĩ koitywy heniatpo kahato toineꞌen motꞌi Tupana motypot yat pe iꞌatuꞌe. 22  Miꞌi hawyi paꞌi Sakaria tuwẽtem hawyi putꞌok e okenꞌypykiaria ete hawyi tohenoi teran wen maꞌato topo wo yn tohenoi yt tehay kuap i pote. Miꞌi pote okenꞌypykiaria teꞌeroꞌe toꞌope -Pyno tomuꞌetu wuat ewy raꞌyn Tupana eꞌokipyke toineꞌen turan pote yt ihay kuap i iꞌatuꞌe. 23  Miꞌi hawyi Sakaria tunug yne raꞌyn topotpap hap Tupana motypot yat piat hawyi taꞌaipok iraꞌyn toꞌyat kape. Mana Isapeu Iwepiit Kahato Raꞌyn 24  Miꞌi hawyi toineꞌen porapꞌi toꞌyat pe turan iharyꞌi Isapeu imepytꞌa raꞌyn hawyi toineꞌen 5 ewaty toꞌyat pe yt aikowo I hewyry. Miꞌi hawyi toꞌe 25  Mio koitywy uikaꞌiwat uipowyro kahato raꞌyn. Miꞌi pote mio yt uwe kuap i raꞌyn uimohit yt uimepyt i hap ete. 26  Wẽtup eꞌat pe mana Isapeu 6 ewaty raꞌyn imepytꞌa toineꞌen turan Tupana tipoꞌoro i raꞌyn saꞌawyꞌi wuat atipy kaipywiat suut hat Kapireu wẽtup tawa yi Karireia piat tawa Nasare kape. 27  Miꞌi ti tuwemoherep piꞌã makuptia Maria kape. Miꞌi turan toikyꞌesat teꞌaito wo wẽtup ok ihainia Iuse e hap. Mekewat morekuat Tawi emiariru miariru. Mekewat Piꞌã makuptia set wyti Maria e. 28  Miꞌi hawyi Tupana emiit putꞌok e hawyi toꞌe -Eremowepiit ro Maria katupono en mesup Tupana mipoityro wo raꞌyn ereineꞌen. Katupono mio aipotypot Tupana toineꞌen kahato raꞌyn ewywo. 29  Mio tã e hap Maria tikuap hawyi yt toikuap hin i aikotã waku tutunug hamuat hap. Miꞌi hawyi tuwanetup kahato kat som Tupana tunug teran uhepe e. 30  Miꞌi hawyi Tupana emiit poꞌog toꞌe tope -Yt erekenꞌẽ teiꞌo Maria e katupono Tupana ti tuwehum kahato ewowi e. 31  Pyno emepytꞌa hamuat wyti. Miꞌi emepyt wyti aru tuwemoherep ihainia. Miꞌi pe waku etum het Iesui ere. 32  Miꞌi ti aru wakuat sese rakat topyhuꞌat Tupana ywaiti piat ieineꞌen hat Saꞌyru e. Miꞌi ti aru Tupana tunug morekuatno aikotã saꞌawyꞌi wuat morekuat Tawi ewy. 33  Miꞌi ti aru toineꞌen wuatꞌi eꞌat pe Iako saipepiaria porekuatno. Miꞌi ti aru heineꞌen morekuatnuat hap yt karãpe i aru ikahuro. 34  Miꞌi hawyi Maria apo e Tupana emiit pe -Aikotã aru pyno tuwemoherep uimepyt katupono yt uwe ihainia wywo i areineꞌen pykai e. 35  Mio tã e pote atipy kaipywiat tiwesat -Taꞌi Tupana Paꞌãu wakuat wyti aru tuut ewowi hawyi Tupana esaika hap kaipyi ti aru imepytꞌa rakatno ereineꞌen. Miꞌi pote ti aru mekewat hirokat hit Wakuat sese rakat toineꞌen Tupana saꞌyru e. 36  Etikuap apo eꞌapiꞌi Isapeu piat miitꞌin teꞌeroꞌe hap -Yt karãpe i aru imepyt rakatno toineꞌen iꞌatuꞌe pykai mio imepytꞌa rakatno raꞌyn toineꞌen 6 ewaty raꞌyn iporo kahato raꞌyn pykai e. 37  Kat pote Tupana pe yt kat i hin i niatpo. Taꞌi tutunug kuap yne toꞌe hap ewy. 38  Miꞌi hawyi Maria toꞌe -He pyno uito Tupana eropat hat areineꞌen e. Miꞌi pote kat som tutunug neran uhepe miꞌi hap ewy aru tutunug yne toꞌe uhepiat hap koꞌi e. Mio tã e hawyi Tupana emiit taꞌaipok iraꞌyn iꞌyatypepyi. Piꞌã Maria Toto Raꞌyn Mana Isapeu Ewowi 39  Miꞌi Mekewat eꞌat pe waku pe yne raꞌyn hawyi Maria toto raꞌyn meremo mekewat yityꞌok totiat wẽtup tawa Iuta kape teꞌapiꞌi Isapeu yat kape. 40  Putꞌok e hawyi teke raꞌyn Sakaria yat pe hawyi -Waku teꞌapiꞌi Isapeu pe. 41  Karãpe Isapeu tikuap taꞌyn waku e Maria tepiat hap. Miꞌi pote meremo imepyt tuwemokup iꞌymyẽpe. Miꞌi hawyi Isapeu hawopy raꞌyn Tupana Paꞌãu esaika wo. 42  Miꞌi hawyi Isapeu toꞌe tehay pirik wo -En wyti poꞌog Tupana mipoityro torannia haryporiaꞌin kai. Iꞌewyte emepyt wyti toineꞌen Tupana mipoityro kahato wy. 43  Uweĩ uito kan hamoĩ uipotypot ty tuut uhewowi. 44  Miꞌi pote ti meremo atikuap ehay waku ereꞌe uhepiat hap hawyi meremo uimepyt huruk e iwepiit uiꞌymyẽpe e. 45  Taꞌi en ni Tupana mipoityro wo kahato ereineꞌen. Miꞌi pote atimohey kahato uiꞌkaꞌiwat tunug aru toꞌe hap ewy e. Piꞌã Maria Wepy Hap 46  Miꞌi hawyi mana Maria toꞌe -Uipyꞌa pe arehum kahato uikaꞌiwat kape. 47  Uipaꞌãu iwepiit kahato toineꞌen kat pote Tupana kaipyi tuut uhehakyeraꞌat hap pote. 48  Kat pote miꞌi ti iwatetup uhewowi uito kurin kahato rakat areineꞌen semiit neꞌi pykai. Maꞌato mesuwe pyi ti aru torannia raꞌyn teꞌeroꞌe uhepe meiẽ ti haryporia Tupana mipoityro kahato raꞌyn iꞌatuꞌe. 49  Kat pote Tupana hesaika rakat timoherep iwato kahato rakat uipuo pyi. Miꞌi set wyti wakuat kahato rakat e. 50  Egyiꞌat hap wyti aru toimoherep kahato torannia emotypot haria saipe piaria saipe piaria pe. 51  Topo esaika wo ti aru toimoma yne kuap uito poꞌog torannia kai Iꞌatuꞌe taꞌatuwanetup hawiat rakaria. 52  Toipuruk yne aru morekuaria hesaika rakaria iꞌatueiam myi miꞌi hawyi iꞌatueiam me aru tohytmoĩ miit perupꞌi kahato koꞌi raꞌyn toiꞌatumowato. 53  Toiꞌatupoi kahato aru hesyꞌat rakaria ihakyꞌeꞌi rakaria maꞌato hekat rakaria aru toiꞌatupoꞌoro yt kat wywo i raꞌyn. 54  Tutunug yne aikotã toꞌe saꞌawyꞌi wuaria ahaꞌaseꞌiꞌin piat toꞌe hap koꞌi. 55  Iwatetup Aparãu piat tegyiꞌat hap kape. Iꞌewyte wuatꞌi eꞌat pe iwatetup hãipe piaria kape aikotã toꞌe saꞌawyꞌi aheꞌaseꞌiꞌin piat hap ewy. 56  Miꞌi hawyi Maria toineꞌen porapꞌi myẽꞌym ewaty taꞌapiꞌi Isapeu wywo hawyi taꞌaipok iraꞌyn toꞌyat kape. 57  Miꞌi hawyi Isapeu mepyt hap eꞌat putꞌok e raꞌyn hawyi tuwemoherep taꞌyn imepyt ihainia. 58  Miꞌi hawyi iraniaꞌin iwyriaꞌin Heteꞌi wuaria iꞌewyte iwyriaꞌin seseria ikuap taꞌyn iwato kahato tesaika hap Tupana timoherep Isapeu piat hap. Miꞌi pote torannia iꞌatuwepiit kahato raꞌyn Isapeu ete. 59  Miꞌi hawyi hirokat toineꞌen 8 eꞌat raꞌyn hawyi tuwat raꞌyn hemusin ãpy sokpe tek hamo. Iꞌewyte het nug iꞌywot Sakaria set puat hamo. 60  Maꞌato ity toꞌe -Yt e iwat het wyti Iuwãu e. 61  Mio tã e pote teꞌeroꞌe -Maꞌato ewat ewyriaꞌin set yt wẽtup i mio tã e iꞌatuꞌe. 62  Hawyi taꞌatupo wo taꞌatunug iꞌywot kape apo taꞌatuꞌe hap -Kat eĩ waku wahet nug iꞌatuꞌe. 63  Mio tã iꞌatuꞌe hawyi Sakaria hẽtup wẽtup ariaꞌyp kype iwan hamo hawyi toiwan naꞌyn het Iuwãu e maꞌato mio tã e toiwan pote torannia miitꞌin -Kat poteĩ mio tã e het tutunug iꞌatuꞌe. 64  Maꞌato Miꞌi turan Sakaria ihay kuap iraꞌyn hawyi tuwehum kahato raꞌyn Tupana kape. 65  Miꞌi pote iwyriaꞌin iꞌywyt piaria teꞌerokenꞌẽ kahato raꞌyn hawyi torannia aikotã aikotã hap koꞌi taꞌatuhenoi henoi raꞌyn torannia yityꞌok hit koꞌi upi yi Iuteu pe. 66  Yne ikuap haria teꞌeroꞌe taꞌatuwanetup -Aikotã aru miꞌi mepyt iꞌatuꞌe. Katupono Tupana wakuat kahato tutunug toieineꞌen hap ete. Sakaria Wepy Hap 67  Miꞌi hawyi ti howopy kahato raꞌyn Tupana Paꞌãu wakuatno hawyi tohenoi henoi kahato raꞌyn mio tã e. 68  Eiwehum no aikaꞌiwat kape Isareu eTupana kape katupono tuut raꞌyn temiitꞌin powyro hamo iꞌewyte Iꞌatuehakyeraꞌat hamo. 69  Iꞌewyte toipoꞌoro raꞌyn ahewowi wẽtup ok hesaika kahato rakat woꞌoehakyeraꞌat hat. Miꞌi ti saꞌawyꞌi wuat temiit Tawi saipe piat. 70  Katupono nimo kahato raꞌyn Tupana henoi miꞌi etiat mekewat tehay moherep haria wẽ pyi. 71  Katupono tutum ahepe ahehakyeraꞌat ahewanikaptia po pywiat hamo. Torannia meimuẽwat yt aikyꞌeꞌi haria esaika hap po pywiat hamo. 72  Saꞌawyꞌi wuat toꞌe hap wyti tegyiꞌat hap toimoherep kahato aheꞌaseꞌiꞌin me. Yt toiwuare hin i tehay tomimoheg iꞌatuwywuat. 73  Iꞌewyte wẽtup toimoheg tehay saꞌawyꞌi wuat aheꞌyian miat Aparãu me. 74  Toimoheg wyti sehay ahehakyeraꞌat ahewanikaptia po pywiat hamo hawyi watimotypot yt aikenꞌẽ wywo hin i. 75  Miꞌi hawyi Tupana ainug neran hãpyk kahato rakaria wo aikotã tewaku hap ewy. Toikyꞌesat yne eꞌat pe waku pe yn watukupteꞌen e paꞌi Sakaria itotiaria pe. 76  Miꞌi hawyi paꞌi Sakaria toꞌe tosaꞌyru Iuwãu me -Uhaꞌyru e meiũran ni aru ereineꞌen Tupana ywaiti piat ehay moherep hat. Iꞌewyte etimoherep wyti aru muap Tupana kapiat hatno e. 77  Etimoherep wyti aru aikotã waku Tupana emiitꞌin iꞌatuhakyeraꞌat hap puẽti hamo aikotã Tupana timoweityk iꞌatuminug saꞌag hap koꞌi. 78  Katupono aiwat aheTupana hegyiꞌat kahato rakat. Iꞌewyte wakuat kahato. Miꞌi pote toimoherep ariãty ẽtyhot hap ahewowi. 79  Toimoẽtyhot atipy kaipyi aheineꞌen iꞌypyrywiat turan guꞌuro piat aheineꞌen turan. Aipuꞌap toimoherep aipuꞌap waku puat ahewyry hamo. 80  Miꞌi turan Iuwãu itag kahato raꞌyn hesaika kahato raꞌyn iꞌewyte ipiit esaika kahato raꞌyn iꞌewyte ihãite kahato. Miꞌi turan toineꞌen yahig wato tote karamuo toimoherep toꞌywania muꞌe hap kape.

Miwan hit koꞌiyi kai