EꞋPÎIKAꞋTÎNTOꞋ MAN ANÎꞋ NÎSAꞋNAMA SAꞋMANTASAꞋ YA
Îꞌ eꞌkupî eꞌpainon?
Epuꞌnenanya taa pemonkonyamîꞌ esewankonoꞌmantoꞌ wanî tîponarî, mîrîrî yeꞌnen toꞌ esewankonoꞌmantoꞌ yapîtanîpî toꞌya tîponarî. Tîponarî pemonkonyamî yeseru wanî toꞌ eꞌtarumaꞌtî ya. Yai pra naka mararî neken pemonkon eꞌtarumaꞌtî maasa pra mîrîrî pîꞌ eseurîmasaꞌ pra wanî yeꞌnen? Kanne. Mîrîrî taa uurînîkonya eserîke pra man. Îꞌ pensa anîꞌ saꞌmantasaꞌ ya, amîrî esewankonoꞌmantoꞌ esepuꞌtî, moropai mîrîrîya apîikaꞌtî eꞌpainon. Tîîse tîponarî pemonkonyamîꞌ yeseru wanî toꞌ esewankonoꞌma yai. Maasa pra tiaron pe pemonkonyamîꞌ wanî, toꞌ pata ponkon wanî tiaron pe, moropai toꞌ eꞌtarumaꞌtîntoꞌ pîꞌ esuwaꞌkaꞌpî pîꞌ nîrî.
SAꞌME AWEꞌTOꞌ NAKA WANÎ YAI PRA INÎꞌ PANPÎꞌ?
Îꞌ pensa pemonkon saꞌmantasaꞌ tîpo, îꞌ eꞌkupî epuꞌtî rîn mîrîrî tîpo. Tîîse tiaron pensa saꞌme wanî eꞌpainon, esewankonoꞌman eꞌpainon, mîrîrîkon eꞌkupî taise eꞌpainon. Eraꞌmakî îꞌ eꞌkupî eꞌpainon:
Saꞌme wanî îꞌ kaiꞌma uurînîkon esepuꞌtî manniꞌ yapîtanîꞌtoꞌpe. Tiaron pensa uurînîkon karau, tausinpan moropai inîꞌrî uurînîkon esewankonoꞌma, moropai tiaron pensa anîꞌ pemonkon saꞌmantaꞌpî eraꞌmapai uurînîkon wanî nîrî. Oꞌnon yeꞌka pe amîrî esepuꞌtî manniꞌ ena kureꞌne îꞌ pensa amîrî weꞌneꞌpîtî yai saꞌmantaꞌpî pemonkon pîꞌ. Mîrîrî yeꞌnen, îꞌ eꞌkupîꞌpî manniꞌ pîꞌ taise inna taaya eserîke pra wanî. Tina pantoni eraꞌmakî. Mîîkîrî inyo iteꞌse Timo, saꞌmantaꞌpî. Mîîkîrîya taꞌpî: “Mîrîrî tîpo, îꞌ konekauya eserîke pra uurî wanîꞌpî. Uurî karau eserîke pra wanîꞌpî. Kureꞌne esewankonoꞌmaꞌpî, uurî yettapusin ikuꞌnauya pra uurî wanîꞌpî. Inna tauya pra uurî wanîꞌpî mîrîrî eꞌkuꞌsaꞌ pîꞌ.”
Esewankonoꞌmantoꞌ wanî kureꞌneꞌ, sokoroꞌ pe eꞌnî moropai esenumenkan îꞌ kuꞌsaꞌ pra uurînîkonya manniꞌ pîꞌ. Ivanya taꞌpî: “Eric, anna mumu, saꞌmantaꞌpî 24 konoꞌ kaisarî tanne. Sokoroꞌ pe anna koꞌmamîꞌpî ipîra mîrîrî pîkînsaꞌ! Uurî moropai unoꞌpî esiꞌnîpîꞌpî, maasa pra sokoroꞌ pe eꞌkoiꞌkon pepîn anna. Anna esewankonoꞌmaꞌpî kureꞌne, maasa pra anna esenumenkaꞌpî anna mumu taise pîikaꞌtîꞌsaꞌ pra anna wanî yeꞌnen.” Alejandro nîrî esewankonoꞌmaꞌpî tînoꞌpî saꞌmantaꞌpî yai, tînoꞌpî neꞌne awanîꞌpî kureꞌne aasaꞌmanta tîpose. Alejandroya taꞌpî: “Uurî esenumenkaꞌpî mîrîrî tîrîꞌpî Paapaya, imakuiꞌpî pe uyeseru wanî yeꞌnen. Mîrîrî tipo morî pe pra uurî esepuꞌtîꞌpî maasa pra Paapaya mîrîrî kuꞌsaꞌ kaiꞌma uurî esenumenkasaꞌ yeꞌnen.” Pena uurînîkon esenupaꞌpî Kostas pantoni pîꞌ, mîîkîrîya taꞌpî: “Tiaron pensa sokoroꞌ pe uurî eꞌpîtîꞌpî Sophia yarakkîrî, mîîkîrî saꞌmantaꞌpî yeꞌnen. Mîrîrî tîpo uurî esewankonoꞌmaꞌpî sokoroꞌ pe uurî eꞌpîtîꞌpî mîrîrî yeꞌnen. Maasa pra saꞌmantapai yuꞌse pra mîîkîrî wanîꞌpî.”
Esenumenkatoꞌkon ataꞌkaꞌmasaꞌ. Tiaron pensa, kureꞌne anîꞌ nîsaꞌnama saꞌmantasaꞌ esenumenka saꞌmantaꞌpî pîꞌ, mîrîrî yeꞌnen teesenumenkatoꞌ ataꞌkaꞌmasaꞌ. Mîrîrî yeꞌnen tiaronkon taise esenumenka pemonkon saꞌmantaꞌpî eraꞌmaiya kaiꞌma moropai saꞌmantaꞌpî eeseurîma etaiya kaiꞌma esenumenka nîrî. Moropai tiaronkon pia saꞌme wanî taise îꞌ kon pîꞌrî awenpanatatoꞌpe. Tinaya taa: “Tiaron pensa pemonkon yeurîmauya, tîîse uurî esenumenkatoꞌ wanîꞌpî aminke! Uurî esenumenkatoꞌ ataꞌkaꞌmasaꞌ wanîꞌpî, maasa pra uurî enpanataꞌpî yeꞌnen Timo saꞌmantaꞌpî manniꞌ pîꞌ. Morî pe pra uurî esenumenkatoꞌ wanîꞌpî upuꞌpai ya, mîrîrî yeꞌnen uurî esewankonoꞌmapîtîꞌpî kureꞌne.”
Tiwinsarî eꞌpai awanî. Tîpemonkonon saꞌmantaꞌpî yeꞌnen, sokoroꞌ pe pemonkon wanî taise moropai tiaronkon yarakkîrî eꞌpai pra awanî. Maasa eraꞌmakî îꞌ taꞌpî Kostasya: “Tiaron pensa eꞌmaritimasan yonpayamîꞌ yarakkîrî uurî wanîꞌpî, tîîse tîponarî uurî esepuꞌtiꞌpî. Moropai tîponarî uurî wanîꞌpî tînoꞌpî kenankon pepîn yarakkîrî uurî wanî ya nîrî.” Yolanda, Ivan noꞌpî, enpanataꞌpî: “Saꞌme puꞌkuru wanîꞌpî uupia, toꞌ eꞌtarumaꞌtîntoꞌ pîꞌ neken eseurîmakoiꞌkon pemonkonyamîꞌ yarakkîrî uurî wanî yai! Saꞌme nîrî wanîꞌpî tiaron pensa yuntonon eseurîma ya morîkon koneka tîmukukonya pîꞌ. Uurî atausinpaꞌpî toꞌ pîꞌ, tîîse toꞌ eseurîmatoꞌ etaꞌpîuya ya, mîrîrî wanîꞌpî saꞌme uupia. Uurî moropai unyoya epuꞌtîꞌpî morî pe inkamoro koꞌmantoꞌ koꞌmamîꞌpî. Tîîse, mîrîrîkon anetapai pra anna wanîꞌpî.”
Priꞌyawon pepîn ena. Yarekon yuꞌse pra eꞌtoꞌ, kaiwan pe moropai karawapan pe eꞌtoꞌ, moropai weꞌnannîtoꞌ ton pra eꞌnî, mîrîrîkon eꞌkupî eꞌpainon taise. Saꞌme wanîꞌpî tiwin konoꞌ esuwaꞌkaꞌpî tanne Aaron pia, yun saꞌmantaꞌpî tîpo. Mîîkîrî enpanataꞌpî: “Saꞌme wanîꞌpî uurî weꞌnannîtoꞌpe. Ewaron kaisarî upakapîtîꞌpî, maasa pra uyun saꞌmantaꞌpî pîꞌ uurî enpanata eꞌpîtîꞌpî.”
Priꞌya rî siꞌma, tîîse Alejandro esepuꞌtîꞌpî neꞌneꞌ pe. Mîîkîrîya taꞌpî: “Tamîꞌnawîrî exames konekaꞌpîuya tîîse médicoya (doctor) taꞌpî îꞌ rî paran tîîsaiꞌya pra man. Moriya, uurî esenumenkaꞌpî neꞌneꞌ pe taise uurî wanîꞌpî unoꞌpî saꞌmantaꞌpî yeꞌnen.” Neꞌneꞌ pe mîîkîrî eꞌtoꞌ ton pra enaꞌpî. Tîîse, morî pe wanîꞌpî Alejandro wîtîsaꞌ yeꞌnen médico (doctor) pia. Îꞌ pensa pemonkon saꞌmantasaꞌ ya esewankonoꞌman, aꞌtuꞌmîra nîrî enan, moropai priꞌya rî pemonkon wanî, tîîse priꞌya pra mîîkîrî ena eꞌpainon, moropai tiaron pensa taise priꞌya pra eꞌnî ya, mîrîrî ena ipîra.
Morîkon esenyakaꞌmantoꞌ ena saꞌme. Ivanya taꞌpî: “Eric saꞌmantaꞌpî tîpo, anna eseurîmaꞌpî mîrîrî pîꞌ anna yonpayamîꞌ yarakkîrî, ikaraiwarî yarakkîrî, moropai tiaronkon pemonkonyamîꞌ yarakkîrî nîrî. Tuꞌke documentos (documents) imenukaꞌpî annaya nîrî. Eric yemannekon konekaꞌpî annaya morî pe tamîꞌnawîrî nîrî. Mîrîrîkon koneka annaya rawîrî anna esenumenkaꞌpî kureꞌne. Saꞌme mîrîrî wanîꞌpî, kureꞌne anna ekeꞌnepansaꞌ yeꞌnen, aꞌtuꞌmîra anna wanîꞌpî, moropai kureꞌne anna esewankonoꞌmaꞌpî yeꞌnen nîrî.”
Tiaronkon pia, kureꞌne eꞌtarumaꞌtîntoꞌ ena mîrîrî tîpo. Inkamoro pia saꞌme wanî saꞌmantaꞌpî pemonkon nîkonekapîtîꞌpî konekatoꞌpe. Mîrîrî eꞌkupîꞌpî Tina yarakkîrî. Mîîkîrîya taꞌpî: “Timoya morî pe anna pîratarî konekapîtîꞌpî. Tarîpai uurîya mîrîrîkon koneka tamîꞌnawîrî, mîrîrî yeꞌnen uurî esetaꞌka pîꞌ. Uurî esenumenka koꞌmamîꞌpî yai pra naka mîrîrîkon konekauya morî pe takaꞌmai pra.”
Saꞌme wanî priꞌya pra ena, esenumenkatoꞌ ataꞌkaꞌmasaꞌ ena moropai kureꞌne uurînîkon esewankonoꞌma ya pemonkon saꞌmanta tîpo. Pemonkon saꞌmantaꞌpî ya anna saꞌnama yai saꞌme wanî ipîra, neꞌneꞌ pe anna yewan ena mîrîrî wenai. Tîîse mîrîrîkon eꞌkupî rawîrî epuꞌtî pemonkonya ya, mîrîrîya ipîikaꞌtî eꞌpainon aweꞌtarumaꞌtî yai. Uurînîkon enpanata eꞌpainon tamîꞌnawîrî eꞌtarumaꞌtî pepîn mîrîrî panpe. Moropai, itonpa saꞌmantaꞌpî kenankon tîîwanmîra esepuꞌtî eꞌpainon, maasa pra mîîkîrî yeꞌka pe tiaronkon eꞌtarumaꞌtîn pîꞌ man nîrî.
UURÎ NAKA ATAUSINPA INÎꞌRÎ?
Îꞌ nîmîkîya eꞌpainon: Ipîra uurînîkon esewankonoꞌmatoꞌ koꞌmamî pepîn ipatîkarî. Tîîse morî pe puꞌkuru amîrî wanî eserîke pra man maasa mîrîrî eꞌkupî tanne moropai saꞌmantaꞌpî awanmîra kupîya pepîn. Tîîse uurînîkon eꞌtarumaꞌtîntoꞌ ena saꞌme pra mararî rî tînîn pîꞌ tînîn pîꞌ. Amîrî taise teesewankonoꞌmai ena eꞌpainon inîꞌrî, îꞌ pensa amîrî enpanata yai saꞌmantaꞌpî pemonkon pîꞌ. Tîîse tînîn pîꞌ, mararî pra pemonkonyamîꞌ esepuꞌtî morî pe, mîrîrî yeꞌnen morî pe toꞌ esenumenka inîꞌrî moropai mori pe toꞌ esenyakaꞌma wei kaisarî. Mîrîrî yeꞌkakon eꞌkupî eꞌpîikaꞌtîntoꞌ ton yapisî toꞌya ya toꞌ pemonkonoyamîꞌ piapai moropai toꞌ yonpayamîꞌ piapai nîrî moropai îꞌ kon rî koneka toꞌya teesewankonoꞌmatoꞌ yapîtanîpîkonpa.
Îꞌ warapoꞌ kaisarî uurî esepuꞌtî see panpe? Tiaronkon pemonkonyamîꞌ pia, ipîra esewankonoꞌmantoꞌ esuwaꞌka kaꞌneꞌ pe. Tîîse, tiaronkon pia asakîꞌne konoꞌ kaisarî neken toꞌ esepuꞌtî morî pe. Tîîse, tiaronkon esewankonoꞌmantoꞌ koꞌmamî inîꞌ panpîꞌ mîrîrî esuwaꞌkatoꞌpe. a Alejandroya taꞌpî: “Eseurîwîꞌne konoꞌ kaisarî uurî esewankonoꞌmaꞌpî kureꞌne.”
Teesemiꞌtapai pra eꞌkî moropai wei kaisarî see aakoꞌmamî eꞌpainon morî pe. Wei kaisarî koꞌmankî morî pe tînîn pîꞌ tînîn pîꞌ moropai enpanatakî amîrî esewankonoꞌmatoꞌ koꞌmamî rîn ipatîkarî. Amîrîya naka îꞌ rî koneka eꞌpainon mararî rî amîrî esewankonoꞌmantoꞌ moropai eꞌtarumaꞌtîntoꞌ eꞌtoꞌpe?
Îꞌ pensa uurînîkon nîsaꞌnama saꞌmantaꞌpî ya, saꞌme wanî ipîra uurînîkon esewankonoꞌma manniꞌ yapîtanîꞌtoꞌpe.
a Ipîra esewankonoꞌmantoꞌ koꞌmansaꞌ tanne, mîrîrî tîpo, mararî rî pemonkonyamîꞌ neken, esepuꞌtî ipîra teesewankonoꞌmai, itonpakon saꞌmantaꞌpî yeꞌnen. Mîrîrî eꞌkupî ya, pemonkonya médico (doctor) yuwa eꞌpainon taise mîîkîrîya ipîikaꞌtîtoꞌpe.