•   Mukalizibi bati mumukazibi bakweni bapangesa majwi amabi?

  •  Kunjesi kunanguka na kunanguka, njinezilila.

  •  Njikazibi cikela oloni kunjesi kubabindika.

  •  Njikazibi kubihya ku mbunge, kunjasa kwizilila.

•   Kuma mukapangesa majwi amabi ndi?

  •  Embwe

  •  Simbu imo njikawapangesa

  •  Njikawapangesa kushwa kumo

•   Mwamona bati kupangesa majwi amabi?

  •  Na bukalu buliho bene bwahi

  •  Kwapwa kwakubi

 Kuma mwamona ngweni kusinga kwapwa kwakubi ndi? Munasa kwendeka ngweni, ‘Embwe. Kuli bukalu bwabungi mu kaye butunapande kulishoshomwena, keti kusinga. Co lalo banu boshe bakasingi.’ Kuma cili bene banu boshe bakasingi ndi?

 Zibukeni ngweni kuli banu babangi baje kubesi kupangesa majwi amabi. Co kuli byuma bimo bibazibuka bije kubazibuka bakwabo. Cakumwenako, bazibuka ngwabo:

•  Kupangesa majwi amabi kukasholola cifwa ca munu. Byuma bimwendeka bimwesa mumwafwila. Ngeci, kupangesa majwi amabi kumwesa ngwabo kumwakele bakweni mbunge. Kuma mukemwo mumwafwila ngoco ndi?

   Mbimbiliya ngwayo: “Byuma byoshe bije bikatundu mu kanwa ka munu, bikatundu ku mbunge.”—Mateo 15:18.

•  Kupangesa majwi amabi kwasa kulingisa banu basinganyeke byabibi hali yeni. Libulu limo lije lyendeka mwakwecelela kupangesa majwi amabi ngwalyo: “Endekesi yetu inasa kutulingisa tukale na babusamba bababwa nambe bababi. Inasa lalo kulingisa baka-naanga yetu na banu batukapanga nabo batusingimike nambe embwe. Co lalo inasa kutulingisa tulizibasane mwamubwa na banu, batukobelese bipangi nambe kutujundula ha bipangi, nambe kulingisa banu baje kubatuzibuka batukumbulule mwamubwa nambe embwe.” Eli libulu ngwalyo: “Lihuleni ngweni, ‘kuma kujeneka kupangesa majwi amabi kwasa kunjilingisa njilizibasane mwamubwa na banu ndi?’”

   Mbimbiliya ngwayo: “Umbileni kuti . . . majwi amabi.”—Efeso 4:31.

•  Kupangesa majwi amabi kukumilingisa musholoke kupwa munu wamubwa ngwe mumukasinganyekela. Mu libulu lyendi lya How Rude! Dr. Alex Packer ngwendi: “Kukala na banu baje bashaka manene kupangesa majwi amabi kukazibisa cikela.” Wendekele lalo ngwendi kakangi, banu baje bakapangesa majwi amabi “kubesi kwendeka byuma bya mangana, bije bitunga banu, kubashongangeya, nambe kubazembeleka. Kupangesa majwi amabi simbu yoshe kukwasa kumilingisa mupwe banu bababwa.”

   Mbimbiliya ngwayo: “Mu kanwa keni keti mutunde lijwi lya kubola.”—Efeso 4:29.

•  Lyakeleni cilengo. Esekeni kulyakela cilengo ca kwecela kupangesa majwi amabi ha ngonde imo nambe byalumingo bya kupwamo. Sonekeni ha kalenda nambe ha cati litangwa lije kumwapangesele majwi amabi. Co lalo kuli byuma bikwabo bimunapande kulinga mangana mwecele kupangesa majwi amabi. Cakumwenako:

•  Keti mulizime buli na byuma bije bimilingisa muzibe majwi amabi kushwa kumo. Mbimbiliya ngwayo: “Kulikwatasana na banu bababi kubiisa futisi yaibwa.” (1 Kolinte 15:33, majwi a kwinikila) Lijwi lya “kulikwatasana” kulitalesa lika ku banu, oloni linatalesa na ku byuma bimukalizimi nabyo buli. Cakumwenako, mafilimu amukakenge, bweho bumukehe ha makina, na myaso imukatolilila. Kenneth, wa myaka 17 ngwendi: “Kwapwa kwakwasi manene kutabeya mwaso utwazema mwafwa ya butobalesi bwawo, nameme banapangesamo majwi amabi.”

•  Lingeni byuma bimwesa ngwabyo munakolo. Bamo bakapangesa majwi amabi mwafwa bakasinganyeka ngwabo asina banu babamona ngwabo banakolo. Oloni kulinga ngoco kukumwesa ngwabo munu nakolo. Mbimbiliya ngwayo banu ba kukola “banalongesa nzili yabo ya kunanguka . . . mangana base kwangununa byabibwa ku byabibi.” (Vahevelu 5:14) Kubesi kulinga byuma byabibi mwafwa ya kushaka lika “kulimwesa.”

 Majwi amabi akajwalesa bisinganyeka ngwe bwisi mubukajwalesela mpunzi. Bisinganyeka byabibi binalisala laja muno mu kaye. Mukemwo libulu lije lyendeka mwakwecelela kupangesa majwi amabi ngwalyo: “Keti mubibweze. Esekeni mwoshe mumwasela kujeneka kupangesa majwi amabi mu endekesi yeni. Nga mulinga ngoco, co muliziba bwino. Co lalo bakweni bamizema.”