Cimbwitiko Cilumbununa Bika?
Biyendeka Mbimbiliya
Cimbwitiko capwa kuzimika munu mu mema na kumujabululamo. a Mukemwo Yesu bamumbwitikilile mu ndonga muje mwakele mema a kupwamo. (Mateo 3:13, 16) Munalume wa Kaisopya nendi walombele kumumbwitika mubetele “kuje kwakele mema” a kupwamo.—Vilinga 8:36-40.
Bicilumbununa cimbwitiko
Mbimbiliya inesekesa cimbwitiko ku kutsinda. (Loma 6:4; Kolose 2:12) Ngeci, nga munu bamumbwitika mu mema, kunapu ngwe atsa ku yoyesi yendi ya laja na kushangumuka yoyesi yaiha ha kupwa muka-Kristu wa kumbwitika. Yehova ikeye nabwahesa ngwendi munu alingeko tahi byuma bimo simbu kanda bamumbwitike. Co ebi byuma bikalingisa munu akale na citakutaku ca kujela mwafwa ya likulahelo lyendi mu mulambu wa Yesu Kristu. (1 Petulu 3:21) Yesu wendekele ngwendi bandongesi bendi banapande kubambwitika.—Mateo 28:19, 20.
Kuma cimbwitiko cijelesa munu ku bubi ndi?
Embwe. Mbimbiliya ngwayo maninga a Yesu lika asa kutujelesa ku bubi. (Loma 5:8, 9; 1 Yowano 1:7) Munu napande kumwesa likulahelo muli Yesu na kutengulula buyoye bwendi mangana ayoye mu kulitombola na bilongesa bya Yesu na kumumbwitika asina asa kuwana bukwasi ku mulambu wa Yesu.—Vilinga 2:38; 3:19.
Kuma Mbimbiliya imwesa ngwayo bimbututu banapande kubambwitika ndi?
Embwe. Munu ibambwitika napande kuzibisisa na kukulahela ‘muzimbu waubwa wa Bumwene bwa Njambi.’ (Vilinga 8:12) Napande tahi kuziba Lijwi lya Njambi, kukulahela byalilongesa na kutenguluka, byuma bije kasa kulinga mbututu.—Vilinga 2:22, 38, 41.
Kutundaho, Mbimbiliya imwesa ngwayo Njambi wamona banike babandondo kupwa ba kujela mwafwa ya kulongwa kwa bisemi babo. (1 Kolinte 7:14) Ngwe bimbututu nabo banapande kubambwitika, ngwe Njambi kabamono kupwa ba kujela mwafwa ya kulongwa kwa bisemi babo. b
Biyongola bya kuhenga bibakala nabyo banu bamo kutalesa ku cimbwitiko ca baka-Kristu
Biyongola bya kuhenga: Kushamwina munu mema nambe kumwitilawo ha mutwe kunalifu na kumumbwitika mu mema.
Busunga: Bimbwitiko byoshe bibanendeka mu Mbimbiliya byapwile bya kumbwitika bene munu mu mema. Cakumwenako, omwo Filipu wambwitikile munalume wa Kaisopya, boshe “bashelumukile mu mema.” Co munima, “bajabulukile mu mema.”—Vilinga 8:36-39. c
Biyongola bya kuhenga: Mbimbiliya imwesa ngwayo bimbututu nabo bakele na kubambwitika mubakele na kumbwitika binaanga. Cakumwenako, inendeka hali muka-kunyunga kamenga wa mu Filipu ngwayo: “Ikeye na naanga yendi boshe babambwitikile.”—Vilinga 16:31-34.
Busunga: Muzimbu wa muka-kunyunga kamenga umwesa ngwawo baje babambwitikile bazibisisile ‘lijwi lya Yehova,’ co lalo “babwahelelele manene.” (Vilinga 16:32, 34) Ebi biñanda bimwesa ngwabyo bimbututu bakele mu naanga ya uje muka-kunyunga kamenga kubabambwitikile mwafwa kubasele kuzibisisa lijwi lya Yehova.
Biyongola bya kuhenga: Yesu walongesele bya kumbwitika bimbututu omwo wendekele ngwendi Bumwene bwa Njambi bunapu bwa banike babandondo.—Mateo 19:13-15; Mako 10:13-16.
Busunga: Yesu kakele na kwendeka bya cimbwitiko mwendekele awa majwi. Wakele na kumwesa ngwendi baje bashaka kukakala mu Bumwene bwa Njambi banapande kupwa ngwe banike, banapande kulikehesa na kutaba kubalongesa.—Mateo 18:4; Luka 18:16, 17.
a Lijwi libananungulula ngwabo “cimbwitiko” lyatunda ha lijwi lya Cigriki lije lilumbununa “kuzimika.” Taleni libulu lya Theological Dictionary of the New Testament, Volyumu I, liputa 529.
b Libulu lya The International Standard Bible Encyclopedia limwesa ngwalyo “na hamo hahi habanendeka bya kumbwitika bimbututu mu Testamenti Yaiha.” Linamwesa lalo ngwalyo ei lingisi yashangumukile mwafwa “banu bakele na biyongola bya kuhenga ha cimbwitiko,” basinganyekele ngwabo cimbwitiko cijelesa bubi.—Volyumu 1, liputa 416-417.
c Libulu lya New Catholic Encyclopedia ha mutwe wa “Cimbwitiko (mu Mbimbiliya)” ngwalyo: “Cisholoka mu simbu ya baka-Kristu ba kulibanga bakele na kumbwitika banu mu mema.”—Volyumu 2, liputa 59.
Hamo Mushaka Lalo Ebi
BIKUMBULULO KU BIHULA BYA KUKUNDAMA KU MBIMBILIYA
Kuma Bulombelo Bwoshe Bunalifu Ndi? Kuma Bwoshe bwa Busunga Ndi?
Kuli byuma bibali bibanendeka mu Mbimbiliya bije bitukwasa kuwana cikumbululo.