Yeni ku mithzimbu

Bika Biyendeka Mbimbiliya ha Kunyunga Bisemi Baje Banakulubala?

Bika Biyendeka Mbimbiliya ha Kunyunga Bisemi Baje Banakulubala?

Biyendeka Mbimbiliya

 Bana ba kukola bali na cipangi cakama ca kunyunga bisemi babo baje banakulubala. Mbimbiliya ngwayo bana ba kukola banapande “tahi kulyana kupangela Njambi mu binjibo byabo na kwilwisila bisemi babo . . . , bije binabapande, mwafwa eci cinapu cacibwa ku mesho a Njambi.” (1 Timateo 5:4) Nga bana ba kukola banyunga mwamubwa bisemi babo baje banakulubala, co bononoka lishiko lya mu Mbimbiliya lya kusingimika bisemi babo.—Efeso 6:2, 3.

 Mbimbiliya kuyendekele mpundu mutunapande kunyungila bisemi betu baje banakulubala. Oloni inendeka bya banalume na banakazi ba kulongwa baje balingile ngoco. Muli lalo binangulo bimo byasa kukwasa baje bali na kunyunga bisemi babo banakulubala.

 Banu bamo babanendeka mu Mbimbiliya banyungile bati bisemi babo baje bakulubalele?

 Balingile ngoco mu bingila bya kuliseza-seza kwesekesa nomu mubyafwililile byuma.

  •   Jozefu wakele kulako na ishe Jakobu uje wakele na kukulubala. Byuma mubyashangumukile kumwendela mwamubwa, Jozefu wabwahesele ngwendi Jakobu ajalukile kwakele. Co Jozefu wabwaheselele ishe kwakukala, wamushukile na kumunyungilila.—Kushangumuka 45:9-11; 47:11, 12.

  •   Lute wajalukilile ku lifuti lya inamweno. Co wakapangele na nzili mangana amunyunge.—Lute 1:16; 2:2, 17, 18, 23.

  •   Simbu kanda Yesu atse, wanene munu umo cipangi ca kunyunga ina, Maliya uje hamo wapwile fwile ha simbu ei.—Yowano 19:26, 27. a

 Binangulo muka bya mu Mbimbiliya byasa kukwasa baje bali na kunyunga bisemi babo banakulubala?

 Kunyunga bisemi betu baje banakulubala kunasa kukaluwa, oloni mu Mbimbiliya muli binangulo byasa kutukwasa.

  •   Singimikeni bisemi beni.

     Biyendeka Mbimbiliya: “Singimikeni baishweni na banyokweni.”—Kutuuka 20:12.

     Twasa kupangesa bati eci cinangulo? Mweseni bisemi beni kasingimiko ha kubatabesa kulinga byuma bimo bibashaka. Nga citaba, batabeseni balyangwile bukwasi bubatonda. Co lalo esekeni mwoshe mumwasela kubakwasa mangana mumwese ngweni mwabasingimika.

  •   Bazibisiseni na kubakonekela.

     Biyendeka Mbimbiliya: “Nga u muka-mana usimpa mu kulubala kwobe, omwo mukweni akubiisila unapande kumusambesa.”—Visimo 19:11.

     Twasa kupangesa bati eci cinangulo? Nga cisemi uje nakulubala endeka majwi aje amilubalesa nambe aje amwesa ngwawo kakandelelele ku byuma bimunamulingila, lihuleni ngweni, ‘Ngwe yange njinaliwana nobu bukalu, njinesi kuliziba bati?’ Nga mweseka mwoshe mumwasela kubazibisisa na kubakonekela, co kumubwezelela ku bukalu.

  •   Lombeni bukwasi ku bakweni.

     Biyendeka Mbimbiliya: “Ha [kujeneka] kunangula kwakubwa byuma bikabihya, oloni nga kuli munga ya baka-kunangula, byuma bikabwaha.”—Visimo 15:22.

     Twasa kupangesa bati eci cinangulo? Tondeseseni mangana muzibuke byakulinga nga bisemi beni babinja. Zibukeni bukwasi bubanasa kutambula bisemi beni ku fulumende mu citingitingi ceni. Ihuleniko bakweni baje bali na kunyunga bisemi baje banakulubala. Nga mwakala na bishongo na bayayeni, co kaleniko na ciwano mangana muliyongole ha bukwasi bubatonda bisemi beni, mumwasa kubakwaselamo, nebi byasa kulingako umo na umo weni.

    Nga citaba, liwaneni ha kupwa naanga mangana muliyongole mwakunyungila bisemi beni baje banakulubala

  •   Likeheseni.

     Biyendeka Mbimbiliya: “Baka-kulikehesa bakakala na mana.”—Visimo 11:2.

     Twasa kupangesa bati eci cinangulo? Zibukeni bimwasa kulinga nebi kumwasa kulinga. Cakumwenako, bisimbu bimo tubaboshe tukazezama na kujuka. Oku kunasa kumyonowesa kulinga byuma bimo bimushaka kulingila bisemi beni. Nga munanguka ngweni cipangi ca kunyunga bisemi beni camyamena, lombeni bukwasi ku baka-naanga yeni nambe banu baje bakatala bya kunyunga tukulukazi.

  •   Linyungeni mwamubwa.

     Biyendeka Mbimbiliya: “Kukwesi munu wazinda mubila wendi, oloni aulisa na kuwaka mbunge.”—Efeso 5:29.

     Twasa kupangesa bati eci cinangulo? Nameme muli na cipangi ca kunyunga bisemi beni, oloni munapande lalo kulinyunga na kunyunga naanga yeni nga muli mu bulo. Munapande kulya bwino. Munapande lalo kuwanako simbu ya kupwamo ya kuhwima na kulala. (Muka-kwambulula 4:6) Nga citaba, wane-waneniko simbu ya kulishubulwisa. Kulinga ebi byuma kumilingisa mukale na nzili ya kunyunga bisemi beni na kupwa ba kubwahelela.

 Kuma Mbimbiliya imwesa ngwayo tunapande lika kunyungila bisemi betu ku njibo ndi?

 Mbimbiliya kuimwesa ngwayo bana banapande lika kunyungila bisemi babo ku njibo. Bana bamo bakangula kunyungila bisemi babo ku njibo. Oloni bisimbu bimo banasa kwangula kubatwala ku njibo ya kunyungila tukulukazi. Naanga inasa kuliwana na kwangula ngila yaibwa ya kunyungilamo bisemi babo.—Ngalatiya 6:4, 5.

a Libulu limo linendeka aha ha ñanda ngwalyo: “Cisholoka ngwe ha simbu ei, Jozefu [munalume wa Maliya] te natsi laja, co Yesu wapangele na nzili kunyunga Maliya. Ha kuwana ngwe Yesu atsa, bikoni bilingiwa kuli Maliya? . . . Kristu wamwesele baka-kumukabangeya ngwendi banapande kunyunga mwamubwa bisemi babo baje banakulubala.”—Libulu lya The NIV Matthew Henry Commentary in One Volume, liputa 428-429.