Mbimbiliya Yapolofwetele Bika ha Mandunduma Akama?
Mwaka na mwaka kukakala mandunduma amangi manene. Nameme mandunduma amangi akapu amandondo, oloni mandunduma akama akayandesa manene banu, kubiisa byuma, co lalo akatsii banu. Simbu imo mandunduma akalingisa mu kalunga-ndonga mukale mankimba akama, co mankimba aco akatsii banu babangi baje bakakala kuyehi. Kuma Mbimbiliya yapolofwetele ngwayo kukala mandunduma akama ndi?
Tusimutwiyeni ha bihula binatako
Kuma Mbimbiliya yapolofwetele ngwayo kukakala mandunduma ndi?
Mbimbiliya inendeka ha mandunduma mu bupolofweto bwendekele Yesu. Majwi endekele Yesu tuawana mu mikanda itatu ya mu Mbimbiliya. Wendekele ngwendi:
“Muyati ukalwisa muyati ukwabo, bumwene bukalwisa bumwene bukwabo, byakulya bikapwa byabindondo, co kukakala mandunduma mu mitambela ya kuliseza-seza.”—Mateu 24:7.
“Muyati ukalwisa muyati ukwabo, bumwene bukalwisa bumwene bukwabo. Kukakala mandunduma mu mitambela ya kuliseza-seza. Co lalo byakulya bikapwa byabindondo.”—Maki 13:8.
“Kukakala mandunduma akama, co mu mitambela ya kuliseza-seza byakulya bikapwa byabindondo, mukakala lalo mishongo ya kulitambwisa.”—Luka 21:11.
Yesu wendekele ngwendi ha simbu ikukakala “mandunduma akama” mu “mitambela ya kuliseza-seza,” kukakala lalo binzita, njala na mishongo ya kulitambwisa. Ebi byuma bimwesa ngwabyo tuli na kuyoya mu simbu ya “kuhwa kwa katumameno ka myaka ino” nambe ngwetu “matangwa a mamaneselelo.” (Mateu 24:3; 2 Timothi 3:1) Byuma bibanendeka mu Mbimbiliya bimwesa ngwabyo “matangwa a mamaneselelo” ashangumukile mu 1914, co kanda ahwe.
Kuma mandunduma atuli na kumona ano matangwa ali na kushulisilila bupolofweto bwa mu Mbimbiliya ndi?
Eyo. Byuma byapolofwetele Yesu kwambateselela na byuma byendekele ha mandunduma, bikebyo bili na kulingiwa ano matangwa. Kushwa mu 1914, kunakala mandunduma a akama a kutubakana 1,950, co banu ba kutubakana 2 milyoni banatsi. a Tucisimutwiyeniko ha mandunduma amo aje analingiwa mu simbu yetu.
2004—Kalunga-ndonga wa India. Lindunduma lyakama lyatundile omu mu kalunga-ndonga, lyalingisile kukatuke linkimba lije lya fwikile mafuti amangi na kutsiya banu ba kweta ku 225,000.
2008—China. Lindunduma lyakama lyabiisile mitungo yaingi, co lyatsiile banu ba kweta ku 90,000 na kubulumuna banu ba kweta ku 375,000.
2010—Haiti. Lindunduma lyakama na mandunduma akwabo amandondo atsiile banu ba kutubakana 300,000 na kubiisa binjibo bya banu ba kutubakana 1 milyoni.
2011—Japan. Lindunduma lyakama na mankimba byatsiile banu ba kweta ku 18,500 na ku biisa binjibo bya banu babangi. Awa mankimba abiisile makina a ku Fukushima aje akapanga malaiti, co misha yatundile ku makina yabulumwine banu babangi. Nameme munima ya myaka 10, banu ba kweta ku 40,000 kubelukile ku binjibo byabo bije byakele kuyehi na Fukushima mwafwa mema, libu na mpunzi byajwalele.
Biyapolofwetele Mbimbiliya ha mandunduma byatukundama bati?
Bupolofweto bwa mu Mbimbiliya buje bwendeka ha mandunduma butukwasa tuzibuke byuma bikalingiwa kulutwe. Yesu wendekele ngwendi: “Mumukamona ebi byuma bilingiwa, muzibuke ngweni Bumwene bwa Njambi buli muyehi.”—Luka 21:31.
Mbimbiliya imwesa ngwayo Bumwene bwa Njambi bwapwa fulumende ya mwilu, co Yesu Kristu ikeye Mwene wobu Bumwene. Yesu walekele baka-kumukabangeya ngwendi balombe obu Bumwene.—Mateu 6:10.
Bumwene bwa Njambi mubukashangumuka kuyula hano hasi, Njambi akamanesa bukalu bwa kulizila bwa kufwa ngwe mandunduma. (Isaya 32:18) Kutundaho, akamanesa bukalu bwoshe bubanaliwana nabwo banu. (Isaya 65:17; Kujombolola 21:3, 4) Nga mushaka kuzibuka byabingi, co tandeni ñanda ya “Bumwene bwa Njambi Bukalinga Bika?”
a Ebi bitotala bitunda kuli baka-Global Significant Earthquake Database baje bakawana mizimbu kuli baka-United States National Geophysical Data Center.