Tulekeniko bya buyoye bweni bwa ku bwanike.

Njasemukilile mu United States mu mwaka wa 1979. Munjakele na myaka itatu, bulo bwa bisemi bange bwatsile. Banana banjilongesele cisemwa ca Bayunda, co banjitwalele ku masikola a Bayunda abatumbula ngwabo mayeshiva. Munjakele na myaka 7, twajalukilile ku Israel, co twakakeleko mwaka umo. Njakakobelelele sikola mu mutambela ubatumbula ngwabo kibbutz muje mwakala manene baka-kupanga. Kutundaho, nange na banana twajalukilile ku Mexico.

Nameme ku mutambela kutwajalukilile kukwakele sinangonge, njatwaleleleho kunyunga cisemwa ca Ciyunda. Njakele na kushwameka kendulu ha litangwa lya Sabata, kutanda Torah na kulombela kupangesa libulu lya malombelo libatumbula ngwabo siddur. Ku sikola, njakele na kuleka bakwetu banjakele na kukobela nabo ngwange bulombelo bwetu bukebwo bwa busunga. Te kanda njitandeho mikanda ibatumbula ngwabo Testamenti Yaiha, ije yendeka bya buyoye bwa Yesu Kilistu na cipangi calingile ca kwambulula na kulongesa. Banana banjibindikile kutanda ei mikanda, ngwabo bilongesa bilimo binjungumuna.

Co bika byamilingisile mutande Testamenti Yaiha?

Munjakele na myaka 17, njelukile lalo ku United States kukamaneselela bilongesa byange. Co munjakele kuje, kabusamba kange umo uje wapwile muka-Kilistu wanjilekele ngwendi nga njishaka kupwa wa kubwahelela mu kuyoya, njinapande kuzibuka Yesu.

Oloni njamukumbulwile ngwange: “Banu bakulahela muli Yesu banazimbala.”

Wanjihwile ngwendi: “Ikeyeni watandaho laja Testamenti Yaiha?”

Njamukumbulwile ngwange: “Embwe.”

Co wendekele ngwendi: “Nga kanda uitandeho, co wasa kwendeka bati ngwobe baje bakulahela muli Yesu banazimbala okuni na bimo byahi biuzibuka hali ikeye?”

Majwi endi anjetele manene ku mbunge mwafwa njamwene ngwange kwendeka ha byuma bije kuuzibuka, bunapu bulema. Njazibile manene shwamwa, co njaile na Mbimbiliya yendi ku njibo na kukashangumuka kutanda Testamenti Yaiha.

Bimwatandele byamikwasele bati?

Njakasamene munjanangukile ngwange banu basonekele Testamenti Yaiha bapwile Bayunda. Co lalo munjatwaleleleho kutanda, njashangumukile kumona Yesu kupwa Kayunda wa ngozi na kulikehesa uje washakele manene kukwasa banu, keti kubalinga mwamubi. Njaile na ku laibrali kukalomba mabulu endeka byendi. Oloni awa mabulu oshe kuwanjilingisile njikulahele ngwange Yesu wapwile Mesiya. Mabulu amo endekele ngwawo Yesu wapwa Njambi. Oloni eci cilongesa kunjalitombwele naco. Njalihwile ngwange nga Yesu wapwa Njambi, co wakele na kulombela kuli iya, kuli ikeye babenya ndi? Co lalo Yesu watsile. Oloni Mbimbiliya ngwayo Njambi “wakala myaka yoshe.” *

Co mwawanene bati bikumbululo ku bihula bimwakele nabyo?

Busunga kubwasa kulilwisa. Ngeci, njalyakelele cilengo ca kuwana busunga. Co njalombelele kuli Njambi kutundilila kwisi ya mbunge oku njilila. Olu lukelwo lwapwile lwa kulibanga kulombela kwa kujeneka kupangesa libulu lya malombelo (siddur.) Munjamanesele lika kulombela, banu bamo batotele ha cikolo ca njibo yange. Bapwile Bakaleho ba Yehova babali. Banjanene libulu limo libakele na kupangesa mu kulilongesa Mbimbiliya. Eli libulu na biñanda bitwatwaleleleho kusimutwiya nobo Bakaleho, byanjilingisile njikulahele ngwange bilongesa byabo byemana ha Mbimbiliya. Cakumwenako, Bakaleho kubakulahela ngwabo Yesu wapwa Njambi. Bakulahela ngwabo wapwa “Muna Njambi,” * co lalo “nsina ya byuma byoshe bije byatangele Njambi.” *

Mu kwita kwa simbu, njelukile ku Mexico, co njakatwaleleleleho kulilongesa na Bakaleho bya bupolofweto bwa Mesiya. Njakasamene munjazibukile ngwange kuli bupolofweto bwabwingi buje bwendeka bya Mesiya! Nameme ngoco, njacikele na kuuwasana. Njalihwile ngwange: ‘Kuma Yesu ikeye lika wasele kushulisilila obu bupolofweto ndi? Batico nga wanyanyamene lika na kutembwinina byuma byapandele kulinga Mesiya?’

Bikoni byamilingisile mukulahele ngweni Yesu ikeye Mesiya?

Bakaleho banjimwesele bupolofweto buje kasa kulikwisa munu ngwendi abushulisilila. Cakumwenako, myaka 700 simbu kanda Yesu asemuke, kapolofweto Mika wendekele ngwendi Mesiya akasemukila mu Mbetelehema, mu Yundeya. * Naumo wahi asa kulyangwila mutambela kwasemukila. Isaya wasonekele ngwendi Mesiya bakamutsiya ngwe cikenya na kumutsinda hamo na baka-kufuka. * Obu bupolofweto bwoshe bwalishulisilile muli Yesu.

Bupolofweto bukwabo bwanjilingisile njitengulule biyongola byange bwapwile bupolofweto buje bwendekele bya cikota ca Yesu. Mbimbiliya yapolofwetele ngwayo Mesiya akasemukila mu naanga ya Mwene Ndabiti. * Bayunda bakele na kutulika biñanda bimwesa bikota bya banu, ipwe bije bibazibukile banu babangi nambe bije kubazibukile. Ngeci, ngwe Yesu kasemukilile mu naanga ya Ndabiti, ngwe bitozi bendi bajombolwele ei ñanda. Oloni kubalingile ngoco mwafwa kwakele bukaleho bwa kushula buje bwamwesele ngwabwo Yesu wasemukilile mu naanga ya Ndabiti. Mukemwo banu babangi bakele na kumutumbula ngwabo “Muna Ndabiti.” *

Mu mwaka wa 70 C.E., myaka 37 kutunda hatsililile Yesu, maswalale ba Baloma banyongesele Yelusalema, co biñanda bya bikota bya banu byabihile nambe kuzimbala. Ngeci, Mesiya wapandele kwija simbu kanda mwaka wa 70 C.E. wete, asina banu bazibuke cikota cendi.

Bika bimwalingile munima ya kuwana bukaleho bwoshe obu?

Ku mukanda wa Kwituluka mu Mashiko 18:18, 19, bapolofweteleko ngwabo Njambi akatuma kapolofweto mu Isalele wa kufwa ngwe Mosesa. Njambi wendekele ngwendi: “Woshe uje akabyana kutolilila ku majwi ange aje akendeka mu lizina lyange, co yange babenya njikamuhisa.” Kutanda Mbimbiliya yoshe na kusinganyekesesa kwanjilingisile njikulahele ngwange Yesu wa ku Nazaleta ikeye kapolofweto ibendekele oku ku mukanda.