1. Kusinganyekesesa ha byuma byanatanga Yehova kunasa kutulingisa tulizibe bati?

OMWO tusinganyekesesa ha byuma byoshe byanatanga Yehova, tunasa kuliziba ngwe mwalizibile Ndabiti uje walombelele kuli Yehova ngwendi: “Omwo njikenga lilu lije liwatangele, ngonde na bingongonosi, bije biwunaka mu mitambela yabyo, mwa busunga munu kesi na seho ngeci yobe umunyunge.” (Myaso 8:3, 4) Ngwe mwa Ndabiti, tunasa kuliziba ngwe tubabandondo manene omwo tulyesekesa ku byuma bikwabo byanatanga Yehova, co tunasa kuliziba ngwetu kapandele kutwaka mbunge. Oloni ngwe mutumwena muno mu cilongesa, Yehova wakele mbunge banu ba kulibanga ba Adama na Eva, co lalo bapwile baka-naanga yendi.

2. Yehoba washakele ngwendi Adama na Eva balinge bika?

² Adama na Eva bakebo bapwile bana ba Yehova ba kulibanga hano hasi, co Yehova wapwile Ishabo wa mwilu uje wabazemene. Washakele ngwendi banyunge mwamubwa kaye na kukala na bana. Njambi wabalekele ngwendi: “Kiteni, ngeci batekulwila beni bakatume hano hasi hoshe, co mukakala na moko ya kuswana.” (Kusha 1:28) Ngwe Adama na Eva bononokele na kulinga byuma byabashikile Yehova, ngwe batwaleleleho kukala mu naanga ya Njambi hamolika na bana babo myaka yoshe.

3. Bika twendekela ngwetu Adama na Eva bakele na cipangi cakama mu naanga ya Yehova?

³ Adama na Eva bakele na cipangi cakama mu naanga ya Yehova. Mukanda wa Vahebelu 2:7 unendeka ha banu ngwawo: “Wamwakele kamandondo mwisi ya tungelo, co wamuzikile cilongo ca bumpau na kasingimiko.” Tungelo bakala na nzili na  mana na cashu kutubakana banu. (Myaso 103:20) Nameme ngoco, banu bakala lika “kamandondo mwisi ya tungelo.” Awa majwi amwesa ngwawo Yehova wanene bisemi betu ba kulibanga byuma byabingi byabibwa mangana balikuwe kuyoya.

4. Bika byalingiwile kuli Adama na Eva omwo kubononokele Yehova, co bika bitusimutwiya muno mu cilongesa?

 ⁴ Calubinda, Adama na Eva kubononokele Yehova co batundile mu naanga yendi. Kujeneka kwononoka kwabo kunalingisa bana babo bakobele mu bukalu bwakama ngwe mutumwena muno mu cilongesa. Oloni biyongola bya Yehova kubyatengulukile. Ashaka ngwendi banu ba kwononoka bapwe bana bendi ku myaka yoshe. Tusimutwiyeni tahi ha byuma bimo byanalingi Yehova bije bimwesa ngwabyo watumona kupwa tu ba seho. Co lalo tusimutwiya ha byuma bitunapande kulinga mangana tumwese ngwetu tushaka kukala mu naanga ya Njambi. Kutundaho tusimutwiya ha bibezikiso bibakalikuwa bana ba Yehova baje bakakala hano hasi myaka yoshe.

5. Twasa kumwesa bati ngwetu twakandelela kuli Yehova omwo watutangele mu cifwa cendi?

⁵ Yehova watusingimikile omwo watutangele mu cifwa cendi. (Kusha 1:26, 27) Omwo Njambi watutangele mu cifwa cendi, twasa kukala na bifwa bya kufwa ngwe cizemo, mema ku mbunge, kulongwa na busunga, co twasa kubimwesa. (Myaso 86:15; 145:17) Nga tumwesa ebi bifwa, co twana Yehova bumpau na kumwesa ngwetu twakandelela. (1 Petu 1:14-16) Nga tulinga byuma bije bizibisa Tate yetu wa mwilu kubwaha, co tupwa ba kubwahelela mu kuyoya. Co lalo kukala na bifwa byakala nabyo Yehova kutulingisa tutwaleleleho kukala mu naanga yendi.

6. Yehova wasingimikile bati banu omwo watangele kaye?

⁶ Yehova watubwaheselele limbo lya kulitila. Simbu kanda atange munu wa kulibanga, Yehova wabwahesele mwamubwa kano kaye mangana banu bayoyeho. (Yombi 38:4-6; Njele 10:12) Yehova watangele byuma byabibwa bije bili na kutulingisa tulikuwe kuyoya mwafwa wapwa muka-kwana, co wakala na ngozi. (Myaso 104:14, 15, 24) Mu kwita kwa simbu, wasinganyekesesele ha byuma byoshe byatangele, co “wamwene ngeci binabwaha.” (Kusha 1:10, 12, 31) Wasingimikile banu omwo wabanene cipangi ca “kuswana” byuma byoshe byabibwa bili hano hasi byanatanga. (Myaso 8:6) Njambi nayongola ngwendi banu ba kulumbunuka bakalikuwe cipangi ca kunyunga byuma byoshe bya kutanga myaka yoshe. Kuma mukakandelela kuli Yehova omwo natukulahesa kukatwana eci cipangi cacibwa ndi?

7. Mukanda wa Yoshwa 24:15 umwesa bati ngwawo banu bali na nzili ya kulyangwila bya kulinga?

⁷ Yehova natwana nzili ya kulyangwila bya kulinga. Ngeci twasa kulyangwila bya kulinga mu kuyoya. (Tandeni Yoshwa 24:15.) Njambi yetu uje watuzema akabwahelela manene nga twangula kumupangela. (Myaso 84:11; Visi 27:11) Twasa kupangesa nzili yetu ya kulyangwila bya kulinga mu bingila bikwabo byabibwa. Tusimutwiyeniko ngila imo yapangeselelemo Yesu nzili yendi ya kulyangwila bya kulinga.

8. Yesu wapangesele bati nzili yendi ya kulyangwila bya kulinga?

⁸ Tutembwinina Yesu, nga tutwameka byuma bibashaka bakwetu. Litangwa limo, Yesu na tupositolo bendi bajukile manene, co baile ku mwela umo wa kwoloka mangana bakahwime. Oloni kubakahwimine embwe. Banu babangi babakabele, co  bashakele Yesu abalongese. Yesu kalubalele. Oloni wabazibilile ngozi. Bika byalingile Yesu? “Washangumukile kubalongesa byuma byabingi.” (Mako 6:30-34) Nga tupangesa simbu na nzili yetu mu kukwasa bakwetu ngwe mwalingile Yesu, co twana Tate yetu wa mwilu bumpau. (Mateo 5:14-16) Co lalo, tumwesa Yehova ngwetu tushaka kukala mu naanga yendi.

9. Yehova nana banu bwana muka bwa kulitila?

⁹ Yehova walingisile banu base kukala na bana, co lalo nabana cipangi ca kulongesa bana babo bamuzeme na kumupangela. Nga mu bisemi, kuma muli na kumwesa kukandelela ku bwana bwa kulitila bwanamyana Yehova ndi? Yehova nana tungelo cashu ca kulinga byuma bya kuliseza-seza, oloni kabanene bwana bwa kukala na bana. Ngeci bisemi banapande kumona cipangi ca kulela bana kupwa ca seho manene. Bisemi banabana cipangi ca kulitila ca kulela bana babo mu kulitombola na binangulo bya Yehova. (Efeso 6:4; Kwitu 6:5-7; Myaso 127:3) Munga ya Yehova ili na kubwahesa byuma byabingi bije byasa kukwasa bisemi, bya kufwa ngwe mabulu, mavidio, myaso na biñanda bikwabo bili ha webusaiti yetu. Tate yetu wa mwilu hamolika na Munendi bazema manene banike. (Luka 18:15-17) Nga bisemi bakulahela Yehova na kweseka mubasela mwoshe kunyunga mwamubwa bana babo, co bazibisa Yehova kubwaha ku mbunge. Nga bisemi balinga ngoco, co bakwasa bana babo bakale na lilabelelo lya kukala mu naanga ya Yehova myaka yoshe.

10-11. Yehova natukwasa bati kupangesa ndando ya kupatula?

¹⁰ Yehova watumine Munendi yazema mangana akutwilwisile lalo mu naanga yendi. Ngwe mutunendekele mu  palagilafu 4, Adama na Eva batundile mu naanga ya Yehova, co balingisile na bana babo batundemo. (Loma 5:12) Adama na Eva balyangwilile kujeneka kwononoka Njambi mukemwo wabatundisile mu naanga yendi. Oloni Njambi walingile bika ku bana babo? Yehova wazema banu, ngeci wabwahesele ngwendi bana ba Adama na Eva baje bamwononoka belukile lalo mu naanga yendi. (Yowa 3:16; Loma 5:19) Walingile ngoco omwo watumine Munendi umolika Yesu Kilisitu mangana akutsile banu boshe. Ndando ya kupatula inalingisa Yehova angule banu ba kulongwa ba kupwa 144,000 bapwe bana bendi.—Loma 8:15-17; Kujo 14:1.

¹¹ Kutundaho, banu babangi ba kulongwa bali na kulinga cizango ca Njambi. Ngeci bali na lilabelelo lya kukakala mu naanga yendi munima ya myaka 1000. (Myaso 25:14; Loma 8:20, 21) Mwafwa ya lilabelelo libali nalyo nameme ha simbu ino bali na kutumbula Yehova uje wapwa Ishamatanga yabo ngwabo “Tate.” (Mateo 6:9) Co lalo baje bakasanguka, bakalilongesa cizango ca Yehova. Co baje bakapangesa bibakalilongesa nabo bakakala mu naanga yendi.

12. Cihula muka citukumbulula?

¹² Ngwe mutunamwena, Yehova nalingi byuma byabingi bije bimwesa ngwabyo wamona banu kupwa ba seho. Nangula bakubwabesa mangana bapwe bana bendi, co lalo nalingisa ba mu “mbunga yakama” bakale na lilabelelo lya kukapwa bana bendi mu kaye kakaha. (Kujo 7:9) Byuma muka bitunapande kulinga ha simbu ino bije bimwesa ngwabyo tushaka kukala mu naanga ya Yehova myaka yoshe?

13. Bika bitunapande kulinga mangana tukale mu naanga ya Njambi? (Mako 12:30)

¹³ Pangeleni Yehova na mbunge yeni yoshe mangana mumwese ngweni mwamuzema. (Tandeni Mako 12:30.) Njambi natwana bwana  bwa kuliseza-seza, co bwana bumo bwa seho manene bwanatwana bunapu kututanga mu ngila ije itulingisa twase kumulemesa. Tumwesa ngwetu twazema Yehova nga ‘twononoka mashiko endi.’ (1 Yowa 5:3) Yehova ashaka ngwendi twononoke lishiko lyatushikile Munendi lya kupwisa banu bandongesi na kubambwitika. (Mateo 28:19) Yesu watushikile lalo ngwendi tulizeme umo na mukwabo. (Yowa 13:35) Yehova ali na kukwasa banu ba kulongwa bakale mu naanga yendi ya mu kaye koshe.—Myaso 15:1, 2.

14. Twasa kumwesa bati ngwetu twazema bakwetu? (Mateo 9:36-38; Loma 12:10)

¹⁴ Zemeni bakweni. Cizemo cikeco capwa cifwa ca Yehova cakama manene. (1 Yowa 4:8) Yehova watumwesele cizemo simbu kanda tumuzibuke. (1 Yowa 4:9, 10) Nga tuzema bakwetu tumwesa ngwetu tuli na kumutembwinina. (Efeso 5:1) Ngila imo itunasa kumweselamo ngwetu twazema banu, inapu kubalongesa bya Yehova simbu kanda kaye kakotoke. (Tandeni Mateo 9:36-38.) Nga tulinga ngoco tubakwasa bakale na lilabelelo lya kukala mu naanga ya Njambi. Nga munu itunakala na kulilongesa nendi banamumbwitika, tunapande kutwalelelaho kumuzema na kumusingimika. (1 Yowa 4:20, 21) Twasa kulinga bati ngoco? Ngila imo itunasa kulingilamo ngoco inapu kumukulahela. Cakumwenako, nga nalingiko cuma cimo cije cinatulubalesa, kutusinganyeka ngwetu nalingila shakelo oloni tumusingimika na kumumona ngwetu wapwa wa seho kututubakana.—Tandeni Loma 12:10; Fili 2:3.

15. Beya batunapande kuzibila ngozi?

¹⁵ Zibileni banu boshe ngozi. Nga tushaka kukala mu naanga ya Njambi myaka yoshe, tunapande kupangesa byuma bituli na kulilongesa mu Lijwi lyendi. Cakumwenako, Yesu walongesele ngwendi tunapande kuzibila banu boshe ngozi kwambatesela na bitozi betu. (Luka 6:32-36) Oloni simbu imo kunasa kutukaluwila kulinga ngoco. Nga kukatukaluwila kulinga ngoco, co tunapande kulilongesa kukala na biyongola byakele nabyo Yesu na kulinga byuma ngwe mwakele na kubilingila. Nga tweseka mutwasela mwoshe kwononoka Yehova na kutembwinina Yesu, co tumwesa ngwetu tushaka kukala mu naanga ya Tate yetu wa mwilu myaka yoshe.

16. Twasa kujenjuka bati kushawisa naanga ya Yehova?

¹⁶ Keti mushawise naanga ya Yehova. Kakangi banike bakatembwinina bayayabo. Nga yaya ya munu apangesa binangulo bya mu Mbimbiliya mu kuyoya kwendi, co amwesa shongo yendi mwanja waubwa. Oloni nga alinga byuma byabibi, co shongo yendi nasa kumutembwinina. Mu ngila imo lika, nga muka-Kilistu wa kulongwa atengulukila Yehova na kushangumuka kulinga byuma byabibi, nasa kulingisa bakwabo bamutembwinine. Baka-Kilistu baje bakalingi byuma byabibi bakashawisa naanga ya Yehova. (1 Tesa 4:3-8) Kutwapandele kutembwinina banu baje balinga byuma byabibi, co lalo kutwapandele kutabesa cuma coshe-coshe citutundise kuli Tate yetu wa mwilu uje watuzema manene.

17. Biyongola muka bitunapande kujenjuka, co mwafwa bika?

¹⁷ Kulaheleni Yehova keti mukulahele bufuko. Yehova nakulahesa ngwendi atwana byakulya, bizalo, na kwakukala nga tutwameka Bumwene bwendi na kwononoka mashiko endi. (Myaso 55:22; Mateo 6:33) Nga tukulahela eci cikulaheso, co kutusinganyeka ngwetu bufuko bwa muno mu kaye bwasa kutunyungilila na kutulingisa tupwe ba kubwahelela. Tuzibuka ngwetu kulinga cizango ca Yehova kukekwo lika kwasa kutulingisa tupwe ba kubwahelela. (Fili 4:6, 7) Nameme tuli na bimbongo  bya kulanda byuma byabingi oloni tunapande kusinganyekesesa tumone indi tuli na simbu na nzili ya kupwamo ya kubipangesa na kubinyunga mwamubwa. Co lalo kutwapandele kuzema manene bufuko bwetu. Tunapande kwanuka ngwetu Yehova natwana bipangi mu naanga yendi. Ngeci, kutwapandele kutabesa cuma coshe-coshe citwonowese kulinga mwamubwa bipangi byanatwana. Kutushaka kupwa ngwe uje mukwenje wabyanene kupangela Yehova na kukala mu naanga yendi mwafwa ya kuzema manene bufuko bwakele nabwo.—Mako 10:17-22.

18. Banu ba kwononoka bakalikuwa bibezikiso muka myaka yoshe?

¹⁸ Banu ba kwononoka bakabezika manene mwafwa bakatwalelelaho kuzema Yehova na kumupangela myaka yoshe. Baje bali na lilabelelo lya kukakala hano hasi bakalikuwa cipangi ca kunyunga kaye kaje kayongwele Yehova ngwendi kapwe limbo lyabo lyalibwa manene. Ololo Bumwene bwa Njambi bukalingisa kaye na byuma byoshe biliho bikapwe byabibwa. Yesu akamanesa bukalu bwoshe buje bunaija mwafwa ya bubi bwalingile Adama na Eva. Yehova akasangula banu babangi na kubana simbu ya kulyangwila bya kulinga mangana bapwe ba kulumbunuka na kukayoya myaka yoshe mu paradaisi hano hasi. (Luka 23:42, 43) Bana ba Njambi baje bakayoya hano hasi mubakapwa ba kulumbunuka, umo na umo wabo akakala na “bumpau na kasingimiko.”—Heve 2:7.

19. Bika bitunapande kulinga?

¹⁹ Nga mwakala na lilabelelo lya kukayoya hano hasi, co muli na lilabelelo lyalibwa manene. Njambi wamizema, co ashaka mukale mu naanga yendi. Ngeci, esekeni mwoshe mumwasela kulinga byuma bije bimuzibisa kubwaha. Singanyekeseseni ha bikulaheso bya Njambi ha litangwa na litangwa. Kandeleleni kuli Tate yetu wa mwilu uje namitabesa mumulemese, co moneni lilabelelo limuli nalyo lya kukamushangazala myaka yoshe kupwa lya seho.