CILONGESA 31
MWASO 12 Yehova, Njambi Wahakamwa
Byanalingi Yehova Mangana Apatule Banu ku Bubi na ku Kutsa
“Njambi wazemene manene kaye mukemwo wanene Munendi umolika.”—IWANO 3:16.
BILI MUNO MU CILONGESA
Muno mu cilongesa tusimutwiya byanalingi Yehova mangana atukwase tuhyane bubi. Co lalo tusimutwiya mwanatukwasela mangana tukayoye myaka yoshe.
1-2. (a) Bubi bwapwa cuma muka, co twasa kubuhyana bati? (Taleni lalo “Majwi Abanalumbununa.”) (b) Bika bitusimutwiya muno mu cilongesa na mu bilongesa bikwabo bili muno mu Kaposhi? (Taleni na ya “Kuli Baka-kutanda” ili muno mu Kaposhi ka Kukengela.)
KUMA mushaka kuzibuka mwatuzemena Yehova ndi? Twasa kuzibuka mwatuzemena Yehova nga tulilongesa byuma byanalingi mangana atupatule ku bubi na kutsa. Bubi a bwapwa citozi wakama manene, co kutwasa kubuhyana mu nzili yetu. Tubaboshe tukalingi bubi, co tukatsi mwafwa ya bubi. (Loma 5:12) Oloni kuli muzimbu waubwa. Yehova natukulahesa kutupatula ku bubi na ku kutsa.
2 Ha myaka ya kweta ku 6,000, Yehova natwalelelaho kukwasa banu bahyane bubi. Mwafwa bika? Mwafwa watuzema. Yehova wazemene banu kushwa lika habatangelele. Ngeci natwalelelaho kulinga byuma bije bibakwasa bahyane bubi. Azibuka ngwendi bubi bukanene kutsa, co kashaka ngwendi tutse. Ashaka ngwendi tuyoye myaka yoshe. (Loma 6:23) Muno mu cilongesa, tusimutwiya ha bihula bitatu: (1) Yehova natwana lilabelelo muka? (2) Bika bibalingile banu ba mu simbu ibasonekele Mbimbiliya mangana bazibise Yehova kubwaha? (3) Bika byalingile Yesu mangana apatule banu ku bubi na ku kutsa?
YEHOVA NAKWASA BATI BANU BAKALE NA LILABELELO?
3. Bika byalingisile Adama na Eva balinge bubi?
3 Yehova mwatangele munalume na munakazi bakulibanga, washakele ngwendi bapwe ba kubwahelela. Wabanene mwela waubwa wa kukala na kubezikisa bulo bwabo na kubana cipangi cacibwa manene. Washakele ngwendi bakite na kushulisa kano kaye na kukabwahesa kupwa paradaisi. Oloni wabanene lishiko limo. Co wabalekele ngwendi nga kubamwononoka, batsa. Bika byalingiwile? Kangelo wamubi uje wabazindile na kuzinda Njambi, wabesekele mangana keti bononoke Yehova. Adama na Eva balingile byabalekele ou kangelo wamubi, Satana. Kubakulahelele Yehova uje wabamwesele cizemo, co kubamwononokele. Ngeci byuma byendekele Yehova bwalishulisilile. Kutunda bene lije litangwa, byuma byalingile Adama na Eva byalingisile bakulubale na kutsa.—Gene 1:28, 29; 2:8, 9, 16-18; 3:1-6, 17-19, 24; 5:5.
4. Mwafwa bika Yehova wazinda bubi, co bika akatukwasela tubuhyane? (Loma 8:20, 21)
4 Yehova walingisile muzimbu wa Adama na Eva bausoneke mu Mbimbiliya mangana tulilongeseko bimo. Ashaka kutukwasa tuzibuke ngwetu wazinda bubi. Bubi bukatwangununa kuli Yehova, co bukebwo bukanene kutsa. (Isaya 59:2) Satana wazinda Yehova na banu. Mukemwo wesekele Adama na Eva, co ali na kulinga ngoco na ku banu ba Yehova ano matangwa. Adama na Eva mubalingile bubi, Satana wasinganyekele ngwendi nonowesa biyongola bya Yehova. Oloni kazibisisile cizemo cakala naco Yehova ku banu. Biyongola bya Yehova ha banu kubyatengulukile. Wazema manene banu, mukemwo wabakwasele bakale na lilabelelo. (Tandeni Loma 8:20, 21.) Yehova wazibukile ngwendi banu bamo bangula kumuzema na kumwononoka. Ngeci, walingileko byuma bimo bije bikwasa baje bangula kumuzema bapatuke ku bubi na ku kutsa. Bika byalingile Yehova?
5. Cuma muka cakulibanga calingile Yehova mangana akwase banu bakale na lilabelelo? Lumbununeni. (Genese 3:15)
5 Tandeni Genese 3:15. Yehova wakwasele banu bakale na lilabelelo mwendekele byuma bikalingiwa kuli Satana. Njambi wendekele ngwendi kukakala ‘mwana’ uje akobola banu. Ou mwana akatika Satana na kumanesa bubi bwoshe bwananene hano hasi. (1 Iwa 3:8) Oloni hakulibanga, Satana wabulumwine ou mwana na kumutsiya. Co oku kwazibisile manene Yehova kubalala ku mbunge. Nameme ngoco, Yehova watabesele Munendi ayande kweta na ku kutsa mangana apatule banu ku bubi na ku kutsa.
BANU BA KUJENEKA KULUMBUNUKA BA MU SIMBU IBASONEKELE MBIMBILIYA BASELE BATI KUZIBISA YEHOVA KUBWAHA?
6. Bika bibalingile banalume ba kulongwa ba kufwa ngwe Abele na Nowa mangana bashwene kuyehi na Yehova?
6 Mu kwita kwa simbu, Yehova walumbunwine mubasa kushwenena banu ba kujeneka kulumbunuka kuli ikeye. Abele, muna Adama wamucibali, ikeye wakulibanga kukala na likulahelo lya kukanyama kuli Yehova munima ya byuma byalingiwile mu lihya lya Edeni. Abele wazemene Yehova, co washakele kumuzibisa kubwaha. Ngeci wanene mulambu uje wamukwasele ashwene kuyehi nendi. Ha kuwana ngwe Abele wapwile kanyungi wa bimanga, wambateleko bamo ku bimanga bendi na kubana kupwa mulambu kuli Yehova. Bika byalingile Yehova? “Abele wazibisile Yehova kubwaha, co watambwile bwana bwendi.” (Gene 4:4) Yehova watambwile lalo milambu ya bangamba bendi ba kulongwa baje bamuzemene na kumukulahela ba kufwa ngwe Nowa. (Gene 8:20, 21) Mwatambwile ije milambu, Yehova wamwesele ngwendi banu ba kujeneka kulumbunuka basa kumuzibisa kubwaha na kushwena kuyehi nendi. b
7. Bika bitulilongesa kuli Abrahamu mwalyanene kwana munendi kupwa mulambu?
7 Yehova walekele Abrahamu uje wakele na likulahelo lya kukanyama ngwendi alinge cuma cacikalu manene. Wamulekele ane munendi Isaki kupwa mulambu. Eci capwile cuma cacikalu manene kuli ikeye. Nameme ngoco, Abrahamu wononokele Yehova. Co omwo Abrahamu washakele kutsiya munendi, Yehova wamubindikile bwasi-bwasi. Nameme ngoco, byuma byashakele kulinga Abrahamu byamwesele byuma byayongwele kulinga Yehova. Walyanene kwana Munendi yazema kupwa mulambu. Yehova wazema manene banu.—Gene 22:1-18.
8. Bika bitulilongesa ku milambu ibakele na kwana mu simbu ya Lishiko lya Mosesa? (Valevi 4:27-29; 17:11)
8 Yehova mwanene baIsalele Lishiko, wabalekele bane milambu ya tusitu mangana abakonekele bubi bwabo. (Tandeni Valevi 4:27-29; 17:11.) Ije milambu ibakele na kwana yamwesele ngwayo Yehova abwahesa mulambu waubwa manene uje ukapatula banu ku bubi. Yehova walekele tupolofweto bendi basoneke bya mwana ibakulahesele. Aba tupolofweto bendekele ngwabo ou Muna Njambi wa kulitila bakamuyandesa na kumutsiya. Bakamutsiya ngwe muna manga uje ibana kupwa mulambu. (Isaya 53:1-12) Acisinganyekeni byalingile Yehova: Wanene Munendi yazema kupwa mulambu mangana atupatule ku bubi na ku kutsa.
BIKA BYALINGILE YESU MANGANA APATULE BANU?
9. Iwano Muka-kumbwitika wendekele bika hali Yesu? (Bahebelu 9:22; 10:1-4, 12)
9 Mu mwaka wa 29 C.E, ngamba ya Yehova Iwano Muka-kumbwitika mwamwene Yesu, wendekele ngwendi: “Taleni Muna Manga wa Njambi uje atundisa bubi bwa kaye.” (Iwano 1:29) Awa majwi amwesa ngwawo Yesu ikeye mwana ibakulahesele. Yesu wanene mwonyo wendi kupwa mulambu. Ngeci, banu basa kupatuka ku bubi na ku kutsa mwafwa ya mulambu wa Yesu.—Tandeni Bahebelu 9:22; 10:1-4, 12.
10. Yesu wamwesele bati ngwendi ‘wezile na kusana’ baka-bubi?
10 Yesu wakele mbunge mubakele na kulizibila banu ha kupwa baka-bubi. Mukemwo wakele na kubalanya ngwendi bapwe baka-kumukabangeya. Wazibukile ngwendi bubi bukebwo bwalingisile banu bayande. Ngeci wakwasele banu, maneneni baje bakele na kuyanda mwafwa ya bubi. Wendekele ngwendi: “Bakangule kubesi kutonda muka-kusaka, oloni baje babinja bakebo bakamutondo.” Co wendekele lalo ngwendi: “Kunjezile na kusana baka-kusungama embwe, oloni baka-bubi.” (Mate 9:12, 13) Yesu walingile byuma byendekele. Munakazi umo mwakushile mendi endi na misozi, wendekele nendi mu kuwa mbunge na kumukonekela bubi bwendi. (Luka 7:37-50) Yesu walongesele munakazi wa Kasamaliya busunga nameme wazibukile futisi yendi yaibi. (Iwano 4:7, 17-19, 25, 26) Banu bakatsi mwafwa ya bubi. Oloni Njambi wanene Yesu nzili ya kumanesa kutsa kuje kukaija mwafwa ya bubi. Yesu wamwesele bati ei nzili? Wasangwile banu, banalume na banakazi, banike na bakulunu.—Mate 11:5.
11. Mwafwa bika baka-bubi bashubulukile kushwena kuli Yesu?
11 Yesu wazibisisile mubakele na kulizibila banu baje balingile bubi, co wabamwesele ngozi. Bikebyo byalingisile banu baje balingile bubi bwakama balizibe kushubuluka kushwena kuli ikeye. (Luka 15:1, 2) Co Yesu wakele na kubashangala na kubakwasa mwafwa bakele na likulahelo. (Luka 19:1-10) Yesu wamwesele banu ngozi, co wamwesele ngwendi Yehova wakala na ngozi. (Iwano 14:9) Byuma byendekele Yesu nebi byalingile byamwesele ngwabyo Ishe wakala na mema ku mbunge na ngozi, co ashaka kukwasa banu boshe bahyane bubi mwafwa wabazema. Wakwasele baka-bubi batengulule futisi yabo na kwangula kumukabangeya.—Luka 5:27, 28.
12. Bika byendekele Yesu kutalesa ku kutsa kwendi?
12 Yesu wazibukile ngwendi ana mwonyo wendi kupwa mulambu. Welukilile-ilukilile kuleka bandongesi bendi ngwendi banu bamo bakamwenda bungungu na kumupameya ha citi ca kuyandesela. (Mate 17:22; 20:18, 19) Yesu wazibukile ngwendi mulambu wendi upatalu banu boshe ku bubi ngwe mwendekelele Iwano nomu mubapolofwetelele tupolofweto. Yesu wendekele ngwendi munima ya kwana mwonyo wendi kupwa mulambu ‘akakokela banu ba miyati yoshe’ kuli ikeye. (Iwano 12:32) Twasa kuzibisa Yehova kubwaha ku mbunge nga tukulahela ndando ya kupatula ya Yesu na kukabangeya mwanja wendi. Kulinga ngoco, ‘kutupatula ku bubi.’ (Loma 6:14, 18, 22; Iwano 8:32) Yesu wapwile wa kusimpa, co walyanene kututsila mangana atupatule ku bubi.—Iwano 10:17, 18.
13. Yesu watsile bati, co kutsa kwendi kutulongesa bika hali Yehova Njambi? (Taleni na cikupulo.)
13 Yesu bamwendele bungungu kuli umo wa babusamba bendi, co lalo bitozi bendi bamukutile, kumushaula na kumubangeya biñanda bya makuli. Co bamuyandelesele na kumutsiya. Maswalale bapameyeye Yesu ha citi ca kuyandesela na kumutsiya. Yesu wakolesele mubakele na kumuyandesa, oloni Yehova wazibile manene kubabala ku mbunge mwakele na kumona Yesu bamuyandesa. Wecelelele Munendi ayande nameme wakele na nzili ya kumukwasa. Mwafwa bika Yehova wecelelele Munendi yazema manene bamuyandese na kumutsiya? Walingile ngoco mwafwa wazema manene banu. Yesu wendekele ngwendi: “Njambi wazemene manene kaye mukemwo wanene Munendi umolika mangana woshe amukulahela keti anyonge, oloni awane kuyoya kwa myaka yoshe.”—Iwano 3:16.
Yehova walizibile manene kubabala ku mbunge mwecelelele Munendi bamuyandese na kumutsiya mangana atupatule ku bubi na ku kutsa (Taleni paragirafu 13)
14. Ndando ya kupatula ya Yesu imwesa bika?
14 Ndando ya kupatula ya Yesu inapu bukaleho bwakama buje bumwesa ngwabwo Yehova wazema manene banu. Wazema umo na umo wetu. Wanene Munendi yazema mangana atupatule ku bubi na ku kutsa nameme kulinga ngoco kwamuzibisile manene kubabala ku mbunge. (1 Iwa 4:9, 10) Yehova ashaka kukwasa umo na umo wetu amupangele nameme twapwa tu banu ba kujeneka kulumbunuka. Nakulahesa kukamanesa bubi bwoshe.
15. Bika bitunapande kulinga mangana ndando ya kupatula ya Yesu itukwase?
15 Bwana bwanatwana Yehova bwa ndando ya kupatula ya Yesu bulingisa bubi bwetu babukonekele. Oloni tunapande kulingako bimo mangana Yehova atukonekele. Bika bitunapande kulinga? Iwano Muka-kumbwitika hamolika na Yesu bendekele byuma bitunapande kulinga. Bendekele ngwabo: “Tengulukeni, mwafwa Bumwene bwa mwilu buli muyehi.” (Mate 3:1, 2; 4:17) Hakuwana ngwe tu baka-bubi, tunapande kutenguluka mu busunga mangana tutwaleleleho kupangela Yehova na kushwena kuyehi nendi. Kutenguluka kulumbununa bika, co kutulingisa bati tuzibise Yehova kubwaha ku mbunge nameme kutwalumbunukile? Tukumbulula eci cihula mu cilongesa cinatako.
MWASO 18 Twakandelela ha Kutwana Ndando ya Kupatula
a MAJWI ABANALUMBUNUNA: Mu Mbimbiliya lijwi lya “bubi” linasa kulumbununa kulinga byuma bije byamona Yehova ngwendi bwapwa byabibi na kujeneka kulinga byuma byabibwa. Oloni eli lijwi lya “bubi” linasa lalo kulumbununa kujeneka kulumbunuka kuje kutunatambula kuli Adama. Co obu bubi bukebwo bukatulingisa tutse.
