CILONGESA 32
MWASO 44 Lilombelo lya Munu wa Kulikehesa
Yehova Ashaka Ngwendi Banu Boshe Batenguluke
“Yehova. . . kashaka ngwendi kukanyonge nambe umo, oloni ashaka ngwendi boshe batenguluke.”—2 PITA 3:9.
BILI MUNO MU CILONGESA
Muno mu cilongesa tusimutwiya seho ya kutenguluka na byuma byanapande kulinga munu mangana atenguluke, nomwo Yehova wakwaselelemo banu kunima mangana batenguluke.
1. Bika byanapande kulinga munu uje natenguluka?
NGA tunalingi bubi tunapande kutenguluka. Mbimbiliya imwesa ngwayo munu atenguluka ku bubi nga azinda byuma byabibi na kwecela kulinga obyo byuma na kujeneka kubilukila.—Mate 3:8; Bili 3:19; 2 Pita 3:9.
2. Mwafwa bika tubaboshe tunapande kuzibuka bikulumbununa kutenguluka? (Nehemiya 8:9-11)
2 Munu woshe napande kuzibuka bikulumbununa kutenguluka. Mwafwa bika? Mwafwa tubaboshe tukabiisa ha litangwa na litangwa. Hakuwana ngwe tu batekulwila ba Adama na Eva tunatambula bubi na kutsa kuli bakebo. (Loma 3:23; 5:12) Tubaboshe tu baka-bubi. Nameme banu ba kulongwa ba kufwa ngwe Paulu nabo kwabakaluwilile kulinga byuma byabibwa bisimbu bimo mwafwa ya bubi. (Loma 7:21-24) Kuma oku kulumbununa ngwabo twabindama mu kuyoya kwetu kwoshe mwafwa ya bubi butuli nabwo ndi? Embwe. Yehova wapwa Njambi wa ngozi, co atonda ngwendi tupwe ba kubwahelela. Tucisimutwiyeniko ha byuma bibaliwanene nabyo baJuda mu simbu ya Nehemiya. (Tandeni Nehemiya 8:9-11.) Yehova katondele ngwendi baJuda balizibe kukala manene na mulonga mwafwa ya bubi bubalingile kunima. Oloni watondele ngwendi bamulemese mu kubwahelela. Yehova azibuka ngwendi nga tutenguluka, co tupwa ba kubwahelela. Mukemwo ashaka tuzibuke bikulumbununa kutenguluka. Nga tutenguluka ku bubi bwetu, co Tate yetu Yehova atukonekela.
3. Bika bitusimutwiya muno mu cilongesa?
3 Muno mu cilongesa tusimutwiya bya kutenguluka. Tusimutwiya ha byuma bitatu. Cakulibanga, tulilongesa byuma byalongesele Yehova baIsalele kutalesa ku kutenguluka. Camucibali, tulilongesa byanalingi Yehova mu kukwasa banu batenguluke. Camucitatu, tulilongesa byuma bibalilongesele bandongesi ba Yesu ha kutenguluka.
YEHOVA WALONGESELE BIKA BAISALELE HA KUTENGULUKA?
4. Yehova walongesele bika baIsalele kutalesa ku kutenguluka?
4 Yehova mwanene baIsalele mashiko, baIsalele balikumiiye ngwabo baononoka. Yehova wabakulahesele ngwendi nga bononoka mashiko endi, abanyungilila na kubabezikisa. Kutalesa kuli awa mashiko Yehova wendekele ngwendi: ‘Eli lishiko linjili na kumyana mu litangwa lya lelo, kulyapwile lyalikalu manene nambe kutubakana nzili yeni embwe.’ (Kwitu 30:11, 16) Oloni Yehova wabalekele ngwendi nga balikela kwononoka mashiko endi nambe kushangumuka kulemesa binjambi beka, co alikela kubanyungilila. Oloni aha Yehova kalumbunwine ngwendi abayengula. Basele ‘kwiluka kuli Shukulu Kalunga Njambi yabo na bimbunge byabo byoshe na kwononoka mashiko endi.’ (Kwitu 30:1-3, 17-20) Oku kwalumbunwine ngwabo baIsalele basele kutenguluka. Ngwe batengulukile ngwe Yehova washwenene muyehi nabo na kubabezikisa lalo.
5. Yehova wamwesele bati ngwendi kalikelele kukwasa banu bendi? (2 Vimyene 17:13,14)
5 BaIsalele batengulukilile Yehova kushwa kumo. Balemesele binjambi beka na kulinga byuma byeka byabibi manene. Ngeci bayandele manene. Oloni Yehova watwaleleleho kubakwasa mangana bamupangele lalo. Welukilile-ilukilile kubatumina tupolofweto mangana babakwase batenguluke na kushangumuka kumupangela na bimbunge byabo byoshe.—Tandeni 2 Vimyene 17:13, 14.
6. Yehova wapangesele bati tupolofweto bendi mu kukwasa banu bamone seho ya kutenguluka? (Taleni na cikupulo.)
6 Kakangi Yehova wapangesele tupolofweto mu kunangula na kwolola banu bendi mangana batenguluke. Cakumwenako walekele Jelemiya aleke baIsalele ngwendi: ‘Iluka obe Isalele muka-kutengulukila . . . Kunjakukulubalela mwafwa nji wa kulongwa . . . Kunjilubala myaka yoshe. Litabele lika mulonga wobe mwafwa unatengulukila Yehova Njambi yobe.’ (Jele 3:12, 13) Yehova walekele kapolofweto Joele aleke baIsalele ngwendi: ‘Ilukeni kuli yange na bimbunge byeni byoshe.’ (Joele 2:12, 13) Co walekele kapolofweto Isaya endeke ngwendi: ‘Lijeleseni, tundiseni bilinga byeni byabibi ku mesho ange. Likeleni kulinga byuma byabibi.’ (Isaya 1:16-19) Co lalo kwitila muli kapolofweto Ezekiele, Yehova wehwile ngwendi: ‘Kuma njikazibi kubwaha nga muka-bubi atsa ndi? Kuma kunjashakele ngwange muka-bubi aseze bingila byendi mangana atwaleleleho kuyoya ndi? Kunjesi kuziba kubwaha kumona munu woshe-woshe atsa. Ngeci tengulukeni mangana muyoye.’ (Ezekie 18:23, 32) Yehova akazibi bwino mwakamono banu batenguluka mwafwa ashaka ngwendi bayoye myaka yoshe. Ngeci Yehova kesi kubandamena lika ngwendi banu bababi batenguluke asina abakwasa embwe. Tucisimutwiyeniko ha byakumwenako bikwabo.
Ha bisimbu byabingi Yehova wapangesele tupolofweto mu kukwasa banu batenguluke (Taleni paragirafu 6-7)
7. Yehova walongesele bika banu bendi kupangesa cakumwenako ca kapolofweto Hosiya na munakazi wendi?
7 Yehova wapangesele mwanja wa kapolofweto Hosiya na munakazi wendi Goma mu kukwasa banu bamone seho ya kutenguluka. Goma mwalingile bukoi, wasezele munalume wendi Hosiya na kukazema banalume beka. Kuma wasele kutenguluka ndi? Yehova uje akamono bimbunge bya banu walekele Hosiya ngwendi: ‘Zema lalo munakazi yanazeme munalume weka, uje ali na kulinga bukoi, ngwe Yehova mwazema banu ba Isalele nameme banatengulukila ku binjambi beka.’ (Hosi 3:1; Prov 16:2) Nangukeni ngweni munakazi wa Hosiya wacikele na kulinga bupangala. Nameme ngoco, Yehova walekele Hosiya akonekele munakazi wendi na kumwilwisa lalo. a Yehova wapangesele eci cakumwenako mu kumwesa banu bendi mwakele na kulizibila hali bakebo. Wazemene banu bendi nameme batwaleleleleho kulinga byuma byabibi. Co watwaleleleleho kubatumina tupolofweto mangana babakwase kutenguluka na kulinga byuma byabibwa. Eci cakumwenako cimwesa ngwaco Yehova azibuka bimbunge bya banu, co asa kukwasa munu uje acili na kulinga bubi atenguluke na kumupangela. (Prov 17:3) Asa kulinga bati ngoco?
YEHOVA AKAKWASA BATI BANU BATENGULUKE?
8. Yehova walingile bika mangana akwase Kaini atenguluke? (Genese 4:3-7) (Taleni na cikupulo.)
8 Kaini wapwile mwana wakulibanga wa Adama na Eva. Ngeci lika mwa bana babo bakwabo, Kaini nendi watambwile bubi kuli bisemi bendi. Co Mbimbiliya inendeka hali ikeye ngwayo: “Bipangi byendi byapwile byabibi.” (1 Iwa 3:12) Mukemwo ‘Kaini kazibisile [Yehova] kubwaha, co katambwile bwana bwendi.’ Kutubakana kutenguluka na kulinga byabibwa, “Kaini walubalele manene na kuziba kubihya ku mbunge.” Bika byalingile Yehova? Wasimutwiiye nendi. (Tandeni Genese 4:3-7.) Nangukeni ngweni Yehova wasimutwiiye na Kaini mu cizemo, co wamulekele ngwendi nga alinga byuma byabibwa amubezikisa. Yehova wanangwile lalo Kaini ngwendi kulubala kwendi kumulingisa alinge byuma byabibi. Calubinda, Kaini katolililile Yehova. Katabesele Yehova amukwase kutenguluka. Kaini mwabyanene kutenguluka, kuma Yehova walikelele kukwasa banu batenguluke ndi? Embwe, kalingile ngoco.
Yehova watondele kukwasa Kaini atenguluke, co wamulekele ngwendi amubezikisa nga atenguluka (Taleni paragirafu 8)
9. Yehova wakwasele bati Devidi atenguluke?
9 Yehova wazemene manene Mwene Devidi. Wamutumbwile ngwendi: “Munalume uje nanjii ku mbunge.” (Bili 13:22) Oloni Devidi walingile bubi bwakama manene, walingile bukoi na kutsiya munu. Kwesekesa na Lishiko lya Mosesa, Devidi bapandele kumutsiya. (Levi 20:10; Kula 35:31) Oloni Yehova washakele kukwasa Devidi atenguluke. b Ngeci watumine kapolofweto Natane kuli ikeye nameme ha simbu ei Devidi te kanda amwese laja ngwendi natenguluka. Kapolofweto Natane wapangesele cakumwenako mangana akwase Devidi ananguke ngwendi walingile bubi bwakama manene. Devidi wanangukile ngwendi wazibisile Yehova kubabala ku mbunge, ngeci watengulukile. (2 Samwe 12:1-14) Wasonekele mwaso uje wamwesele mwakele na kulizibila ha bubi bwalingile. (Samu 51, majwi ahelu ya capita) Ou mwaso unazembeleka banu babangi baje balingile bubi na kubakwasa batenguluke. Kuma kutubwahelela kuzibuka ngwetu Yehova wazemene Devidi, co wamukwasele atenguluke ndi?
10. Muliziba bati kuzibuka ngweni Yehova wakala na mbunge ya kubandamena, co nalibwahesela kumikonekela?
10 Yehova wazinda bubi. (Samu 5:4, 5) Oloni watuzema. Ngeci, nga tunalingi bubi akashaka kutukwasa. Yehova akakwasa nameme baje banalingi bubi bwakama batenguluke na kushwena kuli ikeye. Kuzibuka ngwetu Yehova ashaka kutukonekela kutuzembeleka manene. Kusinganyekesesa ha mbunge ya kubandamena ya Yehova na kukonekela kwendi, kutushongangeya tutwaleleleho kupwa ba kulongwa kuli ikeye na kutenguluka bwasi-bwasi nga tunalingi bubi. Tusimutwiyeni byuma byalongesele Yesu bandongesi bendi ha kutenguluka.
BANDONGESI BA YESU BALILONGESELE BIKA HA KUTENGULUKA?
11-12. Cakumwenako muka capangesele Yesu mu kutukwasa tuzibisise ngwetu Yehova ashaka kutukonekela? (Taleni lya helu.)
11 Mu cita ca myaka cakulibanga, simbu ya kwija kwa Yesu yetele. Ngwe mutunamwena mu cilongesa cinahu, Yehova wapangesele Iwano muka-kumbwitika na Yesu mu kulongesa banu bya seho ya kutenguluka.—Mate 3:1, 2; 4:17.
12 Yesu mwakele hano hasi, walongesele banu ngwendi Yehova ashaka kutukonekela nga tunalingi bubi. Walingile ngoco kupangesa cisimo ca mwana wa kuzimbala na ishe. Ou mwana wangwile kutunda hembo na kukalinga byuma byabibi. Mu kwita kwa simbu ‘washangumukile kusinganyeka mwamubwa,’ ngeci welukile kwimbo. Bika byalingile ishe? Yesu wendekele ngwendi: “Simbu [ou mwana] wacikele kulako, ishe wamumwene, co wamuzibilile ngozi. Ngeci wamushatukilile na kukamubumbateya na kumutsemba.” Ou mwana kasinganyekele ngwendi ishe asa kumukonekela. Ngeci walombele ishe amutabese kupwa ndungo mu njibo yendi. Oloni ishe washakele kumukonekela. Co wamutumbwile ngwendi: “Munange” na kumutambula lalo mu njibo yendi. Wendekele hali uje munendi ngwendi: “Wazimbalele oloni njinamuwana.” (Luka 15:11-32) Yesu mwakele mwilu, wamwene Ishe oku amwesa banu ngozi baje batengulukile na kubakonekela. Eci cisimo ca Yesu cituzembeleka na kutulingisa tumone ngozi yakala nayo Yehova.
Cisemi wa munalume wa mu cisimo ca Yesu ca mwana wa kuzimbala ashatukila munendi wa kuzimbala uje ali na kwiluka kwimbo mangana akamubumbateye (Taleni palagilafu 11-12)
13-14. Kapositolo Pita walilongesele bika ha kutenguluka, co walongesele bika bakwabo? (Taleni na cikupulo.)
13 Kapositolo Pita walilongeseleko bimo kuli Yesu kutalesa ku kutenguluka na kukonekela. Pita wasebukile bisimbu byabingi, oloni Yesu wamukonekelele. Cakumwenako, kapositolo Pita wazeyele manene mwabyanene Yesu lutatu. (Mate 26:34, 35, 69-75) Oloni Yesu mwasangukile wakasholokele kuli Pita mangana asimutwiye nendi. (Luka 24:33, 34; 1 Kori 15:3-5) Yesu wazibukile ngwendi Pita natenguluka, co wamumwesele ngwendi namukonekela.—Taleni Maki 16:7.
14 Pita wazibisisile oni mwakalizibila munu nga natenguluka, co banamukonekela. Walongeseleko na bakwabo byuma byalilongesele. Munima ya cilika ca Pentekosti, Pita walekele baJuda ngwendi banatsii Mesiya. Oloni wabashongangeyeye ngwendi: “Tengulukeni na kwiluka kuli Njambi mangana bubi bweni babuzimangane, mangana bisimbu bya kuhwima bitunde kuli Yehova babenya.” (Bili 3:14, 15, 17, 19) Pita mwalekele banu ngwendi beluke kuli Njambi, walumbunwine ngwendi muka-bubi napande kutengulula bisinganyeka byendi, kwecela kulinga byabibi na kushangumuka kulinga byuma bije bizibisa Njambi kubwaha. Kapositolo Pita wabalekele lalo ngwendi Yehova azimangana bubi bwabo nga batenguluka. Munima ya myaka yaingi Pita walekele baka-Kristu ngwendi: “Yehova ali na kumwesa mbunge ya kubandamena kuli yeni mwafwa kashaka ngwendi kukanyonge nambe umo, oloni ashaka ngwendi boshe batenguluke.” (2 Pita 3:9) Nga tutenguluka ku bubi bwetu nameme bupwe bati bwakama, kutuzembeleka kuzibuka ngwetu Yehova atukonekela.
Yesu wakonekelele kapositolo kendi uje watengulukile (Taleni palagilafu 13-14)
15-16. (a) Kapositolo Paulu walilongesele bika ha kukonekela? (1 Timothi 1:12-15) (b) Bika bitusimutwiya mu cilongesa cinatako?
15 Kapositolo Paulu walingile manene byuma byabibi. Wapakesele baka-Kristu. Bwingi bwa baka-Kristu basinganyekele ngwabo Paulu kasa kutenguluka. Oloni Yesu wazibukile ngwendi Paulu asa kutenguluka na kupwa munu wamubwa. Yesu na Yehova bamwene bifwa byakele nabyo Paulu. Yesu wendekele ngwendi: “Ou munalume napu cikwata cinjinangula.” (Bili 9:15) Yesu wapangesele cikomokeso mu kukwasa Paulu atenguluke. (Bili 7:58–8:3; 9:1-9, 17-20) Paulu watengulukile na kupwa muka-Kristu. Mukemo Yesu wamwanene cipangi cakupwa kapositolo. Simbu yoshe kapositolo Paulu wakandelelele manene ku cizemo camumwesele Yehova na Yesu. (Tandeni 1 Timothi 1:12-15.) Kapositolo Paulu walekele bandolome na bandokazi bendi ngwendi: ‘Njambi mu ngozi yendi ali na kumikwasa mutenguluke.’—Loma 2:4.
16 Simbu imo mu cikungulukilo ca Korinte, baka-Kristu becelelele munalume umo uje walingile bupangala atwaleleleho kukala mu cikungulukilo. Bika byalingile Paulu mwazibile ou muzimbu? Majwi endekele Paulu amwesa bitulilongesa kuli Yehova mwakamwesela cizemo nga anangula baje banatenguluka. Co tulilongesa mutwasa kumutembwinina mu kumwesa bakwetu cizemo na ngozi. Mu cilongesa cinatako, tusimutwiya byalingiwile mu cikungulukilo ca Korinte.
MWASO 33 Umbila Citele Cobe Hali Yehova
a Ei ñanda yapwile ya kulitila. Ano matangwa Yehova kasindiya munu atwaleleleho kukala mu bulo na munu yanalyambata nendi uje nalingi bukoi. Yehova walekele Munendi endeke ngwendi munalume na munakazi baje bali mu bulo basa kwangula kulitepa nga umo wabo nalingi bukoi.—Mate 5:32; 19:9.
b Taleni cilongesa ca mutwe wa: “Jehova U Itukiselize Ku Lu Swalela” mu Kaposhi ka Kukengela ka Silozi ka November 15, 2012, lipu. 21-23, pala. 3-10.
