1. Banu babangi bamona bati bipangi?

MU CITINGITINGI ceni, banu bamona bati bipangi? Mu mafuti amangi, banu bali na kupanga manene kutubakana mubakele na kupangela kunima. Banu baje bali na kupanga manene kubesi kuwana simbu ya kuhwima, ya kukala na binaanga byabo neyi ya kulilongesa bya Njambi. (Kwambu 2:23) Oloni banu bamo shabo kupanga, co bakatondo bingila bya kulimanena.​—Visi 26:13, 14.

2-3. Mwanja muka wanatumwesa Yehova na Yesu kutalesa ku bipangi?

² Banu babangi bamona bipangi mu ngila ya kuhenga, oloni tusimutwiyeni mwabimwena Yehova na Yesu. Yehova washaka kupanga, mukemwo Yesu wendekele ngwendi: “Tate ali na kupanga simbu yoshe, co nange lalo njinapande kupanga.” (Yowa 5:17) Njambi watangele maunzi a tungelo, bingongonosi byabingi na mapulaneti. Co lalo natanga byuma byabingi byabibwa bituli na kumona hano hasi. Ngeci muka-kwimba wendekele ngwendi: “Yobe Shukulu Kalunga unatanga byuma byabingi. Wabitangele byoshe na mana obe. Kaye kanashulu na bije biwatangele.”​—Myaso 104:24.

³ Yesu watembwininine Ishe. Wakwasele Ishe mu kutanga lilu. Wapwile ñulungu uje wapangelele hamo na Yehova. (Visi 8:27-31) Co omwo wezile hano hasi, wakupangele bipangi bya kukomokesa. Kuli Yesu, bije bipangi byapwile ngwe byakulya. Co bipangi byapangele byamwesele ngwabyo Njambi ikeye wamutumine.​—Yowa 4:34; 5:36; 14:10.

4. Bika bitulilongesa kuli Yehova na Yesu ha kuhwima?

⁴ Kuma mwanja wanatumwesa Yehova na Yesu wa kupanga  na nzili umwesa ngwawo kutwapandele kuhwima ndi? Embwe. Yehova kesi kuziba kujuka nameme napanga cuma cimo. Oloni Mbimbiliya inendeka ngwayo Yehova mwamanesele kutanga lilu na hasi, ‘wahwimine.’ (Kutu 31:17) Oku kuhwima kulumbununa ngwabo Yehova wecelele kutanga byuma, co wabwahelelele ha byuma byanatanga. Yesu nendi mwakele hano hasi, wapangele na nzili, oloni wawanene simbu ya kuhwima na kulikuwa byakulya na babusamba bendi.​—Mateo 14:13; Luka 7:34.

5. Bukalu muka bubali na kuwana banu babangi?

⁵ Mbimbiliya ishongangeya banu ba Njambi balikuwe kupanga. Banapande kupanga na nzili, keti bapwe bolwa. (Visi 15:19) Hamo muli na cipangi cije cili na kumikwasa muliyoyese na naanga yeni. Co lalo ha kupwa bandongesi ba Kilistu muli na cipangi ca kwambulula muzimbu waubwa. Oloni munapande kuwana simbu ya kuhwima. Kuma kuli na kumikaluwila kuwana simbu ya kupanga cipangi ceni ca ku mubila, neyi ya kwambulula, nambe ya kuhwima ndi? Twasa kuzibuka bati simbu itunapande kupanga neyi itunapande kuhwima?

6. Mukanda wa Mako 6:30-34, umwesa bati ngwawo Yesu wakele na biyongola byabibwa ha cipangi na kuhwima?

⁶ Kunapu kwa seho kukala na biyongola byabibwa ha cipangi. Mwene Solomoni wasonekele ngwendi: “Byuma byoshe . . . bili na simbu yabyo.” Wendekele simbu ya kukuna, kutunga, kulila, kujola, kukina neyi ya byuma byeka. (Kwambu 3:1-8) Byuma bibali bya seho mu kuyoya kwa munu binapu kupanga na kuhwima. Yesu wakele na biyongola byabibwa ha cipangi na kuhwima. Simbu imo, tupositolo bambulwile manene, co mubelukile “kubasele nameme kuwana simbu ya kulya.” Ngeci Yesu wabalekele ngwendi: “Tuyeni ku mambo kwetu lika tukahwimeko tahi.” (Tandeni Mako 6:30-34.) Bisimbu bimo kubakele na kuhwima ngwe mubatondelele, oloni Yesu wamwene ngwendi wapandele kuwana simbu ya kuhwima na bandongesi bendi.

7. Kusimutwiya bya lishiko lya Sabata kutukwasa bati?

⁷ Bisimbu bimo, tunapande kuhwima nambe kutengulula ku bipangi byetu. Lishiko lya kunyunga Sabata lije lyanene Njambi ku banu bendi ba kusañulu limwesa ngwalyo banu banapande kuwana simbu ya kuhwima. Kutwesi mwisi ya mashiko a Mosesa, oloni mashiko aje endeka ha Sabata atulongesako bimo. Bitulilongesako bitukwasa tumone indi tuli na biyongola byabibwa ha cipangi na kuhwima.

8. Kwesekesa na Kutuuka 31:12-15, litangwa lya Sabata lyapwile lya bika?

⁸ Mbimbiliya ngwayo, hanima ya matangwa 6, Njambi wecelele kutanga byuma ha kaye. (Kusha 2:2) Oloni Yehova wazema kupanga, co “ali na kupanga simbu yoshe.” (Yowa 5:17) Yehova wapangele ha matangwa 6, co wahwimine ha litangwa lya bu 7. Ngeci washikile Baisalele nabo bahwime ha litangwa lya bu 7. Njambi wendekele ngwendi litangwa lya Sabata lyapwile cizibukiso mukati kendi na Baisalele. Lyapwile litangwa lya kuhwima ku bipangi byoshe, co lalo lya kujela kuli Yehova. (Tandeni Kutuuka 31:12-15.) Banu boshe bababindikile kupanga, kwambateselele na  banike, bindungo na tusitu ba kufuka. (Kutu 20:10) Lyakwasele banu bake manene mana kukulemesa Njambi.

9. Banu ba mu simbu yayoyele Yesu, bakele na biyongola muka bya kuhenga ha litangwa lya Sabata?

⁹ Litangwa lya Sabata lyapwile lyalibwa ku banu ba Njambi, oloni bakulunu ba bulombelo ba mu simbu yayoyele Yesu, bamungile mashiko aje alingisile banu kubakaluwile kunyunga litangwa lya Sabata. Baje bakulunu bamwene ngwabo kwolomona binona nambe kukangwisa munu ha litangwa lya Sabata kunapu kupokola lishiko. (Mako 2:23-27; 3:2-5) Oloni keti bikebyo biyongola bya Njambi. Ngeci, Yesu wakwasele baka-kumutolilila bamone ngwabo bisinganyeka bya baje bakulunu byapwile bya kuhenga.

10. Bika bitulilongesa kuli Yesu ha litangwa lya Sabata bije bibanendeka ku Mateo 12:9-12?

¹⁰ Yesu na bandongesi bendi banyungile litangwa lya Sabata, mwafwa bapwile Bayunda, co lalo bakele mwisi ya mashiko a Mosesa. * Oloni byendekele Yesu nebi byalingile byamwesele ngwabyo kukwabihile kulinga byuma byabibwa ha litangwa lya Sabata. Wendekele ngwendi: “Lishiko lyetu litutabesa kukwasa munu ha litangwa lya kuhwima.” (Tandeni Mateo 12:9-12.) Yesu kamwene ngwendi kulinga byuma byabibwa ha litangwa lya Sabata kwapwile kupokola lishiko. Byalingile bikebyo bikwasa banu bakale na  biyongola byabibwa ha Sabata. Omwo banu ba Njambi bahwimine ku bipangi byabo bya ku mubila, bakele manene mana ku kukulemesa Njambi. Yesu wakolelele mu naanga ije yapangesele litangwa lya Sabata ku kulemesa Njambi. Tuzibuka ngoco mwafwa ya byuma biinendeka Mbimbiliya hali Yesu mwakele ku Nazaleta. Mbimbiliya ngwayo: “Co wakobelele mu sinangonge ha litangwa lya kuhwima ngwe ku cilika cendi. Co wemanene na kulaba Bisoneka.”​—Luka 4:15-19.

11. Iya wamwesele Yesu mwanja waubwa ha cipangi?

¹¹ Yosefa wamwene cipangi ngwe mwacimwena Njambi. Co walongesele Yesu, munendi wakulela kupwa muka-kushonga. (Mateo 13:55, 56) Yesu wamwene Yosefa mwakele na kupanga na nzili ha litangwa na litangwa mangana anyunge naanga yendi. Ngeci, Yesu walekele bandongesi bendi ngwendi: “Muka-kupanga napande kutambula fweto yendi.” (Luka 10:7) Yesu wapwile muka-kupanga na nzili.

12. Bisoneka muka bimwesa ngwabyo tunapande kupanga na nzili?

¹² Kapositolo Paulu nendi wapwile muka-kupanga na nzili. Cipangi cendi cakama capwile ca kuleka banu bya Yesu na byuma byalongesele. Paulu wapangele lalo cipangi ca ku mubila mangana awane bimbongo bya kulikwasesa. Baka-Tesalonika bazibukile ngwabo wapwile ‘muka-kuundangana mutanya na butsiki’ mangana keti atwike munu citele. (2 Tesa 3:8; Vili 20:34, 35) Hamo Paulu wendekele ha cipangi cendi ca kutunga bitenti. Mwakele mu Kolinte wakakele na Akwila na Pilisila, co wapangele nabo, mwafwa bapwile baka-kutunga bitenti. Paulu mwendekele ngwendi wapangele “mutanya na butsiki,” kalumbunwine ngwendi kakele na kuhwima. Ha litangwa lya Sabata, kakele na kutunga bitenti. Oloni wakele na kwambulwila Bayunda, mwafwa nabo kubakele na kupanga ha litangwa lya Sabata.​—Vili 13:14-16, 42-44; 16:13; 18:1-4.

13. Bika bitulilongesa kuli Paulu?

¹³ Kapositolo Paulu natumwesa mwanja waubwa. Wapangele bipangi bya ku mubila na ‘kwambulula biñanda byabibwa bya Njambi.’ (Loma 15:16; 2 Koli 11:23) Co washongangeyeye bakwabo nabo balinge ngoco. Akwila na Pilisila bapangele hamo na Paulu mu ‘bipangi bya Kilistu Yesu.’ (Loma 12:11; 16:3) Paulu washongangeyeye baka-Kolinte ngwendi: “Pangeni na nzili mu bipangi byeni kuli Mwene.” (1 Koli 15:58; 2 Koli 9:8) Yehova wahwimininine kapositolo Paulu asoneke ngwendi: “Woshe abyana kupanga kesi bamutabese kulya.”​—2 Tesa 3:10.

14. Bika byalumbunwine Yesu mwendekele majwi ali ku Yowano 14:12?

¹⁴ Cipangi ca seho citunapande kupanga cinapu kwambulula na kupwisa bandongesi. Yesu wendekele ngwendi bandongesi bendi bakapanga bipangi byakama kutubakana byapangele ikeye. (Tandeni Yowano 14:12.) Yesu kalumbunwine ngwendi baka-kumukabangeya balinga bikomoweso ngwe byalingile ikeye. Oloni walumbunwine ngwendi bakambulula na kulongesa banu mu mitambela yaingi na ha myaka yaingi kutubakana ikeye.

15. Bihula muka bitunapande kulihula, co mwafwa bika?

¹⁵ Nga mwapanga, co lihuleni ngweni: ‘Ku bipangi, banjizibuka ngwabo nji muka-kupanga na nzili ndi? Kuma njikamanesa bipangi byange na simbu na ku bipanga mwamubwa ndi?’ Nga mukemwo, co mukulunu  weni wa cipangi amikulahela. Co lalo banu bamwapanga nabo basa kutolilila ku muzimbu waubwa. Lihuleni lalo ngweni: ‘Kuma banjizibuka ngwabo nji muka-kupanga na nzili mu cipangi ca kwambulula ndi? Njikalibwahesela mwamubwa bungenzi bwa kulibanga ndi? Kuma njikelukila bwasi ku banu baje banamwesele kubwahelela ndi? Njili na kupangesa bingila bya kulisezaseza mu kwambulula ndi?’ Nga mukemwo, co mulikuwa cipangi ceni.

16. Yesu na tupositolo bendi banaliseze bati na banu babangi matangwa ano mubali na kumwenamo kuhwima?

¹⁶ Yesu wazibukile ngwendi ikeye na tupositolo bendi bapandele kuwanako simbu ya kuhwima. Oloni banu babangi ba mu simbu yayoyele Yesu naba ba simbu ino, twasa kubesekesa ku munalume wa kufuka wa mu cisimo ca Yesu. Uje munalume wendekele mu mbunge yendi ngwendi: “Njinapande kuhwima na kulya na kunwa na kujolela.” (Luka 12:19; 2 Tima 3:4) Wakele manene mbunge ku kushaka kuhwima na kulikuwa kuyoya. Oloni Yesu na tupositolo bendi kubakele manene mbunge ku kushaka kulizibisa kubwaha.

17. Twasa kupangesa bati simbu yetu ije kutwesi kuya ku bipangi?

¹⁷ Tutembwinina Yesu nga simbu yetu ije kutwesi kuya ku bipangi tuipangesa mu kwambulula na kukunguluka. Tunapande kumona cipangi ca kupwisa bandongesi na kukunguluka kupwa bya seho mu buyoye bwetu. (Heve 10:24, 25) Nga tunai na kuhwima, tunapande kukunguluka na kwambulwila banu batuwana.​—2 Tima 4:2.

18. Mwene yetu Kilistu Yesu ashaka ngwendi tulinge bika?

¹⁸ Twabezika manene, mwafwa Mwene yetu Kilistu Yesu kashaka ngwendi tulinge byuma bije kutwasa, oloni ali na kutukwasa tukale na biyongola byabibwa ha bipangi na kuhwima. (Heve 4:15) Ashaka ngwendi tuwane simbu ya kuhwima. Ashaka lalo ngwendi tupange na nzili mangana tuwane byakulikwasesa, co lalo tupange na nzili mu kupwisa bandongesi. Mu cilongesa cinatako, tusimutwiya byanalingi Yesu mangana atutundise mu bundungo.