1-2. (a) Mbimbiliya inalumbununa bati Mosesa, co bika byalingile? (b) Bika bitushongangeya tupwe bababotsi?

MBIMBILIYA yamwesa ngwayo Mosesa, “wapwile munu wa kulikehesa [wamubotsi] kutubakana banu boshe hano hasi.” (Kula 12:3) Kuma Mosesa wapwile munu wa kuzeya, uje wazibile lyoba kwangula bya kulinga, nambe kulijujukila nga bamulwisa ndi? Bamo banasa kutaba ngwabo eyo. Oloni omu keti mukemwo. Mosesa wapwile wa kukanyama, wakele na kwangula mwamubwa bya kulinga, co lalo wapwile ngamba ya Njambi wa kusimpa. Mu nzili ya Yehova, Mosesa wahyanene mwene wa nzili wa mu Ingito, co hamo banu batwamenenene mu mambo betele ku 3,000,000. Co lalo wakwasele Baisalele bahyane bitozi babo.

² Ano matangwa, kutwesi kuliwana na bukalu bwahyanene Mosesa, oloni tukaliwana na banu nambe byuma bije byasa kutwonowesa kukala na mbunge yaibotsi. Nameme ngoco, kuli cuma cakama citushongangeya tupwe bababotsi. Yehova ngwendi: ‘Baka-kulikehesa bakaswana lifuti.’ (Myaso 37:11) Mwakala na mbunge yaibotsi ndi? Bakweni basa kutaba ngwabo mukemwo mumwafwa ndi? Simbu kanda tukumbulule ebi bihula, tunapande kuzibuka bikulumbununa kupwa bababotsi.

3-4. (a) Munu wamubotsi twasa kumwesekesa ku bika? (b) Bifwa muka biwana bitunapande kukala nabyo mangana tupwe bababotsi, co mwafwa bika?

³ Munu wamubotsi * napu ngwe cikupulo cije cibanasono  mwamubwa. Mu ngila muka? Muka-kusona akapangesa mibala ya kulisezaseza mangana cikupulo cisholoke mwamubwa, ngeci, netu tunapande kukala na bifwa bya kulisezaseza mangana tupwe bababotsi. Ebi bifwa binapu kulikehesa, kulyaka kwisi, kulikongomeka na kusimpa. Bika bitunapande kukela nebi bifwa nga tushaka kuzibisa Yehova kubwaha?

⁴ Baka-kulikehesa bakebo lika basa kulinga byuma byashaka Njambi. Njambi washaka ngwendi tupwe ba kulikongomeka. (Mateo 5:5; Ngala 5:23) Satana akalubala nga tulinga cizango ca Njambi. Nameme tu ba kulikehesa na kulikongomeka, oloni banu ba Satana batuzinda. (Yowa 15:18, 19) Ngeci, tunapande kupwa ba kusimpa mangana tuhyane Satana.

5-6. (a) Satana wazindila bika banu bababotsi? (b) Bihula muka bitukumbulula?

⁵ Munu uje kapwile wamubotsi wapwa wa kulyalesa, wa kulubalalubala, co kesi kwononoka Yehova. Omu mukemwo mwafwa Satana. Wazinda banu bababotsi baje bakala na bifwa byabibwa, mwafwa ikeye kakele nabyo. Co wabazinda manene mwafwa bakamwesa ngwabo wapwa muka-makuli. Satana kasa kwonowesa banu bababotsi kupangela Yehova nameme ababangeya nambe kubalinga byuma byoshe byoshe.—Yombi 2:3-5.

⁶ Bika byasa kutwonowesa kupwa bababotsi? Co bika bitunapande kupwila bababotsi? Tusimutwiyeni ha mwanja wa Mosesa, Hananiya, Mishaele, Azaliya na Yesu mangana tukumbulule ebi bihula.

7-8. Bika byalingile Mosesa omwo bamushawile?

⁷ Mutwasa kupwila bababotsi omwo tutwamenena bakwetu: Kwapwa kwakukalu kuli baje bali na moko ya kutwamenena kupwa bababotsi, maneneni nga baje bali mwisi yabo kubesi na kubasingimika nambe nga bali na kubatatokesa. Mwakalaho laja mu cifwa oco ndi? Bati nga umo mu naanga yeni alinga ngoco? Mulinga bati? Tusimutwiyeni ha byuma byalingile Mosesa.

⁸ Yehova wangwile Mosesa kupwa ntwama ya Baisalele, co wamulekele asoneke mashiko aje abapandele kukabangeya Baisalele. Banu boshe bazibukile ngwabo Yehova wakele na kukwasa Mosesa. Oloni ndolome yendi  Alone na ndokazi yendi Milyamu bamulwisile na kumupaya ha munakazi uje yambatele. Ngwe banalume beka bakele na moko yakele nayo Mosesa ngwe balubalele na kulinga shambandinga. Oloni Mosesa kalingile ngoco. Walombele Yehova ngwendi amanese kashitiko kanene Milyamu. (Kula 12:1-13) Bika byakwasele Mosesa akale na mbunge yaibotsi?

9-10. (a) Yehova walongesele Mosesa ananguke bika? (b) Mitwe ya binanga na bakulunu ba cikungulukilo basa kulilongesa bika kuli Mosesa?

⁹ Mosesa watabesele Yehova amulongese. Ha myaka 40 ije yakele Mosesa mu naanga ya mwene wa mu Ingito kakele na mbunge yaibotsi. Wapwile muka-kulubalalubala, ngeci watsiile munalume wa mu Ingito uje yamwene ngwendi wakele na kuyandesa Baisalele. Mosesa wasinganyekele ngwendi hamo Yehova abwaelela ha byuma byalinga. Oloni ha myaka 40 yateleko, Yehova walongesele Mosesa ananguke ngwendi kapandele lika kupwa wa kusimpa, oloni wapandele kupwa wamubotsi mangana atwamenene mwamubwa Baisalele. Wapandele lalo kupwa wa kulikehesa, wa kulyaka kwisi na kulikongomeka mangana apwe wamubotsi. Mosesa wapangesele byamulongesele Yehova, ngeci wapwile ntwama wamubwa.—Kutu 2:11, 12; Vili 7:21-30, 36.

¹⁰ Nga mu mitwe ya binaanga nambe mu bakulunu ba cikungulukilo munapande kutembwinina Mosesa. Kumwapandele kulubala bwasi nga kubamisingimikile. Likeheseni na kuzibuka ngweni neni mukasebuka. (Kwambu 7:9, 20) Kabangeyeni mashiko a Yehova mangana muzibuke mwakumanesela bukalu. Co simbu yoshe kumbululeni mwamubwa. (Visi 15:1) Nga mitwe ya binaanga na bakulunu ba cikungulukilo balinga ngoco, co bazibisa Yehova kubwaha, banena kwoloka, co lalo bamwesa bakwabo mwanja waubwa mu kupwa bababotsi.

11-13. Mwanja muka ubanatumwesa Bahebelu batatu?

¹¹ Mutwasa kupwila bababotsi nga batupakesa: Kushwa lika kusañulu, baka-kuyula banapakesa bangamba ba Yehova. Tukononoka Yehova kutubakana bakebo, ngeci, bakatubangeya byuma byabibi. (Vili 5:29) Banasa kutujola, kutukuta nameme kutupupanga. Oloni Yehova atukwasa tupwe ba kusimpa na kujeneka kubelwisila bubi.

¹² Tusimutwiyeni hali Hananiya, Mishaele na Azaliya, Bahebelu batatu baje bakele mu bunzinda. * Mwene wa mu Mbambilone wabashikile ngwendi batsikamene kamponya ka ngolinde. Oloni baje Bahebelu batatu balekele mwene mu kasingimiko byuma  bibabyanenene kutsikamena uje kamponya. Bononokele Njambi nameme mwene wabalekele ngwendi abombila mu litende lya tuhya. Yehova wabobwele, nameme kubazibukile ngwabo abobola. Balyanene kukobela mu bukalu bwoshe bwoshe. (Ndanye 3:1, 8-28) Bamwesele ngwabo banu bababotsi bapwa ba kusimpa. Bimyene, tuyando na mapakeso kubyasa kutwonowesa kupangela Yehova na mbunge yetu yoshe.—Kutu 20:4, 5.

¹³ Mwanja wa Bahebelu batatu utukwasa bati nga banu beseka kulongwa kwetu? Utukwasa tulikehese na kukulaela ngwetu Yehova atukwasa. (Myaso 118:6, 7) Utukwasa tukumbulule mu kasingimiko baje batukutiiya biñanda bya makuli. (1 Petu 3:15) Utukwasa lalo tubyane kulinga byuma bije bitsiya busamba bwetu na Yehova.

14-15. (a) Twasa kulinga bika nga tulishoshomwena? (b) Mukanda wa Isaya 53:7, 10 umwesa bati ngwawo Yesu natumwesa mwanja waubwa wa kupwa bababotsi nga tuli mu bishoti?

¹⁴ Mutwasa kupwila bababotsi nga tuli mu bishoti: Tubaboshe tukaliwana na byuma bije bikatulingisa tulishoshomwene. Twasa kulishoshomwena nga tuli na kusoneka matesiti ku sikola. Twasa kulishoshomwena nga batwana cipangi caciha. Twasa kulishoshomwena nga bashaka bamone mushongo utuli nawo ku cipatela. Twasa lalo kulishoshomwena ha sakesi ije ibatusaka nayo. Kwapwa kwakukalu kupwa bababotsi nga tuli mu bishoti. Nameme byuma bije kubyesi kutulubalesa bishangumuka kutuzibisa kubihya ku mbunge. Tunasa kulubala bwasi na kwendeka bakwetu mwamubi. Nga muli na bishoti, co mwanja wa Yesu umikwasa.

¹⁵ Yesu walishoshomwenene manene mwakele muyei na kutsa. Wazibukile ngwendi bakamuyandesa manene na kumutsiya. (Yowa 3:14, 15; Ngala 3:13) Yesu walishoshomwenene mukwasalele lika bingonde byabindondo na ku kutsa kwendi. (Luka 12:50) Co lalo Yesu walijujukilile mukwasalele matangwa amandondo lika na kumutsiya. Yesu wamwesele ngwendi wapwile wa kulikehesa, co walyakele kwisi ya Njambi. Ngeci, walombelele ngwendi: ‘Tate, njamene ha simbu eyi. Oloni njezilile kwita mu simbu eyi ya tuyando. Tate, shangazala lizina lyobe.’ (Yowa 12:27, 28) Simbu muyetele, Yesu wasimpile mwalyanene ku bitozi bendi baje bamuyandesele na kumutsiya. Nameme bamuyandesele, Yesu watwaleleleleo kupwa wa mubotsi na kulinga cizango ca Njambi. Ngeci, Yesu natumwesa mwanja waubwa mu kupwa bababotsi nameme tulishoshomwena.—Tandeni Isaya 53:7, 10.

16-17. (a) Bika bibalingile babusamba ba Yesu bije byesi kumwonowesele kukala na mbunge yaibotsi? (b) Twasa kumutembwinina bati?

¹⁶ Ha litangwa lya mamaneselelo simbu kanda Yesu atse, babusamba bendi balingile byuma bije byesi kumwonowesele kupwa wamubotsi. Yesu washotele manene mbunge. Watwaleleleo kupwa wa kulongwa kweta na ha kutsa kwendi ndi? Eyo. Ngwe kalongwele, ngwe kutwesi na lilabelelo lya kukayoya myaka yoshe. (Loma 5:18, 19) Co lalo ngwe kasele kujelesa lizina lya Ishe. (Yombi 2:4) Ha litangwa lya mamaneselelo, lyalile Kulya kwa Mangwezi na tupositolo bendi, tupositolo balingile bimata ngwabo iya wakama hakati kabo. Ha bisimbu byabingi Yesu wabanangwile ha ñanda eyi. Lije litangwa libalingile bimata, wabangele lalo kubanangula ha ñanda eyi. Yesu kalubalele, oloni wasimpile. Welukilile kubaleka mu cizemo cifwa cibapandele kukala naco. Co lalo wabashangalele mwafwa bakakateyeye  kuli ikeye.—Luka 22:24-28; Yowa 13:1-5, 12-15.

¹⁷ Ngwe yeni mwapwile Yesu, ngwe mwalingile bati? Twasa kutembwinina Yesu ha kujeneka kulubala bwasi nameme tuli mu bishoti. Tunapande kwononoka lishiko lya Yehova lya “pweni baka-kulilabelela umo na mukwabo.” (Kolo 3:13, NWT) Nga twanuka ngwetu netu tukendeka na kulinga byuma bije bilubalesa bakwetu, co kutupwila kwakwasi kukonekela bakwetu. (Visi 12:18; Yako 3:2, 5) Co shangaleni bakweni ha byuma byabibwa bibalinga. —Efeso 4:29.

18. Yehova akakwasa bati banu bababotsi bangule mwamubwa bya kulinga, co bika bibanapande kulinga?

¹⁸ Nga tupwa bababotsi, co twangula mwamubwa bya kulinga. Nga kutukaluwila kwangula bya kulinga mu buyoye, Yehova atukwasa twangule ngila yaibwa. Oloni asa kutukwasa nga tupwa bababotsi. Nakulaesa ngwendi, ‘atolilila ku malombelo a baka-kulikehesa.’ (Myaso 10:17) Natukulaesa lalo byuma byabingi. Mbimbiliya ngwayo: ‘Ikeye atwamenena muka-kulikehesa mu ngila yaibwa, co amulongesa cizango cendi.’ (Myaso 25:9) Yehova atutwamenena kwitila mu Mbimbiliya, mu mabulu * na mu byuma byali na kutubwaesela ndungo wa kulongwa na kunyanyama. (Mateo 24:45-47) Tunapande kupwa ba kulikehesa mangana tupangese byatunangula Yehova. Co lalo tunapande kutanda mabulu abatwana na kupangesa bituli na kulilongesa.

19-21. Mosesa wasebukile bati ku Kandeshe? Co bika bitulilongesa ku kusebuka kwendi?

¹⁹ Nga tukala na mbunge yaibotsi, co kutusebuka. Tusimutwiyeni hali Mosesa. Wakele na mbunge yaibotsi ha myaka yaingi, co wazibisile Yehova kubwaha. Oloni kumamaneselelo a myaka 40 ibakele Baisalele mu mambo, Mosesa wonowele kukala na mbunge yaibotsi. Ha simbu ije, Mosesa wakele mu busiwa bwa kutsa kwa ndokazi yendi. Hamo uje ndokazi yendi ikeye wamwobwele mu Ingito. Uje ndokazi yendi bamutsindile mu Kandeshe. Kutundaho lalo Baisalele batatokesele Mosesa ngwabo kakele na kubanyunga mwamubwa. Baisalele “balinyenyetele kuli Mosesa” mwafwa ya kujeneka mema. Yehova wanene Mosesa nzili  ya kulinga bikomokeso. Co lalo Mosesa watwamenenene Baisalele mwamubwa, oloni batwaleleleleo kulinyenyeta. Kubayayabalele lika ha mema, oloni bayayabalele na hali Mosesa ngwabo ikeye nanene bukalu bwa kujeneka mema.—Kula 20:1-5, 9-11.

²⁰ Mosesa walubalele, co wonowele kulikongomeka. Yehova walekele Mosesa ngwendi endeke ku limanya, oloni ikeye watenukilile Baisalele na kubaleka ngwendi abalingila cikomokeso. Mosesa wapupile ha limanya lubali, co mema amangi angongomokele. Mosesa wasebukile mwafwa ya kulyalesa na kulubala manene. (Myaso 106:32, 33) Mosesa kakobelele mu Lifuti lyabakulaesele Njambi mwafwa wonowele kupwa wamubotsi ha simbu ije.—Kula 20:12.

²¹ Mwanja wa Mosesa unatulongesa byabingi. Ca kulibanga, simbu yoshe tunapande kulifwita kupwa bababotsi. Nga tulikela kulinga ngoco, tunasa kushangumuka kulyalesa na kulinga byuma bije kubyapandele. Ca mu cibali, bishoti byasa kutuzeyesa, ngeci tunapande kulifwita kupwa bababotsi nga tuli na bishoti.

22-23. (a) Bika bitunapande kutwalelelao kupwila bababotsi? (b) Majwi ali ku Zefaniya 2:3 amwesa bika?

²² Kupwa bababotsi kutunyungilila. Ololo Yehova atundisako banu bababi boshe, co kukasala lika banu bababotsi. Banu bakakala mu kwoloka. (Myaso 37:10, 11) Neni mukakala ha banu bababotsi baje bakakala mu kaye ndi? Neni mwasa kukakalamo nga mukabangeya majwi a Yehova asonekele kapolofweto Zefaniya.—Tandeni Zefaniya 2:3.

²³ Bika bibanendekela ku Zefaniya 2:3 ngwabo: “Hamo bakamikinga”? Awa majwi kuwamwesa ngwawo Yehova shendi kunyungilila baje bamuzema na kulinga byabiwa embwe. Oloni amwesa ngwawo tunapande kulingako bimo mangana atunyungilile. Nga tulifwita kupwa bababotsi na kuzibisa Yehova kubwaha, co tukoboka “ha litangwa lya butenu bwa Yehova” na kukayoya myaka yoshe.