CILONGESA 7
Cipangi Muka Cibali Naco Bakulunu mu Cikungulukilo?
‘Kilistu ikeye mutwe wa cikungulukilo, co ikeye muyoyesi wa cikungulukilo cije capwa mubila wendi.’—EFESO 5:23.
MWASO 137 Banakazi na Bandokazi ba Kulongwa
BILI MUNO MU CILONGESA
1. Mwafwa bika bangamba ba Yehova bapwa ba kulikwatasana?
TUNABWAHELELA kukala mu naanga ya Yehova mwafwa twakala mu kwoloka na kulikwatasana. Bika binatulingisa tulikwatasane? Twalikwatasana mwafwa tukasingimika baje bali na moko mu cikungulukilo. Nga tuzibuka mwamubwa bipangi bya baje bali na kutwamenena mu cikungulukilo, co tulikwatasana manene.
2. Bihula muka bitukumbulula muno mu cilongesa?
2 Cino cilongesa citukwasa kuzibuka mwamubwa bipangi bya baje bali na moko mu cikungulukilo. Tukumbulula lalo bihula binatako: Bipangi muka bibakalingi bandokazi mu cikungulukilo? Kuma ndolome woshe napu mutwe wa bandokazi boshe ndi? Kuma moko ibali nayo bakulunu mu cikungulukilo ilifwa na moko yali nayo mutwe wa naanga ndi? Tushangumukeni tahi kusimutwiya mutunapande kumwena bandokazi mu cikungulukilo.
TUNAPANDE KUMONA BATI BANDOKAZI MU CIKUNGULUKILO?
3. Bika bitukwasa tusingimike manene bandokazi?
3 Twazema bandokazi betu mwafwa bali na kupanga na nzili kunyunga binaanga byabo, kwambulula muzimbu waubwa na kukwasa bakwabo mu cikungulukilo. Nga tuzibuka omwo Yehova na Yesu bakamwenamo banakazi, co tubasingimika manene. Co lalo kusimutwiya omwo Paulu wamwenenemo banakazi kutukwasa tubasingimike manene.
4. Mbimbiliya imwesa bati ngwayo Yehova wamona banalume na banakazi kupwa ba seho?
4 Mbimbiliya imwesa ngwayo Yehova wamona banalume na banakazi kupwa ba seho. Cakumwenako, mu simbu ya tupositolo Yehova wanene sipilitu ya kujela ku banalume na banakazi, co boshe balingile bikomokeso bya kufwa ngwe kwendeka mu bindaka bya kuliseza-seza. (Vili 2:1-4, 15-18) Yehova nabwabesa banalume na banakazi bamo mangana bakayule na Kilistu mwilu. (Ngala 3:26-29) Banakazi na banalume bakalikuwa kuyoya myaka yoshe hano hasi. (Kujo 7:9, 10, 13-15) Co lalo banalume na banakazi banabana cipangi ca kwambulula muzimbu waubwa na kulongesa banu. (Mateo 28:19, 20) Cakumwenako, ku mukanda wa Vilinga banendekako bya ndokazi Pilisila. Pilisila na munalume wendi Akwila, bakwasele Apolo uje wapwile muka-kulilongesa azibisise mwamubwa busunga bwa mu Mbimbiliya.—Vili 18:24-26.
5. Mukanda wa Luka 10:38, 39, 42 umwesa bati ngwawo Yesu wasingimikile banakazi?
5 Yesu wasingimikile banakazi. Katembwininine Bafaliseo baje bamwene ngwabo banakazi kubapwile ba seho ngwe banalume. Co kubakele na kusimutwiya nabo ku mbunga nambe kubalongesa Bisoneka. Oloni Yesu ikeye walongesele banalume na banakazi Bisoneka. (Tandeni Luka 10:38, 39, 42.) Co wapangele cipangi ca kwambulula na banakazi. (Luka 8:1-3) Co lalo Yesu watumine banakazi bakaleke tupositolo bendi ngwabo nasanguka.—Yowa 20:16-18.
6. Kapositolo Paulu wamwesele bati ngwendi wasingimikile banakazi?
6 Kapositolo Paulu washongangeyeye Timateo asingimike banakazi. Wamulekele amone ‘banakazi ba kukola ngwe baina,’ co ‘bambanda abamone ngwe bandokazi bendi.’ (1 Tima 5:1, 2) Paulu wakwasele manene Timateo mangana akale na likulahelo lya kukanyama. Oloni wendekele ngwendi baina ya Timateo na bakuku yendi ba banakazi bakebo bamulongesele “bisoneka bya kujela.” (2 Tima 1:5; 3:14, 15) Paulu watumbwile mazina a bandokazi omwo wasonekelele baka-Kilistu ba ku Loma mukanda. Co lalo watumbwile bipangi byaba bandokazi na kukandelela ku kulifwita kwabo.—Loma 16:1-4, 6, 12; Fili 4:3.
7. Bihula muka bitusimutwiya?
7 Ngwe mutunamwena mu mapalagilafu anahu, Mbimbiliya kuyamwesele ngwayo bandolome bapwa ba seho manene kutubakana bandokazi. Bandokazi betu bakakwasa manene cikungulukilo. Bakakwasa cikungulukilo cikale mu kwoloka na kulikwatasana, co bakulunu bakabwahelela mubakalingi ngoco. Tucisimutwiyeni ha bihula binatako: Mwafwa bika Bisoneka bimwesa ngwabyo ndokazi napande kulizitika citambala ha bisimbu bimo? Bandolome bakebo lika babakangula kupwa bakulunu nambe baka-kupangela. Kuma oku kulumbununa ngwabo ndolome na ndolome napu mutwe wa bandokazi boshe mu cikungulukilo ndi?
KUMA NDOLOME NA NDOLOME NAPU MUTWE WA BANDOKAZI BOSHE MU CIKUNGULUKILO NDI?
8. Kwesekesa na Efeso 5:23, kuma ndolome na ndolome napu mutwe wa bandokazi boshe mu cikungulukilo ndi? Lumbununeni.
8 Kuma ndolome na ndolome napu mutwe wa bandokazi boshe mu cikungulukilo ndi? Embwe. (Tandeni Efeso 5:23.) Mu naanga munalume ali na moko hali munakazi wendi, oloni munabo wa mukwenje wa kumbwitika, kesi na moko hali baina. (Efeso 6:1, 2) Co mu cikungulukilo, bakulunu bali na moko ya kupwamo hali bandolome na bandokazi babo. (1 Tesa 5:12; Heve 13:17) Bandokazi ba bazike baje banatundu mu senge ya bisemi babo bakatwalelelaho kusingimika bisemi babo na bakulunu mu cikungulukilo. Oloni Yesu ikeye mutwe wabo hamo lika na bandolome mu cikungulukilo.
Yesu ikeye mutwe wa bazike baje banatundu mu senge ya bisemi babo (Taleni palagilafu 8)
9. Mwafwa bika bandokazi banapande kulizitika citambala ha bisimbu bimo?
9 Yehova nana bandolome cipangi ca kulongesa na kutwamenena cikungulukilo mu kumulemesa, oloni bandokazi kubesi na moko ya kulinga ngoco. (1 Tima 2:12) Mwafwa bika? Mwafwa ashaka ngwendi byuma byende mwamubwa mu cikungulukilo. Co lalo bikebyo binalingisa Yehova angule Yesu kupwa mutwe wa munalume. Nga kuli byuma bimo bilingisa ndokazi alinge cipangi canapande kulinga ndolome, Yehova ashaka ngwendi ndokazi alizitike citambala ku mutwe. (1 Koli 11:4-7) Yehova kalumbilisile bandokazi mwanabaleke ngwendi balinge ngoco, oloni ashaka ngwendi bamwese kasingimiko kuli baje bali na moko mu cikungulukilo. Tusimutwiyeni oni ha cihula cikwabo. Moko muka ibali nayo bakulunu na mitwe ya binaanga?
MOKO MUKA IBALI NAYO BAKULUNU NA MITWE YA BINAANGA?
10. Byuma muka byasa kulingisa mukulunu atungile bandolome na bandokazi mashiko mu cikungulukilo?
10 Bakulunu bazema Kilistu, co lalo bazema “bimanga” baje banabana Yehova na Yesu ngwabo babanyunge. (Yowa 21:15-17) Mukulunu mu cikungulukilo nasa kuliziba ngwendi wapwa cisemi wa bandolome na bandokazi omwo banamwana cipangi ca kubanyunga. Nasa kuliziba ngwendi napande kutunga mashiko aje anyungilila bimanga ba Njambi ngwe mwakalingi cisemi uje akatungu mashiko aje anyungilila baka-naanga yendi. Co lalo nga bandolome na bandokazi balomba mukulunu ngwabo abangwile bya kulinga, bamulingisa alinge cipangi canapande kulinga mutwe wa naanga. Kuma bakulunu mu cikungulukilo na mitwe ya binaanga bali na moko ya kulifwa ndi?
Bakulunu banapande kwaka mbunge bandolome na bandokazi mu cikungulukilo na kubakwasa bakanyamese busamba bwabo na Yehova. Yehova nabana moko ya kutundisa baje kubashaka kutenguluka mu cikungulukilo (Taleni palagilafu 11-12)
11. Bakulunu na mitwe ya binaanga banalifu mu bingila muka?
11 Kapositolo Paulu wamwesele ngwendi bakulunu na mitwe ya binaanga banalifu mu bingila bimo. (1 Tima 3:4, 5) Cakumwenako, Yehova washaka ngwendi munakazi na bana basingimike mutwe wa naanga. (Kolo 3:20) Co lalo washaka ngwendi bandolome na bandokazi basingimike bakulunu mu cikungulukilo. Yehova washaka lalo ngwendi mitwe ya binaanga bakwase binaanga byabo kukanyamesa busamba bwabo nendi. Co lalo washaka ngwendi bakulunu mu cikungulukilo bakwase bandolome na bandokazi kukanyamesa busamba bwabo na Yehova. Mitwe ya binaanga na bakulunu banapande kumwesa ngwabo banaka mbunge banu babali na kunyunga. Ngwe mubakalingi mitwe ya binaanga, bakulunu nabo bakakwasa bandolome na bandokazi nga bali mu bukalu. (Yako 2:15-17) Kutundaho, Yehova washaka ngwendi mitwe ya binaanga na bakulunu bakwase bakwabo kwononoka mashiko endi. Oloni bakulunu na mitwe ya binaanga kubapandele kulinga byuma bije kubasonekele mu Mbimbiliya.—1 Koli 4:6.
Yehova nana mitwe ya binaanga cipangi ca kutwamenena baka-naanga yabo. Mutwe wa naanga uje wazema baka-naanga yendi napande tahi kusimutwiya na munakazi wendi simbu kanda angule bya kulinga (Taleni palagilafu 13)
12-13. Kwesekesa na Loma 7:2 moko ya mutwe wa naanga yaliseze bati na moko ibali nayo bakulunu mu cikungulukilo?
12 Moko ibali nayo bakulunu yaliseze na moko ibali nayo mitwe ya binaanga. Cakumwenako, Yehova nana bakulunu moko ya kwakula na kutundisa banu baje kubashaka kutenguluka mu cikungulukilo. Oloni mitwe ya binaanga kubesi na moko ya kwakula.—1 Koli 5:11-13.
13 Yehova katabesele bakulunu kulinga byuma bimo bije bibakalingi mitwe ya binaanga. Cakumwenako, Yehova natabesa mitwe ya binaanga kutungila baka-naanga yabo mashiko na kumona ngwabo bawakabangeya. (Tandeni Loma 7:2.) Mutwe wa naanga ali na moko ya kwangwila bana bendi simbu ibanapande kweta-eta ha njibo. Co lalo ali na moko ya kubana kashitiko nga kubete ha njibo ha simbu yanangula. (Efeso 6:1) Mutwe wa naanga uje wazema baka-naanga yendi napande tahi kusimutwiya na munakazi wendi simbu kanda atunge lishiko mwafwa bapwa “mubila umo.”—Mateo 19:6.
SINGIMIKENI KILISTU UJE WAPWA MUTWE WA CIKUNGULUKILO
Yehova, ali na kutwamenena Yesu uje ali na kutwamenena cikungulukilo ca baka-Kilistu (Taleni palagilafu 14)
14. (a) Mukanda wa Mako 10:45 umwesa bati ngwawo Yehova walingile mwamubwa omwo wangwile Yesu kupwa mutwe wa cikungulukilo? (b) Cibunga ca Kutwamenena cikalingi bipangi muka? (Taleni cipalo ca “ Bipangi bya Cibunga ca Kutwamenena.”)
14 Yehova wapangesele ndando ya kupatula mangana alande umo na umo wa bangamba bendi kwambateselela na banu beka baje banakulahela Yesu. (Tandeni Mako 10:45; Vili 20:28; 1 Koli 15:21, 22) Ngeci, kunapande omwo nangula Yesu uje wezile na kututsila mangana apwe mutwe wa cikungulukilo. Co ali na moko ya kutunga mashiko aje akwasa umo na umo wetu, binaanga, na cikungulukilo coshe. Co lalo ali na moko ya kwana kashitiko baje kubawakabangeya. (Ngala 6:2) Yesu kesi kutwana lika mashiko, oloni watuzema, co lalo ali na kutunyunga.—Efeso 5:29.
15-16. Bika bimulilongesa ku byuma byendekele ndokazi Marley na ndolome Benjamin?
15 Bandokazi bamwesa kasingimiko kuli Kilistu nga bononoka baje bali na kutwamenena. Bandokazi babangi bakalizibi ngwe mwakalizibila ndokazi Marley uje wakala ku America. Wendekele ngwendi: “Bipangi binjakala nabyo ha kupwa ndokazi mu cikungulukilo na munakazi wa kushomboka, byapwa bya seho manene kuli yange. Njinapande kutwalelelaho kupanga na nzili mangana njisingimike munalume wange na bakulunu mu cikungulukilo. Kunanjipwila kwakwasi kusingimika munalume wange na bandolome mu cikungulukilo mwafwa bakanjisingimika na kukandelela ku byuma binjili na kulinga.”
16 Bandolome bamwesa ngwabo bali na kupangesa mwamubwa moko yabo nga basingimika bandokazi. Ndolome Benjamin uje wakala ku England wendekele ngwendi: “Njikalilongesa byabingi ku bikumbululo bya bandokazi, co lalo bakanjilekeko bingila byabibwa bya kulilongeselamo na kwambulula. Bandokazi bali na kulinga bipangi bya seho manene mu cikungulukilo.”
17. Mwafwa bika tunapande kusingimika baje bali na moko?
17 Nga boshe mu cikungulukilo kwambateselela banalume, banakazi, mitwe ya binaanga na bakulunu basingimika bakwabo baje bali na moko, co cikungulukilo cikala mu kwoloka. Co lalo nga balinga ngoco, basingimika Tate yetu wa mwilu Yehova uje watuzema manene.—Myaso 150:6.
MWASO 123 Tulyakeni Kwisi ya Ciyulo ca Njambi
Bipangi muka bibakalingi bandokazi mu cikungulukilo? Kuma ndolome woshe napu mutwe wa bandokazi boshe mu cikungulukilo ndi? Kuma bipangi bya bakulunu mu cikungulukilo binalifu na bipangi bya mitwe ya binaanga ndi? Cino cilongesa citukwasa kumona omwo Mbimbiliya inakumbulwila ebi bihula.
Tandeni palagilafu 6 mu ñanda ya mutwe wa “Shongangeyeni Bandokazi mu Cikungulukilo” ije ili mu Kaposhi ka Kukengela ka September 2020.
Taleni cipalo ca “ Byuma Muka Byasa Kulingisa Ndokazi Alizitike Citambala ku Mutwe?”
Nga mushaka kuzibuka ngweni iya napande kwangwila naanga cikungulukilo cibalikwatasana naco, tandeni palagilafu 17-19 mu ñanda ya mutwe wa “Lisingimikeni Umo na Mukwabo mu Cikungulukilo ca Yehova,” mu Kaposhi ka Kukengela ka August 2020.
Nga mushaka kuzibuka byabingi ha ñanda eyi, co taleni libulu lya “Kaleni mu Chithzemo cha Njambi,” lipu 209-212.
Nga mushaka kuzibuka byabingi ha bipangi bya Cibunga ca Kutwamenena, taleni Kaposhi ka Kukengela ka Silozi ka July 15, 2013, lipu 20-25.
