1. Bika byalingile mukwenje umo munima ya kutolilila ku ñanda ije ibendekele ku ciwano cije cakeleko mu 1935?

KWAKELE naanga imo ya Bakaleho ba Yehova baje babatumbwile ha simbu ije ngwabo Baka-kulilongesa Mbimbiliya. Omu mu naanga mwakele bana ba banalume batatu na bana banakazi babali, co bisemi babo babakwasele kupangela Yehova Njambi na kutembwinina Yesu Kilistu. Munabo umo wa mukwenje bamumbwitikile mu 1926 te ali na myaka 18. Ou mukwenje wakele na kulya likende na kunwa binyu mwaka na mwaka ha litangwa lya cilika ca Kulya kwa Mwene kwa Mangwezi. Omu mukemwo mubakele na kulingila Baka-kulilongesa Mbimbiliya boshe ha simbu ije. Oloni lilabelelo lyendi lyatengulukile omwo watolilile ku ñanda ije yakele na mutwe wa “Mbunga Yakama.” Ndolome J. F. Rutherford ikeye wendekele eyi ñanda mu 1935 ku ciwano cije cakele ku Washington, D.C. mu U.S.A. Baka-kulilongesa Mbimbiliya balilongesele bika haje ha ciwano?

2. Busunga muka bwalumbunwine Ndolome Rutherford mu ñanda yendi?

² Mu ñanda yendi, Ndolome Rutherford walumbunwine banu baje bakapwa “mbunga yakama” babanendeka ku mukanda wa Kujombolola 7:9. Simbu kanda batolilile kuje ku ñanda, Baka-kulilongesa Mbimbiliya bakulahelele ngwabo bimanga beka na bakebo bakaya mwilu, oloni kubapwile ba kulongwa manene. Ndolome Rutherford wapangesele Bisoneka mu kulumbununa obu busunga. Wendekele ngwendi mbunga  yakama kuikai mwilu, oloni banapu bimanga beka * ba Kilistu baje bakoboka “ñababa yakama” na kukayoya myaka yoshe hano hasi. (Kujo 7:14) Yesu wendekele ngwendi: ‘Kubali lalo bimanga beka baje banapu bange, bakebo kesi ba mu limba lino. Njinapande kubanena, bakaziba lijwi lyange co bakapwa butanga bumo na kanyungi lalo umo.’ (Yowa 10:16) Aba bimanga beka banapu Bakaleho ba Yehova ba kulongwa baje bali na lilabelelo lya kukayoya myaka yoshe mu Paradaisi hano hasi. (Mateo 25:31-33, 46) Tucimoneni omwo kuzibuka obu busunga kwatengulwilile buyoye bwa banu babangi ha simbu ije kwambateselela na uje ndolome wa myaka 18.—Myaso 97:11; Visi 4:18.

3-4. Ha ciwano cakeleko mu 1935 banu babangi bazibisisile ngwabo bakele na lilabelelo muka, co mwafwa bika?

³ Banu boshe babwahelele ha ciwano omwo muka-kwendeka ñanda wendekele ngwendi: “Baje boshe bali na lilabelelo lya kukayoya myaka yoshe hano hasi bemane!” Ndolome umo wakele kuje ku ciwano wendekele ngwendi bwingi bwa banu bakungulukile, bemanene. Co Ndolome Rutherford wendekele ngwendi: “Taleni! Eyi mbunga inapu yakama!” Mbunga mubazibile awa majwi bakuwile mwafwa ya kubwahelela. Baje bemanene bazibisisile ngwabo kubesi na lilabelelo lya kukayoya mwilu. Bazibukile ngwabo Njambi kababwabesele. Lyamukwabo, bambwitikile bandolome na bandokazi ba kupwa 840, co bwingi bwabo bapwile bimanga beka.

⁴ Munima ya cije ciwano, uje ndolome wa mukwenje itunendeka ha kulibanga na bakwabo babangi, becelele kulya likende na kunwa binyu ha cilika ca Kulya kwa Mwene kwa Mangwezi. Babangi balizibile ngwe mwalizibilile ndolome umo uje wendekele ngwendi: “Likende linjalile na binyu binjanwine ha Canukiso ca mwaka wa 1935 bikebyo byapwile bya mamaneselelo. Njanangukile ngwange Yehova kanjangwile na sipilitu yendi mangana njikayoye mwilu. Oloni njili na lilabelelo lya kukayoya hano hasi na kukalikwatasana na bakwetu mu cipangi ca kupwisa kano kaye kapwe paradaisi.” (Loma 8:16, 17; 2 Koli 1:21, 22) Kushwa lika mu 1935, nambala ya baje bali mu mbunga yakama ili na kulibwezelela, co bali na kupangela hamo na bakubwabesa baje bacili hano hasi.

5. Yehova akamono bati baje banecela kulya likende na kunwa binyu ha canukiso?

⁵ Yehova ali na kumona bati baje banecela kunwa binyu na kulya likende ha canukiso kushwa mu mwaka wa 1935? Co Yehova ali na kumona bati bandolome na bandokazi baje bali na kunwa binyu na kulya likende ha Canukiso oloni mu kwita kwa simbu bananguka ngwabo kubababwabesele? (1 Koli 11:28) Bamo bakanu binyu na kulya likende ha canukiso mwafwa ya kujeneka kuzibuka mwamubwa lilabelelo libali nalyo. Oloni nga bananguka ngwabo banasebuka, co becela kulya likende na kunwa binyu na kutwalelelaho kupangela Yehova mu kulongwa, co abatabesa kupwa bimanga beka. Bimanga beka kubesi kulya likende na kunwa binyu oloni bakai ku Canukiso mwafwa bakashaka kumwesa kukandelela ku byuma byanabalingila Yehova na Yesu.

6. Yesu nashiki tungelo balinge bika?

⁶ Kunapu kwa seho kusimutwiya ha byuma biunendeka mukanda wa Kujombolola capita 7 hali baka-Kilistu bakubwabesa na mbunga yakama ya bimanga beka mwafwa ñababa yakama ili muyehi. Yesu nashiki tungelo batwaleleleho kukwata na nzili mahunzi awana a kunyongesa. Banapande kutwalelelaho kukwatelela awa mahunzi mangana keti ahuwile hano hasi kweta noho Yehova naka baka-Kilistu bakubwabesa boshe kasateso, kulumbununa ngwabo banapu ba kulongwa. (Kujo 7:1-4) Bandolome ba Kilistu bakubwabesa bakatambula cikandelela ca kupwa bimyene na tupilistu mwilu. (Kujo 20:6) Yehova, Yesu, hamo lika na tungelo bakabwahelela manene mubakalimwena bakubwabesa ba kupwa 144,000 batambula cikandelela cabo mwilu.

7. Kwesekesa na mukanda wa Kujombolola 7:9, 10 beya bamwene Yowano mu cimona, co bakele na kulinga bika? (Taleni cikupulo cili ha liputa lya kulibanga.)

⁷ Munima ya kumona bimyene na tupilistu ba kupwa 144,000, Yowano wamwene cuma cikwabo cacibwa manene. Wamwene “mbunga yakama” ije inoboka nzita ya Alamagidoni. Eyi mbunga yaliseze na cibunga camwene Yowano ha kulibanga mwafwa bakebo bakapwa babangi manene. (Tandeni Kujombolola 7:9, 10.) “Bazalele buzalo bwa kutoka” kumwesa ngwabo banatundu ku “byuma bya mazilo” bya mu kaye ka Satana na kutwalelelaho kupwa ba kulongwa kuli Njambi na Kilistu. (Yako 1:27) Co batambekele ngwabo byuma byanalingi Yehova na Yesu uje wapwa Muna Manga wa Njambi binabobola. Co lalo bakwatele minango ya mashakabale mu maboko abo kumwesa ngwabo banabwahelela omwo Yehova nangula Yesu kupwa Mwene.—Esekeseni Yowano 12:12, 13.

8. Byuma muka byakalinga Yehova, Yesu hamo lika na tungelo bibanendeka ku Kujombolola 7:11, 12?

⁸ Tandeni Kujombolola 7:11, 12. Yehova, Yesu hamo lika na tungelo bakaliziba bati mubakamona mbunga yakama? Yowano wamwene ba mu naanga ya Yehova boshe banabwahelela, co bakele na kushangazala Njambi omwo bamwene mbunga yakama. Yehova, Yesu hamo lika na tungelo bakabwahelela manene mubukalishulisilila obu bupolofweto omwo bakamona mbunga yakama yoboka ñababa yakama.

9. Kwesekesa na Kujombolola 7:13-15, bika bibali na kulinga ba mu mbunga yakama?

⁹ Tandeni Kujombolola 7:13-15. Yowano wendekele ngwendi ba mu mbunga yakama “banakushu buzalo bwabo na kubutokesa too mu maninga a Muna Manga.” Awa majwi amwesa ngwawo bali na bitakutaku bya kujela, co bilinga byabo bili na kuzibisa Yehova kubwaha. (Isaya 1:18) Bapwa baka-Kilistu ba kumbwitika baje bali na likulahelo mu ñombelo ya Yesu, co bapwa babusamba ba Yehova. (Yowa 3:36; 1 Petu 3:21) Bali na kumuzibisa kubwaha omwo bali na ‘kumupangela mutanya na butsiki’ hano hasi. Bali na kupanga na nzili cipangi ca kwambulula na kupwisa banu bandongesi mwafwa banatwameka Bumwene bwa Njambi kulutwe.—Mateo 6:33; 24:14; 28:19, 20.

10. Ba mu mbunga yakama banakulahela bika, co bikulaheso muka bibanabandamena kukalimwena mubilishulisilila?

¹⁰ Ba mu mbunga yakama banakulahela ngwabo Njambi akatwalelelaho kubanyunga mubakoboka nzita ya Alamagidoni mwafwa Mbimbiliya ngwayo “uje natumbama ha litanda akabanyunga.” Bimanga beka banabandamena kumona mubikalishulisilila bikulaheso bya Njambi bije bibanabandamena ha simbu yailaha. Mbimbiliya ngwayo: “[Njambi]  akasikumuna misozi yoshe ku mesho abo, co kukukakala kutsa nambe busiwa nambe kulila nambe kukemanga.”—Kujo 21:3, 4.

11-12. (a) Bibezikiso muka bibanendeka ku Kujombolola 7:16, 17 bibakalikuwa bimanga beka? (b) Byuma muka bibakalingi bimanga beka ha Canukiso, co mwafwa bika?

¹¹ Tandeni Kujombolola 7:16, 17. Ano matangwa, banu ba Njambi bamo bali mu njala mwafwa ya buhutu na binzita. Bamo bali na kubakutila likulahelo lyabo. Oloni bimanga beka banabwahelela mwafwa bazibuka ngwabo bakakala na byakulya byabingi bya ku sipilitu nebi bya ku mubila. Yehova mwakanyongesa kano kaye ka Satana, akanyungilila mbunga yakama ku bukalu bwendi buje bunalifu ngwe “lihunzi lya kushaluka.” Munima ya ñababa yakama, Yesu akatwamenena baje bakoboka ku tubwelubwelu twa “mema a mwonyo” wa myaka yoshe. Ba mu mbunga yakama bali na lilabelelo lya kulitila. Hamo bakebo bakwatwalelelaho kuyoya kuketa na mu kaye kakaha.—Yowa 11:26.

¹² Bimanga beka bali na kukandelela manene kuli Yehova na Yesu mwafwa ya lilabelelo libali nalyo. Nameme Yehova kabangwile ngwendi bakayoye mwilu, oloni wabazema ngwe mwazemena baka-Kilistu bakubwabesa. Baka-Kilistu bakubwabesa na bimanga beka, boshe basa kushangazala Njambi na Kilistu. Co ngila imo ibakalingilamo ngoco, ikapu kukala ku cilika ca Kulya kwa Mwene kwa Mangwezi.

13-14. Mwafwa bika tubaboshe tunapande kukala ku cilika ca kwanuka kutsa kwa Kilistu?

¹³ Mu myaka inahu munu umo ha banu 1,000 akali likende na kunwa binyu ha Canukiso. Oku kulumbununa ngwabo mu bikungulukilo byabingi kumwesi kukala baka-kulya likende na kunwa binyu ha Canukiso. Ngeci, banu babangi bakakala ku Canukiso bali na lilabelelo lya kukayoya hano hasi. Co bakailako bika? Mubakai ku canukiso bakalingi ngwe munu uje aya ku cilika ca bulo ca kabusamba kendi. Nga munu aya ku cilika ca bulo ca kabusamba kendi, amwesa ngwendi wamuzema co lalo ashaka kumukwasa. Mu ngila imo lika, bimanga beka bakai ku Canukiso mwafwa bashaka kumwesa ngwabo bazema Kilistu na bakubwabesa, co bashaka kubakwasa. Co lalo bakalingi  ngoco mwafwa bashaka kumwesa kukandelela ku ndando ya kupatula ije ibalingisa bakayoye myaka yoshe hano hasi.

¹⁴ Cuma cikwabo ca seho cikalingisa bimanga beka baye ku Canukiso cinapu kwononoka lishiko lya Yesu. Yesu mwalingile cilika ca kulibanga ca Kulya kwa Mwene kwa Mangwezi na tupositolo bendi ba kulongwa, wabalekele ngwendi: “Lingeni eci mu kunjanuka.” (1 Koli 11:23-26) Bimanga beka batwalelelaho kulinga cilika ca Kulya kwa Mwene kwa Mangwezi kweta noho bakubwabesa boshe banai mwilu. Co bali na kulanyako na bakwabo bakulingile hamo nabo Canukiso.

15. Twasa kushangazala bati Njambi na Kilistu ha Canukiso?

¹⁵ Mutukakala ku Canukiso, tukashangala Njambi na Kilistu mutukembi na kulombela. Ñanda ya Canukiso ya uno mwaka ili na mutwe wa, “Kandeleleni ku Byuma Byanamilingila Njambi na Kilistu.” Ikatukwasa tumone seho ya byuma byanatulingila Njambi na Kilistu. Mubaketisa likende na binyu, tukanuka ngwetu bimanena mubila na maninga a Yesu. Tukanuka cizemo camwesele Yehova ha kutuma Munendi akututsile mangana tukawane mwonyo wa myaka yoshe. (Mateo 20:28) Banu boshe baje bazema Tate yetu wa mwilu na Munendi bakakala ku Canukiso.

16. Bakubwabesa na bimanga beka balifwa bati?

¹⁶ Yehova Njambi wazema bakubwabesa na bimanga beka mwafwa boshe bapwa ba seho kuli ikeye. Twendeka ngoco mwafwa boshe wabalandele na ndando imo. Watumine munendi mangana akutsile bakubwabesa hamo lika na bimanga beka. Banalisezela lika ha lilabelelo libali nalyo. Oloni boshe banapande kupwa ba kulongwa kuli Njambi na Kilistu. (Myaso 31:23) Anukeni lalo ngweni tubaboshe sipilitu ya Njambi ikatukwasa. Co Yehova akana munu na munu sipilitu ya kupwamo.

17. Bakubwabesa baje bali hano hasi bakashungwiya bika?

¹⁷ Baka-Kilistu bakubwabesa kubesi kusemuka na lilabelelo lya kukayoya mwilu. Njambi ikeye akabalingisa bakale neli lilabelelo. Bakasinganyekesesa ha lilabelelo lyabo na kulombela, co lalo banabandamena kukatambula cikandelela cabo mwilu. Kubazibuka cifwa ca mibila ibakakala nayo mwilu. (Fili 3:20, 21; 1 Yowa 3:2) Nameme ngoco bakashungwiya kukaliwana na Yehova, Yesu, tungelo na bakwabo bakubwabesa na kukakala hamo nabo mu Bumwene bwa mwilu.

18. Byuma muka bibali na kushungwiya kukalikuwa bimanga beka?

¹⁸ Bimanga beka bali na lilabelelo lya kukayoya hano hasi myaka yoshe, co eli likelyo lishungu  libali nalyo banu boshe. (Kwambu 3:11) Banabandamena litangwa lije libakashangumuka cipangi ca kutengululula kaye koshe kupwa paradaisi. Bakashungwiya simbu ibakalitungila binjubo byabo, kulikunina miti na kulikuwa kuyoya mu kulikangula na bana babo. (Isaya 65:21-23) Bakalikuwa kupashala mu kaye na kuyongola byuma byakufwa ngwe malundu, bishwata na bindonga. Co bakakala na simbu yaingi ya kusinganyekesesa ha byuma byanatanga Yehova. Oloni cuma cikabazibisa manene kubwaha cinapu kuzibuka ngwabo ha simbu oyo busamba bwabo na Yehova bukakanyama manene.

19. Bika byanapande kulinga umo na umo wetu ha litangwa lya Canukiso, co Canukiso ca uno mwaka cikakalako tangwa lika?

¹⁹ Yehova nakulahesa kukalingila umo na umo wa bangamba bendi byuma byabibwa kulutwe. (Njele 29:11) Litangwa lya Canukiso lyapwa lya kulitila kuli baka-Kilistu boshe. Mwafwa bika? Mwafwa bakashangazala Njambi na Kilistu ha byuma bibanabalingila bije bibalingisa bakayoye myaka yoshe. Canukiso cikeco ciwano ca seho manene ku biwano bibakakala nabyo baka-Kilistu. Uno mwaka litangwa lya Canukiso likapwa lya Sapalalo, March 27, 2021. Babangi bakala mu mafuti muje kubashokele cipangi cetu. Ngeci balinga eci cilika mu kuzituka. Bamo bacilinga nameme bali na kubalwisa. Bakwabo co bacilingila mu tumenga. Mwoshe mwoshe mubinafwila byuma, twanukeni ngwetu Yehova, Yesu hamo lika na naanga yoshe ya Njambi ili mwilu, bali na kumona byuma bituli na kuliwana nabyo. Ngeci tumishungwiya ngwetu mulikuwe Canukiso nameme mucilinga likalyeni, mu cibunga nambe mu cikungulukilo.