CILONGESA 3
MWASO 35 “Zibukeni Byuma bya Seho Manene”
Anguleni Byuma Bije Bizibisa Yehova Kubwaha ku Mbunge
“Kuzibila Yehova lyoba akewo mashangumukilo a mana, co mangana a kuzibuka bya uje Wakujela Manene, akewo kuzibisisa.”—PROV 9:10.
BILI MUNO MU CILONGESA
Muno mu cilongesa tusimutwiya mutwasa kupangesela mwamubwa mana na kuzibisisa na kunanguka, mu kwangula mwamubwa byakulinga.
1. Byuma muka bitukalingi ha litangwa na litangwa?
HA LITANGWA na litangwa tukangula byakulinga. Simbu imo tukangula kulinga byuma byabyasi. Cakumwenako, tukangula bitulya nambe simbu itulala. Oloni simbu imo tukangula kulinga byuma byabikalu. Byuma bitukangula kulinga bikakundama bukangule bwetu, buyoye bwetu, banu batwazema na kulemesa kwetu. Tutonda ngwetu byuma bitwangula bitukwase na kukwasa naanga yetu. Co lalo bizibise Yehova kubwaha ku mbunge.—Loma 12:1, 2.
2. Bika byasa kumikwasa mwangule mwamubwa byakulinga?
2 Mwasa kwangula mwamubwa byakulinga nga (1) mutondesesa mwamubwa, (2) musinganyekesesa mwamwena Yehova byuma bimushaka kwangula na (3) mwesekesa byuma bimushaka kwangula kulinga. Muno mu cilongesa tusimutwiya ebi byuma bitatu, nomwo mubyasa kutukwasela tupwe baka-kunanguka.—Prov 2:11.
TONDESESENI
3. Cakumwenako muka citukwasa kuzibisisa bikwapwila kwa seho kutondesesa tahi simbu kanda twangule byakulinga?
3 Cuma cakulibanga cimunapande kulinga simbu kanda mwangule byakulinga, cinapu kutondesesa mwamubwa. Bika kwapwila kwa seho kulinga ngoco? Lingeni ngwe mumona mubezi aleka ndotolo bya mushongo wendi. Kuma ndotolo asa kwana mubezi bumbanda kwa kujeneka kutondesesa mwamubwa byali na kubinja ndi? Embwe. Neni mwasa kwangula mwamubwa byakulinga nga mutondesesa tahi ha byuma bimushaka kwangula. Mwasa kulinga bati ngoco?
4. Kwesekesa na mukanda wa Provebia 18:13, bika byasa kumikwasa mutondesese mwamubwa simbu kanda mwangule byakulinga? (Taleni na cikupulo.)
4 Mwasa kutondesesa mwamubwa nga mwihula bihula. Cakumwenako, nga banamilanya ku cilika cimo. Kuma munapande kuyako ndi? Nga kumuzibuka munu nabwahesa oco cilika nambe mwanacibwahesela, co mwasa kumwihula bihula byakufwa ngwe: “Eci cilika cikakela kuli, co lalo simbu muka? Kuma kukakala banu babangi ndi? Iya akendesa eci cilika? Beya bakakalako? Byuma muka bibanayongola kukalinga oku ku cilika? Kuma kukakala bwala ndi?” Kusinganyekesesa ha bihula ebi kumikwasa mwangule mwamubwa byakulinga.—Tandeni Provebia 18:13.
Tondeseseni mwamubwa ha kwihula bihula (Taleni paragirafu 4) a
5. Bika bimunapande kulinga munima ya kutondesesa mwamubwa?
5 Nga mwatondesesa mwamubwa na kuwana byuma bimunatondele, co singanyekeseseni ha byuma byoshe binalibungilamo. Cakumwenako, bati nga munananguka ngweni oku ku cilika kukakala banu baje kubasingimika binangulo bya mu Mbimbiliya nambe nga munananguka ngweni kukakala bwala, oloni kukukakala munu uje akamona baje banwa mu kutubakanesa? Kuma kuli byuma byasa kukalingisa oco cilika cikapwe ca kalwa manene ndi? (1 Pita 4:3) Kuma oco cilika bakacilinga ha simbu imunapande kuya ku biwano nambe mu kwambulula ndi? Nga musinganyekesesa mwamubwa byalibungilamo, co mwasa kwangula mwamubwa byakulinga. Oloni kuli bikwabo lalo bimunapande kulinga. Hakuwana mwazibuka byoshe byalibungilamo,lihuleni ngweni, “Yehova wamona bati byuma binjishaka kwangula kulinga?”—Prov 2:6.
SINGANYEKESESENI MWAMWENA YEHOVA BYUMA BIMUSHAKA KWANGULA
6. Kwesekesa na mukanda wa Yakomba 1:5, mwafwa bika tunapande kulomba Yehova bukwasi?
6 Lombeni Yehova amikwase muzibuke mwamwena byuma bimushaka kwangula. Yehova natwana mana aje atukwasa kuzibuka indi byuma bitushaka kwangula bimuzibisa kubwaha. ‘Akana mana boshe na mbunge imolika kwa kujeneka kubatenukila.’—Tandeni Yakomba 1:5.
7. Mwasa kuzibuka bati mwakalizibila Yehova ha byuma bimushaka kwangula kulinga? Endekeni cakumwenako.
7 Nga mwalombo Yehova amitwamenene, co akeni mbunge ku binangulo byendi. Cakumwenako nga munazimbala, munapande kwihula munu uje azibuka okwo kumuli mangana amileke kumunapande kuya. Kuma mwasa kuya simbu kanda munu imunehula amikumbulule ndi? Embwe. Munapande kutolilila mwamubwa omwo amileka kumunapande kuya. Mu ngila imolika nga mwalombo Yehova mana, singanyekeseseni ha mashiko na binangulo bya mu Mbimbiliya bimwasa kupangesa omwo mwangula byakulinga. Kulinga ngoco kumikwasa munanguke mwamikumbulwila Yehova. Cakumwenako, nga munangula kuya ku cilika citunasimutwiya hakulibanga, co munapande kusinganyekesesa biyendeka Mbimbiliya ha bilika bya kalwa, kulikwatasana na babusamba bababi na seho ya kwaka bya Bumwene mu mutamba wakulibanga.—Mate 6:33; Loma 13:13; 1 Kori 15:33.
8. Bika bimwasa kulinga nga mutonda ngweni bakweni bamikwase kwangula mwamubwa byakulinga? (Taleni na cikupulo.)
8 Bisimbu bimo mwasa kulomba bukwasi ha byuma bimushaka kwangula kulinga. Mwasa kulomba bukwasi kuli ndolome nambe ndokazi wa kuhya ku sipilitu. Nameme ngoco, mwasa kuwana bukwasi nga mutondesesa yeni babenya. Tuli na bikwata byabingi bya kupangesa mu kutondesesa byakufwa ngwe Buka ya Lipatisiso ya Lipaki za Jehova na Bisoneka Bikwasa Baka-kristu. Anukeni ngweni cilengo ceni cinapu kwangula byuma bije bizibisa Yehova kubwaha.
Singanyekeseseni mwalizibila Yehova (Taleni paragirafu 8) b
9. Twasa kuzibuka bati ngwetu byuma bitushaka kwangula kulinga bizibisa Yehova kubwaha? (Efeso 5:17)
9 Twasa kuzibuka bati ngwetu bitunangula kulinga bizibisa Yehova kubwaha ku mbunge? Cuma ca seho tunapande kuzibuka mwamubwa Yehova. Mbimbiliya ngwayo: “Mangana a kuzibuka bya uje Wakujela Manene, akewo kuzibisisa.” (Prov 9:10) Mwa busunga bene, kuzibisisa kwa busunga kunemana ha kuzibuka bifwa bya Yehova na cizango cendi na byuma byazinda nebi byazema. Ngeci lihuleni ngweni, ‘Kwesekesa na byuma binjizibuka hali Yehova, bika binjinapande kwangula kulinga bije bimuzibisa kubwaha?’—Tandeni Efeso 5:17.
10. Mwafwa bika binangulo bya Mbimbiliya byapwa bya seho kutubakana cisemwa?
10 Bisimbu bimo, tunasa kubyana kulinga byuma bimo mwafwa ya kushaka kuzibisa Yehova kubwaha. Cakumwenako, bisemi bamo banasa kutonda ngwabo munabo ashomboke ku munalume wa kufuka nambe uje asa kwonda bimbongo byabingi nameme hamo owo munalume kakolele ku sipilitu. Mwa busunga bene, aba bisemi batonda ngwabo munabo akayoye mwamubwa. Kuma owo munalume asa kukwasa munabo akole ku sipilitu ndi? Yehova aliziba bati ha ñanda ya cifweci? Tuwana cikumbululo ku mukanda wa Mateu 6:33. Oku ku mukanda Yesu wanangwile baka-Kristu ngwendi, batwaleleleho “kutonda tahi Bumwene.” Nameme tukasingimika bisemi betu na banu batwatunga nabo, cuma ca seho manene kuli yetu cinapu kuzibisa Yehova kubwaha ku mbunge.
ESEKESENI BYUMA BIMUSHAKA KWANGULA
11. Cifwa muka cibanendeka ku mukanda wa Filipu 1:9, 10 cije cimikwasa mwangule mwamubwa byakulinga?
11 Nga munawana binangulo bya mu Mbimbiliya bije binatalesa ku byuma bimushaka kulinga, co esekeseni byuma bimushaka kwangula simbu kanda mwangule byakulinga. (Tandeni Filipu 1:9, 10.) Kupwa baka-kunanguka kumikwasa musinganyekesese ha byuma byasa kutunda mu byuma bimwangula kulinga. Simbu imo kunasa kupwa kwakwasi kwangula byakulinga. Oloni simbu imo kwapwa kwakukalu kulinga ngoco. Kupwa baka-kunanguka kumikwasa mwangule mwamubwa byakulinga nameme nga kesi kwakwasi kulinga ngoco.
12-13. Kupwa baka-kunanguka kwasa kumikwasa bati mwangule bipangi binapande?
12 Acisinganyekeni ha cakumwenako eci. Muli na kutonda cipangi cimikwasa muwane bimbongo byakulikwasesa na naanga yeni. Co kukapwa muje mwawana bipangi bibali, bije kubilwisa mashiko a mu Mbimbiliya. Ngeci mwilula byuma byoshe byalibungilamo byakufwa ngwe: Cifwa ca cipangi, matangwa akupanga, simbu ya kulembuka na byuma bikwabo. Mwasa kwangula cipangi cije cimwashaka manene nambe cije cibamifweta bimbongo byabingi. Oloni kuli byuma bikwabo lalo bimunapande kwaka mu bisinganyeka simbu kanda mwangule byakulinga.
13 Cakumwenako, kuma oco cipangi casa kumyonowesa kuwana simbu ya kuya ku biwano ndi? Kuma casa kumyonowesa kunyunga mwamubwa naanga yeni ku sipilitu na kuikwasa ipwe ya kubwahelela ndi? Kulihula bihula bya cifweci kumikwasa mwake “byuma bya seho manene” byakufwa ngwe kulemesa Yehova na byuma biitonda naanga yeni mu mutamba wakulibanga kutubakana bimbongo. Nga mulinga ngoco, co Yehova abezikisa kulifwita kweni.
14. Kupwa baka-kunanguka na kumwesa cizemo kutukwasa bati tujeneke kwangula byuma bije bitanwisa bakwetu?
14 Kupwa baka-kunanguka kutukwasa lalo tusinganyekesese ha byuma bitwangula na kumona mubinakundamena bakwetu mangana keti ‘tubatanwise.’ (Filp 1:10) Tunapande kupwa baka-kunanguka maneneni nga twangula byuma bya hakapandi byakufwa ngwe sholwesi yetu. Cakumwenako, hamo kuli cifwa cimo ca sholwesi nambe zalesi itwazema. Oloni bati nga bandolome na bandokazi nambe batwatunga nabo kubesi na kuliziba mwamubwa mwafwa ya sholwesi yetu? Kupwa baka-kunanguka kutukwasa mangana tusingimike mubali na kulizibila. Cizemo citukwasa tupwe bakulikehesa na kwaka mbunge ku byuma bibatonda ‘bakwetu.’ (1 Kori 10:23, 24, 32; 1 Timo 2:9, 10) Co oku kutulingisa twangule byuma bije bimwesa ngwabyo twazema na kusingimika bakwetu.
15. Byuma muka bimunapande kwaka mubisinganyeka simbu kanda mulinge byuma bimunangula?
15 Nga mwangula kulinga byuma bya seho manene mu kuyoya kweni, co singanyekeseseni tahi ha byuma byalibungila mu byuma bimushaka kwangula. Yesu walongesele ngwendi, munu napande tahi “kutanda bimbongo byapangesa.” (Luka 14:28) Singanyekeseseni ha simbu, nzili na byuma bitondeka mangana byuma bimwangula bibwahe. Munasa kusimutwiya na naanga yeni mangana mumone byanasa kulinga umo na umo mangana byuma bimwangula bibwahe. Mwafwa bika kunapu kwa seho kulinga byuma bitunasimutwiya? Kulinga ngoco, kumikwasa mutengululeko ku byuma bimwangula kulinga nambe kwangula bweka nga kulinga ngoco kunapande. Nga musimutwiya na baka-naanga yeni na kutolilila ku biyongola byabo, co mubalingisa bamikundwiye na kumikwasa mangana byuma bimunangula bibwahe.—Prov 15:22.
ANGULENI BYUMA BIJE BIMWASA KULINGA
16. Byuma muka byasa kumikwasa mwangule mwamubwa byakulinga? (Taleni lalo cipalo ca “ Mwakwangwila Mwamubwa Byakulinga.”)
16 Nga munakabangeya byuma byoshe bitunasimutwiya muno mu cilongesa, co mwalibwahesela kwangula mwamubwa byakulinga. Nga munatondesesa na kwilula mwamubwa binangulo bya Mbimbiliya bije bimikwasa mwangule byuma bizibisa Yehova kubwaha, co lombeni Yehova mangana amikwase kwangula byuma bije bibwaha.
17. Cuma muka ca seho casa kumikwasa mwangule mwamubwa byakulinga?
17 Nameme hamo kunima mwangwile mwamubwa byakulinga, anukeni ngweni kwangula mwamubwa byakulinga kunemana ha kukulahela mana a Yehova keti kulikulahela yeni babenya embwe. Ikeye lika asa kumikwasa mukale na mangana a busunga na kuzibisisa na kupwa baka-kunanguka mangana mukale na mana. (Prov 2:1-5) Yehova amikwasa mwangule mwamubwa byakulinga bije bimuzibisa kubwaha.—Samu 23:2, 3.
MWASO 28 Kupwa Kabusamba ka Yehova
