CILONGESA 28
Kulaheleni Ngweni Munawana Busunga
‘Kakateya mu busunga buje bubakulongesele, buje bubakushongangeyeye ubukulahele.’—2 TIMA 3:14.
MWASO 56 Mutiye Mwa Niti
BILI MUNO MU CILONGESA *
1. Mutukendeka ngwetu “busunga” tukalumbununa bika?
“MWALILONGESELE bati busunga?” “Mwasemukilile mu busunga ndi?” “Muli na myaka ingai mu busunga?” Hamo kuli umo wamihwile ebi bihula nambe hamo yeni mwehwile munu umo ebi bihula. Mutukendeka ngwetu “busunga” tukalumbununa bika? Tukalumbununa byuma bitwakulahela, mutukalemesela Njambi na yoyesi yetu. Banu bali mu busunga, bazibuka biilongesa Mbimbiliya, co bali na kukabangeya binangulo byayo. Kulinga ngoco, kunabakwasa bajeneke kukulahela bilongesa bya mu bulombelo bwa makuli. Co lalo kunabakwasa bayoye mwamubwa nameme kubalumbunukile.—Yowa 8:32.
2. Kwesekesa na Yowano 13:34, 35, bika byasa kulingisa munu azeme busunga?
2 Bika byamilingisile muzeme busunga? Hamo mwazemene bilinga byabibwa bya banu ba Yehova. (1 Petu 2:12) Indi hamo mwabwahelelele mumwamwene cizemo cili mukati kabo. Bwingi bwa banu baje bakaija ku biwano lwa kulibanga bakalimwena cizemo cili mukati ketu. Co bakatwalelelaho kwanuka cizemo cetu kutubakana byuma byoshe bibakazibi ku biwano. Kutukomoka kuziba ngoco, mwafwa Yesu wendekele ngwendi bandongesi bendi bakabazibukila ha kulizema umo na mukwabo. (Tandeni Yowano 13:34, 35.) Oloni kuli byuma bimo bitunapande kulinga mangana tukale na likulahelo lya kukanyama.
3. Bika byasa kulingiwa nga likulahelo lyetu linemana lika ha cizemo cibali na kumwesa bandolome na bandokazi?
3 Likulahelo lyetu kulyapandele kwimana lika ha cizemo cibali na kumwesa banu ba Njambi. Mwafwa bika? Mwafwa lyasa kuzeya bwasi. Cakumwenako, tunasa kwecela kupangela Yehova nga mukwetu muka-Kilistu alinga bubi bwakama. Hamo owo nalingi bubi bwakama napu mukulunu mu cikungulukilo nambe painiya. Tunasa lalo kwecela kupangela Yehova nga mukwetu muka-Kilistu atulubalesa nambe nga tuziba muka-kutengulukila endeka ngwendi twakulahela byuma bya makuli. Bika bitulilongesa? Tulilongesa ngwetu likulahelo lyetu linapande kwimana ha busamba bwetu na Yehova asina lipwa lya kukanyama. Kuzema Yehova na banu bendi kumikwasa mukale na likulahelo. Oloni kulilongesa Mbimbiliya na kutondesesa na kuzibisisa bimulilongesa, kumikwasa mukanyamese likulahelo lyeni. Munapande kukala na bukaleho buje bumwesa ngwabwo bimulilongesa hali Yehova binapu bya busunga.—Loma 12:2.
4. Kwesekesa na Mateo 13:3-6, 20, 21, bika bibakalingi banu bamo nga baliwana na byeseko?
4 Yesu wendekele ngwendi banu bamo bakatambula busunga na “kubwahelela,” oloni nga baliwana na byeseko, co likulahelo lyabo lizeya. (Tandeni Mateo 13:3-6, 20, 21.) Mwafwa bika? Hamo basinganyekele ngwabo baje bakabangeya Yesu kubaliwana na byeseko. (Mateo 16:24) Indi hamo basinganyekele ngwabo nga bapwa baka-Kilistu, co kubaliwana na tuyando mwafwa Yehova abanyungilila. Oloni tunapande kuzibuka ngwetu tuliwana na tuyando muno mu kaye ka Satana. Byuma byasa kutenguluka mu kuyoya kwetu, co byasa kutwonowesa kupwa ba kubwahelela.—Myaso 6:6; Kwambu 9:11.
5. Bika bimwesa ngwabyo bandolome na bandokazi babangi banakulahela ngwabo banawana busunga?
5 Bandolome na bandokazi babangi banakulahela ngwabo banawana busunga. Bika twendekela ngoco? Mwafwa likulahelo lyabo kulyesi kuzeya nameme ndolome nambe ndokazi abalubalesa nambe alinga bubi bwakama. (Myaso 119:165) Oloni likulahelo lyabo likakanyama omwo baliwana na byeseko. (Yako 1:2-4) Mwasa kukanyamesa bati likulahelo lyeni?
KALENI NA ‘MANA A BUSUNGA A KUZIBUKA NJAMBI’
6. Likulahelo lya bandongesi ba Yesu ba mu simbu ya tupositolo lyemanene haka?
6 Bandongesi ba Yesu ba mu simbu ya tupositolo bakanyamesele likulahelo lyabo omwo balilongesele Bisoneka na bilongesa bya Yesu Kilistu na kuzibuka ‘busunga bwa muzimbu waubwa.’ (Ngala 2:5) Obu busunga bunambateselela byuma byoshe bitwakulahela ha kupwa baka-Kilistu bya kufwa ngwe ndando ya kupatula ya Yesu na kusanguka kwendi. Kapositolo Paulu nendi wakulahelele ngwendi ebi bilongesa byapwile bya busunga. Bika twendekela ngoco? Twendeka ngoco mwafwa wamwesele banu “bukaleho bwa kutunda mu Bisoneka ngeci [Kilistu] napande kuyanda na kusanguka ku batsi.” (Vili 17:2, 3) Bandongesi ba Yesu ba mu simbu ya tupositolo batambwile ebi bilongesa, co bakulahelele ngwabo sipilitu ya kujela ibakwasa kuzibisisa Lijwi lya Njambi. Batondesesele na kumona ngwabo ebi bilongesa binemana ha Bisoneka. (Vili 17:11, 12; Heve 5:14) Likulahelo lyabo kulyemanene ha byuma bibatondele, co lalo kubapangelele Yehova mwafwa ya kushaka lika kulikuwa kukala hamo na bakwabo baka-kukulahela. Likulahelo lyabo lyemanene ha ‘mana a busunga a kuzibuka Njambi.’—Kolo 1:9, 10.
7. Kukulahela busunga bwa mu Mbimbiliya kutukwasa bati?
7 Busunga bwa mu Mbimbiliya kubwesi kutenguluka. (Myaso 119:160) Cakumwenako, kubwesi kutenguluka nga mukwetu muka-Kilistu atubiisila nambe nga alinga bubi bwakama. Co lalo, kubwesi kutenguluka nameme tuliwana na bukalu. Ngeci, tunapande kuzibisisa biyendeka Mbimbiliya na kukulahela ngwetu binapu bya busunga. Nga tukulahela busunga bwa mu Mbimbiliya, co tukala na likulahelo lya kukanyama na kukolesa omwo tuliwana na byeseko. Bika bimikwasa mutwaleleleho kukulahela ngweni munawana busunga?
KULAHELENI BUSUNGA BWA MU MBIMBILIYA
8. Kwesekesa na mukanda wa 2 Timateo 3:14, 15, bika byakwasele Timateo akulahele ngwendi wawanene busunga?
8 Timateo wakulahelele ngwendi wawanene busunga. Bika byamukwasele akulahele ngoco? (Tandeni 2 Timateo 3:14, 15.) Baina na bakuku yendi bamulongesele “bisoneka bya kujela.” Co lalo, Timateo nendi walingile mwoshe mwaselele mangana alilongese bije bisoneka. Ngeci, wakulahelele ngwendi bije bisoneka byapwile bya busunga. Mu kwita kwa simbu, Timateo hamolika na baina na bakuku yendi, bapwile baka-Kilistu. Timateo wabwahelelele mwamwene cizemo cibamwesele baka-Kilistu. Co washakele kulikwatasana na bandolome na bandokazi mu cikungulukilo na kubakwasa. (Fili 2:19, 20) Nameme ngoco, likulahelo lyendi kulyemanene lika ha kuzema bakwabo, oloni lyemanene ha bilongesa bya mu Mbimbiliya bije byakulahelele ngwendi byapwile bya busunga. Co byamukwasele apwe kabusamba ka Yehova. Neni munapande kutanda Mbimbiliya na kusinganyekesesa bimutanda na kukulahela ngweni biilongesa Mbimbiliya hali Yehova binapu bya busunga.
9. Bilongesa muka bya seho bitatu bimunapande kuzibuka?
9 Munapande tahi kuzibuka bilongesa bya seho bitatu bya mu Mbimbiliya. Ca kulibanga, munapande kukulahela ngweni Yehova ikeye Ishamatanga wa byuma byoshe. (Kutu 3:14, 15; Heve 3:4; Kujo 4:11) Ca mu cibali, munapande kuzibuka bimwakulahelela ngweni Mbimbiliya yapwa lijwi lya Njambi. (2 Tima 3:16, 17) Ca mu citatu, munapande kuzibuka ngweni Yehova ali na munga ya banu bendi baje bali na kumulemesa, co Kilistu ikeye ali na kubatwamenena. Co aba banu banapu Bakaleho ba Yehova. (Isaya 43:10-12; Yowa 14:6; Vili 15:14) Oloni kuzibuka ebi bilongesa kukulumbununa ngwabo munapande kukwata byuma byoshe bili mu Mbimbiliya mu mutwe. Nameme ngoco, munapande kupangesa “cashu ceni ca kusinganyeka” mangana mutwaleleleho kukulahela ngweni munawana busunga.—Loma 12:1 NWT.
KWASENI BAKWENI BAWANE BUSUNGA NA KUBUKULAHELA
10. Bika bitunapande kulinga omwo twazibuka busunga?
10 Nga mwazibuka ngweni Njambi ikeye Ishamatanga, Mbimbiliya yapwa lijwi lya Njambi, co lalo Njambi ali na banu bendi, munapande kupangesa Bisoneka mangana mukwase bakweni bakulahele obu busunga. Mwafwa bika? Mwafwa ha kupwa baka-Kilistu, tuli na cipangi ca kukwasa boshe baje bashaka kutolilila bazibuke busunga buje butunalilongesa. * (1 Tima 4:16) Nga tukwasa bakwetu bakulahele busunga bwa mu Mbimbiliya, co likulahelo lyetu likanyama.
11. Kapositolo Paulu walongesele bati banu, co twasa kumutembwinina bati?
11 Kapositolo Paulu mwalongesele banu, ‘wabalumbunwinine bukaleho bwa Yesu ha kubaleka majwi a mu Lishiko lya Mosesa na majwi a mu bisoneka bya Tupolofweto.’ (Vili 28:23) Twasa kutembwinina bati Paulu omwo tukwasa bakwetu balilongese busunga? Tunapande kubaleka biyendeka Mbimbiliya. Co lalo, tunapande kubakwasa basinganyekesese ha byuma bibali na kulilongesa mangana balikute busamba na Yehova. Tushaka ngwetu balimwene ngwabo bibali na kulilongesa hali Njambi yetu wa cizemo binapu bya busunga. Kutushaka ngwetu bakulahele bibali na kulilongesa mwafwa ya kushaka lika kutuzibisa kubwaha.
Bisemi, longeseni bana beni “[byuma] bya Njambi bya kuloba” mangana mubakwase kukala na likulahelo (Taleni palagilafu 12-13) *
12-13. Bisemi basa kukwasa bati bana babo mangana bakale mu busunga?
12 Tuzibuka ngwetu bisemi bashaka ngwabo bana babo bakale mu busunga. Bisemi basa kusinganyeka ngwabo bana babo basa kulinga mwamubwa ku sipilitu nga bakala na babusamba bababwa mu cikungulukilo. Oloni kukala na babusamba bababwa, keti kukekwo lika kukwasa bana beni bakulahele ngwabo banawana busunga. Banapande kulikuta busamba na Njambi na kukulahela ngwabo bibali na kulilongesa mu Mbimbiliya byapwa bya busunga.
13 Nga bisemi bashaka kulongesa bana babo busunga hali Njambi, co bakebo tahi banapande kulilongesa-longesa Mbimbiliya mangana bamwese bana babo mwanja waubwa. Co lalo, banapande kuwana simbu ya kusinganyekesesa bibali na kulilongesa. Nga balinga ngoco, co bana babo nabo babatembwinina. Bisemi banapande lalo kulongesa bana babo mwakupangesela Watchtower Online Library na JW Library, ngwe mubakakwasela baje babakalilongesa nabo Mbimbiliya. Oshe balinga ngoco, co bakwasa bana babo bazeme Yehova na kukulahela ngwabo ali na kupangesa ‘ndungo wa kulongwa na kunyanyama’ mu kutwana byakulya bya ku sipilitu. (Mateo 24:45-47) Bisemi banapande kulongesa bana babo bilongesa bya mu Mbimbiliya bya maputukilo. Oloni banapande lalo kubalongesa “[byuma] bya Njambi bya kuloba” kwesekesa na myaka yabo na cashu cabo mangana babakwase kukala na likulahelo lya kukanyama.—1 Koli 2:10.
LILONGESENI BUPOLOFWETO BWA MU MBIMBILIYA
14. Bika bitunapande kulilongesela bupolofweto bwa mu Mbimbiliya? (Taleni cipalo ca “ Mwasa Kulumbununa Obu Bupolofweto Ndi?”)
14 Bupolofweto bwa mu Mbimbiliya bwapwa bwa seho mwafwa butukwasa tukanyamese likulahelo lyetu kuli Yehova. Bupolofweto muka bunakanyamesa likulahelo lyeni? Hamo munasa kwendeka ngweni, bupolofweto buje bwendeka bya “matangwa a kukotoka.” (2 Tima 3:1-5; Mateo 24:3, 7) Oloni kuli bupolofweto bukwabo bwasa kukanyamesa likulahelo lyeni. Cakumwenako, kuma mwasa kulumbununa mubunalishulisilila nambe mubuli na kulishulisilila bupolofweto buli ku Ndanyele capita 2 na Ndanyele capita 11 ndi? * Nga mutwalelelaho kulilongesa Mbimbiliya, co likulahelo lyeni likanyama. Tusimutwiyeni hali bandolome betu baje babayandesele manene mu Germany ha Nzita ya Kaye ya mu Cibali. Nameme kubazibisisile mwamubwa bupolofweto bwa mu Mbimbiliya buje bwendeka bya matangwa a kukotoka, oloni bakulahelele manene Lijwi lya Njambi.
Nga tulilongesa Mbimbiliya, kwambateselela na bupolofweto bulimo, co tukolesa omwo tuliwana na byeseko (Taleni palagilafu 15-17) *
15-17. Kulilongesa Mbimbiliya kwakwasele bati bandolome betu baje bayayandesele fulumende ya Nazi?
15 Fulumende ya Nazi muyayulile lifuti lya Germany, bandolome na bandokazi betu babangi babatwalele ku bilombo bya bafunge. Hitler na munalume umo wa bulemu wa lizina lya Heinrich Himmler bazindile Bakaleho ba Yehova. Ndokazi umo wendekele ngwendi, Himmler walekele bandokazi baje bakele mu cilombo ca bafunge ngwendi: “Njambi yeni Yehova nasa kuyula mwilu, oloni yetu tuyula hano hasi. Tumona baje batwalelelaho kukolesa mukati keni netu.” Bika byakwasele banu ba Yehova batwaleleleho kupwa ba kulongwa?
16 Baje Baka-kulilongesa Mbimbiliya bazibukile ngwabo Bumwene bwa Njambi bwashangumukile kuyula mu mwaka wa 1914. Co kubakomokele omwo babalwisile manene. Banu ba Yehova bazibukile ngwabo kukwesi fulumende ya banu yasa kulingisa biyongola bya Njambi byonowe kulishulisilila. Hitler kasele kumanesa bulombelo bwa busunga nambe kushimbika fulumende ya nzili ije itubakana Bumwene bwa Njambi. Bandolome betu bakulahelele ngwabo ciyulo ca Hitler cikahwa.
17 Ebi byuma bibakulahele aba bandolome na bandokazi byalishulisilile. Mukwetile lika myaka yaindondo, fulumende ya Nazi yahwile. Co Heinrich Himmler uje wendekele ngwendi “yetu tuyula hano hasi,” walyunukwile kutewa kutsa. Omwo wakele na kutewa, waliwanene na Ndolome Lübke uje watundile mu kamenga, co Himmler wamuzibukile. Himmler walizibile shwamwa, co wehwile Ndolome Lübke ngwendi, “Yobe Muka-kulilongesa Mbimbiliya, bika bilingiwa ha simbu ino?” Ndolome Lübke wamulekele ngwendi Bakaleho ba Yehova bazibukile ngwabo fulumende ya Nazi ikahwa, co bakapatuka. Himmler uje wakele na kwendeka byuma byabibi hali Bakaleho ba Yehova wonowele bya kwendeka ha simbu oyo. Mu kwita kwa simbu, Himmler walitsiile. Bika bitulilongesako? Nga tulilongesa Mbimbiliya kwambateselela na bupolofweto bulimo, co likulahelo lyetu kuli Njambi likanyama. Co lalo, tukolesa omwo tuliwana na byeseko.—2 Petu 1:19-21.
18. Kwesekesa na Yowano 6:67, 68, mwafwa bika tunapande kukala na “mana a busunga hamo na kwangula kwa busunga” bije byendekele Paulu?
18 Tubaboshe, tunapande kuzema bakwetu mangana tumwese ngwetu tu baka-Kilistu ba busunga. Tunapande kukala lalo na “mana a busunga hamo na kwangula kwa busunga.” (Fili 1:9) Nga kutulingi ngoco, co twasa kupekumuka na “lihunzi lya bilongesa bya banu baka-makuli,” kwambateselela na baka-kutengulukila. (Efeso 4:14) Bandongesi babangi ba mu simbu ya tupositolo becelele kukabangeya Yesu. Oloni kapositolo Petulu wakulahelele ngwendi Yesu wakele na kwendeka “majwi aje ana mwonyo wa myaka yoshe.” (Tandeni Yowano 6:67, 68.) Nameme Petulu kazibisisile byuma byoshe byendekele Yesu ha simbu ije, watwaleleleho kupwa wa kulongwa mwafwa wazibukile busunga hali Kilistu. Neni munapande kukulahela manene byuma biyendeka Mbimbiliya. Nga mulinga ngoco, co likulahelo lyeni likanyama. Co lalo, mukwasa bakweni bakale na likulahelo lya kukanyama.—2 Yowa 1, 2.
MWASO 72 Kuzibahaza Niti ya Mubuso
^ par. 5 Cino cilongesa, citukwasa tumone ngwetu busunga bwa mu Lijwi lya Njambi bwapwa bwa seho. Co lalo, tusimutwiya byuma bitukwasa tukale na likulahelo lya kukanyama na kukulahela ngwetu tunawana busunga.
^ par. 10 Biñanda bya mu Tuposhi twa Kukengela twa Silozi twa mu mwaka wa 2010 kutwala mu 2015, bije byakele mwisi ya mutwe wa “Kusimutwiya na Bakwetu,” byasa kumikwasa kusimutwiya na banu ha bilongesa bya mu Mbimbiliya bya maputukilo. Mwakele biñanda bya kufwa ngwe, “Yesu wapwa Njambi Ndi?,” “Bumwene bwa Njambi Bwashangumukile Kuyula Mwaka Uka?—Mutamba 1 na Mutamba 2” na “Kuma Njambi Akenyeka Banu mu Tuhya Ndi?”
