1. Bika byendekele Paulu?

KAPOSITOLO PAULU wendekele ngwendi bisimbu bimo, wakele na kuzeya. Wendekele lalo ngwendi mubila wendi ‘wakele na kunyonga.’ Kwamukaluwilile kulinga byuma byabibwa, co lalo bisimbu bimo Yehova kakele na kukumbulula malombelo endi ngwe mwakele na kutondela. (2 Koli 4:16; 12:7-9; Loma 7:21-23) Paulu wendekele lalo ngwendi baje bakele na kumulwisa bamumwene ngwabo wa kuzeya. * Oloni kalimwene ngwendi kapwile wa seho, mwafwa ya majwi amabi abakele na kumwendeka banu na tupenga twendi.—2 Koli 10:10-12, 17, 18.

2. Kwesekesa na 2 Kolinte 12:9, 10, Paulu wazibukile bika?

² Paulu wazibukile ngwendi munu nasa kukala na nzili nameme aliziba kuzeya. (Tandeni 2 Kolinte 12:9, 10.) Yehova walekele Paulu ngwendi: “Nzili yange yapwa ya kukomokesa omwo unazeye.” Awa majwi alumbununa ngwawo Yehova wanene Paulu nzili ha simbu yazeyele. Mwafwa bika kutwapandele kulubala nga bitozi betu batushaula?

3. Mwafwa bika tunapande kubwahelela nga batushaula?

³ Wahi washaka kumushaula. Oloni nga tulubala omwo bitozi betu batushaula, co twasa kuzeya. (Visi 24:10) Bika bitunapande  kulinga nga bitozi betu batushaula? Ngwe mwa Paulu, netu tunapande kubwahelela nga batushaula. (2 Koli 12:10) Mwafwa bika? Mwafwa kutushaula na kutulwisa kumwesa ngwabo tubandongesi ba Yesu ba busunga. (1 Petu 4:14) Yesu wendekele ngwendi baka-kumukabangeya bakabayandesa. (Yowa 15:18-20) Ebi bikebyo byalingiwile kuli baka-Kilistu ba mu simbu ya tupositolo. Banu baje balilongesele ku masikola a Bangiliki bamwene baka-Kilistu kupwa banu ba kwisi manene. Bayunda bamwene baka-Kilistu kupwa “banu bangoco ba kujeneka kulilongesa.” (Vili 4:13) Banu bamwene ngwabo baka-Kilistu bapwile ba kuzeya, mwafwa kubalikobelesele mu biñanda bya bupolitiki nambe kukobela buswalale. Co kubakele na kubasingimika.

4. Baka-Kilistu ba mu simbu ya tupositolo balingile bika omwo bitozi babo babendekele mwamubi?

⁴ Kuma baka-Kilistu ba mu simbu ya tupositolo bazeyele mwafwa ya kubendeka mwamubi ndi? Embwe. Cakumwenako, Petulu na Yowano balizibile ngwabo kwapwile kubezika kubayandesa mwafwa ya kulongesa bya Yesu na kupwa bandongesi bendi. (Vili 4:18-21; 5:27-29, 40-42) Bandongesi ba Yesu kubazibile shwamwa. Nameme aba baka-Kilistu babombwanesele, oloni byuma bibalingile byakwasele manene banu. Cakumwenako, bamo babo babahwimininine basoneke mikanda ije ili na kukwasa banu babangi bakale na lilabelelo. Co Bumwene bubakele na kwimanena bunashangumuka kuyula mwilu. Co lalo, ololo buyula banu boshe hano hasi. (Mateo 24:14) Kutundaho baje baka-Kilistu bali na kuyula mwilu. Oloni bumwene bwa nzili buje bwakele na kubalwisa bunanyongo. Co lalo baje boshe bakele na kubalwisa banatsi. Nameme nga bakasanguka, co bumwene buje bubakele na kukundwiya baka-Kilistu bukebwo bukabayula.—Kujo 5:10.

5. Kwesekesa na Yowano 15:19, mwafwa bika banu bakatushaula?

⁵ Matangwa ano banu bakatushaula mwafwa bakasinganyeka ngwabo kutwesi na mana, co lalo bakatwombwanesa. Mwafwa bika? Mwafwa kutwesi kulinga byuma bibakalingi banu batwatunga nabo. Tukalikehesa na kusingimika bakwetu. Oloni baka-kaye bakebo bapwa baka-kulishasha, baka-kulijundula na baka-kutengulukila. Kutwesi kulikobelesa mu biñanda bya bupolitiki nambe kukobela buswalale, ngeci banu bakatumono ngwabo tubangoco.—Tandeni Yowano 15:19; Loma 12:2.

6. Yehova ali na kutukwasa tulinge byuma muka?

⁶ Yehova ali na kutukwasa tulinge byuma bya kukomokesa, nameme banu bakatumono ngwabo tubakuzeya. Ali na kutukwasa kupanga cipangi ca kwambulula mu kaye koshe. Bangamba ba Yehova bali na kutuhula mabulu mu bindaka bya kuliseza-seza na kulongesa banu Mbimbiliya mangana batengulule buyoye bwabo. Yehova ikeye ali na kutukwasa tupange eci cipangi. Co ali na kupangesa banu bendi baje babamona baka-kaye ngwe bangoco. Batico umo na umo wetu? Kuma Yehova asa kutukwasa tukale na nzili ndi? Nga mukemwo, bika bitunapande kulinga mangana Yehova atukwase? Tucisimutwiyeni ha byuma bitatu bitulilongesa kuli kapositolo Paulu.

7. Bika bitulilongesa kuli Paulu?

⁷ Paulu wapandele kulishasha na kulikulahela mwafwa ya cashu cakele naco.  Wakolelele mu Talisi ije yapwile nganda yakama mu Loma. Talisi yapwile nganda ya kutsimana, co lalo mwakele sikola yakama. Paulu walilongesele manene. Bamulongesele kuli Ngamalyele uje wapwile ntwama wakama wa Bayunda. (Vili 5:34; 22:3) Co lalo, simbu imo Bayunda bakele na kusingimika manene Paulu. Paulu wendekele ngwendi: “Njahyanene bakwetu bamo babayunda baje twakolelele hamo.” (Ngala 1:13, 14; Vili 26:4) Oloni Paulu kakulahelele nzili yendi. Bika bitulilongesa kuli Paulu? Tulilongesa ngwetu kutwapandele kukulahela nzili yetu omwo tupangela Yehova.

8. Kwesekesa na Filipu 3:8, Paulu wamwene bati byuma byasezele, co mwafwa bika wabwahelelele mwazeyele?

⁸ Paulu wasezele byuma bije byalingisile banu bamusingimike manene. Co wabimwene ngwendi byapwile “mazilo.” (Tandeni Filipu 3:8.) Paulu waliwanene na bukalu bwabwingi mwafwa ya kukabangeya Kilistu. Banu bamuzindile. (Vili 23:12-14) Co lalo, bakwabo Baloma bamupupile na kumwaka mu kamenga. (Vili 16:19-24, 37) Kutundaho, Paulu wazibukile ngwendi kalumbunukile, co kwamukaluwilile kulinga byuma byabibwa. (Loma 7:21-25) Oloni kalikelele kupwa ndongesi ya Kilistu mwafwa ya bukalu bwakele na kuliwana nabwo. Co wabwahelelele mwazeyele, mwafwa Njambi wamukwaselele omwo wazeyele.—2 Koli 4:7; 12:10.

9. Mwafwa bika kutwapandele kuzeya nga kutwesi na byuma bije bibamona baka-kaye kupwa bya seho?

⁹ Nga tushaka ngwetu Yehova atwane nzili, kutwapandele kukulahela nzili yetu. Kutwapandele lalo kusinganyeka ngwetu cisemwa cetu, kulilongesa manene nambe bufuko bikebyo bitulingisa tupwe ba seho kuli Yehova. Mbimbiliya nayo imwesa ngwayo banu ba Njambi babangi keti “baka-mana nambe baka-nzili nambe baka-bulemu.” Oloni Njambi nangula “bije bibayongwele baka-kaye ngwabo byangoco.” (1 Koli 1:26, 27) Mwasa kupangela Yehova nameme kumwesi na byuma bibamona baka-kaye kupwa bya seho bya kufwa ngwe nzili, kulilongesa manene na  bufuko. Ngeci kumwapandele kuzeya. Anukeni ngweni Yehova amyana nzili, nameme kumwesi na byuma bibamona baka-kaye kupwa bya seho. Cakumwenako, nga kumuzibuka mwakukumbulwila baka-kulwisa, lombeni Yehova amikwase kupwa ba kusimpa omwo mwendeka bimwakulahela. (Efeso 6:19, 20) Nga muli na kubinja mushongo uje kuwesi kwola, co lombeni Yehova amyane nzili mangana mwase kumupangela. Likulahelo lyeni likanyama manene omwo mulimwena mwamikwasela Yehova.

10. Mwafwa bika tunapande kulilongesa bya bangamba ba Njambi babanendeka mu Mbimbiliya ba kufwa ngwe baje bali ku Vahevelu 11:32-34?

¹⁰ Paulu walilongesele manene Bisoneka. Co walilongesele byabingi ku bangamba ba Njambi babanendeka mu Mbimbiliya. Paulu mwasonekelele baka-Kilistu ba Bahebelu, wabalekele ngwendi balilongese ku bangamba ba Yehova ba kulongwa ba kusañulu. (Tandeni Vahevelu 11:32-34) Tusimutwiyeni hali Mwene Ndabiti. Ndabiti bamulwisile manene ku bitozi bendi na ku babusamba bendi. Kusimutwiya hali Ndabiti kutukwasa tumone mwakanyamenene Paulu omwo wakele na kusinganyekesesa hali Ndabiti. Co tusimutwiya bitulilongesa kuli Paulu.

11. Mwafwa bika Ngolyata wamwene Ndabiti kupwa wa kuzeya? (Taleni cikupulo cili ha liputa lya kulibanga)

¹¹ Ngolyata uje wapwile muka-kulwa wa nzili wamwene Ndabiti kupwa munu wa kuzeya. Ngolyata mwamwene Ndabiti, “wamushawile.” Ngolyata wapwile wa kutunuka, wazibukile mwamubwa kulwa, co lalo wakele na bitwa byabingi. Ndabiti wapwile lika mukwenje uje kazibukile mwamubwa kulwa, co lalo kakele na bitwa byabingi. Oloni wakele na nzili mwafwa wakulahelele Yehova. Co Yehova wamukwasele ahyane Ngolyata.—1 Samwe 17:41-45, 50.

12. Bukalu muka bukwabo bwaliwanene nabwo Ndabiti?

¹² Kuli bukalu bukwabo bwaliwanene nabwo Ndabiti buje bwasele kumuzeyesa. Wapangelele Saulu mu kulongwa uje yangwile Yehova kupwa mwene wa Isalele. Ha kulibanga, Mwene Saulu wasingimikile Ndabiti. Oloni mu kwita kwa simbu Saulu washangumukile kulyalesa, co wazibilile Ndabiti cipululu. Saulu wayandesele Ndabiti, co washakele kumutsiya.—1 Samwe 18:6-9, 29; 19:9-11.

13. Bika byalingile Ndabiti omwo Mwene Saulu wamulingile mwamubi?

¹³ Ndabiti watwaleleho kusingimika mwene Saulu nameme wamuyandesele. (1 Samwe 24:6) Ndabiti kanene Yehova mulonga mwafwa ya byuma byabibi byamulingile Saulu. Oloni wakulahelele ngwendi Yehova amwana nzili ya kukolesa.—Myaso 18:1, majwi a helu ya capita.

14. Bukalu muka bwaliwanene nabwo kapositolo Paulu buje bwalifwile nobu bwaliwanene nabwo Ndabiti?

¹⁴ Kapositolo Paulu nendi waliwanene na bukalu bwakulifwa na buje bwaliwanene nabwo Ndabiti. Bitozi ba Paulu bakele manene na nzili kumutubakana. Co lalo bantwama babangi bamuzindile. Bisimbu bimo bakele na kuleka banu bamupupe na kumwaka mu kamenga. Ngwe mwa Ndabiti, Paulu nendi bamulingile mwamubi kuli babusamba bendi. Co banu bamo mu cikungulukilo bakele na kumulwisa. (2 Koli 12:11; Fili 3:18) Oloni Paulu wahyanene baje bakele na kumulwisa. Wabahyanene bati? Watwaleleleho kwambulula nameme bamulwisile. Wakulahelele bandolome na bandokazi  bendi nameme bisimbu bimo bamulingile mwamubi. Kutundaho, watwaleleleho kupwa wa kulongwa kuli Njambi kweta na kukutsa kwendi. (2 Tima 4:8) Wasele kulinga byoshe ebi mwafwa kalikulahelele, oloni wakulahelele Yehova.

15. Bika bitukalingi nga banu batulinga mwamubi, co twasa kulinga bati ngoco?

¹⁵ Kuma banu bamukakobela nabo sikola, ba mukapanga nabo, nambe babushoko bweni baje keti Bakaleho bakamishaula nambe kumilwisa ndi? Batico mu cikungulukilo, kuli umo wamilingaho laja mwamubi ndi? Nga mukemwo, co anukeni byaliwanene nabyo Ndabiti na Paulu. Mbimbiliya ngwayo, “hyaneni bubi na bubwa.” (Loma 12:21) Banu mubakatulingi mwamubi, kutwesi kubalwisa ngwe Ndabiti mwalwisilile Ngolyata, oloni tukabalongesa lijwi lya Njambi mangana tubakwase batengulule yoyesi yabo. Ngeci nga tushaka tukwase banu batengulule yoyesi yabo, tunapande kupangesa Mbimbiliya omwo tukumbulula bihula byabo. Co lalo tunapande kubasingimika na kubalinga mwamubwa nameme batulinga mwamubi.—Mateo 5:44; 1 Petu 3:15-17.

16-17. Paulu kebalele bika?

¹⁶ Simbu kanda Paulu apwe ndongesi ya Kilistu, wapwile muka-kushaula, co wayandesele bandongesi ba Kilistu. (Vili 7:58; 1 Tima 1:13) Yesu wecelesele Paulu kuyandesa baka-Kilistu. Yesu wasimutwiiye nendi kutundilila mwilu, co wamupwisile kapuputwa. Paulu wapandele kulomba bukwasi ku banu bayandesele, asina ase kumona lalo. Watambwile bukwasi kuli Ananiyasi uje wamukangwisile.—Vili 9:3-9, 17, 18.

¹⁷ Mu kwita kwa simbu, Paulu wakupwile muka-Kilistu wa kutsimana. Oloni kebalele byamulongesele Yesu omwo wakele na kuya ku Ndamasiku. Paulu walikehesele, co watambwile bukwasi bwa bandolome na bandokazi bendi. Wendekele ngwendi bandolome na bandokazi bendi bamukwasele.—Kolo 4:10, 11.

18. Bika byasa kutulingisa tubyane kutambula bukwasi ku bakwetu?

 ¹⁸ Bika bitulilongesa kuli Paulu? Mutwashangumukile kulikwatasana na banu ba Yehova, twakele na kutambula bukwasi ku bakwetu mwafwa twazibukile ngwetu twapandele kulilongesa byuma byabingi. (1 Koli 3:1, 2) Batico ha simbu ino? Hamo tunapangela Yehova simbu yailaha, co tunakolo ku sipilitu, ngeci tunasa kubyana kutambula bukwasi ku bakwetu maneneni nga bukwasi butunda ku munu uje nalilongesa ololo busunga. Oloni Yehova akapangesa bandolome na bandokazi betu mangana atutakamese. (Loma 1:11, 12) Ngeci, nga tushaka ngwetu Yehova atutakamese, tunapande kutambula bukwasi butunda ku bandolome na bandokazi betu.

19. Bika byakwasele Paulu apange bipangi byabingi?

¹⁹ Paulu mwapwile muka-Kilistu wapangele bipangi byabingi. Bika byamukwasele? Walilongesele ngwendi munu napande kulikehesa na kukulahela Yehova asina ase kulinga byuma byabingi. Kapandele kusinganyeka ngwendi nzili yendi, kulilongesa manene, bufuko nambe cisemwa cendi bikebyo byasa kumukwasa. Tubaboshe tunapande kutembwinina Paulu. Tunapande (1) kukulahela Yehova, (2) kulilongesa ku banu babanendeka mu Mbimbiliya na (3) kutambula bukwasi ku bakwetu. Nga tulinga ngoco, co Yehova atwana nzili nameme banu batumona ngwe tu bakuzeya.