CILONGESA 28
MWASO 123 Tulyakeni Kwisi ya Ciyulo ca Njambi
Kuma Mwasa Kwangununa Busunga ku Makuli Ndi?
“Imaneni mbe oku munakutu mwiba wa busunga mu mbunda yeni.”—EFESO 6:14.
BILI MUNO MU CILONGESA
Tulilongesa mutwasa kwangunwina busunga butunalilongesa kuli Yehova na makuli ali na kukundwiya Satana na bitozi ba Yehova.
1. Mukalizibi bati mwafwa ya kulilongesa busunga?
BANU ba Yehova bazema busunga bwa mu mbimbiliya. Co, hakeho hanemana likulahelo lyabo. (Loma 10:17) Twakulahela na mbunge yetu yoshe ngwetu, Yehova nashimbika cikungulukilo ca baka-Kristu kupwa “ngunzi na manda ya kunyungilila busunga.” (1 Timo 3:15) Tukalyaka kwisi ya “baje bali na kutwamenena” mukati ketu omwo balumbununa busunga bwa mu Mbimbiliya na kutwana binangulo bya mu Mbimbiliya bije binalitombola na cizango ca Njambi.—Hebe 13:17.
2. Kwesekesa na mukanda wa Jemusi 5:19, bika byasa kulingiwa kuli yetu munima ya kulilongesa busunga?
2 Nameme tunazibuka busunga na kutaba ngwetu munga ya Yehova ikeyo ili na kututwamenena, hanga twasa kungumuka. (Tandeni Jemusi 5:19.) Satana ashaka kutulingisa tulikele kukulahela Mbimbiliya na binangulo biikatwana munga ya Yehova.—Efeso 4:14.
3. Mwafwa bika tunapande kutwalelelaho kunyunga busunga? (Efeso 6:13, 14)
3 Tandeni Efeso 6:13, 14. Satana ololo ongumuna baka-mafuti oshe na makuli endi mangana batengulukile Yehova. (Kujo 16:13, 14) Tuzibuka lalo ngwetu Satana atwalelelaho kulinga mwoshe mwasela mangana ongumune banu ba Yehova. (Kujo 12:9) Mukemwo kunapu kwa seho kunanguka kuliseza kuli mukati ka makuli na busunga mangana tupwe ba kulongwa. (Loma 6:17; 1 Pita 1:22) Kunanguka busunga kukatukwasa mangana tukoboke ha kayando kakama!
4. Bika bitusimutwiya muno mu cilongesa?
4 Muno mu cilongesa tusimutwiya ha bifwa bibali bitunapande kukala nabyo mangana tunanguke busunga buli mu Mbimbiliya na kwononoka mashiko atutambula mu munga ya Njambi. Co, tusimutwiya ha byuma bitatu bitunapande kulinga mangana tutwaleleleho kunyuga busunga.
BIFWA BITUNAPANDE KUKALA NABYO MANGANA TUNANGUKE BUSUNGA
5. Kuzibila Yehova lyoba kutukwasa bati tunanguke busunga?
5 Kuzibila Yehova lyoba. Nga tuzibila Yehova lyoba tumuzema manene, co kutwasa kulinga byuma bije bimuzibisa kubabala ku mbunge. Co lalo, tulinga mwoshe mutwasela kulilongesa kuliseza kuli mukati ka bubwa na bubi na kulilongesa kuliseza kuli mukati ka makuli na busunga, mangana tulinge byuma bije bizibisa Yehova kubwaha. (Prov 2:3-6; Hebe 5:14) Kuzibila banu lyoba kukwapandele kutwonowesa kwononoka Yehova, mwafwa nga tulinga ngoco, co tuzibisa Yehova kubihya ku mbunge.
6. Kuzibila banu lyoba kwalingisile bati baje bimyata 10 ba baIsalele bajeneke kwendeka busunga?
6 Nga tuzibila banu lyoba kutubakana kuzibila Njambi lyoba, co twasa kukulahela byuma bije kubilitombola na busunga bwa mu Mbimbiliya. Tusimutwiyeniko ha cakumwenako ca bimyata 12 baje baile na kunenga lifuti lyakulahesele Yehova kwana baIsalele. Banalume ba kupwa 10 hali baje baka-kunenga, bazibilile lyoba Bakanana kutubakana kuzibila Yehova lyoba. Balekele baIsalele bakwabo ngwabo, “Yetu kutwasa kuya na kulwa, omwo baje banu bali muje bali na nzili manene kutubakana yetu.” (Kula 13:27-31, MBB.) Bakanana bakele na nzili kutubakana baIsalele. Boshe baje bendekele ngwabo baIsalele kubasa kuhyana bitozi babo bamwesele ngwabo kubakulahelele Yehova. Ngeci baje baka kunenga 10 bapandele lika kwaka mbunge ku byuma byatondele Yehova ngwendi baIsalele balinge. Co lalo bapandele kusinganyekesesa ha byuma byabalingilile Yehova kunima. Bapandele kwanuka lalo ngwabo, Bakanana kubakele na nzili kutubakana Yehova muka nzili yoshe. Joshua na Kalebu, balisezele na tunenga bakwabo baje kubakele na likulahelo mwafwa bashakele kuzibisa Yehova kubwaha. Balekele banu ngwabo: ‘Nga Yehova ataba, co akatutwala mu lifuti lije na kutwanalyo.’—Kula 14:6-9.
7. Twasa kutwalelelaho bati kuzibila Njambi lyoba? (Taleni na cikupulo.)
7 Byuma bitwangula kulinga ha litangwa na litangwa binapande kulitombola na mashiko a Yehova. Nga tulinga ngoco, co tumwesa ngwetu tuli na kuzibila Njambi lyoba. (Samu 16:8) Omwo mutanda muzimbu umo wa Mbimbiliya lihuleni ngweni, ‘Ngwe yange njaliwanene na byuma bya cifweci ngwe njangwile kulinga bika?’ Cakumwenako, lingeni ngwe muli na kutolilila kuli baje bimyata 10 ba baIsalele bendeka ngwabo, baIsalele kubasa kuhyana baKanana. Kuma munesi kukulahela uje muzimbu wa makuli na kuzibila banu lyoba, indi hamo munesi kuzibila Yehova lyoba mwafwa ya kumuzema na kushaka kumuzibisa kubwaha ndi? Bwingi bwa baIsalele kubakulahelele muzimbu wa busunga wabalekele Joshua na Kalebu. Mukemwo Yehova kabatabesele kukobela mu lifuti lya cikulaheso.—Kula 14:10, 22, 23.
Ngwe yeni ngwe mwakulahelele beya? (Taleni paragirafu 7)
8. Cifwa muka citunapande kukala naco, co mwafwa bika?
8 Kulikehesa. Yehova akasholola busunga ku banu ba kulikehesa. (Mate 11:25) Twamwesele ngwetu tuba kulikehesa omwo twatabele kulilongesa busunga bwa mu Mbimbiliya. (Bili 8:30, 31) Nameme ngoco, tunapande kunyanyama mangana keti tulijundule. Kulijundula kunasa kutulingisa tusinganyeke ngwetu biyongola byetu byabibwa kutubakana binangulo bya mu Mbimbiliya nambe mashiko atukatambula mu munga ya Yehova.
9. Twasa kutwalelelaho bati kupwa ba kulikehesa?
9 Nga tushaka kutwalelelaho kupwa ba kulongwa, co tunapande kwanuka ngwetu tubabandondo manene nga tulyesekesa kuli Yehova. (Samu 8:3, 4) Tunapande kulomba Yehova atukwase kupwa ba kulikehesa na kupwa bababotsi. Yehova atukwasa lalo tumone binangulo bya munga na binangulo bya mu lijwi lyendi Mbimbiliya kupwa bya seho manene kutubakana biyongola byetu. Omwo mutanda Mbimbiliya tondeni bukaleho bumwesa ngwabo Yehova wazema kulikehesa, co wazinda kulyalesa na kulijundula. Tunapande kupwa ba kulikehesa maneneni nga banatwana cipangi cije cilingisa banu batusingimike manene.
TWASA KUTWALELELAHO BATI KUKALA MU BUSUNGA?
10. Yehova wapangesele beya mu kwana banu bendi binangulo?
10 Twaleleleniho kukabangeya binangulo biimyana munga ya Yehova. Mu simbu ya baIsalele, Yehova wapangesele Mosesa na Joshua mu kwana banu bendi binangulo. (Yosh 1:16, 17) Byuma byendelele mwamubwa baIsalele mubamwene baje bakele na kubatwamenena kupwa banu banangula Yehova. Mu kwita kwa myaka yaingi, omwo bashimbikile cikungulukilo ca baka-Kristu, tupositolo 12 bakebo bakele na kutwamenena bikungulukilo. (Bili 8:14, 15) Kutundaho, eci cibunga cambateselele na bakulunu baje bakele mu Jelusalema. Mwafwa ya kukabangeya binangulo bya baje banalume ba kulongwa, “bikungulukilo byatwaleleleho kukanyama mu likulahelo na kulibwezelela ha litangwa na litangwa.” (Bili 16:4, 5) Netu tubezika manene nga tukabangeya binangulo biilinakutwana munga ya Yehova. Oloni musinganyeka ngweni Yehova aliziba bati, nga tubyana kutambula binangulo bibali na kutwana baje bali na kututwamenena? Tukumbulula eci cihula mutusimutwiya byuma byalingiwile baIsalele mubakele na kuya mu lifuti lya cikulaheso.
11. Bika byalingiwile kuli baIsalele baje babyanene kukabangeya Mosesa uje yangwile Njambi ngwendi abatwamenene? (Taleni na cikupulo.)
11 Ha simbu ibakele na kuya baIsalele mu lifuti lya cikulaheso, banalume bamo ba kutsimana balwisile Mosesa na kukaluwisa cipangi camwanene Yehova. Bendekele ngwabo: ‘Mbunga yoshe eyi yapwa yakujela, co Yehova ali netu boshe.’ (Kula 16:1-3) Cili bene “mbunga yoshe” yapwile ya kujela ku mesho a Yehova, nameme ngoco Yehova wangwile Mosesa mangana atwamenene banu bendi. (Kula 16:28) Ngeci, baje bakele na kulwisa Mosesa, kwapwile lika ngwe bali na kulwisa Yehova. Kubakele mbunge ku byuma byatondele Yehova, bakele lika mbunge ku byuma bibatondele bakebo, nzili na lutsimo. Yehova wanyongesele baje baka-kutengulukila hamolika na banu baje balikwatasanene nabo. (Kula 16:30-35, 41, 49) Na ano matangwa, Yehova katondo banu baje babyana kukabangeya binangulo biikatwana munga yendi.
Ngwe yeni ngwe mwakundwiiye beya? (Taleni paragirafu 11)
12. Mwafwa bika tunapande kutwalelelaho kukulahela munga ya Yehova?
12 Twasa kutwalelelaho kukulahela munga ya Yehova. Nga kwasholoka ngwabo tunapande kutengulula mutuli na kuzibisisilamo busunga bumo bwa mu Mbimbiliya nambe mutuli na kulemeselamo Yehova, baje bali na kutwamenena bakatengulula mutukalingila byuma bwasi-bwasi. (Prov 4:18) Bakalingi ngoco mwafwa cuma ca seho manene kuli bakebo cinapu kuzibisa Yehova kubwaha. Bakeseka mwoshe mubasela kwangula bya kulinga kupangesa lijwi lya Njambi muje mwakala majwi amabwa abanapande kukabangeya banu ba Yehova.
13. “Majwi amabwa” apwa aka, co tunapande kuamona bati?
13 “Twalelelaho kunyunga majwi amabwa.” (2 Timo 1:13) “Majwi amabwa” anatalesa ku bilongesa bya baka-Kristu bije binemana ha Mbimbiliya. (Iwano 17:17) Co ebi bilongesa hakeho hanemana byuma byoshe bitwakulahela. Munga ya Yehova ili na kutulongesa kutwalelelaho kukakateya ku majwi amabwa. Nga tulinga ngoco, co tubezika manene.
14. Baka-Kristu bamo becelele bati kukulahela “majwi amabwa”?
14 Bika byasa kulingiwa, nga tulikela kukulahela “majwi amabwa”? Tusimutwiyeni ha cakumwenako. Mu cita ca myaka ca kulibanga, baka-Kristu bamo bakele na kushandola ñanda ya makuli ije yakele na kwendeka ngwabo, litangwa lya Yehova linete. Cisholoka ngwe kwakele mukanda uje ubasinganyekele banu ngwabo wakele na kutunda kuli kapositolo Paulu, uje wendekele ebi biñanda bya makuli. Kutubakana kutondesesa mwamubwa, baka-Kristu ba mu Tesalonika bakulahelele ei ñanda na kushangumuka kuishandola. Ngwe banukile byuma byabalongesele kapositolo Paulu mwakele nabo, ngwe kubecelele ei ñanda ya makuli ibongumune. (2 Tesa 2:1-5) Kapositolo Paulu wanangwile bandolome bendi ngwendi, kubapandele kukulahela biñanda bibaziba. Mu kushaka kunyungilila bandolome na bandokazi bendi ku biñanda bya makuli, Paulu mwasonekelele baka Tesalonika mukanda wendi wamucibali, wendekele ngwendi: “Yange Paulu, tambuleni mitende yange injinasoneka na liboko lyange, eci cikeco cizibukiso cange mu mikanda yange yoshe, omu mukemwo munjikasonekela.”—2 Tesa 3:17.
15. Twasa kulinyungilila bati ku biñanda bya makuli bije bisholoka ngwe bya busunga? (Taleni na bikupulo.)
15 Tulilongesa bika ku majwi asonekelele Paulu baka-Tesalonika? Nga tuziba mizimbu na biñanda bije kubilitombola na byuma bitukalilongesa mu Mbimbiliya, co tunapande kupwa ba kunyanyama. Mu ciyulo ca Soviet Union, bitozi betu basonekelele bandolome betu mukanda uje wamwesele ngwe watundile ku Cikota. Ou mukanda washongangeyeye bandolome bamo mangana balimungile munga yeka. Ou mukanda washolokele kupwa wa busunga. Oloni bandolome ba kulongwa kubatabesele ou mukanda ubongumune. Banangukile ngwabo biñanda byakele muje mu mukanda kubyalitabasanene na byuma bibalilongesele. Ano matangwa, bitozi betu bakapangesa makina mu kushaka kututanganesa na kutwangununa. Kutubakana ‘bisinganyeka byetu babyungumune bwasi-bwasi,’ tunapande kulinyungilila ha kutondesesa biñanda byoshe bituziba nebi bitutanda mangana tumone indi bilitombola na byuma bitunalilongesa.—2 Tesa 2:2; 1 Iwa 4:1.
Keti mutabese biñanda bya makuli bije bisholoka ngwe bya busunga bimyungumune (Taleni paragirafu 15) a
16. Kwesekesa na mukanda wa Loma 16:17, 18, bika bitunapande kulinga nga bamo becela kukakateya ku busunga?
16 Twaleleleniho kulikwatasana na baje bapwa ba kulongwa kuli Yehova. Njambi ashaka ngwendi tulikwatasane omwo tumulemesa. Tutwalelelaho kupwa ba kulikwatasana nga tukakateya ku busunga. Boshe baje bashandola biñanda bya makuli balingisa cikungulukilo cijeneke kulikwatasana, ngeci Njambi natunangula ngwendi ‘tu bajenjuke.’ Nga kutulingi ngoco, twasa kushangumuka kukulahela biñanda bya makuli na kujeneka kupwa ba kulongwa kuli Yehova.—Tandeni Loma 16:17, 18.
17. Bukwasi muka butuwana nga tunanguka busunga na kubukakateya?
17 Nga tunanguka na kukakateya ku busunga, co tupwa ba kulikangula ku mubila na ku sipilitu. (Efeso 4:15, 16) Tulinyungilila ku makuli a Satana, co Yehova atwalelelaho kutunyungilila ha simbu ya kayando kakama. Twaleleleniho kukateya ku busunga, “co Njambi wa kwoloka akala neni.”—Filp 4:8, 9.
MWASO 122 Tukoleseni, Keti Tushondoloke!
a KULUMBUNUNA BIKUPULO: Cikupulo cimwesa myaka yaingi kunima mu ciyulo ca baka-Soviet Union, omwo bandolome betu batambwile mukanda uje washolokele ngwe watundile ku cikota nameme watundile ku bitozi betu. Na ano matangwa, bitozi betu basa kupangesa Intaneti mu kushandola biñanda bya makuli ha munga ya Yehova.
