CILONGESA 29
MWASO 121 Tukaleni na Mbunge ya Kulibindika
Twaleleleniho Kutona Mangana Keti Mukobele mu Byeseko
“Twaleleleniho kutona na kulombela simbu yoshe mangana keti mukobele mu ceseko.”—MATE 26:41.
Bili Muno mu Cilongesa
Cino cilongesa citukwasa kumona bubwa bwa kujenjuka kulinga bubi na byuma bitundapande kulinga mangana keti tulinge bubi.
1-2. (a) Yesu wanene bandongesi bendi cinangulo muka? (b) Mwafwa bika bandongesi batewele na kuseza Yesu? (Taleni na bikupulo.)
“MBUNGE ishaka, oloni situ inazeye.” a (Mate 26:41b) Mwendekele awa majwi, Yesu wamwesele ngwendi kutwalumbunukile, co simbu imo twasa kulinga bubi. Oloni Yesu wendekele lalo awa majwi mangana atunangule. Kutwapandele kuliziba ngwetu simbu yoshe twasa kulinga byuma mu ngila yaibwa. Ha butsiki buje bene bwakulifwa, simbu kanda Yesu endeke awa majwi bandongesi bendi bamukulahesele ngwabo kubamuseze. (Mate 26:35) Bashakele kulinga byuma byabibwa. Oloni, kubanangukile ngwabo, nga baliwana mu ceseko kubakaluwila kulinga byuma byabibwa. Mukemwo Yesu wabanangwile ngwendi: “Twaleleleniho kutona na kulombela simbu yoshe mangana keti mukobele mu ceseko.”—Mate 26:41a.
2 Calubinda, bandongesi bonowele kulinga byabalekele Yesu. Kubatwaleleleho kutona. Ngeci, Yesu mubamukutile, bandongesi bendi batewele na kumuseza likalyendi!—Mate 26:56.
Yesu walekele bandongesi bendi ngwendi banapande kutwalelelaho kupwa ba kutona na kukolesela byeseko, oloni bamusezele (Taleni paragirafu 1-2)
3. (a) Mwafwa bika kutwapandele kulikulahela nga tushaka kutwalelelaho kupwa ba kulongwa kuli Yehova? (b) Bika bitusimutwiya muno mu cilongesa?
3 Kutwapandele kusinganyeka ngwetu simbu yoshe tukala na nzili ya kulinga byuma byabibwa. Tushaka kulinga byuma bije bizibisa Yehova kubwaha, nameme ngoco tunapande kwanuka ngwetu kutwalumbunukile, co simbu imo twasa kuliwana na byeseko. (Loma 5:12; 7:21-23) Nga kutunyanyama tunasa kuliwana mu ciseko. Ngeci, nga tushaka kupwa ba kulongwa kuli Yehova na Munendi, co tunapande kukabangeya cinangulo ca Yesu ca, kutwalelelaho kupwa ba kutona mangana keti tukobele mu ceseko. Cino cilongesa citukwasa kunanguka mutwasa kulingila ngoco. Cakulibanga, tusimutwiya ha byuma bije bitondeka kutwalelelaho kupwa ba kutona. Co, tusimutwiya ha byuma bitunapande kulinga mangana keti tukobele mu byeseko. Kutundaho tusimutwiya byuma bitunapande kulinga mangana tutwaleleleho kupwa ba kutona.
NANGUKENI BUZEYE BWENI
4-5. Mwafwa bika tunapande kujenjuka kukulinga nameme bubi bwabundondo?
4 Bubi bumo kubwapwile bwakama manene, oloni bwasa kuzeyesa busamba bwetu na Yehova. Co lalo, bunasa kutulingisa tulinge bubi bwakama.
5 Tubaboshe twasa kuliwana na ceseko ca kulinga bubi. Tubaboshe twakala na buzeye bumo buje bwasa kutulingisa tulinge bubi bwakama, kulikobelesa mu bilinga bimo bya mazilo nambe kusinganyeka ngwe mubakasinganyekela baka-kaye. Cakumwenako, bamo banasa kuliwana na ceseko ca kushaka kulinga bupangala, bekaco banasa kuliwana na ceseko ca kulinga byuma bya mazilo byakufwa ngwe, kulyesesa kubushwamwa nambe kukenga bikupulo bya bukwizi. Bakwaboco, banasa kuliwana na ceseko ca kuzibila banu lyoba, kulikulahela manene, kulubala bwasi nambe byeseko byeka. Mukemwo Jemusi wendekele ngwendi, “Munu na munu mashungu endi babenya akewo akamweseka na kumukoka na kumukokweya.”—Jems 1:14.
6. Tunapande kupwa ba kulongwa mu byuma muka?
6 Kuma muzibuka buzeye bweni ndi? Tukobela mu bukalu nga kutunanguka buzeye bwetu na kusinganyeka ngwetu kutwasa kukobela mu ceseko. (1 Iwa 1:8) Mukemwo kapositolo Paulu wendekele ngwendi nameme baje ‘banakolo ku sipilitu’ basa kukobela mu ceseko nga kubatwalelelaho kupwa ba kutona. (Gala 6:1) Tunapande kupwa ba kulongwa kuli yetu babenya na kunanguka buzeye bwetu.—2 Kori 13:5.
7. Byuma muka bitunapande kwakela manene mana? Endekeni cakumwenako.
7 Tunapande kulinga bika nga twananguka byuma bije bikatukobelesa mu byeseko? Tunapande kupanga na nzili mangana tukolesele obyo byeseko! Cakumwenako, mu simbu ya Mbimbiliya ku cikolo ca nganda kukekwo kwapwile kwakwasi kukobelelela. Mukemwo ku cikolo kwakele baka-kunyunga babangi mangana banyungilile nganda yabo. Mu ngila imolika, netu tunapande kwaka manene mbunge ku buzeye bwetu, mangana twase kuhyana byeseko.—1 Kori 9:27.
TWASA KUTWALELELAHO BATI KUTONA?
8-9. Bika byapandele kulinga mukwenje ibanendeka ku mukanda wa Provebia capita 7 mangana ase kujenjuka ku kulinga bubi bwakama? (Provebia 7:8, 9, 13, 14, 21)
8 Twasa kutwalelelaho bati kupwa ba kutona? Tumoneni bitulilongesa ku mukwenje ibanendeka ku mukanda wa Provebia capita 7. Walingile bupangala na munakazi wa cikwizi. Vesi 22 inatuleke ngwayo uje mukwenje wakabele uje munakazi “haje bene.” Oloni ngwe muwamwesela mavesi a kunima, uje mukwenje wabangele kulinga byuma bimo bije byamulingisile kumupwile kwakwasi kulinga bubi.
9 Bika byalingile ou mukwenje simbu kanda alinge bubi bwakama? Cakulibanga, ku mangwezi, ou mukwenje “wetile kuyehi na masambwa-ngila kuje kwakele njibo ya munakazi wa bilinga byabibi.” Kutundaho, waile mu ngila iya ku njibo you munakazi (Tandeni Provebia 7:8, 9.) Camucibali, ou mukwenje mwamwene uje munakazi, katewele. Oloni watabele kumutsemba na kutolilila kuli ikeye mwakele na kwendeka bya kwana mulambu, ou munakazi wakele na kwendeka bya kwana mulambu mwafwa washakele kulimwesa ngwe wapwile munakazi wamubwa. (Tandeni Provebia 7:13, 14, 21.) Ou mukwenje ngwe wapwile wa kunyanyama na kujenjuka kulinga byuma byoshe ebi, ngwe kakobelele mu ceseko ca kulinga bubi bwakama.
10. Munu asa kuliwana bati mu ceseko caliwanene naco uje mukwenje, ano matangwa?
10 Byuma byasonekele Solomoni oku ku mukanda bimwesa byuma byasa kulingiwa kuli yetu tubaboshe. Munu nasa kulinga bubi bwakama na kwendeka ngwendi kasinganyekele ngwendi byuma bifwa ngoco. Oloni nga asinganyekesesa ha byuma binalingiwa ananguka ngwendi kuli byuma bimo bije kangwile mwamubwa bije binamulingisa alinge bubi bwakama. Hamo wakele na kulikwatasana na banu ba bilinga byabibi, kulizima buli na byuma bije kubyapandele, kuya ku mitambela ije kuyapandele baka-Kristu nambe kuya ha ma webusaiti amabi. Co hamo walikelele kulombela, kutanda Mbimbiliya, kukunguluka nambe kuya mu lihya. Ebi bikebyo byalingiwile ku mukwenje ibanendeka ku mukanda wa Provebia, kalingile bubi “haje bene” oloni kujeneka kwangula mwamubwa byakulinga kukekwo kwamulingisile alinge bubi.
11. Bika bitunapande kulinga mangana keti tulinge bubi?
11 Bika bitulilongesako? Tulilongesako ngwetu, kutwapandele kujenjuka kulinga lika bubi, oloni tunapande kujenjuka na ku byuma bije byasa kutulingisa tulinge bubi. Bikebyo byendekele Solomoni munima ya kwendeka byuma byalingiwile ku mukwenje na uje munakazi wa cikwizi. Kutalesa kuli uje munakazi wendekele ngwendi: “Keti mungumukile mu bingila byendi.” (Prov 7:25) Co wendekele lalo ngwendi: “Kala kulako nendi, Keti ushwene ku cikolo ca njibo yendi.” (Prov 5:3, 8) Tunapande kujenjuka ku byuma bije byasa kutulingisa tukobele mu ceseko ca kulinga bubi mangana tulinyungilile ku kulinga bubi. b Oku kulumbununa ngwabo nameme byuma bije bikasholoka kupwa byabibwa kuli baka-Kristu, yetu tunapande kubijenjuka nga bikatushongangeya kulinga bubi.—Mate 5:29, 30.
12. Yombi walikumiiye kulinga byuma muka, co kulinga ngoco kwamukwasele bati, alinyungilile ku kulinga bubi bwakama? (Yombi 31:1)
12 Nga tushaka kujenjuka ku byuma bije bikatutwala ku kulinga bubi, co tunapande kutwalelelaho kupwa ba kutona. Bikebyo byalingile Yombi. ‘Walingile cikumiiyo na mesho endi’ ca kujeneka kutala munakazi na kumushungwiya. (Tandeni Yombi 31:1.) Kulinga byuma byalikumiiye kwamukwasele ajeneke kulinga bukoi. Netu twasa kulyangwila kujenjuka ku byuma bije byasa kutulingisa tulinge bubi.
13. Mwafwa bika tunapande kunyungilila bisinganyeka byetu? (Taleni na bikupulo.)
13 Tunapande lalo kunyungilila bisinganyeka byetu. (Kutu 20:17) Bamo bakasinganyeka ngwabo kukwabihile kukala na mashungu amabi, cakama kuulingi byuma biusinganyeka. Oloni kukala na biyongala byacifwoco kwapwa kwakubi. Nga munu atwalelelaho kusinganyeka manene byuma byabibi, co asa kubilinga. Kusinganyekesesa ha byuma byabibi kulingisa munu kumukaluwile kuhyana byeseko. Simbu imo bisinganyeka byabibi binasa kwija mu bimbunge byetu. Oloni cuma citunapande kulinga cinapu kubyana ebi bisinganyeka byabibi bwasi-bwasi. Nga tulinga ngoco, co tulinyungilila yetu babenya kukulinga bubi bwakama, mwafwa kututabesa mashungu amabi atwendese.—Filp 4:8; Kolo 3:2; Jems 1:13-15.
Tunapande kujenjuka ku byuma byoshe bije byasa kutukobelesa mu ceseko (Taleni paragirafu 13)
14. Byuma muka bikwabo byasa kutukwasa tuhyane ceseko?
14 Byuma muka bikwabo bitunapande kulinga mangana tulinyungilile ku byeseko? Tunapande kukulahela na mbunge yetu yoshe ngwetu byuma bitwendela lika bwino nga tukabangeya mashiko a Yehova. Simbu imo kukwapwile kwakwasi kusinganyeka ngwe mwakasinganyekela Yehova. Nga tweseka mutwasela mwoshe kumona byuma ngwe mwakabimwena Yehova, co tupwa ba kubwahelela.
15. Kukala na mashungu amabwa kwasa kutunyungilila bati ku ceseko?
15 Tunapande kukala na mashungu amabwa. “Kuzinda byuma byabibi, na kuzema byuma byabibwa,” kutulingisa tujeneke kulinga byuma bije byasa kutukobelesa mu bukalu. (Amo 5:15) Nga tukala na mashungu amabwa, co kutupwila kwakwasi kuhyana ceseko cije kutwasinganyekele ngwetu tuliwana naco.
16. Kulinga byuma bya ku sipilitu simbu yoshe kutukwasa bati tutwaleleleho kupwa ba kutona? (Taleni na bikupulo.)
16 Twasa kukala bati na mashungu amabwa? Twasa kulinga ngoco nga tulinga byuma bya ku sipilitu simbu yoshe. Nga tuli ku biwano bya cikungulukilo nambe mu lihya kutwesi kuliwana manene na byeseko. Mwafwa ha simbu itukalingi ebi byuma bya ku sipilitu tukakanyamesa manene busamba bwetu na Yehova. (Mate 28:19, 20; Hebe 10:24, 25) Kutanda Lijwi lya Njambi Mbimbiliya na kusinganyekesesaho kutukwasa tuzeme manene byuma byabibwa na kuzinda byuma byabibi. (Yosh 1:8; Samu 1:2, 3; 119:97, 101) Anukeni ngweni, Yesu walekele bandongesi bendi ngwendi: ‘Lombeleni simbu yoshe mangana keti mukobele mu ceseko.’ (Mate 26:41) Nga tulombela kuli Yehova, tumona mwakumbulwila malombelo etu na kutukwasa, co kulinga ngoco kutulingisa tukanyamese manene likulahelo lyetu kuli Ikeye na kushaka manene kumuzibisa kubwaha.—Jems 4:8.
Kulinga byuma bya ku sipilitu simbu yoshe kutukwasa tuhyane byeseko (Taleni paragirafu 16) c
TWALELELENIHO KUTONA
17. Kalingo-lingo muka kalifwitile nako Pita ha simbu yailaha?
17 Twasa kumanesa tulingo-lingo tumo tutwakala nato. Oloni tunapande kulifwita kuhyana tulingo-lingo tuma ha simbu yailaha. Tucisimutwiyeni hali kapositolo Pita. Wazibilile banu lyoba mwabyanene Yesu lutatu. (Mate 26:69-75) Mukwita kwa simbu, kwasholokele ngwe Pita nahyana buje bukalu mwafwa wakele na kwambulula bya Yesu mu kusimpa. (Bili 5:27-29) Oloni mu kwita kwa simbu, walikelele kulya na baka-Kristu baje kubapwile baJuda, mwafwa watewele mubasa kumumwenamo baka-Kristu ba baJuda. (Gala 2:11, 12) Kalingo-lingo ka Pita ka kuzibila banu lyoba kelukile lalo. Hamo kakahyanene mukushula.
18. Bika byasa kulingiwa nameme twahyana kalingo-lingo kamo kakabi?
18 Netu twasa kuliwana na bukalu bwaliwanene nabo Pita. Mu ngila muka? Kalingo-lingo katwasinganyekele ngwetu tunahyana kanasa kutwilukila lalo. Cakumwenako, ndolome umo wendekele ngwendi: “Kwetile myaka 10 kutunda hanjalikelele kukenga bikupulo bya bukwizi, co njasinganyekele ngwange njinahyana aka kalingo-lingo. Oloni simbu imo njakele na kuliwana lalo mu ceseko ca kushaka kukenga bikupulo bya bukwizi.” Ou ndolome watwaleleleho kulifwita nobu bukalu. Wanangukile ngwendi wapandele kulingako bimo ha litangwa na litangwa mu kulifwita kuhyana obu bukalu mu kuyoya kwendi kwoshe muno mu kaye kakabi. Munakazi wendi na bakulunu mu cikungulukilo banatwalelelaho kumukwasa ahyane obu bukalu.
19. Bika bitunapande kulinga mangana tuhyane kalingo-lingo kaje kali na kutwalelelaho?
19 Bika bitunapande kulinga mangana kalingo-lingo kaje kanda tuhyane keti katutwale ku kulinga bubi? Tunapande kukabangeya cinangulo catwanene Yesu, wendekele ngwendi: “Twaleleleniho kutona.” Nameme ha simbu imuliziba ngweni munakanyama ku sipilitu, twaleleleniho kujenjuka ku byuma bije byasa kumikobelesa mu ceseko. (1 Kori 10:12) Twaleleniho kulinga byuma bije binamikwasa kuhyana byeseko. Mukanda wa Provebia 28:14 ngwawo: “Nabwahelela munu uje alinyunga simbu yoshe.”—2 Pita. 3:14.
BIBEZIKISO BITUNDA MU KUTWALELELAHO KUPWA BA KUTONA
20-21. (a) Bibezikiso muka bitulikuwa nga tutwalelelaho kupwa ba kutona na kuhyana byeseko? (b) Nga tulingako bitwasa, Yehova alinga bika? (2 Korinte 4:7)
20 Kutwalelelaho kupwa ba kutona kutukwasa manene tujeneke kukobela mu ceseko. Nga tulinga bubi tunasa kulikuwa “senga ya bubi ha simbu yaindondo,” oloni nga twononoka mashiko a Njambi tupwa ba kubwahelela ku myaka yoshe. (Hebe 11:25; Samu 19:8) Mwafwa Yehova watutangele ngwendi tuyoye mu kulitombola na cizango cendi. (Gene 1:27) Nga tuyoya mu kulitombola na cizango ca Yehova, co tupwa ba kubwahelela na kukala na citaku-taku ca kujela, co tukalikuwa kuyoya myaka yoshe kulutwe.—1 Timo 6:12; 2 Timo 1:3; Juda 20, 21.
21 Mwabusunga bene, “situ inazeye.” Oloni oku kukulumbununa ngwabo kutwasa kuhyana tulingo-lingo twetu. Yehova nalibwahesela kutukwasa mangana tukolese. (Tandeni 2 Korinte 4:7.) Tunapande kwanuka ngwetu Yehova ikeye atwana nzili ya kutubakana nzili ya bunu, nameme ngoco tunapande kupangesa nzili ituli nayo mu kulifwita kuhyana byeseko. Nga tulingako bitwasa, Yehova akumbulula malombelo etu na kutwana nzili ya kuhyana byeseko. (1 Kori 10:13) Mwabusunga bene, Yehova asa kutukwasa tutwaleleleho kupwa ba kutona na kuhyana byeseko.
MWASO 47 Tulombeleni Kuli Yehova Simbu Yoshe
a MAJWI ABANALUMBUNUNA: Lijwi lyendekele Yesu lya “Sipilitu” lije lili ku mukanda wa Mateu 26:41 lilumbununa lishungu litwakala nalyo lya kushaka kulinga byuma byabibwa. Mwendekele bya “Situ” walumbunwine ngwendi ha kuwana ngwe kutwalumbunukile, co twapwa tu baka-bubi kakangi tukasinganyeka na kulinga byuma byabibi. Mukemwo simbu imo, nameme tushaka kulinga byuma byabibwa, nga kutwanyanyamene kujeneka kulumbunuka kwasa kutulingisa tulinge byuma byabibi.
b Munu uje nalingi bubi bwakama asa kuwana bukwasi mu libulu lya Likuweni Kuyoya Myaka Yoshe! Cilongesa 57 simpi 1-3 na cilongesa ca mutwe wa “Kengeni Kulutwe” mu Kaposhi ka Kukengela ka November 2020, lipu. 27-29, para. 12-17.
c KULUMBUNUNA CIKUPULO CILI HA : Ndolome ali na kutanda cisoneka ca hali litangwa mutondo, co mutanya ha simbu ya kuhwima ali na kutanda Mbimbiliya, mangwezi co ali ku biwano bya mukati ka calumingo.
