Muzibuka Ndi?
Banu ba mu Simbu Yayoyele Yesu Bakele na Kufweta Mitelo Muka?
HA MYAKA yaingi, Baisalele balambwile bimbongo mangana bakundwiye bulombelo bwa busunga. Oloni Bayunda ba mu simbu yayoyele Yesu balizibile ngwabo mitelo yabatumina manene, co kwapwile kwakukalu kuifweta.
Bayunda bakukola boshe bakele na kufweta hafu ya shekele nambe madrakima abali mangana akwase ku Njibo ya Njambi. Mu simbu ya baka-Kilistu ba kulibanga, ebi bimbongo bakele na kubipangesa ku bipangi bya ku tembele na kunyunga tembele yatungile Helonde. Bayunda bamo behwile Petulu mangana bazibuke indi Yesu akafwete mutelo wa ku tembele, co Yesu wendekele ngwendi kukwabihile kulinga ngoco. Yesu walekele Petulu kwakuwana koini mangana akufwete ou mutelo.—Mateo 17:24-27.
Banu ba Njambi kusañulu bakele lalo na kwana ca mu likumi ca bimbuto nambe bimbongo. (Levi 27:30-32; Kula 18:26-28) Oloni bantwama ba bulombelo bakele na kusindiya banu bafwete ca mu likumi ku bisapasapa byoshe, kwambateselela na “minte na ndilu na kumine.” Yesu kendekele ngwendi banu kubapandele kwana ca mu likumi, oloni wapayele baka-kusoneka na Bafaliseo mwafwa bakele na kupangesa mwamubi lishiko lya kwana ca mu likumi.—Mateo 23:23.
Bayunda bapandele lalo kufweta mitelo yaingi ku Baloma baje bakele na kubayula. Cakumwenako, boshe baje bakele na libu bakele na kufweta mutelo wa bimbongo nambe bimbuto. Nga munu nateje binjeke biwana mu lihya lyendi wapandele kwambataho imo na kukaifweta kuli Baloma. Co lalo, kwakele mutelo umo wapandele kufweta Kayunda na Kayunda. Bafaliseo behwile Yesu indi bapandele kufweta ou mutelo. Cikumbululo cendi camwesele ngwaco kunapande kufweta mitelo. Wabakumbulwile ngwendi: “Aneni kuli Sezale bije binakundama kuli Sezale, co aneni kuli Njambi bije binakundama kuli Njambi.”—Mateo 22:15-22.
Kwakele lalo mitelo ibakele na kufweta baje banena bitenga bya kulandesa mu mbonge nambe kutuhwisa bitenga mu mbonge na kukalandesela kweka. Eyi mitelo bakele na kuifwetesela ku bikuma, ha byabu, ha masambwangila na ku bukobelelo bwa mbonge nambe bwa maketi.
Baloma mubakele na kuyula, bakele na kufwetesa banu mitelo yaingi manene, co kwabakaluwilile kuifweta. Kaloma wa lizina lya Tacitus uje walilongesele biñanda bya kusañulu, wendekele ngwendi ha simbu yakele na kuyula Timbelyase, “Basilya na Bayunda balizibile ngwabo mitelo yabatumina, co balombele ngwabo babatepulwileko.” Ha simbu eyi Yesu te acili hano hasi.
Ngila ibafweteseselemo mitelo ikeyo yalingisile kupwe kwakukalu kuifweta. Nga banu bashakele kukobela cipangi ca kufwetesa mitelo, bakele na kufweta bimbongo. Co banu baje bafwetele bimbongo byabingi manene bakebo babakele na kwana eci cipangi. Aba baka-kufwetesa mitelo, bakele na kukobelesako bakwabo mangana babakwase kutambula mitelo. Cisholoka ngwe Sangeo nendi wakobelesele banu baje bakele na kumukwasa kutambula mitelo. (Luka 19:1, 2) Aba bakakutambula mitelo bakele na kufwetesa bimbongo byabingi manene mangana boshe bawaneneho nganyo. Ngeci, banu babangi balubalele, co bazindile manene baka-kutambula mitelo.