1. Mwafwa bika twamona banu baje bakala na mbunge ya kubandamena kupwa banu bababwa?

 TUBABOSHE twashaka banu baje bakala na mbunge ya kubandamena. Mwafwa bika? Tukamono banu baje bakabandamena byuma bimo ha simbu yailaha kwa kujeneka kulubala kupwa banu bababwa. Nga kuli bimo bitunabiisa, tukalizibi kubwaha ku mbunge nga bakwetu bakwata bimbunge. Co lalo tukalizibi kubwaha mwafwa munu wakele na kulilongesa netu Mbimbiliya wakele na mbunge ya kubandamena omwo twakele na kulifwita kutambula busunga bwa mu Mbimbiliya, kutwalelelaho kulilongesa na kupangesa bitwakele na kulilongesa. Maneneni tukakandelela kuli Yehova Njambi mwafwa wakala na mbunge ya kubandamena!—Loma 2:4.

2. Mu byuma muka mu kunasa kutukaluwila kukala na mbunge ya kubandamena?

² Nameme tunasa kushaka ngwetu bakwetu bakale na mbunge ya kubandamena, kunasa kutukaluwila kukala neci cifwa. Cakumwenako, hamo kunasa kutukaluwila kukala na mbunge ya kubandamena nga tuli mu mukana wa kubandamena byuma bimo, co lalo oku tumona ngwetu twakotokela. Nambe hamo tunasa kujeneka kukwata mbunge nga bakwetu banatulubalesa. Simbu imo lalo hamo kunasa kutukaluwila kutwalelelaho kubandamena kaye kakaha kanatukulahesa Yehova. Kuma neni mushaka kukala na mbunge ya kubandamena ndi? Muno mu cilongesa, tusimutwiya bikulumbununa kukala na mbunge ya kubandamena na seho ya kukala neci cifwa. Tumona lalo byasa kutukwasa kutwalelelaho kukala neci cifwa.

3. Munu uje wakala na mbunge ya kubandamena akalingi bati nga banamulubalesa?

³ Tucisimutwiyeni ha byuma biwana mutwasa kumweselamo ngwetu tuli na mbunge ya kubandamena. Cakulibanga, munu uje wakala na mbunge ya kubandamena kesi kulubala bwasi. Akalingi  mwoshe mwasela kukwata mbunge nga kuli bamo banamulubalesa na kujeneka kubelwisila bubi, co lalo kesi kushaka kulinga bakwabo mwamubi. Endekesi ya ‘kujeneka kulubala bwasi’ baipangesele lwakulibanga mu Mbimbiliya omwo Yehova bamwendekele ngwabo wapwa “Njambi uje washula na kutetela na mema ku mbunge, uje kesi kulubala bwasi, muka-kulongwa na muka-kumwesa cizemo cije kucesi kutenguluka.”—Kutu 34:6.

4. Munu uje wakala na mbunge ya kubandamena akalingi bati nga kuli bimo byanapande kubandamena?

⁴ Camucibali, munu uje wakala na mbunge ya kubandamena akabandamena byuma oku nau mbunge. Nga byuma bimo kubilingiwa ha simbu yanasinganyekele, munu wa cifweci akeseka mwoshe mwakasela kujeneka kulishoshomwena manene nambe kulubala. (Mate 18:26, 27) Kuli byuma byabingi mutunapande kukala na mbunge ya kubandamena. Cakumwenako, nga kuli umo ali na kwendeka, tunapande kukwata mbunge na kumutolilila kwa kujeneka kumubatwiya. (Yombi 36:2) Tunapande lalo kukala na mbunge ya kubandamena nga tuli na kukwasa itukalilongesa nendi Mbimbiliya kuzibisisa mwamubwa byuma bimo biyendeka Mbimbiliya nambe kumukwasa kuhyana kalingolingo kamo kakabi.

5. Ngila muka ikwabo itwasa kumweselamo ngwetu twakala na mbunge ya kubandamena?

⁵ Camucitatu, munu uje wakala na mbunge ya kubandamena kesi kuzambwila kulinga byuma. Simbu imo tunapande kulinga byuma mu bwasi-bwasi. Nameme ngoco, nga kuli byuma bimo bya seho byanapande kulinga, munu uje wakala na mbunge ya kubandamena kesi kubilinga mu kushatozoka. Akawana simbu ya kupwamo ya kubwahesela cimweja mwalingila obyo byuma. Co kulinga ngoco kukamukwasa awane bwino simbu ya kubilinga mwamubwa.

6. Munu wa mbunge ya kubandamena akalingi bati nga naliwana na ceseko?

⁶ Camuciwana, munu wa mbunge ya kubandamena akeseka mwoshe mwasela kukolesa mu byeseko kwa kujeneka kuyayabala. Aha kukala na mbunge ya kubandamena kwendelela  na kukolesa. Kukwabihile kulekako kabusamba ketu wa ha mbunge mutuli na kulizibila nga tunaliwana na bukalu. Nameme ngoco, munu uje wakala na mbunge ya kubandamena akeseka mwoshe mwasela kukolesa na kutwalelelaho kupangela Yehova. (Kolo 1:11) Ha kupwa baka-Kristu, tunapande kumwesa ngwetu tuli na mbunge ya kubandamena mu byuma byoshe ebi. Mwafwa bika? Tusimutwiyeni ha byuma bimo binapande kutulingisa ngoco.

7. Kwesekesa na mukanda wa Jemusi 5:7, 8, mwafwa bika kukala na mbunge ya kubandamena kwapwa kwa seho? (Taleni na cikupulo.)

⁷ Kukala na mbunge ya kubandamena kutwobola. Ngwe mwa bangamba ba Njambi ba kusañulu, netu tunapande kukala na mbunge ya kubandamena omwo tubandamena kulishulisilila kwa bikulaheso bya Njambi. (Hebe 6:11, 12) Mbimbiliya inatwesekesa ku ndimi. (Tandeni Jemusi 5:7, 8) Nameme ndimi kesi kuzibuka simbu mpundu ibikola bimbuto, akapanga na nzili kukuna na kushangelela bimbuto byendi. Akatwalelelaho kubandamena na kukulahela ngwendi litangwa limo ateja obyo bimbuto. Mu ngila imolika, netu tukazezama kulinga bipangi bya ku sipilitu nameme ‘kutuzibuka litangwa lyakaija Mwata wetu.’ (Mate 24:42) Tunapande kutwalelelaho kukala na mbunge ya kubandamena na kukulahela ngwetu Yehova ashulisilila byoshe byanakulahesa ha simbu inapande. Nga kutulingi ngoco, twasa kutunda mu busunga kamandondo-kamandondo. Twasa kushangumuka kushakezeka byuma bibamona banu mu kaye ngwabo binena kubwahelela. Ngeci, nga tukala na mbunge ya kubandamena, co tukolesa kweta na kushongo na kwoboka.—Mika 7:7; Mate 24:13.

8. Kukala na mbunge ya kubandamena kutulingisa bati tukale mwamubwa na bakwetu? (Kolose 3:12, 13)

⁸ Kukala na mbunge ya kubandamena kutulingisa tulikwatasane mwamubwa na bakwetu. Kutulingisa lalo tutolilile mwamubwa nga bakwetu bali na kwendeka. (Jems 1:19) Kukala na mbunge ya kubandamena kunena kwoloka. Kutulingisa tujeneke kuzambwila kukumbulula na kupangesa majwi amabi nga tunalubala na kutulingisa tujeneke kulubala bwasi nga kuli bamo kubatulingile bwino. Kutubakana kwilwisila bubi, ‘tutwalelelaho kwecelela buzeye bwa umo na mukwabo na kulikonekela umo na mukwabo kutundilila kwisi ya mbunge.’—Tandeni Kolose 3:12, 13.

9. Kukala na mbunge ya kubandamena kutukwasa bati nga tushaka kwangula byakulinga? (Visimo 21:5)

⁹ Kukala na mbunge ya kubandamena lalo kutukwasa twangule mwamubwa byakulinga. Kutulingisa tutondesese mwamubwa na kwilula byuma, kutubakana kuzambwila kulinga byuma bimo. (Tandeni Visimo 21:5.) Cakumwenako, nga tuli na kutonda bipangi, tunasa kutambula cipangi coshe-coshe cituwana nameme citwonowesa kupangela mwamubwa Yehova. Oloni kukala na mbunge ya kubandamena kutukwasa tusinganyekesese ha byuma bya kufwa ngwe, kucili oco cipangi, maola atunapande kupanga, nomu muikela naanga yetu ku sipilitu. Co kutulingisa tujeneke kwangula byuma bije kubyapandele.

10. Muka-Kristu asa kukala bati na mbunge ya kubandamena na kutwalelelaho kukala neci cifwa?

¹⁰ Kulombela kuli Yehova. Mbunge ya kubandamena yapwa bushuka bwa sipilitu ya Njambi. (Gala 5:22, 23) Ngeci, tunapande kulomba sipilitu ya kujela kuli Yehova na kumulomba atukwase kukala nobu bushuka bwayo. Nga twaliwana na bukalu buje bwasa kutulingisa tujeneke kukala na mbunge ya kubandamena, tunapande ‘kutwalelelaho kulomba’ sipilitu ya kujela mangana itukwase. (Luka 11:9, 13) Twasa lalo kulomba Yehova atukwase kumona byuma ngwe mwakabimwena. Co munima ya kulombela, tunapande kulinga mwoshe mutwasela kukala na mbunge ya kubandamena ha litangwa na litangwa. Nga tutwalelelaho kulomba Yehova atukwase kukala na mbunge ya kubandamena na kulinga mwoshe  mutwasela kukala neci cifwa, Yehova atukwasa kulinga ngoco nameme kutwasele kulinga ngoco hakulibanga.

11-12. Yehova namwesa bati ngwendi wakala na mbunge ya kubandamena?

¹¹ Singanyekeseseni ha myanja ili mu Mbimbiliya. Mu Mbimbiliya muli myanja yaingi ya banu baje bakele na mbunge ya kubandamena. Kusinganyekesesa ha myanja ei kutukwasa kumona mutwasa kumwesela ngwetu tuli na mbunge ya kubandamena. Simbu kanda tusimutwiye ha myanja ei, tumoneni tahi mwanamwesela ngoco Yehova uje napu mwanja waubwa manene.

¹² Mu citungu ca Edeni, Satana wabiisile Yehova lizina na kumulingisa amoneke ngwe kapwile Muka-kuyula wamubwa, wa cizemo. Kutubakana kunyongesa ou muka-kutengulukila oho bene, Yehova wakwatele mbunge na kumwesa ngwendi wakala na mbunge ya kubandamena. Wazibukile ngwendi kwambata simbu asinoni banu bamone ngwabo ciyulo cendi cikeco cacibwa manene. Co natwalelelaho kukolesa ha simbu yoshe ei ibanamubiisa lizina. Yehova natwalelelaho lalo kukala na mbunge ya kubandamena mangana banu babangi bakawane mwonyo wa myaka yoshe. (2 Pita 3:9, 15) Co banu babangi banete ha kumuzibuka. Nga twaka mbunge ku bubwa butunda mu kukala na mbunge ya kubandamena kwa Yehova, co kutupwila kwakwasi kubandamena simbu yanabwahesa ya kunyongesa kano kaye.

13. Yesu natembwinina bati kukala na mbunge ya kubandamena kwa Ishe mu kulumbunuka? (Taleni na cikupulo.)

¹³ Yesu akatembwinina Ishe mu kukala na mbunge ya kubandamena, co wamwesele eci cifwa mwakele hano hasi. Oloni hamo simbu imo kukwamupwililile kwakwasi kukala na mbunge ya kubandamena, maneneni kuli Bafalisi na baka-kusoneka baje bakele na cibembulu. (Iwano 8:25-27) Ngwe mwa Ishe, Yesu nendi kapwile muka-kulubala bwasi. Kelwisilile bubi omwo banu bamushawile na kumulinga mwamubi. (1 Pita 2:23)  Yesu wakele na mbunge ya kubandamena, co wakolesele mu byeseko kwa kujeneka kuyayabala. Mukemwo Mbimbiliya ngwayo ‘tusinganyekesese manene hali uje wakolesele omwo baka-bubi bamwendekele majwi a kumulwisa.’ (Hebe 12:2, 3) Netu mu nzili ya Yehova twasa kutwalelelaho kukala na mbunge ya kubandamena na kukolesa mu byeseko byoshe-byoshe bitunasa kuliwana nabyo.

14. Bika bitulilongesa ku kukala na mbunge ya kubandamena kwa Abrahamu? (Bahebelu 6:15) (Taleni na cikupulo.)

¹⁴ Bati nga byuma bimunabandamenene ngweni bilingiwa kubyalingiwile? Hamo mwasinganyekele ngweni kukotoka kwa kaye kukalako mu myaka ya kunima. Indi hamo muliziba ngweni kumwasa kuyoya kweta noho hakakotokela kaye. Bika bitukwasa tutwaleleleho kukala na mbunge ya kubandamena? Tusimutwiyeniko ha mwanja wa Abrahamu. Mwakele na myaka 75, co lalo te kesi na mwana, Yehova wamukulahesele ngwendi: “Njikatumisa batekulwila bobe, co bakapwa muyati wakama.” (Kusha 12:1-4) Kuma Abrahamu walimwenenene eci cikulaheso mucalishulisilile ndi? Keti coshe mu kushula. Munima ya kujabuka ndonga ya Yufuleti na kubandamena myaka 25, Abrahamu walimwenenene cikomokeso ca kusemuka kwa munendi Isaki. Co munima ya myaka 60 kutundoho, walimwenenene batekulyendi, Isau na Jakobu. (Tandeni Bahebelu 6:15) Oloni Abrahamu kamwene batekulwila bendi bapwa muyati wakama na kuswana Lifuti lya Cikulaheso. Nameme ngoco, ou munalume wa kulongwa walikuwile kulikuta busamba bwa kukanyama na Ishamatanga yendi. (Jems 2:23) Co omwo bakamusangula, twakulahela akabwahelela manene mwakaziba ngwendi likulahelo lyendi na kukala na mbunge ya kubandamena byalingisile banu ba miyati yoshe babezike! (Kusha 22:18) Bika bitulilongesako? Netu hamo kutwasa kulimwena Yehova ashulisilila bikulaheso byendi byoshe hano  bene. Nameme ngoco, nga tukala na mbunge ya kubandamena ngwe mwalingilile Abrahamu, co tulimwena mwatubezikisila Yehova ha simbu ino na kulutwe mu kaye kakaha.—Maki 10:29, 30.

15. Bika bitwasa kulinga ha simbu ya cilongesa ca munu endilika?

¹⁵ Mu Mbimbiliya muli myanja ikwabo ya banu baje bakele na mbunge ya kubandamena. (Jems 5:10) Cibwaha manene nga mulyakela cilengo ca kutondesesa byei myanja. b Cakumwenako, nameme Devidi bamubwabesele kupwa mwene te acili mwanike, wapandele kubandamena ha myaka yaingi asinoni apwe mwene. Simyoni na Ana batwaleleleleho kupangela Yehova mu kulongwa omwo bakele na kubandamena kwija kwa Mesiya. (Luka 2:25, 36-38) Ngeci, omwo mutanda obu bupolofweto na bukwabo bwa kulifwa nabwo, shakezekeni bikumbululo ku bihula ebi: “Bika byalingisile ou munu amwese ngwendi wakele na mbunge ya kubandamena? Kukala na mbunge ya kubandamena kwamukwasele bati? Njasa kumutembwinina bati? Mwasa lalo kuwana bukwasi nga mulilongesa bya baje kubakele na mbunge ya kubandamena. (1 Samwe 13:8-14) Co mwasa kulihula ngweni: ‘Bika byalingisile ou munu ajeneke kukala na mbunge ya kubandamena? Co bukalu muka bwaliwanene nabwo?’

16. Bubwa muka bumo butunda mu kukala na mbunge ya kubandamena?

¹⁶ Moneni bubwa bukatundu mu kukala na mbunge ya kubandamena. Nga tukala na mbunge ya kubandamena, tuwa mbunge na kupwa ba kubwahelela. Co kutukwasa mu bisinganyeka na ku mubila. Kukwata mbunge nga bakwetu banatubiisila kutulingisa tukale nabo mwamubwa. Co cikungulukilo naco citwalelelaho kulikwatasana. Nga kuli umo natubiisila, kujeneka kulubala bwasi kwasa kutepulula ku bukalu. (Myaso 37:8; Visi 14:29) Nga tukala na mbunge ya kubandamena, tutembwinina Tate yetu wa mwilu na kushwenya kuli ikeye. Co eci cikeco cuma ca seho manene cinapande kutulingisa ngoco.

17. Cilengo muka citunapande kulyakela?

¹⁷ Kukala na mbunge ya kubandamena kunapu cifwa cacibwa cije citukwasa tubaboshe! Nameme hamo kunasa kutukaluwila kukala neci cifwa, Yehova asa kutukwasa kukala naco na kutwalelelaho kulinga ngoco. Co omwo tubandamena kaye kakaha, tukulahela mu kushula ngwetu ‘Shukulu Kalunga akenga baje bamuzibila lyoba na baje bakulahela cizemo cendi cije kucesi kutenguluka.’ (Myaso 33:18) Ngeci, tubaboshe tunapande kulyakela cilengo ca kutwalelelaho kukala na mbunge ya kubandamena.