KUSAÑULU byonda bakele na kubyana ku naanga ya munakazi uje ashaka kushomboka simbu kanda bacimwambate. Ebi byonda byasele kupwa byuma bimo bya seho manene, bimuna nambe bimbongo. Simbu imo munalume uje washakele munakazi wakele na kupangela baishemweno. Cakumwenako, Yakomba watabele kupangela baishe ya Lakele ha myaka 7 mangana ambate Lakele. (Kusha 29:17, 18, 20) Bika bibakele na kufwetela byonda?

Muka-kulilongesa Mbimbiliya umo wa lizina lya Carol Meyers wendekele ngwendi: “Byonda byakele na kwinga bipangi bya kulima byakele na kulinga ou munakazi mu naanga yabo.” Byonda byakele lalo na kukanyamesa busamba bwa binaanga bibali bije binalyambatela. Nga bije binaanga bilikwatasana, co byasa kulikwasa ha simbu ya bukalu. Kutandaho lalo, bije byonda byamwesele ngwabyo uje munakazi bashaka kumwambata, co atunda mu liko lya bisemi bendi na kukamunyunga kuli munalume wendi.

Kufweta byonda kukwalumbunwine ngwabo uje munakazi bali na kumulandesa nambe banamulanda. Libulu lya Ancient Israel—Its Life and Institutions ngwalyo: “Eli lishiko lya kufweta bimbongo nambe byuma byeka, lyapwile lya seho ku naanga ya munakazi. Lyamwesele ngwe Baisalele bakele na kulinga mingoso, oloni bije byonda kubyapwile mingoso. Byapwile lika byuma bibanene kwingisa mu bipangi byakele na kulinga uje munakazi.”

Ano matangwa mu mafuti amangi banu anga bacili na kufweta byonda. Omwo bisemi baka-Kilistu batoma byonda banapande kukala na mbunge ya kuzibisisa, ha kujeneka kutoma byonda byabingi manene. (Fili 4:5; 1 Koli 10:32, 33) Nga balinga ngoco, co bamwesa ngwabo keti “baka-kuzema bimbongo,” co lalo kubesi na nuna. (2 Tima 3:2) Nga baka-Kilistu kubatulisila munalume uje ashaka kwambata munabo, co kakotokesa litangwa lyabo lya bulo mukutonda-tonda byonda bya kubafweta. Kutundaho lalo, uje munalume kalikele cipangi ca bupainiya mangana awane cipangi ca simbu yoshe ku kaye mukutonda bimbongo byabingibingi bya kufweta byonda bibanamutomena.

Mu mitambela imo ya kaye, baka-fulumende nabo bali na nzili ha byonda. Nga mukemwo, bisemi ba baka-Kilistu banapande kwononoka owo mashiko. Mwafwa bika banapande kulinga ngoco? Mwafwa Lijwi lya Njambi ngwalyo, baka-Kilistu banapande ‘kwononoka baka-kuyula’ na kukabangeya mashiko abo aje kualilwisa na mashiko a Njambi.—Loma 13:1; Vili 5:29.