CILONGESA 7
MWASO 51 Tunalikundika Kuli Njambi!
Bika Bitulilongesa Kuli Banazalite?
‘Napu wa kujela kuli Yehova ha simbu yoshe yanapu Kanazalite.’—KULA 6:8.
BILI MUNO MU CILONGESA
Tusimutwiya omwo kutembwinina Banazalite kwasa kutukwasela kulyana omwo tupangela Yehova na mwakupwila ba kusimpa.
1. Mwanja muka ubanamwesa bangamba ba Yehova kushwa lika kusañulu?
KUMA mwamona busamba bweni na Yehova kupwa cuma ca seho ndi? Tukulahela mukemwo bene. Co keti yeni lika. Kushwa lika kusañulu, banu babangi banamwesa ngwabo bazema Yehova. (Samu 104:33, 34) Banu babangi banalyana mangana bapangele Yehova. Bikebyo bibalingile Baisalele babatumbwile ngwabo Banazalite. Aba Banazalite bapwile beya, co bika bitulilongesa ku mwanja wabo?
2. (a) Banazalite bapwile beya? (Kulava 6:1, 2) (b) Mwafwa bika Baisalele bamo balyangwilile kupwa Banazalite?
2 Lijwi lya “Kanazalite” lyatunda ha lijwi lya Cihebelu lije lilumbununa munu ibanangula, ibanaka ku mukulo, nambe munu ibanakundika mangana alinge cipangi cimo ca kulitila. Banazalite bapwile Baisalele baje bakele na ntwima, co balyangwilile kujeneka kulinga byuma bimo mangana bapangele Yehova mu ngila ya kulitila. Lishiko lya Mosesa lyatabesele munalume nambe munakazi kulinga cikumiiyo ca kulitila kuli Yehova ca kupwa Kanazalite ha simbu ya kupwamo. a (Tandeni Kulava 6:1, 2.) Kaisalele uje walyangwilile kupwa Kanazalite, wapandele kukabangeya mashiko aje kubapandele kukabangeya Baisalele boshe. Co bikoni byalingisile Kaisalele alyangwile kupwa Kanazalite? Kaisalele uje walyangwilile kupwa Kanazalite wazemene manene Yehova, co washakele kumwesa kukandelela ku byuma byoshe byamulingilile.—Kwitu 6:5; 16:17.
3. Bangamba ba Njambi ano matangwa banalifu bati na Banazalite?
3 Bunazalite bwahwile omwo “lishiko lya Kristu” lyengile Lishiko lya Mosesa. (Gala 6:2; Loma 10:4) Ngwe mwa Banazalite, banu ba Yehova ano matangwa nabo bali na kutwalelelaho kumwesa ngwabo bashaka kupangela Yehova na mbunge yabo yoshe na mwonyo wabo woshe na bisinganyeka byabo byoshe na nzili yabo yoshe. (Maki 12:30) Munu alyana kupangela Yehova nga alikundika kuli ikeye. Tumwesa ngwetu twamona kulikundika kwetu kuli Yehova kupwa kwa seho nga tulyana na kuyoya mu kulitombola na cizango cendi. Omwo tulilongesa byuma bibalingile Banazalite mangana batwaleleleho kulinga byuma bibalikumiiye, tumona byuma bitunapande kulinga netu mangana tuyoye mu kulitombola na byuma bitunalikumiya omwo twalyana kupangela Yehova. b (Mate 16:24) Tucisimutwiyeniko ha byakumwenako bimo.
LYANENI
4. Kwesekesa na mukanda wa Kulava 6:3, 4, byuma muka bimo byesi kwonowesele Kanazalite kupwa wa kulongwa?
4 Tandeni Kulava 6:3, 4. Banazalite kubabatabesele kunwa binyu nambe kulya bushuka bwabyo, ipwe bwa kutonola nambe bwa kuma. Oloni banu babakele nabo bakele na kulikuwa kulya byakulya bya cifweci mwafwa ebi byakulya kubyakele na bukalu. Mbimbiliya ngwayo ‘binyu bije bilingisa mbunge ya munu ibwahelele’ binapu bwana bwa kutunda kuli Njambi. (Samu: 104:14, 15) Nameme binyu byasele kulingisa munu alikuwe kuyoya, Banazalite bajenjukile ku kubinwa nambe kubilya. c
Kuma mushaka kulyana ngwe mubalingilile Banazalite ndi? (Taleni paragirafu 4-6)
5. Madián na Marcela balyanene kulinga bika, co mwafwa bika?
5 Ngwe mwa Banazalite, netu tunapande kulyana kupangela Yehova mu kushula. Tusimutwiyeniko ha cakumwenako ca Madián na Marcela. d Ou munu na mwebwendi bakele na kuyoya mwamubwa manene. Ndolome Madián wakele na cipangi cacibwa manene, co bakele na kuyoya mu njibo yaibwa. Oloni bashakele kulinga byabingi mu cipangi ca Yehova. Ngeci, bayongwele kutengululako byuma bimo mangana bashusilile eci cilengo. Bendekele ngwabo: “Twashangumukile kupangesa bimbongo byabindondo. Twajalukilile mu kanjibo kakandondo na kulandesa mota yetu.” Madián na Marcela kubapandele kulinga ebi byuma byoshe. Oloni balyanene kubilinga mwafwa bashakele kulinga byabingi mu cipangi ca Yehova. Hano banajauka, co banabwahelela mwafwa ya byuma bibanalyangwila.
6. Mwafwa bika baka-Kristu ano matangwa bakalyana kulinga byuma bimo? (Taleni na cikupulo.)
6 Baka-Kristu babangi ano matangwa banabwahelela mwafwa bali na kulyana mangana bawane simbu yaingi ya kupangela Yehova. (1 Kori 9:3-6) Yehova kesi kutusindiya kulinga ebi byuma, co lalo keti ngwabo byuma bitunasa kujeneka kukala nabyo nambe kwecela kulinga binabihya. Cakumwenako, bamo banaseze bipangi nambe kujeneka kukala na njibo ibanatondele kukala nayo. Bamoco banalyangwila kujeneka kukobela mu bulo nambe kukala na bana. Bakwaboco banalyana kukapangela ku mitambela kuje kutondeka baka-kwambulula babangi, nameme kulinga ngoco kunabalingisa balyangunune na babusamba babo na baka-naanga yabo. Bwingi bwetu tukalyana kulinga ebi byuma mwafwa tushaka kupangela Yehova na nzili yetu yoshe. Anukeni ngweni Yehova akamono byuma byoshe bimulinga kupwa bya seho manene, ipwe byabindondo nambe byakama.—Hebe 6:10.
LYANGWILENI KULISEZA NA BAKWENI
7. Byuma muka byesi kwonowesele Kanazalite kunyunga cikumiiyo cendi? (Kulava 6:5) (Taleni na cikupulo.)
7 Tandeni Kulava 6:5. Banazalite balikumiiye kujeneka kutehula biñambu byabo. Balingile ngoco mangana bamwese ngwabo banalyana kupangela Yehova. Nga Kaisalele wapwile Kanazalite ha simbu yailaha, wakele na biñambu byabilaha. Co banu bakele na kunanguka ngoco. Nga banu bamushongangeyeye ngwabo atweleleleho kupwa Kanazalite, oku kwasele kumulingisa atwaleleleho kupwa Kanazalite na kuliseza na bakwabo. Calubinda mu Isalele, kwakeleko simbu imo ije kubamwesele kukandelela kuli Banazalite nambe kukundwiya bipangi byabo. Mu simbu yayoyele kapolofweto Amose, Baisalele baje bapwile baka-kutengulukila ‘batwaleleleleho kwana Banazalite binyu’ hamo mangana babonowese kunyunga cikumiiyo cabo ca kujeneka kunwa binyu. (Amo 2:12) Ngeci, simbu imo Kanazalite wapandele kupwa wa kusimpa mangana anyunge cikumiiyo cendi na kuliseza na bakwabo.
Kanazalite uje washakele kunyunga cikumiiyo cendi walisezele na bakwabo Baisalele (Taleni paragirafu 7)
8. Byuma byaliwanene nabyo Benjamin byamishongangeya bati?
8 Netu Yehova asa kutukwasa kulinga byuma mu kuliseza na bakwetu nameme hamo twakala na shwamwa. Tucisimutwiyeniko ha cakumwenako ca ndolome Benjamin wakala mu Norway, uje ali na myaka 10. Ha sikola yakobela babwahesele ciwano ca kwimanena banu bali mu Ukraine mwafwa ya nzita ili omu mu lifuti. Bana ba sikola babalombele kwimba mwaso umo oku banazala bizalo bya mibala ili ha pandela ya lifuti lya Ukraine. Benjamin wemanenene halako noho habalingilile oco cilika mangana keti acikundwiye. Oloni mulongesi wamumwene, co watambekele ngwendi: “Unapande kwija wakulikwatasane netu hano bene, tuli na kukubandamena!” Benjamin wasimpile, co waile kuli mulongesi na kumuleka ngwendi: “Kunjesi kulikobelesa mu byuma bya kaye, co kunjesi kwimanena byuma bya bupolitiki. Bwingi bwa Bakaleho ba Yehova bali mu tumenga mwafwa ya kubyana kulwa mu nzita.” Mulongesi wazibisisile, co wamulekele ngwendi wazitukile kujeneka kukundwiya oco cilika. Oloni bakwabo bakakobela nabo sikola bashangumukile kumwihula byamulingisile ajekene kulikwatasana nabo. Benjamin walishoshomwenene manene, co washakele kulila. Nameme ngoco, walekele bana ba sikola byuma byalekele mulongesi. Munima yebi byuma, Benjamin walekele bisemi bendi ngwendi Yehova namukwasa kwimanena likulahelo lyendi.
9. Twasa kuzibisa bati Yehova kubwaha?
9 Banu bakalimwena ngwabo tunaliseze nabo, mwafwa tunalyangwila kwononoka Yehova. Tunapande kusimpa mangana tuleke bakwetu batwapanga nabo nambe batukakobela nabo sikola ngwetu tu Bakaleho ba Yehova. Omwo kano kaye hamolika na futisi ya banu bitwalelelaho kubihya, kunasa kutukaluwila manene kuyoya mu kulitombola na binangulo bya mu Mbimbiliya na kwambulwila bakwetu muzimbu waubwa. (2 Timo 1:8; 3:13) Oloni simbu yoshe anukeni ngweni ‘muzibisa Yehova kubwaha ku mbunge’ nga mupwa ba kusimpa na kulinga byuma mu ngila ya kuliseza na baje kubesi na kumulemesa.—Prov 27:11; Mala 3:18.
AKENI YEHOVA MU MUTAMBA WAKULIBANGA
10. Byuma muka byasele kwonowesa Banazalite kukabangeya byuma bili ku mukanda wa Kulava 6:6, 7?
10 Tandeni Kulava 6:6, 7. Banazalite kubapandele kushwena ku cibimbi. Hamo mwasa kusinganyeka ngweni ebi kubyapwile byuma byabikalu. Oloni mu simbu ibasonekele Mbimbiliya, Banazalite kubabatabesele kushwena nameme babushoko bwabo baje batsile. Kulinga ngoco kucapwile cuma cacasi. Kwesekesa na bisemwa byakeleko ha simbu oyo, nga kuli byakutsa, banu bapandele kukala hayehi na cibimbi. (Iwano 19:39, 40; Bili 9:36-40) Oloni Kanazalite kakabangeyeye ebi bisemwa. Nameme ha simbu ibaliwanene hamo na baka-naanga yabo oku bali mu busiwa, Banazalite bamwesele ngwabo bakele na likulahelo lya kukanyama ha kutwalelelaho kunyunga cikumiiyo cabo. Yehova wakwasele aba bangamba bendi ba kulongwa mangana batwaleleleho kukolesa ha simbu ei yaikalu.
11. Muka-Kristu napande kulinga bika nga kuli bimo binasholoka mu naanga yendi? (Taleni na cikupulo.)
11 Ha kupwa baka-Kristu, twamona kulikundika kwetu kuli Yehova kupwa cuma ca seho manene. Co kunakundama na byuma bitwangula kulinga bije binakundama baka-naanga yetu. Twaka mbunge baka-naanga yetu, co tukapanga na nzili mangana tubakwase ku mubila. Oloni tukatwameka cizango ca Yehova kulutwe. (Mate 10:35-37; 1 Timo 5:8) Ngeci, simbu yoshe tunapande kwangula byuma bije bizibisa Yehova kubwaha, nameme hamo baka-naanga yetu kubabikundwiya.
Kuma mwalyana kupangela Yehova nameme nga byuma kubyesi bwino ndi? (Taleni paragirafu 11) e
12. Alexandru mwakele na kuliwana na bukalu mu naanga yendi, byuma muka byalingile, co byuma muka kalingile?
12 Tucisimutwiyeni ha cakumwenako ca Alexandru na mwebwendi Dorina. Munima ya kulilongesa Mbimbiliya ha mwaka wa mutunu, Dorina walikelele, co washakele ngwendi na muka-limbo lyendi Alexandru alikele. Oloni Alexandru walekele mwebwendi mu kuwa mbunge ngwendi atwalelelaho kulilongesa. Dorina kabwahelelele, co washakele kusindiya munalume wendi kulikela kulilongesa Mbimbiliya. Alexandru wesekele kuzibisisa mwakele na kulizibila munakazi wendi, oloni te keti kwakwasi kulinga ngoco. Simbu imo Dorina mwakele na kumushendumuna na kumwendeka mwamubi, Alexandru washakele kulikela kulilongesa Mbimbiliya. Nameme ngoco, Alexandru watwaleleleleho kutwameka cizango ca Yehova, co watwaleleleleho na kusingimika munakazi wendi na kumumwesa manene cizemo. Mu kwita kwa simbu, munakazi wendi washangumukile lalo kulilongesa Mbimbiliya, co bamumbwitikile mwafwa Alexandru watwaleleleleho kumumwesa mwanja waubwa.—Taleni vidio ya Alexandru na Dorina Văcar: ‘Cizemo Cili na Mbunge ya Kubandamena na Ngozi’ ha mutamba wa “Busunga Bukatengulula Buyoye bwa Banu.”
13. Twasa kumwesa bati ngwetu twazema Yehova na baka-naanga yetu?
13 Yehova ikeye wabwahesele naanga. Ngeci, ashaka ngwendi boshe mu naanga bapwe ba kubwahelela. (Efeso 3:14, 15) Nga tushaka kupwa ba kubwahelela tunapande kulinga byuma byatonda Yehova. Simbu yoshe anukeni ngweni Yehova ali na kumona kulyana kweni na byoshe bimuli na kulinga mu kunyunga baka-naanga yeni na kubamwesa cizemo na kasingimiko.—Loma 12:10.
LISHONGANGEYENI UMO NA MUKWABO KUPWA NGWE BANAZALITE
14. Beya batunapande kutakamesa manene?
14 Boshe baje bali na kupangela Yehova ano matangwa banapande kulyana kumupangela mwafwa ya kumuzema. Simbu imo kulinga ngoco keti kwakwasi. Twasa kukwasa bati bakwetu kulyana kupangela Yehova? Twasa kulinga ngoco nga tupangesa majwi aje atakamesa omwo tusimutwiya nabo. (Yombi 16:5) Kuma kuli bamo mu cikungulukilo ceni baje bashaka kwasiwisa buyoye bwabo mangana balinge byabingi mu cipangi ca Yehova ndi? Kuma muzibukako bakwenje na bambanda bamo baje kubashaka kutembwinina babakobela nabo sikola baje kubesi na kupangesa mashiko a Yehova nameme kulinga ngoco keti kwakwasi ndi? Indi hamo kuli bamo bali na kulilongesa Mbimbiliya nambe bandolome na bandokazi baje bali na kutwalelelaho kupwa ba kulongwa nameme baka-naanga yabo bali na kubalwisa ndi? Lingeni mwoshe mumwasela kubatakamesa na kukandelela ku byuma byoshe bibali na kulinga mu kupangela Yehova.—Film 4, 5, 7.
15. Bamo banakwasa bati baje bali mu cipangi ca simbu yoshe?
15 Simbu imo twasa kukwasa bakwetu baka-Kristu baje bali mu cipangi ca kulitila ca simbu yoshe. (Prov 19:17; Hebe 13:16) Bikebyo byashakele kulinga ndokazi wa kulongwa wa kakulukazi uje wakala mu Sri Lanka. Bimbongo byakatambula ku fulumende byalibwezelelele, co washakele kukwasa bandokazi babali ba bambanda ba bapainiya mangana batwaleleleho kulinga eci cipangi nameme byuma te kubyesi bwino. Ngeci, wayongwele kubanako bimbongo bimo ngonde na ngonde mangana aba bapainiya bafwetele foni ya kufwetela ibakele na kupangesa. Ou ndokazi natwakela mwanja waubwa manene!
16. Bika bitulilongesa ku Banazalite?
16 Twasa kulilongesa byabingi ku mwanja waubwa wa Banazalite. Oloni bibakele na kulinga Banazalite bitulongesako bimo lalo hali Tate yetu, Yehova. Azibuka ngwendi tushaka kumupangela kutundilila kwisi ya mbunge, co tushaka kulyana kulinga byuma byoshe-byoshe mangana tuyoye mu kulitombola na byuma bitwalikumiiye kuli ikeye. Twabezika mwafwa natutabesa kumwesa mutwamuzemena. (Prov 23:15, 16; Maki 10:28-30; 1 Iwa 4:19) Byuma bibakele na kulinga Banazalite bimwesa ngwabyo Yehova akamono byuma byoshe bitukalyana kulinga mangana tumupangele mu kushula, co wabimona kupwa bya seho. Ngeci, tutwaleleleniho kulyana kupangela Yehova kutundilila kwisi ya bimbunge byetu.
MWASA KUKUMBULULA BATI?
-
Mu bingila muka mubamweselele Banazalite ngwabo bapwile ba kusimpa, co lalo bapwile baka-kulyana?
-
Twasa kulishongangeya bati umo na mukwabo kutembwinina Banazalite na kulyana kupangela Yehova?
-
Yehova nakulahela ngwendi bangamba bendi balinga byuma muka mu kumupangela ngwe mubalingilile Banazalite?
MWASO 124 Tupweni ba Kulongwa Simbu Yoshe
a Nameme Yehova ikeye wangwile Banazalite bamo, bwingi bwabo bapwile Baisalele baje balyanene kupwa Banazalite.—Taleni cipalo ca “ Yehova Wangwile Banazalite Bamo.”
b Simbu imo, mabulu etu anakala na kwesekesa Banazalite ku bangamba ba Yehova baje bali mu cipangi ca simbu yoshe. Oloni muno mu cilongesa tumona omwo bangamba ba Yehova boshe basa kutembwininamo Banazalite.
c Banazalite balyanene lika kupangela Yehova. Co cisholoka kukwakele cipangi cimo ca kulitila cibakele na kulinga mangana bashulisilile byuma bibalikumiiye kuli Yehova.
d Taleni ñanda ya “Neluikatulezi Kunolofaza Bupilo Bwaluna” ha mutamba wa “Zebonwi za Lipaki za Jehova” ha jw.org.
e KULUMBUNUNA CIKUPULO: Kanazalite ali helu ya njibo, co ali na kukenga bili na kulingiwa ha byakutsa bya kabushoko kendi uje natoko. Oloni kasa kushwena hayehi mwafwa nalikumiya kujeneka kulinga ngoco.
