1-2. Bika bitukwasa kuzibisisa mwakalizibila Yehova mwafwa ya makuli abanamubangeya?

 TWENDEKENI ngwetu munu uje imwaka mbunge namyendeka mwamubi. Muzibuka ngweni nendeka makuli, oloni bamo bakulahela byanendeka. Calubinda, nabo balekako bakwabo, co banu babangi bakulahela owo makuli. Muliziba bati? Nga mwaka banu mbunge, co lalo mushaka kukala na lizina lyalibwa, twakulahela ngwetu ebi byuma bimizibisa kubabala ku mbunge.—Prov 22:1.

² Eci cakumwenako citukwasa kuzibisisa mwalizibilile Yehova omwo bamubiisile lizina. Umo wa bana bendi ba ku sipilitu wendekele makuli hali ikeye kuli munakazi wakulibanga, Eva. Eva wakulahelele awa makuli. Co awa makuli alingisile bisemi betu bakulibanga batengulukile Yehova. Ngeci, bubi na kutsa byezile ku banu boshe. (Gene 3:1-6; Loma 5:12) Bukalu bwoshe butuli na kuliwana nabwo mu kaye bwa kufwa ngwe kutsa, binzita na bukalu bukwabo, buneja mwafwa ya makuli endekele Satana mu citungu ca Edeni. Kuma Yehova akalizibi kubihya ku mbunge mwafwa yawa makuli na bukalu bunaija mwafwa yawo ndi? Mukemwo bene. Nameme ngoco, Yehova kesi na matoto, co kapwile wa kulubala simbu yoshe. Wapwa “Njambi wa kubwahelela.”—1 Timo 1:11.

3. Kubezika muka cituli naco?

³ Twasa kumwesa ngwetu Satana nendeka makuli hali Yehova nga twononoka eli lishiko lyalyasi lyendeka ngwalyo: ‘Shangazaleni lizina lya Yehova.’ (Samu 113:1) Tushangazala lizina lya Yehova nga tulekako bakwetu bifwa byendi na biyongola byendi bije byapwa byabibwa. Kuma mulinga ngoco ndi? Tusimutwiyeniko ha byuma bitatu bije binapande kutulingisa tushangazale lizina lya Njambi na mbunge yetu yoshe.

 NGA TUSHANGAZALA LIZINA LYA YEHOVA, TUMUZIBISA KUBWAHA KU MBUNGE

4. Mwafwa bika kushangazala Yehova kumuzibisa kubwaha? Endekeni cakumwenako. (Taleni na cikupulo.)

⁴ Tuzibisa Tate yetu wa mwilu kubwaha ku mbunge nga tushangazala lizina lyendi. (Samu 119:108) Kuma oku kulumbununa ngwabo Njambi muka-nzili yoshe napu ngwe banu ba kujeneka kulumbunuka, baje bakashaka manene ngwabo bakwabo babashangazale mwafwa bakatondo kubatakamesa ndi? Embwe. Cakumwenako eci: Lingeni ngwe kuli mwanike wa mumbanda uje ashatukila baishe na kubabumbateya, co abaleka ngwendi, “Mu bisemi bababwa manene!” Baishe babwahelela manene, co bamwesula mwafwa ya kuziba ngoco. Mwafwa bika? Kuma oku kumwesa ngwabo ou cisemi kasa kukala mwamubwa kwa kujeneka munendi kumushangazala ndi? Embwe. Twakulahela ngwetu ou cisemi wazema munendi, co nabwahelela mwafwa namono ngwendi munendi wamuzema, co lalo ali na kumwesa kukandelela. Azibuka ngwendi munendi mwakola atwalelelaho kupwa wa kubwahelela mwafwa wazema banu, co lalo wapwa muka-kukandelela. Mu ngila imolika, Yehova uje wapwa Tate yetu wakama aziba kubwaha nga tumushangazala.

5. Makuli muka atulwisa nga tushangazala lizina lya Njambi?

⁵ Nga tushangazala Tate yetu wa mwilu tumwesa ngwetu byuma bikwabo byendekele Satana bije binatukundama byapwa bya makuli. Satana wendekele ngwendi kukwesi munu asa kwimanena lizina lya Njambi mu kulongwa. Ngwendi kukwesi munu asa kupwa wa kulongwa kuli Njambi nga naliwana na ceseko. Wendekele lalo ngwendi tubaboshe twasa kwecela kupangela Njambi nga tumona ngwetu kuli bimo bituwana nga twecela kumupangela. (Yombi 1:9-11; 2:4) Oloni Yombi watwaleleleleho kupwa wa kulongwa kuli Njambi, co wamwesele ngwendi Satana wapwa muka-makuli. Yenico? Umo na umo wetu asa kwimanena lizina lya Tate yetu na kumuzibisa kubwaha ku mbunge nga tumupangela mu kulongwa. (Prov 27:11) Oku kunapu kubezika kwakama manene.

6. Twasa kutembwinina bati Mwene Devidi na Balevi? (Nehemiya 9:5)

⁶ Kuzema Yehova kukalingisa banu ba kulongwa bashake kushangazala lizina lyendi na bimbunge byabo byoshe. Mwene Devidi wasonekele ngwendi: ‘Njishangazala Yehova. Mubila wange woshe ushangazala lizina lyendi lya kujela.’ (Samu 103:1) Devidi wazibukile ngwendi kushangazala lizina lya Yehova kunapu kushangazala bene ikeye. Mutukazibi lizina lya Yehova tukanuka mwafwila, hamolika na bifwa byendi na bilinga byendi byabibwa. Devidi wamwene lizina lya Ishe wa mwilu kupwa lya kujela, co walishangazalele. Washakele kulinga  ngoco na ‘mubila wendi woshe,’ kulumbununa na mbunge yendi yoshe. Mu ngila imolika, Balevi batwamenenene banu mu kushangazala Yehova. Balyendekelele ngwabo majwi abo kuwasele kushangazala mu kushula lizina lya Yehova lya kujela. (Tandeni Nehemiya 9:5.) Twakulahela ngwetu majwi abo a kushangazala Yehova a kutundilila kwisi ya mbunge amuzibisile kubwaha.

7. Twasa kushangazala bati Yehova nga twambulula na mu byuma bitulinga mu buyoye bwetu bwa ha litangwa na litangwa?

⁷ Ano matangwa, twasa kuzibisa Yehova kubwaha nga twendeka byendi mu ngila ije imwesa ngwayo twakandelela kuli ikeye, co lalo twamuzema. Nga tuli na kwambulula, cilengo cetu cinapu kukwasa banu bashwenye kuli Yehova na kubakwasa bamone Tate yetu wa cizemo ngwe mutuli na kumumwena. (Jems 4:8) Tukabwahelela manene kumwesa banu biyendeka Mbimbiliya hali Yehova. Inamwesa cizemo cendi, kwakula mu kusungama kwendi, mana endi, nzili yendi na bifwa bikwabo byabibwa byakala nabyo. Tushangazala lalo Yehova na kumuzibisa kubwaha nga tulinga mwoshe mutwasela kumutembwinina. (Efeso 5:1) Nga tulinga ngoco, co kutungumuka na kano kaye kakabi. Banu banasa kunanguka ngwabo tunaliseze na banu ba muno mu kaye, co banasa kulihula binanenesa ngoco. (Mate 5:14-16) Nga tuli nabo, tunasa kubalumbunwina bikatulingisa tulinge byuma bimo. Co banu ba bimbunge byabibwa bashwenya kuli Njambi. Nga tushangazala Tate yetu Yehova mu bingila ebi, co tumuzibisa kubwaha ku mbunge.—1 Timo 2:3, 4.

NGA TUSHANGAZALA LIZINA LYA YEHOVA, TUZIBISA YESU KUBWAHA

8. Yesu namwesa bati mwanja waubwa manene mu kushangazala lizina lya Yehova?

⁸ Kukwesi kangelo nambe munu azibuka mwamubwa Yehova kutubakana mwamuzibukila Yesu. (Mate 11:27) Yesu wazema Ishe, co namwesa mwanja waubwa wa kushangazala lizina lya Yehova. (Iwano 14:31) Mu lilombelo lyalombelele kuli Ishe butsiki bwa mamaneselelo simbu kanda atse, Yesu wendekele mu bwihi cuma ca seho manene calingile hano hasi ngwendi: “Njinabasholwela lizina lyobe.” (Iwano 17:26) Walingile bati ngoco?

9. Cakumwenako muka capangesele Yesu mu kulumbununa mwamubwa mwafwila Ishe?

⁹ Yesu kalekele lika banu ngwendi Yehova likelyo lizina lya Njambi. Bajuda bakele na kulongesa Yesu bazibukile laja lizina lya Njambi. Oloni Yesu ‘ikeye wamulumbunwine.’ (Iwano 1:17, 18) Cakumwenako, Bisoneka bya Cihebelu bimwesa ngwabyo Yehova wapwa muka-kutetela, co lalo wakala na mema ku mbunge. (Ekizo 34:5-7) Yesu walumbunwine mwamubwa ebi bifwa omwo wendekele cakumwenako ca mwana wa kulumbuka, na ishe. Nga tutanda byalingile ou cisemi, tunanguka ngwetu mwamwene munendi uje watengulukile “simbu wacikele kulako,” wamushatukilile na kumubumbateya, co wamukonekelele kutundilila kwisi ya mbunge. Eci cakumwenako cimwesa ngwaco Yehova wapwa muka-kutetela, co lalo wakala na mema ku mbunge. (Luka 15:11-32) Yesu wakwasele banu kuzibisisa mwamubwa mwafwila Yehova.

10. (a) Tuzibuka bati ngwetu Yesu wapangesele lizina lya Ishe, co washakele ngwendi na bakwabo balipangese? (Maki 5:19) (Taleni na cikupulo.) (b) Yesu atonda ngwendi tulinge bika?

¹⁰ Kuma Yesu washakele ngwendi banu bapangese lizina lya Ishe ndi? Mukemwo bene. Bantwama bamo ba bulombelo basinganyekele ngwabo banu kubapandele kwendeka lizina lya Njambi mwafwa lyapwa manene lya kujela. Oloni Yesu katabesele ebi biyongola bya kuhenga kumwonowesa kusingimika lizina lya Ishe. Acisinganyekeni ha simbu yakangwisile munalume umo uje wakele na badimona mu mutambela wa baka-Gelasini. Banu bazibile manene  lyoba, co balambelelele Yesu ngwabo atunde mu mutambela wabo. Ngeci, watundilemo. (Maki 5:16, 17) Nameme ngoco, Yesu watondele ngwendi banu bakele omu mutambela bazibuke lizina lya Yehova. Ngeci, walekele uje munalume yakangwisile ngwendi aleke banu byuma byamulingilile Yehova, keti byamulingilile ikeye. (Tandeni Maki 5:19.) a Yesu atonda ngwendi netu tulekeko bakwetu bya lizina lya Ishe mu kaye koshe! (Mate 24:14; 28:19, 20) Nga tulinga ngoco, co tuzibisa Mwene yetu Yesu kubwaha ku mbunge.

11. Yesu walongesele baka-kumukabangeya ngwendi balombele ha byuma muka, co kulinga ngoco kunapu bati kwa seho? (Ezekiyele 36:23)

¹¹ Yesu wazibukile ngwendi cizango ca Yehova cinapu kujelesa lizina lyendi ku byuma bya makuli bibanamubangeya. Mukemwo walongesele baka-kumukabangeya kulombela ngwabo: “Tate yetu uli mwilu, lizina lyobe balijelese.” (Mate 6:9) Yesu wazibukile ngwendi ei ñanda inapu yakama manene, co inakundama byuma byoshe bya kutanga. (Tandeni Ezekiyele 36:23.) Kukwesi kangelo nambe munu uje najelesa lizina lya Yehova ngwe mwanalingila Yesu. Oloni bitozi ba Yesu mubamukutile, mulonga muka ubamubangeyeye? Bamubangeyeye ngwabo washawile Njambi! Yesu wazibukile ngwendi kushaula lizina lya Njambi nambe kumubiisa lizina wapwa mulonga wakama manene. Wazeyele manene mwafwa wazibukile ngwendi bamubangeya ou mulonga na kumukuta. Co eci hamo cikeco cuma cakama calingisile Yesu ‘ashote manene mbunge’ mu maola a kukokela ku simbu ibamukutile.—Luka 22:41-44.

12. Ngila muka yakama manene yajeleselelemo Yesu lizina lya Ishe?

¹² Mu kushaka kujelesa lizina lya Ishe, Yesu wakolesele mubamuyandesele, kumushaula na kumubiisa lizina. Wazibukile ngwendi wononokele Ishe mu byuma byoshe, co kukwakele cuma camuzibisile shwamwa. (Hebe 12:2) Wazibukile lalo ngwendi Satana wakele na kumweseka ha simbu ije yaikalu. (Luka 22:2-4; 23:33, 34) Satana washakele kwonowesa Yesu kupwa wa kulongwa. Oloni wonowele! Co Yesu wamwesele ngwendi Satana wapwa muka-makuli wa kutubakanesa na kumwesa ngwendi bangamba ba Yehova basa kutwalelelaho kupwa ba kulongwa nameme banaliwana na byeseko byabikalu manene!

13. Mwasa kuzibisa bati kubwaha Mwene yeni uje ali na kuyula?

 ¹³ Kuma mushaka kuzibisa Mwene yeni uje ali na kuyula kubwaha ndi? Twaleleleniho kushangazala lizina lya Yehova na kukwasa bakweni nabo bazibuke bifwa byabibwa byakala nabyo Njambi. Nga mulinga ngoco, co mumwesa ngweni muli na kutembwinina Yesu. (1 Pita 2:21) Ngwe mwa Yesu, neni muzibisa Yehova kubwaha na kumwesa ngweni Satana uje napu citozi ca Njambi wapwa muka-makuli, co wapwa munu wamubi!

NGA TUSHANGAZALA LIZINA LYA YEHOVA, TWOBOLA MYONYO YA BANU

14-15. Byuma muka byabibwa binasa kulingiwa nga tuleka banu bya lizina lya Yehova?

¹⁴ Twobola bati myonyo ya banu nga tushangazala lizina lya Yehova? Satana ‘natsitsibalesa biyongola bya baka-kujeneka kutaba.’ (2 Kori 4:4) Mukemwo banu banakulahela makuli a Satana a kufwa ngwe: Njambi kakeleko, Njambi wakala kulyala netu, co kakele banu mbunge, wapwa wa kukaluwa mbunge, co akayandesa baje banabiisa, myaka yoshe. Satana ashaka ngwendi banu batabe awa makuli mwafwa ashaka kubiisa Yehova lizina na kulingisa banu bajeneke kushaka kushwenya kuli Yehova. Oloni nga twambulula, twonowesa Satana kushulisilila cilengo cendi. Tukwasa banu kuzibuka busunga hali Tate yetu, na kushangazala lizina lyendi lya kujela. Byuma muka bitundamo?

¹⁵ Lijwi lya Njambi lili manene na nzili. Nga tuleka banu bya Yehova na kubakwasa kumona mwafwila, tunanguka byuma bimo. Banu kubakala lalo mu lisusulungu mwafwa ya kukulahela makuli a Satana, co bashangumuka kunanguka bifwa byabibwa byakala nabyo Tatetu. Bamuzibila lyoba mu ngila inapande mwafwa wakala manene na nzili. (Isaya 40:26) Bamukulahela mwafwa akasompo mu ngila inapande. (Kwitu 32:4) Bazibuka na mana a kulitila akala nawo. (Isaya 55:9; Loma 11:33) Co batakama kuzibuka ngwabo Yehova wapwa cizemo. (1 Iwa 4:8) Omwo bashwena kuli Yehova baliziba ngwabo lilabelelo lyabo lya kuyoya myaka yoshe hano hasi lya busunga. Twabezika manene kulinga cipangi ca kwambulula cije cikwasa banu kushwena kuli Yehova. Nga tupanga eci cipangi, Yehova atumona ngwendi “tu baka-kupangela hamo” nendi.—1 Kori 3:5, 9.

16. Bukwasi muka bubanawana bamo mwafwa ya kulilongesa bya lizina lya Njambi? Endekeni byakumwenako.

 ¹⁶ Hakulibanga twasa kushangumuka kuleka banu ngwetu lizina lya Njambi lyapwa Yehova. Obu busunga bwasa kutengulula buyoye bwa banu ba bimbunge byabibwa. Cakumwenako, mumbanda wa lizina lya Aaliyah b wakolelele mu bulombelo buje kubwalongesele kutundilila mu Mbimbiliya. Oku kwamulingisile ajeneke kukulahela obu bulombelo mwafwa kubwamukwasele kushwena kuyehi na Njambi. Oloni byuma byatengulukile mwashangumukile kulilongesa Mbimbiliya na Bakaleho. Washangumukile kumona Njambi kupwa Kabusamba kendi. Walikomokelele mwazibukile ngwendi lizina lya Njambi banalitundisa mu Bimbimbiliya byabingi, co banengisamo endekesi lika ya bulemu ya kufwa ngwe Shukulu. Kuzibuka lizina lya Yehova kwatengulwile buyoye bwendi. Co wendekele ngwendi: “Kabusamba kange wakala na lizina!” Bika binatundumo? Ngwendi: “Hano mbunge yange ili mu kwoloka kwakama. Njili na kuliziba kupwa wa seho.” Munalume wa lizina lya Steve uje wapwile muka-kwimba wasemukilile mu naanga ya bulombelo bwa Bajuda ije yashakele manene kukabangeya obu bulombelo. Oloni kashakele kulikwatasana na bulombelo bwoshe-bwoshe mwafwa wamwene ngwendi banu babangi bakele mu bulombelo bapwile baka-kulikwisa. Nameme ngoco, ha simbu ibatokele baina, watabele kukala ku cilongesa cimo cibakele na kutwamenena Bakaleho ba Yehova. Wabwahelelele manene mwazibukile lizina lya Njambi. Co ngwendi: “Te kanda njizibeho lizina lya Njambi. Njazibisisileoni ngwange Njambi kwakala! Njamumwene kupwa ngwe Munu hendi. Co njamwene ngwange njinawana Kabusamba.”

17. Bika bimushakela kutwalelelaho kushangazala lizina lya Yehova? (Taleni na cikupulo.)

¹⁷ Mumukalingi cipangi ca kwambulula na kulongesa, kuma mukalekeko banu bya lizina lya Yehova ndi? Kuma mukabakwasa kunanguka mwafwila Njambi ndi? Nga mukalingi ngoco, co mukashangazala lizina lya Njambi. Twaleleleniho kushangazala lizina lya Yehova lije lyapwa lya kujela kwitila mu kukwasa banu kuzibuka mwamubwa mwafwila. Kulinga ngoco kukwasa banu bakoboke. Co lalo mumwesa ngweni muli na kukabangeya Mwene yeni Kristu Yesu. Kutundaho, muzibisa kubwaha Tate yeni wa cizemo Yehova. Co eci cikeco cuma cakama manene cinapande kumilingisa ngoco. Twaleleleniho ‘kushangazala lizina lyendi myaka yoshe’!—Samu 145:2.