CILONGESA 8
MWASO 123 Tulyakeni Kwisi ya Ciyulo ca Njambi
Twaleleleniho Kukabangeya Mwali na Kumitwamenenamo Yehova
‘Yange Yehova Njambi yeni, uje amilongesa byuma byabibwa na kumitwamenena mu ngila yaibwa.’—ISAYA 48:17.
BILI MUNO MU CILONGESA
Eci cilongesa citukwasa kumona Yehova mwali na kutwamenenamo banu bendi ano matangwa na bibezikiso bitulikuwa nga tukabangeya binangulo byendi.
1. Mwafwa bika Yehova ikeye napande kututwamenena? Aneni cakumwenako.
LINGENI ngwe mwazimbala mu shwata. Co kuli byuma bya kutewesa bya kufwa ngwe tusitu ba mu shwata, tulongolo ba bushungu nambe baje basa kubinjisa banu, bimena bya bushungu nambe mingonga, co lalo hamo kuli mamanya aje asa kumibulumuna. Twakulahela ngwetu mubwahelela manene nga kuli munu uje azibuka mwamubwa owo mwela, co lalo asa kumikwasa kutundamo! Kano kaye kanapu ngwe ei shwata. Kanashulu na byuma bije byasa kutwaka mu bushonde bwa ku sipilitu. Oloni tuli na Muka-kututwamenena wamubwa manene, Yehova. Atutwamenena mwamubwa, kututundisa mu bushonde na kututwala kututonda kuya, kulumbununa kaye kakaha muje mutukayoya myaka yoshe.
2. Yehova ali na kututwamenena bati?
2 Yehova ali na kututwamenena bati? Ngila yakama yali na kupangesa inapu Lijwi lyendi Mbimbiliya. Co lalo ali na kupangesa na bangamba bendi. Cakumwenako, ali na kupangesa “ndungo wa kulongwa na kunyanyama” mu kutwana byakulya bya ku sipilitu bije bitukwasa kwangula mwamubwa byakulinga. (Mate 24:45) Yehova ali na kupangesa lalo banalume bakwabo mu kututwamenena. Cakumwenako, tunyungi ba kuzenguluka na bakulunu mu cikungulukilo bakatutakamesa na kutwana mashiko aje asa kutukwasa nga twaliwana na bukalu. Twakandelela manene kuli Yehova uje ali na kututwamenena mwamubwa mu simbu ino yaikalu ya matangwa a mamaneselelo! Mashiko na binangulo bya Yehova bitukwasa kutwalelelaho kupwa babusamba bendi na kwenda mu ngila itutwala ku kuyoya.
3. Bika bitusimutwiya muno mu cilongesa?
3 Nameme ngoco, simbu imo kunasa kutukaluwila kukabangeya mashiko a Yehova, maneneni nga ali na kutwanawo kupangesa banu ba kujeneka kulumbunuka. Mwafwa bika? Owo mashiko anasa kujeneka kulitombola na byuma bitushaka. Nambe hamo tunasa kuliziba ngwetu byuma bibanatuleke kubipanga, na kubimona ngwetu kubitundu kuli Yehova. Ha simbu ei hakeho hatunapande kukulahela manene ngwetu Yehova ikeye ali kututwamenena kupangesa bangamba bendi, co kukabangeya binangulo bibatwana kutukwasa. Muno mu cilongesa, tumona (1) mwatwamenenenemo Yehova banu bendi kusañulu, (2) mwali na kututwamenenamo ano matangwa na (3) bukwasi butuwana nga tutwalelelaho kukabangeya mashiko endi. Ebi byuma bitukwasa tumukulahele manene.
YEHOVA WATWAMENENENE BATI BAISALELE?
4-5. Yehova wamwesele bati ngwendi wakele na kupangesa Mosesa mu kutwamenena Baisalele? (Taleni cikupulo cili ha liputa lyakulibanga.)
4 Yehova wangwile Mosesa mangana atwamenene Baisalele kubatundisa mu Ijipiti. Wabamwesele ngwendi ikeye wakele na kubatwamenena kwitila muli Mosesa. Cakumwenako, Yehova wabwahesele ngwendi mutanya kukale lishelwa, butsikico kukale tuhya. (Ekizo 13:21) Mosesa wakabangeyeye eli lishelwa na tuhya, co byatwamenenene ikeye na Baisalele boshe ku Kalunga-ndonga wa Kubenga. Oloni maswalale ba baka-Ijipiti bakabele Baisalele. Ngeci, Baisalele balishoshomwenene manene omwo basinganyekele ngwabo babatsiya mwafwa bakele mukati kabo na kalunga-ndonga. Co basinganyekele ngwabo Mosesa walimbenjele omwo wabatwalele ku Kalunga-ndonga wa Kubenga. Oloni kalimbenjele. Yehova ikeye wabatwamenenene kupangesa Mosesa. (Ekizo 14:2) Co Njambi wabobwele mu ngila ya kukasamesa!—Ekizo 14:26-28.
5 Ha myaka 40 yateleko kutundoho, Mosesa watwaleleleleho kukulahela ngwendi Yehova wakele na kupangesa lishelwa mu kutwamenena banu bendi mu mambo. a Simbu imo, Yehova wemikile eli lishelwa helu ya tenti ya Mosesa, haje habasele kulimona Baisalele boshe. (Ekizo 33:7, 9, 10) Yehova wendekele na Mosesa kutundilila mu lishelwa, ikeyeco walekele Baisalele byamulekele Yehova. (Samu 99:7) Ngeci, Baisalele bakele na bukaleho buje bwabamwesele ngwabwo Yehova ikeye wakele na kupangesa Mosesa mu kubatwamenena.
6. Baisalele balingile bika Yehova mwakele na kubatwamenena? (Kulava 14:2, 10, 11)
6 Calubinda, bwingi bwa Baisalele babyanene bukaleho buje bwamwesele ngwabwo Yehova ikeye wakele na kupangesa Mosesa kupwa muka-kumwimanenako. (Tandeni Kulava 14:2, 10, 11) Ha bisimbu byabingi, kubatabele ngwabo Yehova ikeye wakele na kupangesa Mosesa mu kubatwamenena. Oku kwalingisile Yehova ajeneke kutabesa cije cisemwa ca Baisalele kukobela mu Lifuti lya Cikulaheso.—Kula 14:30.
7. Aneni cakumwenako ca banu baje bakabangeyeye kutwamenena kwa Yehova. (Kulava 14:24) (Taleni na cikupulo.)
7 Nameme ngoco, Baisalele bamo bakabangeyeye bingila byakele na kupangesa Yehova mu kubatwamenena. Cakumwenako, Yehova wendekele ngwendi: ‘Kalembi . . . wapwile wa kulongwa kuli yange.’ (Tandeni Kulava 14:24.) Njambi wabezikisile Kalembi, co wamutabesele kulyangwila mwela washakele kukala mu Lifuti lya Cikulaheso. (Yosh 14:12-14) Baisalele baje bakobelele mu Lifuti lya Cikulaheso nabo bamwesele mwanja waubwa mwafwa bakabangeyeye mwakele na kubatwamenenamo Yehova. Joshua mwengile Mosesa mu kutwamenena Baisalele, Baisalele “bamuzibilile lyoba na kumusingimika, matangwa oshe a kuyoya kwendi.” (Yosh 4:14) Ngeci, Yehova wababezikisile ha kubana lifuti lyabakulahesele.—Yosh 21:43, 44.
8. Aneni cakumwenako cimwesa mwatwamenenene Yehova banu bendi mu simbu ya bimyene. (Taleni na cikupulo.)
8 Omwo kwetile myaka, Yehova wanene mako moko ya kutwamenena banu bendi. Mu kwita kwa simbu, mu simbu ya bimyene, Yehova wanene tupolofweto nzili ya kutwamenena banu bendi. Co bimyene ba kulongwa bononokele binangulo byabo. Cakumwenako, Mwene Devidi walikehesele na kutambula cinangulo ca kapolofweto Natane. (2 Samwe 12:7, 13; 1 Mizi 17:3, 4) Mwene Jehoshafati wononokele byakele na kumuleka kapolofweto Njazele, co washongangeyeye baje bakele mu Juda ‘kukulahela tupolofweto ba Njambi.’ (2 Mizi 20:14, 15, 20) Mwene Hezekiya mwakele mu bishoti walombele bukwasi kuli kapolofweto Isaya. (Isaya 37:1-6) Bimyene mubakele na kukabangeya mwakele na kubatwamenenamo Yehova, Yehova wababezikisile na kunyungilila banu bendi. (2 Mizi 20:29, 30; 32:22) Co banu bapandele kumona ngwabo Yehova ikeye wakele na kupangesa baje tupolofweto mu kutwamenena banu bendi. Oloni bwingi bwa bimyene na banu babyanene tupolofweto ba Yehova.—Njele 35:12-15.
YEHOVA WATWAMENENENE BATI BAKA-KRISTU BAKULIBANGA?
9. Yehova watwamenenene bati banu bendi mu simbu ya tupositolo? (Taleni na cikupulo.)
9 Munima ya kusanguka kwa Yesu, Yehova washimbikile cikungulukilo ca baka-Kristu. Yehova watwamenenene bati baka-Kristu bakulibanga? Wangwile Yesu kupwa mutwe wa cikungulukilo. (Efeso 5:23) Oloni Yesu kendekele kuli umo na umo wa bandongesi bendi. Wapangesele tupositolo na bakulunu mu Jelusalema mu kutwamenena banu bendi. (Bili 15:1, 2) Kutundaho, bangwile bakulunu mangana base kutwamenena bikungulukilo.—1 Tesa 5:12; Tito 1:5.
10. (a) Baka-Kristu babangi ba mu simbu ya tupositolo bamwesele bati ngwabo bapwile baka-kwononoka? (Bilinga 15:30, 31) (b) Mwafwa bika banu bamo kusañulu kubakele na kukabangeya banu bakele na kupangesa Yehova mu kutwamenena? (Taleni cipalo ca “ Binalingisa Bamo Babyane Kubatwamenena.”)
10 Kuma baka-Kristu bakulibanga batabele kubatwamenena ndi? Bwingi bwabo bakabangeyeye binangulo bibatambwile. Co “babwahelelele mwafwa ya majwi aje a kutakamesa” abazibile. (Tandeni Bilinga 15:30, 31.) Yehova natwalelelaho bati kutwamenena banu bendi ano matangwa?
YEHOVA ALI NA KUTUTWAMENENA BATI ANO MATANGWA?
11. Aneni cakumwenako cimwesa mwali na kutwamenenamo Yehova baje bali na kutwamenena ano matangwa.
11 Yehova natwalelelaho kutwamenena banu bendi kweta na lelo lino. Ali na kulinga ngoco kupangesa Lijwi lyendi na Munendi, uje napu mutwe wa cikungulukilo. Kuma tuli na kumona bukaleho bumwesa ngwabwo Njambi natwalelelaho kupangesa na banu mu kutwamenena ndi? Eyo. Cakumwenako, tucisimutwiyeni ha byuma byalingiwile munima ya mwaka wa 1870. Charles Taze Russell na bakwabo bakele na kulikwatasana nabo bashangumukile kuzibisisa ngwabo mwaka wa 1914 ukewo mwaka ubashimbika Bumwene bwa Njambi. (Ndanye 4:25, 26) Bazibisisile ebi byuma mwafwa batondesesele mu Mbimbiliya na kukulahela ngwabo obu bupolofweto bulishulisilila. Kuma Yehova wabatwamenenene omwo bakele na kutondesesa mu Mbimbiliya ndi? Eyo, wabatwamenenene. Byuma byalingiwile mu 1914 byamwesele ngwabyo Bumwene bwa Njambi bwashangumukile kuyula. Nzita ya Kaye Yakulibanga yashangumukile. Kutundaho, kwakele mishongo ya kulitambwisa na mandunduma, co lalo byakulya byapwile byabindondo. (Luka 21:10, 11) Yehova wakele na kutwamenena aba baka-Kristu ba kulongwa mu kukwasa banu bendi.
12-13. Byuma muka bibalingile bandolome baje bakele na kutwamenena ha simbu ya Nzita ya Kaye Yamucibali mangana cipangi ca kwambulula ciye lutwe?
12 Tucisimutwiyeni lalo ha byuma byalingiwile ha simbu ya Nzita ya Kaye Yamucibali. Munima ya kutanda mwamubwa mukanda wa Kujombolola 17:8, bandolome baje bakele na kutwamenena ku Cikota ca Bakaleho ba Yehova banangukile ngwabo ije nzita kuinene Amagidoni. Oloni bamwene ngwabo kukala kwoloka mu kaye mangana Bakaleho ba Yehova base kwambulwila banu babangi muzimbu waubwa. Nameme byuma byamonekele kukaluwa, bandolome baje bakele na kutwamenena bashokolwele sikola ya Giliyadi mangana balongese bamishinali kwambulula muzimbu na kulongesa banu mu mitambela yoshe ya kaye. Bamishinali bakele na kubatuma nameme kwakele nzita. Kutundaho, ndungo wa kulongwa wabwahesele ngwendi kukale Sikola ya Kulilongesa Kwambulula b mu bikungulukilo byoshe mangana baka-kwambulula boshe balilongese kwambulula na kulongesa mwamubwa. Awa masikola akwasele banu ba Njambi kupanga mwamubwa cipangi ca kwambulula, cituli na kulinga na simbu ino.
13 Tunalimwena ngwetu Yehova wakele na kutwamenena banu bendi ha simbu ije yaikalu. Kushwa lika ha Nzita ya Kaye Yamucibali, banu ba Yehova banambulwila banu babangi mu mafuti amangi mu kuzituka. Co banu babangi banazibuka Yehova.
14. Bika bitulingisa tukulahele byuma bibali na kutuleka mu munga ya Yehova hamolika na bakulunu? (Kujombolola 2:1) (Taleni na cikupulo.)
14 Ano matangwa, bandolome bali mu Cibunga ca Kutwamenena bali na kutwalelelaho kukabangeya kutwamenena kwa Kristu. Bakashaka ngwabo mashiko abatwana alitombole na cizango ca Yehova. Co tunyungi ba kuzenguluka na bakulunu baketesa awa mashiko ku bikungulukilo. c Bakulunu ba kubwabesa hamolika na bakulunu boshe mu bikungulukilo bali mu ‘liboko lya cilyo’ lya Kristu. (Tandeni Kujombolola 2:1.) Aba bakulunu kubapwile ba kulumbunuka, co bisimbu bimo bakasebuka. Mosesa, Joshua hamolika na tupositolo nabo bisimbu bimo bakele na kusebuka. (Kula 20:12; Yosh 9:14, 15; Loma 3:23) Nameme ngoco, Kristu anga acili na kutwamenena ndungo wa kulongwa na bakulunu, co atwalelelaho kulinga ngoco “kweta na kumamaneselelo a katumameno ka myaka ino.” (Mate 28:20) Ngeci, tunapande kukabangeya byuma bibatuleka baje bali na kupangesa Kristu mu kututwamenena.
TUBEZIKA NGA TUTWALELELAHO KWONONOKA YEHOVA
15-16. Bika bitulilongesa ku banu baje bononokele Yehova?
15 Nga tutwalelelaho kwononoka Yehova, co tubezika na ha simbu ino. Cakumwenako, ndolome Andy na ndokazi Robyn bononokele cinangulo ca kutunda kuli ndungo wa kulongwa ca kwasiwisa buyoye bwabo. (Hebe 13:5) Ngeci, balyanene kukwasa mu cipangi ca kutunga Binjibo bya Bumwene na mitungo ikwabo ya mu munga. Ndokazi Robyn ngwendi: “Tunayoyo mu binjibo byabindondo manene bya kujeneka na mwakutelekela. Co njalandesele makamera amangi anjakele na kupangesa mu kukopa, nameme njazemene kukopa. Njalilile manene munjaalandesele. Oloni ngwe mwa Sala munakazi wa Abrahamu, njalyangwilile kujeneka kuliziba kuzeya ha byuma binjalyanene mu kupangela Yehova. Njashakele lika kupangela Yehova na mbunge imo.” (Hebe 11:15) Byuma muka byatundilemo ou ndolome na ndokazi mubalyanene kulinga ebi byuma? Ndokazi Robyn ngwendi: “Twabwahelela manene mwafwa twazibuka ngwetu tuli na kwana Yehova byuma byoshe bituli nabyo. Yange na muka-limbo lyange mutukalingi cipangi cimo ca mu munga, tukabwahelela mwafwa kukapu lika ngwe twamono byuma mubikafwila mu kaye kakaha.” Ndolome Andy nendi ngwendi: “Tunajauka mwafwa tuli na kupangesa nzili yetu yoshe mu cipangi ca Bumwene.”
16 Bubwa muka bukwabo butundamo nga tutwalelelaho kukabangeya kutwamenena kwa Yehova? Munima ya kumanesa sikola, Marcia wapangesele cinangulo cazibile ca kulinga bupainiya. (Mate 6:33; Loma 12:11) Ngwendi: “Banjitambwile ha yuniveziti, co njasele kulilongesa ha myaka iwana kwa kujeneka kufweta. Oloni njatondele kushulisilila bilengo bya ku sipilitu binjalyakelele. Kutubakana kuya ku yuniveziti, njaile ku sikola ya kulilongesa bipangi bya maboko mangana njililongeseko kacipangi kamo kanjikwasa kuwana bimbongo bya kulikwasesa. Byuma binjangwile kulinga byanjizibisile manene kubwaha. Hano njinapu painiya wa simbu yoshe, co bipangi binjikalingi bikanjikwasa njikwase mu bipangi bya ha Betheu ha matangwa amo na kulikuwa bipangi bikwabo byabingi bya kulitila mu munga.”
17. Bubwa muka butundamo nga tutwalelelaho kwononoka Yehova? (Isaya 48:17, 18)
17 Simbu imo bakatunangula ha byuma bije byasa kutsiya busamba bwetu na Yehova na kutulingisa tupokole mashiko endi bya kufwa ngwe kuzema bimbongo. Nga tukabangeya mashiko a Yehova kutalesa ku byuma ebi tubezika manene. Tukala na citakutaku ca kujela na kujeneka kulishoshomwena manene. (1 Timo 6:9, 10) Byuma muka bikwabo bitundamo? Tupangela Yehova na mbunge yetu yoshe, co oku kutulingisa tupwe ba kubwahelela na kukala mu kwoloka.—Tandeni Isaya 48:17, 18.
18. Mwafwa bika munalyangwila kutwalelelaho kwononoka Yehova?
18 Yehova atwalelelaho kupangesa banu mu kututwamenena ha simbu ya kayando kakama na ha myaka 1000 yakayula Kristu. (Samu 45:16) Kuma tukatwalelelaho kukabangeya mashiko abakatwana nameme simbu imo tunasa kukaliziba ngwetu kutwasa kulinga ngoco ndi? Kukatupwila kwakwasi kulinga ngoco nga tukabangeya mashiko a Yehova hano bene. Ngeci, tutwaleleleniho kukabangeya binangulo bya Yehova kwambateselela na bije bitutambula ku banu banangula kututwamenena. (Isaya 32:1, 2; Hebe 13:17) Nga tulinga ngoco, co tukulahela manene Yehova uje ali na kutunyungilila mangana keti tukobele mu bukalu na kututwamenena mwamubwa mangana tukete mu kaye kakaha.
MWASA KUKUMBULULA BATI?
-
Yehova watwamenenene bati Baisalele?
-
Yehova watwamenenene bati baka-Kristu bakulibanga?
-
Tubezika bati nga tukabangeya binangulo bya Yehova ano matangwa?
MWASO 48 Twendeni na Yehova Matangwa Oshe
a Yehova wangwile lalo kangelo uje “wakele na kwenda kulutwe lwa mbunga,” kutwamenena Baisalele mu Lifuti lya Cikulaheso. Uje kangelo wapwile Mikaele, lizina likwabo lya Yesu simbu kanda aije hano hasi.—Ekizo 14:19; 32:34.
b Sikola ya Kulilongesa Kwambulula hano inapu mutamba wa ciwano ca mukati ka calumingo.
c Taleni cipalo ca “Bipangi bya Cibunga ca Kutwamenena” mu Kaposhi ka Kukengela ka February 2021, lipu 19.