CILONGESA 5
Pangeseni “Mwamubwa Simbu Imuli Nayo”
‘Nyanyameni mumuli na kuyoyela. Kesi muyoye ngwe baka-kwonwa mana, oloni ngwe baka-mana. Pangeseni mwamubwa simbu imuli nayo.’—EFESO 5:15, 16.
MWASO 8 Yehova Ikeye Butewelo Bwetu
BILI MUNO MU CILONGESA *
1. Twasa kusimutwiya bati na Yehova?
TWASHAKA kusikama na banu batwazema. Baka-kulyambata bakalikuu manene nga bawana simbu ya kusikama, maneneni ku simbu ya mangwezi nga kunoloka. Bakwenje na bambanda nabo bakalikuu kusikama na babusamba babo. Co tubaboshe tukabwahelela manene mutukasikama na bandolome na bandokazi betu. Kutundaho, tubaboshe tukalikuu kusimutwiya na Njambi. Tukalingi ngoco mutukalombela, kutanda Lijwi lyendi na kusinganyekesesa ha bifwa byendi byabibwa na byuma byanayongola kutulingila. Cili bene kuwanako simbu ya kulinga ebi byuma kunapu kwa seho manene.—Myaso 139:17.
2. Bukalu muka butukaliwana nabwo?
2 Nameme twashaka kulombela na kutanda Mbimbiliya, oloni kulinga ngoco keti kwakwasi. Tunazezama manene, ngeci kukatukaluwila kuwana simbu ya kulinga byuma bya ku sipilitu. Bipangi byetu, kunyunga naanga na byuma byeka binasa kutuzezamesa manene na kutwonowesa kuwana simbu ya kulombela, kutanda Mbimbiliya na kusinganyekesesa.
3. Cuma muka cikwabo cinasa kutubihisila simbu?
3 Kuli cuma cikwabo cikatumanesela simbu. Nga kutunyanyama tunasa kumanesela simbu yetu ku byuma bije kubyabihile, oloni bitwonowesa kuwana simbu ya kukanyamesa busamba bwetu na Yehova. Cakumwenako, kunapu kwa seho kuwanako simbu ya kulizima buli. Nameme byuma bya kulizima nabyo buli byabibwa byasa kutwonowesa kuwana simbu yaingi ya kulinga byuma bya ku sipilitu. Tunapande kwanuka ngwetu kulizima buli keti cikeco cuma ca seho mu kuyoya.—Visi 25:27; 1 Tima 4:8.
4. Bika bitusimutwiya muno mu cilongesa?
4 Muno mu cilongesa tusimutwiya ha byuma bitunapande kumona kupwa bya seho mu kuyoya kwetu. Tusimutwiya lalo mutwasa kupangesela mwamubwa simbu yetu mangana tukanyamese busamba bwetu na Yehova na bubwa butundamo nga tulinga ngoco.
ANGULENI MWAMUBWA BYA KULINGA NA KULINGA TAHI BYUMA BYA SEHO
5. Kusinganyekesesa ha cinangulo cili ku mukanda wa Efeso 5:15-17 kunasa kukwasa bati bakwenje na bambanda bangule mwamubwa bya kulinga mu kuyoya?
5 Anguleni mwamubwa bya kulinga mu kuyoya. Kakangi bakwenje na bambanda bakalishoshomwena ha byuma bibanapande kulinga mu kuyoya. Balongesi babo na baka-naanga yabo baje kubapwile Bakaleho banasa kubashongangeya ngwabo baye ku Yuniveziti mangana bawane cipangi cije cibawanesa bimbongo byabingi. Oloni kuya ku Yuniveziti kunasa kubamanesela simbu yaingi. Nameme ngoco bisemi na bandolome na bandokazi mu cikungulukilo banasa ku bashongangeya bapangele Yehova. Bika byasa kukwasa bakwenje na bambanda baje bazema Yehova bangule mwamubwa bya kulinga? Bawana bukwasi nga batanda mukanda wa Efeso 5:15-17 na kusinganyekesesa ha byuma bibatanda. (Tandeni.) Munima ya kutanda ou mukanda banasa ku lihula ngwabo: ‘Yehova ashaka ngwendi njilinge bika? Njinapande kwangula kulinga bika mangana njimuzibise kubwaha? Bika binjinapande kulinga mangana njipangese mwamubwa simbu yange?’ Anukeni ngweni “matangwa ano anapu amabi,” co lalo kano kaye kali na kuyula Satana, ololo kanyonga. Ngeci, kunapu kwakubwa manene kuyoya mu ngila ije izibisa Yehova kubwaha.
6. Maliya wangwile kulinga bika, co bika twendekela ngwetu wangwile kulinga byuma byabibwa?
6 Lingeni tahi byuma bya seho. Simbu imo kunasa kukala byuma bibali bya seho bimunapande kwangula kulinga. Oloni munapande kwangula kulingako cuma cimo ca seho manene mangana mupangese mwamubwa simbu yeni. Byuma byalingiwile omwo Yesu wendelele Maliya na Mata, bitukwasa kuzibisisa mwamubwa eyi simpi. Mata wabwahelelele manene kutambula Yesu. Ngeci, wamubwaheselele byakulya byabingi byabibwa. Oloni ha simbu yakele na kubwahesa byakulya, ndokazi yendi Maliya watumbamene kuyehi na Yesu na kutolilila ku byuma byakele na kulongesa. Byuma byalingile Mata kubyabihile, oloni Yesu wendekele ngwendi Maliya “wangwile cuma cacibwa manene.” (Luka 10:38-42) Mukwita kwa simbu Maliya hamo webalele byakulya byalile lije litangwa oloni twakulahela ngwetu kebalele byuma byalilongesele kuli Yesu. Maliya wabwahelelele omwo wawanene simbu ya kutolilila kuli Yesu. Netu tunapande kubwahelela omwo tusimutwiya na Yehova. Twasa kupangesa bati mwamubwa simbu itusimutwiya na Yehova?
PANGESENI MWAMUBWA SIMBU IMULI NAYO MU KUPANGELA YEHOVA
7. Bika kwapwila kwa seho kulombela, kutanda Mbimbiliya na kusinganyekesesa?
7 Anukeni ngweni kulombela, kutanda Mbimbiliya na kusinganyekesesa binapu bingila bitukalemeselamo Njambi. Omwo tulombela, tusimutwiya na Tate yetu wa mwilu uje watuzema manene. (Myaso 5:7) Nga tutanda Mbimbiliya, co tukala na “mana a kuzibuka Njambi,” uje wakala manene na mana. (Visi 2:1-5) Omwo tusinganyekesesa ha byuma bitulilongesa hali Yehova, tunanguka bifwa byendi byabibwa na kunanguka byuma byabibwa byanayongola kukatulingila na kulingila banu boshe. Ebi bingila bitunasimutwiya binapu bingila byabibwa manene bya kupangeselamo mwamubwa simbu yetu. Oloni twasa kupangesa bati simbu yaindondo ituli nayo? Bika kwapwila kwa seho kulombela, kutanda Mbimbiliya na kusinganyekesesa?
Kuma mwasa kuwana mutambela wa kwoloka kumwasa kulingila cilongesa ca likalyeni ndi? (Taleni palagilafu 8-9)
8. Tulilongesa bika kuli Yesu mwapangeselelemo simbu yakakele mu mambo?
8 Nga citaba anguleniko mwela umo wa kwoloka kuluu. Tucisimutwiyeniko hali Yesu. Simbu kanda ashangumuke cipangi cendi ca kwambulula wakakele mu mambo ha matangwa 40. (Luka 4:1, 2) Yesu mwakakele mu mambo walombelele kuli Yehova na kusinganyekesesa mwakulingila cizango ca Ishe. Kulinga ngoco kwakwasele Yesu akolese omwo aliwana na byeseko. Kutembwinina Yesu kutukwasa bati? Nga mwakala mubabangi ha njibo kunasa kumikaluwila kuwana mwela wa kwoloka ha njibo. Nga mukemwo, co tondeniko mwela weka wa kwoloka hanja. Omu mukemwo mwakalingila ndokazi Julie ha simbu yakalombela kuli Yehova. Julie na muka-limbo lyendi bakala mu kanjibo kakandondo mu France, co kukamukaluwila kuwana simbu ya kukala likalyendi mwafwa kuli byuma byabingi bikamutanganesa. Julie wendekele ngwendi: “Njikatundu ha njibo na kutonda-tonda mwela wa kwoloka. Munjikakala kwa likalyange njikaka mbunge ku byuma binjikalilongesa na kusimutwiya mwamubwa na Yehova.”
9. Nameme wazezamene, Yesu wamwesele bati ngwendi wamwene busamba bwendi na Yehova kupwa bwa seho?
9 Yesu wazezamene manene mwakele hano hasi. Ha simbu yakele hano hasi banu babangi bakele na kumukabangeya kwoshe kwakele na kuya mwafwa bashakele kukala nendi simbu yoshe. Simbu imo “banu boshe ba mu nganda bakungulukile ku njibo ya Petulu” mwafwa bashakele kumona Yesu. Nameme ngoco Yesu wawanene simbu ya kulombela kuli Yehova simbu yoshe. Simbu kanda likye, waile kwa likalyendi mangana akalombele kuli Ishe.—Mako 1:32-35.
10-11. Kwesekesa na mukanda wa Mateo 26:40, 41, Yesu walekele bandongesi bendi balinge bika oloni balingile bika?
10 Ha butsiki bwa mamaneselelo bwa kuyoya kwendi hano hasi na cipangi cendi, Yesu waile lalo kwa likalyendi mangana akasinganyekesese na kulombela. Walingile ngoco mwakele mu citungu ca Ngetesemane. (Mateo 26:36) Ha simbu ije bene Yesu wanangwile bandongesi bendi ngwendi balombele.
11 Tucisimutwiyeni ha byuma byalingiwile. Mubetele mu citungu ca Ngetesemane hamo yapwile mukati ka butsiki. Yesu walekele bandongesi bendi ngwendi batwaleleleho kutona, co waile na kulombela. (Mateo 26:37-39) Oloni mwakele na kulombela bandongesi bendi baile mu tulo. Mwabawanene banalala, Yesu wabashongangeyeye ngwendi ‘batwaleleleho kutona na kulombela.’ (Tandeni Mateo 26:40, 41.) Wanangukile ngwendi bajukile manene, co mibila yabo yazeyele. Yesu wabazibilile ngozi, co wendekele ngwendi ‘mibila yabo yazeyele.’ Mwakele na kutunda na kulombela ha bisimbu bitatu, wawanene bandongesi bendi anga banalala te kubesi na kulombela.—Mateo 26:42-45.
Anguleniko simbu yaibwa ya kulombela kuli Yehova (Taleni palagilafu 12)
12. Bika bitwasa kulinga nga bisimbu bimo tukalizibi ngwetu kutwasa kulombela mwafwa ya kujuka na kuliziba kuzeya?
12 Anguleni simbu yaibwa. Bisimbu bimo kunasa kutukaluwila kulombela mwafwa ya bishoti na kuliziba manene kujuka. Nga mukemwo mumukalizibila, co singanyekeni ngweni keti yeni lika. Bika byasa kumikwasa? Bamo baje bakalombela ha litangwa na litangwa banananguka ngwabo kunapu kwakubwa kulombela kuli Yehova simbu kanda litoke, simbu kanda balizibe manene kujuka. Bamo banananguka ngwabo kukabapwila kwakwasi kulombela nga banatumama mwamubwa nambe kutsikama. Batico nga muliziba manene kukala na bishoti nambe kuliziba ngweni munazeye, co kumwasa kulombela? Lekeni Yehova mumuli na kulizibila. Zibukeni ngweni Tate yetu muka-kutetela aziba lilombelo lyeni.—Myaso 139:4.
Keti mukumbulule mizimbu na ma imelu ha simbu imuli mu biwano (Taleni palagilafu 13-14)
13. Makina asa kutwonowesa bati kulinga byuma bya ku sipilitu?
13 Keti mwecelele cuma cimo cimitanganese ha simbu imutanda Mbimbiliya. Kulombela keti ikeyo lika ngila ikanyamesa busamba bwetu na Yehova. Kutanda Lijwi lya Njambi na kukunguluka nakwo kutukwasa tushwenye kuyehi na Njambi. Kuma kuli byuma bimo bimunapande kulinga mangana mupangese mwamubwa simbu yeni ha simbu imulilongesa na ha simbu imuli ku biwano ndi? Lihuleni ngweni, ‘Byuma muka byasa kunjitanganesa nga njili na kutanda Mbimbiliya nambe ha simbu injili ku biwano?’ Kuma inapu kumitumina foni nambe kutambula kamuzimbu ha foni nambe ha makina eka ndi? Ano matangwa banu babangi bali na mafoni na makina abali na kupangesa mu kusimutwiya. Baka-kutondesesa bamo banendeka ngwabo nga tushaka kwaka mbunge ku byuma kutwapandele kukala na foni hayehi mwafwa yasa kututanganesa. Munalume umo muka-kulilongesa bya bwongo bwa banu wendekele ngwendi: “Kukala na foni hayehi kutulingisa tujeneke kwaka mbunge ku byuma bituli na kulinga.” Simbu kanda ciwano ca citingitingi nambe ciwano ca mutambela cishangumuke bakatuleke ngwabo tutepulule ku cilumo ca makina etu mangana keti tutanganese bakwetu. Kuma twasa kulinga ngoco ha simbu itulinga byuma bya ku sipilitu likalyetu ndi?
14. Kwesekesa na mukanda wa Filipu 4:6, 7, Yehova atukwasa bati kwaka mbunge ku byuma bya ku sipilitu?
14 Lombeni Yehova amikwase kwaka mbunge ku byuma bimuli na kulinga. Nga munanguka ngweni bisinganyeka byeni bili na kungumukila kweka ha simbu imuli na kulinga cilongesa ca likalyeni nambe ha simbu imuli ku biwano, co lombeni Yehova mangana amikwase. Nga mwalishoshomwena nambe nga muli mu bishoti kunasa kumikaluwila kwaka mbunge ku byuma bya ku sipilitu, oloni munapande kwakako mbunge. Lombeni Njambi amyane kwoloka kuje kunyunga bimbunge byeni na “biyongola byeni.”—Tandeni Filipu 4:6, 7.
KULOMBELA, KUTANDA MBIMBILIYA, NA KUKUNGULUKA, KUTUKWASA
15. Bukwasi muka butuwana nga tukanyamesa busamba bwetu na Yehova?
15 Nga tuwana simbu ya kulombela, kutanda Mbimbiliya na kusinganyekesesa ha byuma bitutanda, co tuwana bukwasi bwakama. Mu bingila muka? Ya kulibanga, twangula mwamubwa bya kulinga. Mbimbiliya yendeka ngwayo ‘uje enda na baka-mana, apwa muka-mana.’ (Visi 13:20) Ngeci, omwo tukanyamesa busamba bwetu na Yehova uje wakala manene na mana, co netu tukala na mana. Tuzibuka mwakulingila byuma bije bimuzibisa kubwaha, co tujenjuka kulinga byuma bije bimuzibisa kubihya ku mbunge.
16. Kukala na simbu yaingi ya kukanyamesa busamba bwetu na Yehova kutukwasa bati tupwe balongesi bababwa?
16 Ya mu cibali, mupwa balongesi bababwa. Mutukalilongesa Mbimbiliya na banu, cilengo cakama citukalyakela capwa ca kubakwasa bashwenye kuyehi na Yehova. Nga tuwana simbu yaingi ya kusimutwiya na Tate yetu wa mwilu, co tumuzema manene na kukwasa munu itukalilongesa nendi Mbimbiliya nendi amuzeme. Cakumwenako, Yesu mwendekele bya Ishe na nzanzu walingisile bandongesi bendi bazeme Yehova.—Yowa 17:25, 26.
17. Kulombela na kutanda Mbimbiliya kukanyamesa bati likulahelo lyetu?
17 Ya mu citatu, likulahelo lyeni likanyama. Acisinganyekeni byuma bikalingiwa nga mulomba Njambi amitwamenene, amizembeleke nambe kumikwasa. Mumulimwena ngweni Yehova nakumbulula malombelo eni, co likulahelo lyeni likanyama. (1 Yowa 5:15) Cuma muka cikwabo casa kukanyamesa likulahelo lyeni? Cilongesa ca munu endi lika. Anukeni ngweni “kukulahela kutunda ha kuziba.” (Loma 10:17) Kuli byuma byabingi byalibungila mu kukanyamesa likulahelo, keti kulilongesa lika bya Njambi embwe. Byuma muka bikwabo bitunapande kulinga?
18. Mwafwa bika tunapande kusinganyekesesa? Endekeni cakumwenako.
18 Tunapande kusinganyekesesa ha byuma bitulilongesa. Tucisimutwiyeni byaliwanene nabyo muka-kwimba uje wasonekele mukanda wa Myaso 77. Wazeyele mwafwa wasinganyekele ngwendi Yehova namubyana hamo lika na bakwabo Baisalele. Bisinganyeka bya cifwa eci byamulingisile akale mu cilabulabu. (Vesi 2-8) Walingile bika? Walekele Yehova ngwendi: “Njikanuka bipangi biunalingi na kuyongola bilinga byobe byoshe bya nzili.” (Vesi 12) Ou muka-kwimba wazibukile mwamubwa byuma byalingile Yehova ku banu bendi kusañulu. Oloni walihwile ngwendi: “Kuma Njambi nebala kukala na mema ku mbunge ndi? Kuma bukalu bwendi bunatundisa kutetela kwendi ndi?” (Vesi 9) Ou muka-kwimba wasinganyekesesele ha byuma byalingile Yehova kunima nomwo Njambi wamweselele ngwendi wakala na mema ku mbunge, co wapwa muka-kutetela. (Vesi 11) Kulinga ngoco kwamukwasele bati? Muka-kwimba wakulahelele ngwendi Yehova kasa kuyengula banu bendi. (Vesi 15) Mu ngila imo lika, neni likulahelo lyeni likanyama nga musinganyekesesa ha byuma byanamilingila Yehova nebi byanalingila bangamba bendi.
19. Bubwa muka bukwabo butundamo nga tukanyamesa busamba bwetu na Yehova?
19 Ya mu ciwana, tuzema manene Yehova. Kuzema Yehova kwapwa kwa seho manene mwafwa kutulingisa tumwononoke, na kulinga byuma bije bimuzibisa kubwaha. Co lalo kutukwasa tukolese omwo tuliwana na byeseko bya kuliseza-seza. (Mateo 22:37-39; 1 Koli 13:4, 7; 1 Yowa 5:3) Kupwa kabusamba ka Yehova na kumuzema manene cikeco cuma ca seho mu kuyoya.—Myaso 63:1-8.
20. Bika bimikwasa mupangese mwamubwa simbu ya kukanyamesa busamba bweni na Yehova?
20 Anukeni ngweni, kulombela, kutanda Mbimbiliya na kusinganyekesesa binapu bingila bitukalemeselamo Njambi. Ngwe mwa Yesu, waneniko mwela wa kwoloka kumwasa kukanyamesela busamba bweni na Yehova. Kesi mutabese cuma coshe-coshe cimitanganese. Ha simbu imulinga byuma bya ku sipilitu, lombeni Yehova mangana amikwase mwakeko mbunge. Nga mupangesa mwamubwa simbu yeni, co Yehova amibezikisa manene, co lalo mukalikuwa kuyoya myaka yoshe mu kaye kakaha.—Mako 4:24.
MWASO 28 Kupwa Kabusamba ka Yehova
^ Yehova wapwa Kabusamba ketu wakama. Twamuzema, co tushaka kumuzibuka mwamubwa. Kuketi simbu asinoni tuzibuke munu mwamubwa. Mu ngila imo lika, tunapande kutwalelelaho kulilongesa bya Yehova mangana tutakamese busamba bwetu nendi. Nameme tunazezama manene ano matangwa, twasa kuwana bati simbu ya kushwenya kuyehi na Tate yetu wa mwilu, co bubwa muka butundamo nga tulinga ngoco?
