CILONGESA 10
Mwasa ‘Kushulula Bunu bwa Laja’
“Shululeni bunu bwa laja hamo lika na bilinga byabwo.” —KOLO 3:9.
MWASO 29 Tumweseni Ngwetu tu Bakaleho ba Yehova
BILI MUNO MU CILONGESA *
1. Buyoye bweni bwafwile bati simbu kanda mushangumuke kulilongesa Mbimbiliya?
BUYOYE bweni bwafwile bati simbu kanda mushangumuke kulilongesa Mbimbiliya na Bakaleho ba Yehova? Bwingi bwetu kutushaka kusimutwiya nameme kamandondo mubwafwililile buyoye bwetu kunima. Hamo twakele na kuliyoyela na kumona byuma ngwe mubakabimwena baka-kaye. Nga mukemwo, co twakele na kuyoya ‘kwa kujeneka lilabelelo, co lalo kutwazibukile Njambi.’ (Efeso 2:12) Oloni kulilongesa Mbimbiliya kwatengulwile buyoye bwetu.
2. Bika byalingiwile mumwashangumukile kulilongesa Mbimbiliya?
2 Mumwashangumukile kulilongesa Mbimbiliya mwazibukile ngweni muli na Ishweni wa mwilu uje wamizema manene. Mwanangukile ngweni mwapandele kutengulula buyoye bweni nomwo mumukamwenamo byuma mangana muzibise Yehova kubwaha na kulikwatasana na banu bendi. Mwanangukile ngweni munapande kukabangeya mashiko a Yehova aje amwesa byuma bimunapande kulinga nebi kumwapandele kulinga.—Efeso 5:3-5.
3. Kwesekesa na mukanda wa Kolose 3:9, 10, Yehova ashaka ngwendi tulinge bika, co bika bitusimutwiya muno mu cilongesa?
3 Ishamatanga na Tate yetu Yehova ali na nzili ya kuleka baje bali na kumulemesa mubanapande kuyoyela. Co atonda ngwendi simbu kanda batumbwitike tulifwite kushulula “bunu bwa laja” hamo lika na bilinga byabwo. * (Tandeni Kolose 3:9, 10.) Cino cilongesa cikwasa baje bashaka kubambwitika bakumbulule bino bihula bitatu: (1) “Bunu bwa laja” bwapwa buka? (2) Mwafwa bika Yehova ashaka ngwendi tubushulule? (3) Twasa kubushulula bati? Cino cilongesa cikwasa lalo yetu babanambwitika laja tujeneke kwilukila lalo ku bilinga bya bunu bwa laja.
“BUNU BWA LAJA” BWAPWA BUKA?
4. Munu uje acili na bilinga bya “bunu bwa laja” akalingi bika?
4 Munu uje acili na bilinga bya “bunu bwa laja” akasinganyeka na kulinga byuma bije kubilitombola na cizango ca Yehova. Munu wa cifwa eci nasa kupwa muka-kulishaka manene ikeye babenya, muka-kulubala-lubala bwasi, muka-kujeneka kukandelela, co lalo nasa kupwa muka-kulyalesa. Kutundaho, nasa kulikuwa kuyongola bikupulo bya bukwizi na mafilimu a lwozi. Hamo nasa kukala na bifwa byabibwa, co lalo nasa kuliziba kukala na mulonga ha byuma byabibi byakendeka nambe kulinga. Oloni kesi na nzili ya kutengulula futisi yendi na bisinganyeka byendi.—Ngala 5:19-21; 2 Tima 3:2-5.
Nga tushulula “bunu bwa laja,” co byuma bya kufwa ngwe futisi yaibi na tulingolingo twatubi kubitwendesa lalo (Taleni palagilafu 5) *
5. Bisinganyeka muka bitunapande kukala nabyo ha kushulula bunu bwa laja? (Vilinga 3:19)
5 Kutwalumbunukile, ngeci umo na umo wetu nasa kukala na mashungu na bisinganyeka bya kuhenga. Bisimbu bimo tunasa kwendeka nambe kulinga cuma cije citulingisa tulibeye munima ya kucilinga. (Njele 17:9; Yako 3:2) Oloni nga tushulula bunu bwa laja, co mashungu amabi na tulingolingo twatubi, kubikala na nzili ya kutwendesa. Nga twecela ebi byuma, co tuzala bunu bwabuha.—Isaya 55:7; tandeni Vilinga 3:19.
6. Mwafwa bika Yehova atuleka ngwendi twecele bisinganyeka byabibi na tulingolingo twa bunu bwa laja?
6 Yehova atushongangeya ngwendi tutundise bisinganyeka byabibi mu bimbunge byetu na kwecela tulingolingo twatubi mwafwa watuzema manene, co ashaka ngwendi tulikuwe kuyoya. (Isaya 48:17, 18) Azibuka ngwendi baje bakecelela mashungu amabi kubatwamenena bakalikobelesa mu bukalu na kukobelesa bakwabo lalo mu bukalu. Yehova akalizibi kubabala ku mbunge mutukakobela mu bukalu na kukobelesa bakwetu mu bukalu.
7. Kwesekesa na mukanda wa Loma 12:1, 2, byuma muka bitunapande kulyangwila?
7 Babusamba na babushoko bwetu bamo banasa kushangumuka kutushendumuna omwo tushangumuka kutengulula futisi yetu. (1 Petu 4:3, 4) Banasa kutuleka ngwabo tuli na nzili ya kulyangwila byoshe bitushaka kulinga, co kutwapandele kutabesa beka batwangwile bya kulinga. Oloni baje bakabyana kukabangeya mashiko a Yehova bakalikobelesa mu bukalu. Co lalo bakecelela kano kaye kali na kutwamenena Satana kubendesa. (Tandeni Loma 12:1, 2.) Ngeci, munu na munu napande kulyangwila bya kulinga. Nasa kutwalelelaho na bilinga byendi bya bunu bwa laja bili muno mu kaye ka Satana nambe kulomba Yehova amukwase kwecela bilinga bya bunu bwa laja mangana apwe munu wamubwa.—Isaya 64:8.
MWASA ‘KUSHULULA’ BATI BUNU BWALAJA?
8. Bika byasa kutukwasa twecele tulingolingo na bisinganyeka byabibi?
8 Yehova azibuka ngwendi kwecela bisinganyeka byabibi na tulingolingo twatubi kunasa kutwambatela simbu, co lalo tunapande kulifwita. (Myaso 103:13, 14) Yehova akatwana mana, nzili na kutukwasa tutengulule bunu bwetu bwa laja kupangesa Lijwi lyendi, sipilitu yendi hamo lika na munga yendi. Yehova namyana byuma bije bimikwasa. Tucisimutwiyeni ha byuma bimo bije bimikwasa mutwaleleleho kushulula bunu bweni bwa laja na kupwisamo byuma bitondeka mangana bamimbwitike.
9. Mbimbiliya imikwasa mulinge bika?
9 Liluleni yeni babenya kupangesa Mbimbiliya. Lijwi lya Njambi lyapwa ngwe ciponi, co limikwasa mwilule bisinganyeka byeni, endekesi yeni na bilinga byeni. (Yako 1:22-25) Co lalo, Mukaleho imukalilongesa nendi Mbimbiliya na baka-Kilistu ba kukola ku sipilitu basa kuminangula. Cakumwenako, basa kupangesa Mbimbiliya kumileka byuma bimukalingi mwamubwa nebi kumwesi kulinga mwamubwa. Basa kumilongesa mwakuwanena binangulo bya mu Mbimbiliya bije bimikwasa mwecele tulingolingo twatubi. Co lalo Yehova nendi nalibwahesela kumikwasa simbu yoshe. Asa kumikwasa mwamubwa mwafwa ikeye lika azibuka bili mu mbunge yeni. (Visi 14:10; 15:11) Ngeci, liziliseni kutanda Mbimbiliya ha litangwa na litangwa na kulombela kuli ikeye simbu yoshe.
10. Byuma byaliwanene nabyo Elie binamilongesa bika?
10 Kulaheleni ngweni mashiko a Yehova akewo lika amabwa. Byuma byoshe byakatuleke Yehova ngwendi tubilinge bikatukwasa. Baje bakakabangeya mashiko endi bakapu ba kushubuluka, co bazibuka bibali na kuyoyela, co lalo bakapu ba kubwahelela mu busunga. (Myaso 19:7-11) Oloni baje bakombwanesa mashiko a Yehova bakaliwana na bukalu mwafwa bakecelela mashungu amabi kubatwamenena. Munalume umo wa lizina lya Elie wendekele ha bukalu butunda mu kwombwanesa mashiko a Yehova. Bisemi baje bamulelele bapwile Bakaleho ba Yehova. Oloni mwakele na kukola, Elie walyangwilile babusamba bababi, co walikobelesele mu bilinga byabibi bya kufwa ngwe kupangesa bumbanda bwa kupendesa na kwibila banu. Washangumukile kupwa muka-kulubalalubala bwasi na muka-lwozi. Wendekele ngwendi: “Njakele na kulinga byuma byoshe bije kubapandele kulinga baka-Kilistu bibanendeka mu Mbimbiliya.” Oloni Elie kebalele busunga bwalilongesele ku bwanike. Mu kwita kwa simbu, washangumukile lalo kulilongesa Mbimbiliya. Walifwitile kwecela tulingolingo twendi twatubi, co bamumbwitikile mu mwaka wa 2000. Kwononoka mashiko a Yehova kunamukwasa bati? Elie wendekele ngwendi: “Ha simbu ino njili mu kwoloka, co lalo njili na citakutaku ca kujela.” * Byuma byaliwanenenabyo Elie bimwesa ngwabyo baje kubononoka mashiko a Yehova bakakobela mu bukalu. Nameme ngoco, Yehova nalibwahesela kubakwasa mangana batenguluke.
11. Yehova wazinda bika?
11 Zindeni byuma byazinda Yehova. (Myaso 97:10) Mbimbiliya imwesa ngwayo Yehova wazinda “kulyalesa na kwendeka makuli na kutsiya banu ba kujeneka mulonga.” (Visi 6:16, 17) Co lalo, “wazinda baka-kutsiya na baka-kukwisa.” (Myaso 5:6) Yehova wazinda manene bilinga byabibi mukemwo wanyongesele banu boshe bababi mu simbu ya Nowa, mwafwa bashulisile kaye koshe na bilinga byabo bya bukenya. (Kusha 6:13) Yehova wendekele kwitila muli kapolofweto Malakiya ngwendi, wazinda banu balibangeya biñanda bya makuli mangana bawane ngila ya kutsiilamo bulo bwabo. Njambi akabyana kulemesa kwabo, co akabasompa ha bilinga byabo byabibi.—Mala 2:13-16; Heve 13:4.
Tunapande kumona byuma byanendeka Yehova ngwendi byabibi ngwe mutukamwena byakulya bya kubola (Taleni palagilafu 11-12)
12. Yehova ashaka ngwendi tumone bati byuma byabibi?
12 Yehova ashaka ngwendi ‘tuzinde byuma byoshe bije binapu byabibi.’ (Loma 12:9) Eli lijwi lya ‘kuzinda’ limwesa ngwalyo tunapande kuzinda manene byuma byabibi na kubimona kupwa bya bunyengwe. Muliziba bati nga munu umo amileka ngwendi mulye byakulya bya kubola? Munasa kulubala. Mu ngila imo lika, mukemwo mutunapande kulizibila nga tushangumuka kusinganyeka kulinga byuma bije byazinda Yehova.
13. Mwafwa bika tunapande kunyungilila bisinganyeka byetu?
13 Nyungilileni bisinganyeka byeni. Tukalingi byuma bitukasinganyeka. Mukemwo Yesu watunangwile ngwendi tunapande kubyana bisinganyeka byabibi bije bitulingisa tulinge bubi bwakama. (Mateo 5:21, 22, 28, 29) Tushaka kutwalelelaho kuzibisa Tate yetu wa mwilu kubwaha. Ngeci, kunapu kwa seho kutundisa bwasi-bwasi bisinganyeka byabibi binakobela mu mbunge yetu.
14. Byuma bitwendeka bimwesa bika, co bihula muka bitunapande kukumbulula?
14 Anguleni mwamubwa majwi a mwendeka. Yesu wendekele ngwendi: “Byuma bije bikatundu mu kanwa bikebyo bikatundu mu mbunge.” (Mateo 15:18) Ngeci, majwi atwendeka akamwesa bili mu mbunge yetu. Lihuleni ebi bihula: ‘Kuma njikendeka busunga nameme kulinga ngoco kunjikobelesa mu bukalu ndi? Ha kupwa munu ali mu bulo kuma njikajenjuka ku kulinga lyepe lya kutubakanesa na munu wa bushwamwa bweka uje kunjalyambatele nendi ndi? Endekesi yange ikapu yaibwa simbu yoshe ndi? Nga munu umo nanjilubalesa, njikendeka nendi mu kuwa mbunge ndi?’ Mulinga mwamubwa kusinganyekesesa ha bihula ebi. Majwi amukendeka tunasa kuwesekesa ku mambatani a cikobelo. Nga muapatununa, co kumipwila kwakwasi kucishulula. Mu ngila imo lika, nga mweseka mumwasela mwoshe kwecela kupangesa majwi amabi na majwi a kushaula na kulikela kukwisa, co kumipwila kwakwasi kushulula bunu bwa laja.
15. Kupameya bilinga byetu bya bunu bwa laja ha “citi” kulumbununa bika?
15 Esekeni mumwasela mwoshe kwecela bilinga bya bunu bwa laja. Kapositolo Paulu wapangesele cakumwenako cimo mangana atukwase kumona seho ili mu kutengulula buyoye bwetu. Wasonekele ngwendi tunapande kupameya ‘bunu bwetu bwa laja’ ha “citi.” (Loma 6:6) Yesu walyanene kumupameya ha citi ca kuyandesela mangana azibise Yehova kubwaha. Mu ngila imo lika, netu tunapande kulifwita kwecela tulingolingo na bilinga byabibi bije byazinda Yehova mangana tumuzibise kubwaha. Tunapande kulinga ebi byuma mangana tukale na citakutaku ca kujela na lilabelelo lya kukayoya myaka yoshe mu kaye kakaha. Anukeni ngweni Yehova katengulula mashiko endi mangana atuzibise kubwaha. (Yowa 17:3; 1 Petu 3:21) Oloni yetu tunapande kutenguluka na kukabangeya mashiko endi.—Isaya 1:16-18; 55:9.
16. Mwafwa bika munapande kutwalelelaho kulwisa mashungu amabi?
16 Twaleleleniho kulwisa mashungu amabi. Nameme munima ya kumimbwitika, munapande kutwalelelaho kulwisa mashungu amabi. Tucisimutwiyeni ha cakumwenako ca munalume wa lizina lya Maurício. Te acili mwanike, washangumukile kulinga bundei. Mu kwita kwa simbu, waliwanene na Bakaleho ba Yehova, co washangumukile kulilongesa nabo Mbimbiliya. Omwo wecelele futisi yendi yaibi bamumbwitikile mu 2002. Nameme napangela Yehova ha myaka yaingi, Maurício wendekele ngwendi: “Kwendeka lika busunga, anga njicikalifwiti kutundisa mashungu amabi mu mbunge yange.” Kesi kuzeya mwafwa ya mashungu amabi akalu nawo. Wendekele lalo ngwendi: “Kukanjizembeleka manene kuzibuka ngwange munjili na kulifwita kutundisa mashungu amabi mu mbunge yange njili na kuzibisa Yehova kubwaha ku mbunge.” *
17. Byuma byaliwanene nabyo Nabiha binamikanyamesa bati?
17 Keti mukulahele nzili yeni, oloni lombeleni kuli Yehova amikwase, co kulaheleni sipilitu yendi ya kujela. (Ngala 5:22; Fili 4:6) Tunapande kulifwita mangana tushulule bunu bwa laja na kubumbila kuti. Tucisimutwiyeni ha byuma byaliwanene nabyo munalume umo wa lizina lya Nabiha. Mwakele na myaka 6 baishe bamuyengwile. Wendekele ngwendi binjaliwanene nabyo, byanjizibisile manene kubabala ku mbunge. Mwakele na kukola, Nabiha wapwile muka-kulubala-lubala bwasi na kutenuka manene. Washangumukile kulandesa bumbanda bwa kupendesa, co bamukutile na kumwaka mu kamenga. Bakaleho baje bakele na kwambulwila mu kamenga bashangumukile kulilongesa nendi Mbimbiliya. Nabiha washangumukile kutengululako bimo mu buyoye bwendi. Wendekele ngwendi: “Bilinga bimo byapwile byabyasi kubyecela, oloni kwanjikaluwilile kwecela kusipa.” Nabiha walifwitile kwecela kusipa ha mwaka wa mutunu, co mu kwita kwa simbu walikelele kusipa. Bika byamukwasele? Wendekele ngwendi: “Kulombela kuli Yehova simbu yoshe kukekwo kwanjikwasele njecele kusipa.” Mukemwo ali na kuleka banu boshe ngwendi: “Nga yange njinasa kutengulula buyoye bwange na kuzibisa Yehova kubwaha, co njakulahela ngwange munu woshe-woshe asa kulinga ngoco.” *
MWASA KUPWISAMO BITONDEKA MANGANA BAMIMBWITIKE
18. Kwesekesa na mukanda wa 1 Kolinte 6:9-11, byuma muka bibanalingi bangamba ba Njambi babangi?
18 Mu simbu ya tupositolo, banalume na banakazi bamo bangwile Yehova mangana bakayule na Kilistu mwilu, ha kulibanga bakele na futisi yaibi. Cakumwenako, bamo bapwile baka-bukoi, baka-bundei na baka-kwiba. Oloni sipilitu ya Njambi ya kujela yabakwasele batengulule futisi yabo. (Tandeni 1 Kolinte 6:9-11.) Mu ngila imo lika, na matangwa ano Mbimbiliya inakwasa banu babangi-bangi batengulule buyoye bwabo. * Banecela bilinga byabibi bije bibasinganyekele ngwabo hamo kubasa kubyecela. Myanja yabo imwesa ngwayo neni mwasa kutengulula futisi yeni na kuhyana tulingolingo twatubi na kupwisamo bitondeka mangana bamimbwitike.
19. Bika bitukasimutwiya mu cilongesa cinatako?
19 Baje batonda kubambwitika kubapandele lika kulifwita kushulula bunu bwa laja, oloni banapande lalo kulifwita kuzala bunu bwabuha. Mu cilongesa cinatako tukasimutwiya mutwasa kulingila ngoco, nomwo mubasa kutukwasela bakwetu.
MWASO 41 Ziba Lilombelo Lyange
^ par. 5 Tunapande kutengululako bimo mu buyoye bwetu mangana batumbwitike. Muno mu cilongesa tusimutwiya ha bunu bwa laja nebi bitulingisa tubushulule nomwo mutwasa kubushulwila. Mu cilongesa cinatako tukasimutwiya mutwasa kutwalelelaho kuzala bunu bwabuha nameme munima ya kutumbwitika.
^ par. 3 LIJWI LIBANALUMBUNUNA: ‘Kushulula bunu bwa laja’ kulumbununa kwecela futisi na bilinga byazinda Yehova. Co tunapande kulinga ngoco simbu kanda batumbwitike.—Efeso 4:22.
^ par. 10 Nga mushaka kuzibuka byabingi, taleni ñanda ya “Mbimbiliya Ikatengulula Buyoye bwa Banu ‘Ne ni tokwa ku kutela ku Jehova.’” Ije ili mu Kaposhi ka Kukengela ka Silozi ka April 1, 2012.
^ par. 16 Nga mushaka kuzibuka byabingi, tandeni ñanda ya “Mbimbiliya Ikatengulula Buyoye bwa Banu—‘Banjimwesele Manene Ngozi,’” ije ili mu Kaposhi ka Kukengela ka Ingilishi ka May 1, 2012.
^ par. 17 Nga mushaka kuzibuka byabingi, tandeni ñanda ya “Mbimbiliya Ikatengulula Buyoye bwa Banu—‘Banjimwesele Manene Ngozi’” ije ili mu Kaposhi ka Kukengela ka Ingilishi ka May 1, 2012.
^ par. 18 Taleni cipalo ca “ Mbimbiliya Ikatengulula Buyoye bwa Banu.”
^ par. 64 KULUMBUNUNA CIKUPULO: Kwecela bilinga na futisi yaibi kunapu ngwe kushulula cikobelo cije cinahwila na kucumbila kuti.
