1. Byuma muka binasa kutuzibisa lyoba?

 TUCISIMUTWIYENI byalingiwile kuli ndolome umo na mwebwendi. Nestor na mwebwendi María, bashakele kukapangela kuje kwakele bujene bwa baka-kwambulula. * Bapandele kwasiwisa yoyesi yabo mangana balinge ngoco. Oloni balishoshomwenene ngwabo nga bakala na bimbongo byabindondo, co hamo kubapu ba kubwahelela. Biniam mwalilongesele busunga mu lifuti muje mubakele na kulwisa cipangi cetu, wanangukile ngwendi ha kupwa ngamba ya Yehova, banasa kumuyandesa. Oku kwamuzibisile manene lyoba. Oloni walishoshomwenene manene mubanasa kulingila baka-naanga yendi mubaziba ngwabo napu Mukaleho wa Yehova. Valérie bamuwanene na Mushongo wa kansa, co kwamukaluwilile manene kuwana ndotolo uje asa kumusaka kwa kujeneka kupangesa maninga. Walishoshomwenene ngwendi hamo atsa.

2. Mwafwa bika tunapande kweseka mutwasela mwoshe kuhyana lyoba?

² Kuma neni ebi byuma byamizibisaho laja lyoba ndi? Bwingi bwetu twalizibaho ngoco. Kuziba manene lyoba kwasa kutulingisa tulinge byuma bije byasa kuzeyesa busamba bwetu na Yehova. Bikebyo byatonda Satana. Akatuzibisa lyoba mangana tupokole mashiko a Yehova, kwambateselela na lishiko lya kwambulula muzimbu waubwa. (Kujo 12:17) Satana wapwa wamubi manene, kakele na ngozi, co lalo wakala na nzili. Oloni mwasa kulinyungilila kuli ikeye. Mu ngila muka?

3. Bika byasa kutukwasa tupwe ba kusimpa?

 ³ Kuzibuka ngwetu Yehova watuzema, co lalo atwalelelaho kukala netu, kutulingisa tujeneke kutewa Satana. (Myaso 118:6) Cakumwenako, muka-kwimba uje wasonekele mukanda wa Myaso 118 waliwanene na bukalu bwakama. Wakele na bitozi babangi, bamo bapwile banu ba kutsimana (vesi 9, 10). Simbu imo wakele manene na bishoti (vesi 13). Co lalo simbu imo Yehova wamunyanyamesele (vesi 18). Nameme ngoco, muka-kwimba wasonekele ngwendi: “Kunjizibi lyoba.” Bika byamulingisile ajeneke kuziba lyoba? Mwafwa wazibukile ngwendi nameme Yehova wamunyanyamesele, oloni wamuzemene manene. Muka-kwimba wazibukile ngwendi nameme aliwana na bukalu bwakama, Njambi wa cizemo atwalelelaho kumukwasa.—Myaso 118:29.

4. Kuzibuka ngwetu Njambi watuzema kutukwasa bati?

⁴ Tunapande kukulahela ngwetu Yehova wazema umo na umo wetu. Kulinga ngoco kutukwasa mu bingila bitatu binatako. (1) Kutukwasa tujeneke kulishoshomwena ngwetu hamo twonowa kunyunga binaanga byetu, (2) kutukwasa tujeneke kutewa banu (3) kutukwasa tujeneke kutewa kutsa. Bandolome na bandokazi batunendeka mu palagilafu yakulibanga bahyanene lyoba mwafwa bakulahelele ngwabo Njambi wabazema.

5. Byuma muka byanasa kulishoshomwena mutwe wa naanga? (Taleni cikupulo cili ha liputa lya kulibanga.)

⁵ Muka-Kilistu uje wapwa mutwe wa naanga, akalingi mwoshe mwasela mangana awanene naanga yendi bya kulikwasesa. (1 Tima 5:8) Nga mwapwa mutwe wa naanga, mushongo wa Covid-19 muwashangumukile hamo mwalishoshomwenene ngweni neni bamitundisa bipangi. Co hamo mwalishoshomwenene ngweni nga bamitundisa bipangi, kumikaluwila kuwanena naanga yeni byakulya na mwakukala. Hamo mwalishoshomwenene lalo ngweni nga bamitundisa cipangi, kumuwana ceka lalo. Ngwe mwa Nestor na María, batunabanga kusimutwiya, hamo mwalishoshomwenene ngweni nga mwasiwisa yoyesi yeni, byuma binasa kumikaluwila. Satana nonowesa banu babangi kupangela Yehova mwafwa bakalishoshomwena ha byuma bya cifwa eci.

6. Satana ashaka ngwendi tulizibe bati?

⁶ Satana ashaka tulizibe ngwetu Yehova katwakele mbunge, co lalo katukwasa kunyunga binaanga byetu. Ngeci, tunasa kushangumuka kusinganyeka ngwetu tunapande kulinga mutwasela mwoshe kunyungilila cipangi cetu nameme nga kulinga ngoco kwasa kutulingisa tulinge byuma bije kubilitombola na mashiko a Yehova.

7. Yesu natuleke bika?

⁷ Yesu uje azibuka Ishe mwamubwa kutubakana banu boshe natuleke ngwendi Njambi ‘akazibuka byuma bitunajeneka simbu kanda tumulombe.’ (Mateo 6:8) Co lalo Yesu azibuka ngwendi Njambi nalibwahesela kutwana byuma bitunajeneka. Ha kupwa baka-Kilistu, tubaboshe twakala mu naanga ya Njambi. Yehova ikeye mutwe wei naanga, ngeci twakulahela ngwetu alinga byuma byanashiki mitwe ya binaanga ku 1 Timateo 5:8.

8. (a) Bika bitulingisa tujeneke kulishoshomwena ngwetu hamo twonowa kunyunga naanga yetu? (Mateo 6:31-33) (b) Twasa kutembwinina bati ndolome na mwebwendi babanamwesa ha cikupulo baje bali na kutwalelako ndokazi byakulya?

⁸ Nga tukulahela ngwetu Yehova watuzema hamo lika na naanga yetu, co kutupwila kwakwasi kukulahela ngwetu atwana byuma  byoshe bitunajeneka. (Tandeni Mateo 6:31-33.) Yehova washaka kutwana bitunajeneka mwafwa wapwa muka-kwana wa kulitila. Mwatangele kaye, watwanene byuma bije bitukwasa tutwaleleleho kuyoya. Co lalo hano hasi hali byuma byabingi byanatanga bije bitulingisa tupwe ba kubwahelela. (Kusha 2:9) Nameme kutwesi na byuma byabingi, tunapande kujauka na byuma bituli nabyo, na kukulahela ngwetu Yehova ikeye natwanabyo. (Mateo 6:11) Tunapande kukulahela ngwetu bibezikiso bitukatambula kulutwe na bije bitunatambula, byakama manene kutubakana byuma bitunonowa kukala nabyo mwafwa ya kulyana mu cipangi ca Yehova. Ebi bikebyo byanangukile ndolome Nestor na mwebwendi María.—Isaya 65:21, 22.

9. Mwalilongesa bika kuli ndolome Nestor na mwebwendi María?

⁹ Ndolome Nestor na mwebwendi María bakele na kuyoya mwamubwa mu Colombia. Bendekele ngwabo: “Twashakele kwasiwisa yoyesi yetu mangana tulinge byabingi mu cipangi ca Yehova. Oloni twalishoshomwenene ngwetu nga tuseza byuma byabibwa bituli nabyo, na kukayoyela ha kambongo kakandondo, co kutukapu ba kubwahelela.” Bika byabakwasele? Basinganyekele omwo Yehova wabamweselele cizemo mu bingila byabingi. Bakulahelele ngwabo Yehova abanyunga, ngeci becelele bipangi byabo bije byakele na kubawanesa bimbongo byabingi. Balandesele njibo yabo na kujalukila ku mutambela umo wa mu lifuti lyabo kuje kwakele bujene bwa baka-kwambulula bya Bumwene. Bali na kuliziba bati ha byuma bibangwile kulinga? Nestor ngwendi: “Twalimwena busunga bwa majwi ali ku mukanda wa Mateo 6:33. Njambi akatwana byuma byoshe bitutonda, co twabwahelela manene.”

10. Bika bili na kulingisa banu batewe bakwabo banu?

¹⁰ Kushwa lika kusañulu, banu bakalingi mwamubi bakwabo. (Kwambu 8:9) Cakumwenako, banu baje bali na moko bakapangesa mwamubi moko yabo. Bamo banalikobelesa mu bilinga bya bukenya, co bana ba sikola bamo bakayandesa bakwabo. Co lalo, kuli banu bamo bakayandesa babushoko bwabo. Mukemwo banu bakatewe bakwabo banu. Satana akapangesa bati eli lyoba?

11-12. Satana akapangesa bati banu mangana atuzibise lyoba?

 ¹¹ Satana akatulingisa tutewe banu mangana twecele kwambulula na kulinga byuma bikwabo byatuleka Yehova. Satana nalingisa baka-bifulumende bashoke bipangi byetu na kutuyandesa. (Luka 21:12; Kujo. 2:10) Banu ba mu kaye ka Satana bakendeka byuma bya makuli ha Bakaleho ba Yehova. Baje bakataba awa makuli banasa kutushendumuna nambe kutulwisa. (Mateo. 10:36) Kuma tunapande kukasama ha kumona ebi byuma byali na kulinga Satana ndi? Embwe. Mukemwo mwakele na kulingila na kuli baka-Kilistu ba kulibanga.—Vili 5:27, 28, 40.

¹² Oloni kuli bingila bikwabo lalo byakapangesa Satana. Bamo bakalishoshomwena ngwabo nga bapwa Bakaleho ba Yehova, co balubalesa babushoko bwabo. Bazema manene babushoko bwabo, co bakashaka ngwabo nabo bazibuke Yehova na kumuzema. Ngeci, bakazibi manene kubabala ku mbunge nga baziba babushoko bwabo bendeka byabibi hali Yehova na banu bendi. Oloni simbu imo babushoko bwetu baje bali na kutulwisa banasa kwija mu busunga. Twasa kulinga bati nga babushoko bwetu becela kulikwatasana netu mwafwa ya bulombelo bwetu?

13. Kuzibuka ngwetu Yehova watuzema kutukwasa bati tukolese nga babushoko bwetu batulwisa? (Myaso 27:10)

¹³ Majwi ali ku mukanda wa Myaso 27:10, (Tandeni.) asa kututakamesa manene. Kuzibuka ngwetu Yehova watuzema, kutulingisa tujeneke kuziba lyoba nameme babushoko bwetu batulwisa. Co twakulahela ngwetu nga tutwalelelaho kukolesa, akatubezikisa. Yehova atwana byuma byoshe bitutonda, co lalo atukwasa tupwe ba kusimpa na kupwa ba kubwahelela na kushwenya kuyehi nendi. Ebi bikebyo byalingiwile kuli Biniam, itunabanga kwendeka.

14. Bika munalilongesa kuli ndolome Biniam?

¹⁴ Biniam walyangwilile kupwa Mukaleho wa Yehova nameme wazibukile ngwendi baka-fulumende bakele na kuyandesa Bakaleho mu lifuti mwakele. Kuzibuka ngwendi Yehova wamuzema kwamukwasele bati ahyane lyoba lya kutewa banu? Biniam ngwendi: “Fulumende yayandesele manene Bakaleho ba Yehova, oloni yange njatewele manene kunjilwisa kuli baka-naanga yange kutubakana kunjiyandesa kuli baka-fulumende. Njalishoshomwenene ngwange  nga njipwa Mukaleho wa Yehova, njilubalesa batate, co lalo baka-naanga yange becela kunjisingimika.” Nameme ngoco, Biniam wakulahelele ngwendi Yehova akakwasa banu bazema. Watwaleleleleho kwendeka ngwendi: “Kusinganyekesesa omwo Yehova wakwaselelemo bangamba bendi baje baliwanene na bukalu bwa kubalwisa na buhutu na kaangu, kwanjikwasele manene. Njazibukile ngwange nga njitwalelelaho kupwa wa kulongwa kuli Yehova, co akanjibezikisa. Mubanjikutile na kunjiyandesa ha bisimbu byabingi, njalimwenenene ngwange Yehova akakwasa banu baje batwalelelaho kupwa ba kulongwa.” Yehova wakwasele manene Biniam, co bandolome na bandokazi bapwile lika ngwe naanga yendi.

15. Mwafwa bika tukatewe kutsa?

¹⁵ Mbimbiliya inesekesa kutsa ku citozi. (1 Koli 15:25, 26) Nga tubinja, nameme nga munu itwazema abinja, tunasa kulishoshomwena ngwetu hamo tutsa. Mwafwa bika tukatewe kutsa? Mwafwa Yehova watutangele mangana tuyoye myaka yoshe. (Kwambu 3:11) Oloni kutewa kutsa kwasa kutulingisa tulinyungilile. Cakumwenako, kwasa kutulingisa twangule mwamubwa byakulya, tulinge byuma bije bikanyamesa mubila, kuya ku cipatela nga tubinja na kunwa bumbanda hamolika na kujeneka kulinga byuma bije byasa kwaka buyoye bwetu mu bushonde.

16. Bingila muka byakapangesa Satana mangana atwonowese kupangela Yehova mu kulongwa?

¹⁶ Satana azibuka ngwendi twashaka manene kuyoya. Ngeci, akendeka ngwendi twasa kulinga nameme byuma bije byasa kubihisa busamba bwetu na Yehova mangana tulinyungilile. (Yombi 2:4,5) Oloni awa anapu makuli. Satana “ikeye ali na nzili ya kunena kutsa,” ngeci akatulingisa tutewe manene kutsa mangana tupokole mashiko a Yehova. (Heve 2:14, 15) Simbu imo Satana akalingisa banu batujujwise ngwabo nga tutwalelelaho kulemesa Yehova, co batutsiya. Co nga tubinja, Satana akatujujwisa mangana tulisakese mu ngila ije kuilitombola na mashiko a Yehova. Bandotolo na babushoko bwetu baje kubapwile Bakaleho banasa kutusindiya ngwabo tutabe kutwaka maninga, nameme kulinga ngoco kunapu kupokola lishiko lya Njambi. Co bakwabo banasa kutushongangeya tulisakese mu bingila bikwabo bije kubilitombola na binangulo bya mu Mbimbiliya.

17. Kwesekesa na Loma 8:37-39, mwafwa bika kutwapandele kutewa kutsa?

¹⁷ Twazinda kutsa. Oloni nameme tutsa, tuzibuka ngwetu Yehova atwalelelaho kutuzema. (Tandeni Loma 8:37-39.) Yehova akatwalelelaho kwanuka bangamba bendi nameme banatsi. (Luka 20:37, 38) Ashaka kukabasangula. (Yombi 14:15) Yehova natwana Munendi kupwa ndando ya kupatula mangana tukakale na “mwonyo wa myaka yoshe.” (Yowani 3:16) Tuzibuka ngwetu Yehova watuzema manene, co lalo watwaka mbunge. Ngeci nga tubinja, kutwapandele kulinga byuma bije kubilitombola na mashiko a Yehova, oloni tunapande kumukulahela manene mangana atuzembeleke na kutwana mana na kutukanyamesa. Ebi bikebyo byalingile ndokazi Valérie na munalume wendi.—Myaso 41:3.

18. Byuma byalingiwile kuli ndokazi Valérie bimilongesa bika?

¹⁸ Valérie mwakele na myaka 35 bamuwanene na mushongo wa kansa. Kuzibuka ngwendi Yehova wamuzema kwamukwasele bati? Wendekele ngwendi: “Mubanjilekele ngwabo njili na kansa, nange na munalume wange  twalishoshomwenene manene. Banjilekele ngwabo banapande kunjitabula, co njaile ku bandotolo ba kuliseza-seza, oloni boshe babyanene kunjitabula kwa kujeneka kunjaka maninga. Njalishoshomwenene manene, oloni njabyanene kunjaka maninga mwafwa njashakele kwononoka lishiko lya Njambi. Yehova wanjimwesele cizemo mu kuyoya kwange kwoshe. Co ha simbu ei nange njapandele kumwesa ngwange njamuzema. Simbu yoshe munjakele na kutambula muzimbu waubi kutalesa ku mushongo wange, njakele na kukolesa mangana njizibise Yehova kubwaha kutubakana kuzibisa Satana kubwaha. Mu kwita kwa simbu batabele kunjitabula kwa kujeneka kunjaka maninga. Nameme njicili na kubinja, oloni Yehova natwalelelaho kutwana byuma bitutonda. Litangwa limo ku Njibo ya Bumwene te kanda bacinjiwane na kansa, twalilongesele cilongesa ca mutwe wa ‘Mu Ndumebe Ha Mu Kopana Ni Butata.’ * Eci cilongesa canjizembelekele manene hamolika na munalume wange. Tukacitanda kushwa kumo. Kutanda bilongesa bya cifwa eci na kulinga byuma bikwabo bya ku sipilitu kukatukanyamesa na kutukwasa twangule mwamubwa byakulinga.”

19. Byuma muka bilingiwa ololo?

¹⁹ Yehova nakwasa baka-Kilistu babangi mu kaye koshe kuhyana byeseko bya kutunda kuli Satana. (1 Petu 5:8,9) Neni mwasa kulinga ngoco. Ololo Yehova ashika Yesu na bakubwabesa mangana ‘banyongese bipangi bya Liyabolo.’ (1 Yowa 3:8) Kutundaho, banu ba Njambi baje bakamupangela hano hasi ‘kubakazibi lyoba nambe kulijujukila.’ (Isaya 54:14; Mika 4:4) Oloni ha simbu ino tutwaleleleniho kweseka mutwasela mwoshe kuhyana lyoba.

20. Bika bitukwasa tuhyane lyoba?

²⁰ Tunapande kutwalelelaho kukulahela ngwetu Yehova wazema bangamba bendi, co lalo akabanyungilila. Kusinganyekesesa na kulekako bakwetu ha byuma byalingile Yehova mangana akwase bangamba bendi ba kusañulu kutukwasa manene. Co lalo tunapande kwanuka mwanatukwaselele ha simbu itwakele mu bukalu. Nga tukulahela Yehova, co twasa kuhyana lyoba.—Myaso 34:4.