BAYUNDA baje bakele na kuyoya mu Lifuti lya Cikulaheso, bakele na kushangumuka kutanda mwaka ha simbu ya kulima na kukuna. Ei simbu yakele na kushangumuka mu bingonde bituli na kutumbula ano matangwa ngwetu September nambe October.

Banu ba kusañulu bakele na kutanda matangwa a mu ngonde kulikwasesa ngonde, co bingonde bimo byakele na matangwa 29 bimo 30. Co bakele na kutanda myaka kupangesa litangwa. Oloni mwaka wa kutanda kulikwasesa bingonde wapwa wawihi ku mwaka uje ubatanda kupangesa litangwa. Ngeci, bapangesele bingila bya kuliseza-seza mangana baje batanda mwaka kulikwasesa bingonde na baje batanda mwaka kulikwasesa litangwa balitombole. Balingile ngoco omwo babwezeleleleko matangwa amo ku bingonde bimo nambe kubwezelelako ngonde kumashangumukilo a mwaka. Kulinga ngoco kwalingisile mangana bingonde bilitombole na simbu ya kukuna na kuteja.

Mu simbu ya yoyele Mosesa, Njambi walekele banu bendi ngwendi Ciwano ca Paseka cinapande kushangumuka mu ngonde ya Abibe nambe ngwetu Nisane ije itutumbula ana matangwa ngwetu March nambe April. (Kutu 12:2; 13:4) Ha simbu ibakele na kulinga eci ciwano, hakeho habakele na kuteja bimbuto byabo.—Kutu 23:15, 16.

“Muka-kulilongesa umo wendekele ngwendi kwapwile kwakwasi kuzibuka habanapande kwakela ngonde ku mwaka. Wendekele lalo ngwendi Ciwano ca Paseka cije cibapandele kulinga mu ngonde ya Nisane, (Nisane 14) ngonde muyakele na kusholoka ya mutunu, bapandele kucilinga mu ngonde ya March nambe April omwo mutanya na butsiki byapwile hamo. Ngeci, ku mamaneselelo a mwaka mubakele na kunanguka ngwabo ciwano ca Paseka cinatako cikalako simbu kanda litangwa libakele na kucilinga lyete, Bayunda bakele na kubwezelelako ngonde imo mu mwaka simbu kanda Nisane yete.”

Bakaleho ba Yehova bakapangesa ei ngila mangana bazibuke litangwa lya kulinga cilika ca Kulya kwa Mwene kwa Mangwezi lije lilitombola na litangwa lya Nisane 14. Bikungulukilo bya mu kaye koshe bakabilekela cimweja eli litangwa. *

Bayunda bakele na kuzibuka bati haishangumukila ngonde na mamaneselelo ayo? Ano matangwa kwakwasi kuzibuka mwafwa kuli makalenda a kupulinta na makalenda a ha makina. Oloni mu bisimbu bibakele na kusoka Mbimbiliya kukwapwile kwakwasi.

Ha simbu ya Libazi lya Nowa, bingonde byakele na matangwa 30. (Kusha 7:11, 24; 8:3, 4) Mu kwita kwa simbu, Bayunda bamwene ngwabo ngonde kuyapandele kukala lika na matangwa 30. Bayunda bakele na kushangumuka kutanda ngonde muitenema. Ngeci, bingonde bimo byakele na matangwa 29 bikwabo 30.

Simbu imo Ndabiti na Yonatana bendekele kutalesa ku ngonde ngwabo: ‘Imene ngonde itenama.’ (1 Samwe 20:5, 18) Ngeci, kumoneka ngwe mu simbu yakele na kuyoya Mwene Ndabiti bakele na kutandela cimweja bingonde. Oloni Baisalele bakele na kuzibuka bati haishangumukila ngonde? Mashiko na bisemwa bya Bayunda bije bibatumbula ngwabo Mishnah bitukwasa kuwana cikumbululo. Ei Mishnah imwesa ngwayo Bayunda mubatundile mu bunzinda ku Mbambilone, nkuta yakama ya Bayunda ya Sunandeline yakele na kuzibuka haishangumukila ngonde. Mu bingonde bya kupwa 7 bibakele na kulinga biwano, baka-nkuta ya Sunandeline bakele na kuliwana ha litangwa lya bu 30 mu ngonde na ngonde. Ei nkuta ikeyo yakele na kuzibuka haishangumukila ngonde inatako. Bika byakele na kubakwasa bazibuke?

Banalume bakele ha malundu bakele na kukengelelela mwilu butsiki mangana bamone ngonde muitenema. Nga ngonde yatenama, co bakele na kuleka baka-nkuta ya Sunandeline bwasi-bwasi. Baka-nkuta mubakele na kuwana bukaleho buje bwamwesele ngwabwo ngonde yatenama, bakele na kuleka mbunga yoshe ngwabo ngonde yaiha yashangumuka. Co bakele na kulinga bati nga  mashelwa nambe byuma byeka byonowesa baje banalume baka-kukengelela kumona ngonde muitenama? Ohoco oyo ngonde ikala na matangwa 30, co litangwa linatako bashangumuka ngonde ikwabo.

Bakele na kuteteka tuhya ha Munkinda wa Oliveta uje uli kuyehi na Yelusalema, mangana bakwase mbunga izibuke ngwayo ngonde yaiha yashangumuka. Mukemwo mubakele na kulingila na ha mitambela ikwabo ya kulunduka ya mu Isalele. Co mu kwita kwa simbu tutumwa bakele na kuleka banu boshe mu Yelusalema na mu Isalele na mu mitambela yeka ngwabo ngonde yaiha inashangumuka. Ngeci, banu boshe bakele na kulinga biwano ha simbu ya kulifwa.

Chati inatako itukwasa tuzibisese bingonde, biwano na bisimbu bya Bayunda.