Yeni ku mithzimbu

Yeni ku mitwe ya viñanda

CILONGESA 38

Lingeni Byuma Bije Bilingisa Bakweni Bamikulahele

Lingeni Byuma Bije Bilingisa Bakweni Bamikulahele

‘Mwasa kukulahela munu wa busunga.’—VISI 11:13.

MWASO 101 Tulikwatasaneni na Kupangela Hamolika

BILI MUNO MU CILONGESA a

1. Munu wa cifwa muka itunapande ku kulahela?

 MUNU wa kulongwa akeseka mwasela mwoshe mangana ashulisilile byuma byanakulahesa, co lalo akendeka busunga simbu yoshe. (Myaso 15:4) Banu basa kumukulahela. Tushaka ngwetu bandolome na bandokazi betu batukulahele. Bika bitunapande kulinga mangana batukulahele?

2. Tunapande kulinga bati mangana bakwetu batukulahele?

2 Kutwasa kusindiya banu mangana batukulahele. Tunapande kulingako byuma bije bilingisa bakwetu batukulahele. Likulahelo twasa kulyesekesa ku bimbongo. Kubiwana kwakukalu, oloni kubishandola kwakwasi. Kuli byuma byabingi bitulingisa tukulahele Yehova. Twasa kutwalelelaho kumukulahela mwafwa “bipangi byendi byoshe byapwa bya busunga.” (Myaso 33:4) Co lalo ashaka ngwendi tumutembwinine. (Efeso 5:1) Tusimutwiyeniko ha bangamba ba Yehova bamo baje batembwininine Ishabo wa mwilu, co balingileko byuma bimo bije byalingisile bakwabo babakulahele. Co lalo tusimutwiya ha bifwa bitanu bitunapande kukala nabyo mangana bakwetu batukulahele.

LILONGESENI KU BANGAMBA BA YEHOVA BAJE BAPWILE BA KULONGWA

3-4. Bika byalingile kapolofweto Daniele mangana bakwabo bamukulahele, co oku kutushongangeya tulihule bihula muka?

3 Kapolofweto Daniele watumwesele mwanja waubwa wa kupwa wa kulongwa. Nameme bamutwalele mu bunzinda mu Babiloni, walingile byuma byalingisile bakwabo bamukulahele. Banu bamukulahelele manene omwo Yehova wamukwasele kulumbununa cilota ca Nebukataneza Mwene wa Babiloni. Simbu imo Daniele walekesele mwene ngwendi byuma byalingile kubyazibisile Yehova kubwaha ku mbunge. Ou muzimbu kuwapwile wawasi kuuleka mwene. Daniele wapandele kupwa wa kusimpa mwafwa Mwene Nebukataneza wapwile muka-kulubala. (Ndanye 2:12; 4:20-22, 25) Mukwetile myaka, Daniele walingile byuma bikwabo lalo bije byalingisile banu bamukulahele. Walumbunwine muzimbu uje washolokele ha cibumbe ca mu lipela lya Babiloni. (Ndanye 5:5, 25-29) Kutundaho, Ndalyuse wa Kamende na banu bendi banangukile ngwabo Daniele wakele na “sipilitu ya kulitila.” Bazibukile ngwabo Daniele “wapwile munu wa kulongwa, co kalingile cuma cimo cacibi.” (Ndanye 6:3, 4, NWT) Nameme baka-kuyula baje kubalemesele Yehova bakulahelele ou ngamba ya Yehova.

4 Omwo tusinganyekesesa ha mwanja wa Daniele, tulihuleni ngwetu: ‘Banu baje kubapwile Bakaleho bazibuka ngwabo nji munu wa kufwa bati? Kuma banjizibuka kupwa munu uje akalingi mwamubwa bipangi, ibasa kukulahela ndi? Mwafwa bika tunapande kulihula ebi bihula? Mwafwa nga tupwa ba kulongwa, co tulingisa banu bane Yehova bumpau.

Nehemiya wangwile banalume bakulahelele mangana bapange bipangi bimo bya seho (Taleni palagilafu 5)

5. Bika byalingisile banu bakulahele Hananiya?

5 Mu mwaka wa 455 B.C.E., omwo ngubulu Nehemiya wamanesele kutungulula bibumbe bya Jelusalema, washakazakele banalume ba kulongwa mangana banyunge ije nganda. Nehemiya wangwile banu bamo kwambateselela na Hananiya uje wapwile mwata wa maswalale ba cimpaka ca butewelo. Mbimbiliya imwesa ngwayo Hananiya, ‘wapwile munu wamubwa, muka-kuzibila Njambi lyoba, kukwesi umo walyesekele nendi wai.’ (Nehe 7:2) Hananiya wazemene Yehova, co kashakele kulinga cuma cizibisa Yehova kubihya ku mbunge, mukemwo wakele mbunge ku cipangi coshe-coshe cibamwanene. Nga netu tukala nebi bifwa, co bakwetu batukulahela omwo tupangela Yehova.

6. Byuma muka byalingile Taikikase bije byalingisile kapositolo Paulu amukulahele?

6 Tusimutwiyeni hali Taikikase uje yakulahelele kapositolo Paulu. Paulu mubamukutilile mu njibo, wakulahelele manene Taikikase, co wamutumbwile ngwendi “muka-kupanga wa kulongwa.” (Efeso 6:21, 22) Paulu wamukulahelele mwafwa ikeye wakele na kutwala mikanda ku bandolome na bandokazi ba ku Efeso na Kolose, co lalo wakele na kubatakamesa na kubazembeleka. Byuma byalingile Taikikase bitwanukisa bya banalume ba kulongwa baje bali na kutunyungilila ku sipilitu ano matangwa.—Kolo 4:7-9.

7. Bakulunu na baka-kupangela ba mu cikungulukilo ceni banamwesa bati ngwabo mwasa kubakulahela?

7 Ano matangwa tukakandelela manene ha kukala na Bakulunu na baka-kupangela baje bapwa ba kulongwa. Bakaka mbunge ku bipangi byabo ngwe mwalingilile Daniele, Hananiya na Taikikase. Cakumwenako, bakanoneka bandolome na bandokazi baje bendeka biñanda mu biwano bya mukati ka calumingo. Bakulunu bakakandelela manene nga baje babanana biñanda balibwaheselabyo mwamubwa na kukabyendeka. Cakumwenako, kutwesi kutewa kulanya banu batukalilongesa nabo Mbimbiliya ku biwano bya kumamaneselelo a calumingo, mwafwa ya kusinganyeka ngwetu muka-kwendeka ñanda ya mbunga kakalako. Co lalo tukakulahela ngwetu simbu yoshe tutambula mabulu a kupangesa mu cipangi ca kwambulula. Tukakandelela kuli Yehova ha kutwana bandolome ba kulongwa baje bakatunyungu mwamubwa. Oloni bika bitunapande kulinga mangana bakwetu batukulahele?

TULIKENI MAHUNGU MANGANA BAKWENI BAMIKULAHELE

8. Byuma muka bitunapande kwanuka omwo tushaka kuzibuka mubali na kuyoyela bandolome na bandokazi betu? (Visimo 11:13)

8 Twazema bandolome na bandokazi betu, co twashaka kuzibuka mubali na kuyoyela. Nameme ngoco, tunapande kwanuka ngwetu kuli byuma bimo bije kutwapandele kuzibuka. Banu bamo mu cikungulukilo ca baka-Kristu bakulibanga bapwile “baka-kufweya na baka-kulikobelesa mu biñanda byambala oku baya na kwendeka byuma bije kubapandele kwendeka.” (1 Timo 5:13) Kutwapandele kubatembwinina. Oloni twasa kulinga bati nga mukwetu atulekako ñanda imo na kutulomba ngwendi keti tulekeko bakwetu beka? Cakumwenako, ndokazi umo nasa kutulekako bya mushongo wali na kubinja nambe bukalu bumo bwali na kuliwana nabwo na kutulomba ngwendi keti tulekeko bakwetu beka. Tunapande kulinga byanatuleke. b (Tandeni Visimo 11:13.) Mu bingila muka bikwabo mutwasa kutulika mahungu?

9. Bika byanapande kulinga umo na umo mu naanga, mangana bakwabo bamukulahele?

9 Mu naanga. Munu na munu mu naanga napande kwanuka ngwendi kuli byuma bimo bya naanga bije kapandele kulekesa banu beka. Cakumwenako, hamo ndokazi wa kushomboka akalingiko byuma bimo bije bikazibisa munalume wendi kubabala ku mbunge. Kuma munalume napande kulekako banu beka na kuzibisa munakazi wendi shwamwa ndi? Kapandele kulinga ngoco. Wazema munakazi wendi, ngeci kapandele kulinga byuma bije bimuzibisa kubabala ku mbunge. (Efeso 5:33) Bisemi banapande kwanuka ngwabo babaha nabo bashaka kubasingimika. Kubapandele kuleka banu beka buzeye bwa bana babo. (Kolo 3:21) Bana nabo banapande kupwa ba kulongwa, kubapandele kuleka banu beka biñanda bije byasa kushawisa naanga yabo. (Kwitu 5:16) Nga umo na umo mu naanga alinga mwoshe mwasela kujeneka kulekako banu beka byuma bya naanga, co naanga ipwa ya kulikwatasana.

10. Kabusamba wa busunga wafwa bati? (Visimo 17:17)

10 Ku babusamba beni. Simbu imo tubaboshe tukashaka kuleka babusamba betu mutuli na kulizibila, oloni simbu imo kunasa kutukaluwila kulinga ngoco. Hamo kutwezililile kuleka bakwetu byuma bili ku mbunge yetu, ngeci tukazibi kubabala ku mbunge nga uje munu itunaleke, alekako banu beka. Oloni tukakandelela manene kukala na kabusamba uje akatulika mahungu. Munu wa cifwa eci wapwa ‘kabusamba wa busunga.’—Tandeni Visimo 17:17.

Bakulunu kubesi kuleka baka naanga yabo byuma bije kubapandele kuzibuka (Taleni palagilafu 11) c

11. (a) Bakulunu na banakazi babo banamwesa bati ngwabo twasa kubakulahela? (b) Bika bitulilongesa kuli mukulunu umo uje kalekele naanga yendi biñanda bya kushwekesa? (Taleni cikupulo.)

11 Mu cikungulukilo. Bakulunu baje bakatulika mahungu bapwa “mwela mwakubanda lihunzi, na cimpaka mwakubanda.” (Isaya 32:2) Twasa kuleka bakulunu byuma byoshe-byoshe mwafwa tuzibuka ngwetu bakatulika mahungu. Kutwapandele kubasindiya batuleke byuma bije kubapandele kutuleka. Co lalo tukakandelela banakazi ba bakulunu mwafwa kubesi kusindiya banalume babo mangana babaleke biñanda bije kubapandele kubaleka. Cili bene, bakulunu baje kubesi kulekesa banakazi babo biñanda bije binakundama ku bandolome na bandokazi babo, bakalingi mwamubwa. Munakazi wa mukulunu umo wendekele ngwendi: “Njikakandelela manene kuli baka-limbo lyange omwo kubesi kunjileka byuma bije kunjapandele kuzibuka mubakai na kulinga mangenzi a bunyungi nambe kukwasa baje banazeye ku sipilitu. Co lalo kubesi kunjileka nambe mazina a banu babanaile mu kukwasa. Cabwaha manene omwo kubesi kunjileka biñanda bije kunjapandele kuzibuka, mwafwa nebi binjasa kulingaho bene byahi. Oku kukanjilingisa njizituke kusimutwiya na bandolome na bandokazi mu cikungulukilo. Co njakulahela ngwange nga njilekako baka-limbo lyange biñanda bimo bya kushwekesa, kubai na kubilangulula ku beka.” Tubaboshe twashaka ngwetu bakwetu batukulahele. Ngeci bifwa muka byasa kulingisa bakwetu batukulahele? Tusimutwiyeniko byuma bitanu.

KALENI NA BIFWA BILINGISA BAKWENI BAMIKULAHELE

12. Bika twendekela ngwetu cizemo cikatukwasa tulinge byuma bije bilingisa bakwetu batukulahele? Endekeniko cakumwenako.

12 Cizemo cikatukwasa tulinge byuma bije bilingisa bakwetu batukulahele. Yesu wendekele ngwendi kuzema Yehova na kuzema bakwetu, akewo mashiko abali akama manene. (Mate 22:37-39) Kuzema Yehova kukatulingisa tumutembwinine mu kulinga byuma bije bilingisa bakwetu batukulahele. Cakumwenako, kuzema bandolome na bandokazi betu, kukatushongangeya tujeneke kujombolola mahungu abo. Kutwapandele kwendeka byuma bije byasa kubakobelesa mu bukalu, kubazibisa shwamwa nambe kubazibisa kubabala ku mbunge.—Yiwa 15:12.

13. Kulikehesa kulingisa bati bakwetu batukulahele?

13 Kulikehesa kulingisa bakwetu batukulahele. Muka-Kristu wa kulikehesa kesi kujombolola biñanda bije kapandele kuleka bakwabo mu kushaka lika kubazibisa kubwaha ku mbunge. (Fili 2:3) Kesi kulingisa bakwabo basinganyeke ngwabo azibuka byuma byabingi bije kapandele kujombolola, co kashaka lika kubyendeka. Kulikehesa kutukwasa lalo tujeneke kushandola biñanda bije kubendekele mu Mbimbiliya nambe mu mabulu a kukundama ku Mbimbiliya.

14. Kunanguka kulingisa bati bakwetu batukulahele?

14 Kunanguka kukwasa muka-Kristu azibuke ngwendi “kuli simbu ya kwoloka kuluu, na simbu ya kusimutwiya.” (Kwambu 3:7) Mukemwo mukanda wa Visimo 11:12 utunangula ngwawo: ‘Munu muka-kunanguka akalyolokela lika kuluu.’ Tucisimutwiyeniko ha cakumwenako eci. Simbu imo mukulunu umo uje ali na ceke bakamulombo mangana akakwase bikungulukilo bije bili na bukalu. Mukulunu umo wendekele ngwendi, “Ou mukulunu akeseka mwasela kujeneka kwendeka biñanda bya ku bikungulukilo byeka bije kapandele kwendeka.” Oku kunalingisa bakulunu ba mu cikungulukilo bamusingimike. Bakakulahela na bimbunge byabo ngwabo kakajombolola biñanda bya kushwekesa.

15. Endekeni cakumwenako cije cimwesa ngwabo kupwa wa busunga kulingisa bakwetu batukulahele.

15 Kupwa muka-busunga kulingisa bakwetu batukulahele. Tukakulahela munu muka-busunga mwafwa tuzibuka ngwetu akendeka busunga simbu yoshe. (Efeso 4:25; Hebe 13:18) Cakumwenako, hamo mushaka kubwezelela ku cashu ceni ca kulongesa. Co mulombako munu umo mangana atolilile ku ñanda yeni na kumileka ha munapande kupangela. Munu wakufwa bati imukulahela ngweni asa kumileka busunga? Kuma uje akamilekesa lika bimushaka kuziba indi uje akamilekesa busunga? Twakulahela ngwetu muzibuka cikumbululo. Mbimbiliya ngwayo: “Mwamubwa kunangula mukweni citona-mesho kutubakana ayongole ngwendi kuwamumbile mbunge. Musamba wobe nameme nakubulumuna anga wamubwa.” (Visi 27:5, 6) Nameme byuma byendeka binasa kumilubalesa hakulibanga, oloni mu kwita kwa simbu bimikwasa.

16. Mukanda wa Visimo 10:19 umwesa bati ngwawo kukwata mbunge kwapwa kwa seho?

16 Kukwata mbunge nako kulingisa bakwetu batukulahele. Kukwata mbunge kutukwasa mangana keti tulekese bakwetu biñanda bije kutwapandele kubaleka, co kulinga ngoco kulingisa bakwetu batukulahele. (Tandeni Visimo 10:19.) Oloni kunasa kutukaluwila kukwata mbunge omwo tupangesa intaneti. Nga kutunyanyama tunasa kuleka banu babangi biñanda bije kubapandele kuzibuka. Nga tunatumu mizimbu ya cifwoco ha makina kutwasa kwonowesa banu kuipangesa mwoshe mubashakela nambe kwonowesa bukalu buje bwasa kutundamo. Kukwata mbunge kutukwasa mangana keti twendeka biñanda byakukundama ku bandolome na bandokazi betu omwo baka-kutulwisa batwihozola. Bikebyo bibakalingi tupokola mu mafuti muje mubanashoko cipangi cetu. Twasa kupangesa cinangulo ca “kukuta ku kanwa” mu bukalu bwa cifwa eci na bukwabo. (Myaso 39:1) Tunapande kulinga byuma bije bilingisa bakwetu batukulahele omwo tulikwatasana na baka-naanga yetu, babusamba betu, bandolome na bandokazi betu nambe banu beka. Co lalo kukwata mbunge kulingisa bakwetu batukulahele.

17. Bika bitunapande kulinga mangana tulikulahele umo na mukwabo mu cikungulukilo?

17 Twakandelela kuli Yehova ha kutunena mu munga muje muli bandolome na bandokazi baje batuzema co lalo twasa kubakulahela. Tubaboshe tunapande kulinga byuma bije bilingisa bandolome na bandokazi betu batukulahele. Nga umo na umo wetu akala na cizemo, kulikehesa, kunanguka, busunga na kukwata mbunge, co tulikulahela umo na mukwabo mu cikungulukilo. Tutwaleleleniho kulinga byuma bije bilingisa bakwetu batukulahele. Tutwaleleleniho kutembwinina Njambi yetu Yehova na kulinga byuma bije bilingisa bakwetu batukulahele.

MWASO 123 Tulyakeni Kwisi ya Ciyulo ca Njambi

a Nga tushaka bakwetu batukulahele, co tunapande kulinga byuma bibalingisa batukulahele. Muno mu cilongesa, tusimutwiya bikwapwila kwa seho kulikulahela umo na mukwabo, na bifwa bitunapande kukala nabyo mangana bakwetu batukulahele.

b Nga tunanguka ngwetu ndolome nambe ndokazi umo nalingi bubi bwakama, co tunapande kumulekesa akalombe bukwasi ku bakulunu, nga kalingi ngoco, co tunapande kulekesa bakulunu mwafwa tushaka kupwa ba kulongwa kuli Yehova na cikungulukilo cendi.

c KULUMBUNUNA CIKUPULO: Mukulunu kajombolwele ñanda ya kushwekesa ku baka-naanga yendi munima ya kukwasa ndokazi.