1-2. Mwafwa bika tunapande kulilongesa bya muzimbu wa Samsoni?

 BIKA bikaija mu bisinganyeka byeni mumukazibi lizina lya Samsoni? Hamo mukanuka munalume uje wakele manene na nzili. Mukemwo bene. Oloni simbu imo Samsoni kangwile mwamubwa byakulinga, co waliwanene na bukalu. Nameme ngoco, Yehova wakele mbunge ku kulongwa kwendi na kulingisa muzimbu wendi bausoneke mu Mbimbiliya mangana utukwase.

² Yehova wapangesele Samsoni mu kulinga byuma byabingi bije byakwasele banu bendi Baisalele. Munima ya myaka yaingi kutunda hatsililile Samsoni, Yehova wahwimininine kapositolo Paulu amutumbule ha mukana wa banalume bamo baje bakele na likulahelo lya kukanyama. (Hebe 11:32-34) Mwanja wa Samsoni ututakamesa. Wakulahelele Yehova nameme ha simbu yaikalu. Muno mu cilongesa tusimutwiya bitulilongesa kuli Samsoni nomu muwasa kututakamesela mwanja wendi.

3. Njambi wanene Samsoni cipangi muka?

³ Samsoni mwasemukile, Bafilisitiya bakele na kuyula Baisalele, co babalyatelelele. (Maako 13:1) Baisalele bayandele manene mwafwa Bafilisitiya kubakele na kubayula mwamubwa. Yehova wangwile Samsoni mangana ‘ashangumuke bipangi bya kwobola Isalele kuli Bafilisitiya.’ (Maako 13:5) Eci capwile cipangi cacikalu! Samsoni wapandele kukulahela Yehova mangana apange mwamubwa eci cipangi.

4. Yehova wakwasele bati Samsoni kwoboka ku Bafilisitiya? (Maako 15:14-16)

 ⁴ Samsoni wamwesele bati ngwendi wakulahelele Yehova, co Yehova wamukwasele bati? Simbu imo maswalale ba Bafilisitiya bezile na kukwata Samsoni mu nganda ya Lehi. Cisholoka ei nganda yakele mu Juda. Banalume ba mu Juda bazibile lyoba, co bayongwele kwana Samsoni ku bitozi babo. Babushoko bwendi bamukutile mikole ibali yaiha na kumutwala kuli Bafilisitiya. (Maako 15:9-13) Oloni ‘sipilitu ya Shukulu Kalunga yezile na nzili yakama hali ikeye,’ co mikole ibamukutile yabatukile. ‘Samsoni wawanene citsiya caciha ca mbange ya cimulu,’ co wacambatele na kucitsiisa maswalale ba Bafilisitiya ba kupwa 1,000!—Tandeni Maako 15:14-16.

5. Samsoni wamwesele bati ngwendi wakulahelele Yehova mwapangesele citsiya ca mbange ya cimulu?

⁵ Mwafwa bika Samsoni wapangesele citsiya ca mbange ya cimulu cije kucapwile citwa ca nzita? Samsoni wazibukile ngwendi Yehova ikeye amukwasa kuhyana, keti citwa capangesa. Ou munalume wa kulongwa wapangesele byuma byakeleko mu kushulisilila cizango ca Yehova. Samsoni wahyanene Bafilisitiya mwafwa wakulahelele Yehova.

6. Bika bitulilongesa kuli Samsoni omwo tupanga bipangi bibanatwana mu munga?

⁶ Netu Yehova asa kutwana nzili ya kulinga bipangi byendi nameme bije bimoneka ngwe byabikalu. Asa kutukwasa mu ngila ije itukomokesa. Kulaheleni ngweni Yehova uje wanene nzili Samsoni, amikwasa kulinga cizango cendi nga mumukulahela na kumulomba bukwasi.—Visi 16:3.

7. Cakumwenako muka cimwesa seho ya kukabangeya mashiko na binangulo bya Yehova?

⁷ Bandolome na bandokazi betu babangi baje bakakwasa mu cipangi ca kutunga mitungo ya kulemesela banamwesa ngwabo banakulahela Yehova. Kunima, bandolome bakele na kuliyongola mubatungila Binjibo bya Bumwene byabiha na mitungo ikwabo. Ha kuwana ngwe banu babangi bali na kubambwitika, munga yetu yatengulwile mutwakele na kulingila byuma bimo. Bandolome baje bali na kutwamenena balombele Yehova  mangana abatwamenene, co besekele kupangesa bingila byabiha bya kufwa ngwe kulanda mitungo na kuitungulula. Ndolome Robert uje nakwasa mu cipangi ca kutunga mitungo yetu mu kaye koshe ngwendi: “Hakulibanga te keti kwakwasi kuli bamo kutambula eci kutenguluka.” Wendekele lalo ngwendi: “Ei ngila yaiha ya mwakutungilamo yalisezele manene na ngila itwakele na kupangesa kunima. Oloni bandolome bakundwiiye ei ngila yaiha, co twalimwena ngwetu Yehova nabezikisa eci kutenguluka.” Eci cakumwenako citunendeka cimwesa ngwaco Yehova ali na kutwamenena banu bendi mangana balinge cizango cendi. Umo na umo wetu napande kutwalelelaho kulihula ngwendi, ‘Kuma njikashakezeka cizango ca Yehova na kutwalelelaho kutengululako byuma bimo mangana njimupangele mu kushula ndi?

8. Bika byalingile Samsoni simbu imo mwatsile lihwila?

⁸ Hamo mwanuka byuma bikwabo bya kukomokesa byalingile Samsoni. Watsiile ndumba, co kutundaho watsiile banalume ba kupwa 30 mu nganda ya Bafilisitiya ya Ashekelone. (Maako 14:5, 6, 19) Samsoni wazibukile ngwendi Yehova ikeye wamukwasele kulinga ebi byuma. Kuli bukaleho bumwesa ngoco. Simbu imo wazibile manene lihwila munima ya kutsiya maswalale ba Bafilisitiya ba kupwa 1,000. Bika byalingile? Kutubakana kulikulahela, walombele Yehova mangana amukwase kuwana mema.—Maako 15:18.

9. Yehova walingile bika Samsoni mwamulombele bukwasi? (Maako 15:19)

⁹ Yehova wakumbulwile lilombelo lya Samsoni ha kumwana mema mu ngila ya kukomokesa. Samsoni mwanwine aje mema ‘wakele na nzili lalo, co washangumukile kuziba mwamubwa.’ (Tandeni Maako 15:19.) Cisholoka ngwe eli lisima anga lyacikeleko kapolofweto Samwele mubamuhwimininine kusoneka mukanda wa Maako. Baisalele baje bamwene lije lisima bakele na kwanuka ngwabo Yehova abakwasa nga bamukulahela.

10. Bika bitunapande kulinga nga tutonda ngwetu Yehova atukwase? (Taleni na cikupulo.)

¹⁰ Netu tunapande kukulahela Yehova nameme tuli na cashu cimo nambe hamo tunalingi byuma bimo mu kumupangela. Tunapande kwanuka ngwetu twasa lika kupanga mwamubwa bipangi byanatwana Yehova nga tumukulahela. Samsoni wawanene nzili mwafwa wanwine mema amwanene Yehova. Netu tukanyama ku sipilitu nga tulya byakulya byoshe bya ku sipilitu byakatubwahesela Yehova.—Mate 11:28.

11. Twasa kumwesa bati ngwetu tunakulahela Yehova? Lumbununeni.

¹¹ Tucisimutwiyeni ha cakumwenako ca ndolome Aleksey wa ku Russia uje ali na kukolesa nameme bali na kumupakesa manene. Bika byamukwasa kutwalelelaho kukolesa nameme bali na kumuyandesa manene? Ikeye na muka-limbo lyendi bakatanda Mbimbiliya na kulinga kulemesa kwa naanga kushwa kumo. Ou ndolome ngwendi: “Njikeseka kulinga cilongesa ca munu endilika na kutanda Mbimbiliya ha litangwa na litangwa. Mutondo na mutondo, yange na muka-limbo lyange tukelula cisoneka ca litangwa na kulombela kuli Yehova.” Eci cakumwenako citulongesa bika? Kutubakana kulikulahela yetu babenya, tunapande kukulahela Yehova. Twasa kulinga bati ngoco? Tunapande kutwalelelaho kulinga byuma bije bikanyamesa likulahelo lyetu bya kufwa ngwe kutanda Mbimbiliya, kulombela, kukunguluka na  kwambulula. Nga tulinga ngoco, Yehova atubezikisa. Yehova wanene Samsoni nzili, co netu asa kutwana nzili.

12. Byuma muka kangwile mwamubwa Samsoni, co byalisezele bati na byuma byangwile kunima?

¹² Samsoni kapwile wa kulumbunuka ngeci mwetu. Ngeci, bisimbu bimo kangwile mwamubwa byakulinga. Byuma bimo byangwile kulinga byanenele bukalu bwakama. Munima ya kupwa lyako ha simbu yaindondo, ‘Samsoni wazemene munakazi umo wa lizina lya Ndelila, uje wakele mu Cana ca Soleke.’ (Maako 16:4) Hakulibanga, Samsoni washakele kwambata munakazi wa Kafilisitiya. Yehova ikeye wabwahesele byuma mu ngiloyo mangana alwise Bafilisitiya. Mu kwita kwa simbu, Samsoni wakakele mu njibo ya munakazi wa lihule mu Gaza ije yapwile nganda ya Bafilisitiya. Ha simbu ei, Njambi wanene nzili Samsoni ya kusokola bikolo byei nganda, co wabitwalele kweka. Oku kwazeyesele ei nganda. (Maako 14:1-4; 16:1-3) Oloni cisholoka ngwe Ndelila wapwile Kaisalele, co kulyambata nendi kukwasele kumulingisa alwise Bafilisitiya.

13. Ndelila wakobelesele bati Samsoni mu bukalu?

¹³ Ndelila watambwile bimbongo byabingi bibamwanene Bafilisitiya mangana alinge mwamubi Samsoni. Kuma Samsoni wazemene manene Ndelila mukemwo wonowele kunanguka biyongola byendi ndi? Mwoshe-mwoshe mukwafwililile, Ndelila wakwatelelele kuleka Samsoni amuleke kwawanene nzili. Ngeci, kumamaneselelo Samsoni wamulekele. Calubinda, byalingile Samsoni byamulingisile ajeneke kukala na nzili, co lalo busamba bwendi na Yehova bwahwile ha simbu ya kupwamo.—Maako 16:16-20.

14. Samsoni waliwanene na bukalu muka mwafwa ya kukulahela Ndelila?

 ¹⁴ Samsoni waliwanene na bukalu bwakama mwafwa ya kukulahela Ndelila kutubakana kukulahela Yehova. Bafilisitiya bakwatele Samsoni na kumutsiya mesho. Bamwakele mu kamenga mu Gaza, nganda ije yasokwele bikolo. Co bamupwisile ndungo wa kutseka binona. Bafilisitiya mubakele na cilika cimo, bashendumwine Samsoni. Banene Ndangone njambi yabo wa makuli mulambu wakama na kumwesa ngwe ikeye wabanene Samsoni. Co batundisile Samsoni mu kamenga mangana ‘akubashubulwise’ na kumujola.—Maako 16:21-25.

15. Samsoni wamwesele bati ngwendi wakulahelele lalo Yehova? (Maako 16:28-30) (Taleni cikupulo cili ha liputa lyakulibanga.)

¹⁵ Samsoni wasebukile, oloni kalikelele kupangela Yehova. Watondele ngila ya kulwisilamo Bafilisitiya mwafwa bikebyo byatondele Yehova ngwendi alinge. (Tandeni Maako 16:28-30) Samsoni walombele Yehova ngwendi: ‘Njane nzili njilinge shambandinga Bafilisitiya.’ Njambi wakumbulwile lilombelo lyendi, co wamwanene nzili ya kulitila yakele nayo hakulibanga. Ngeci, Samsoni watsiile Bafilisitiya babangi aha ha cilika kutubakana batsiile hakulibanga.

16. Bika bitulilongesa ku kusebuka kwa Samsoni?

¹⁶ Nameme Samsoni wayandele mwafwa ya kusebuka kwendi, kalikelele kulinga cizango ca Yehova. Netu nga twasebuka, co banatupaya nambe hamo banatwecelesa bipangi bimo mu cikungulukilo, kutwapandele kulikela kupangela Yehova. Anukeni ngweni Yehova akakonekela. (Myaso 103:8-10) Nameme tunasebuka, Yehova asa kutupangesa lalo ngwe mwapangeselele Samsoni.

17-18. Byaliwanene nabyo ndolome Michael bitutakamesa bati? (Taleni na cikupulo.)

¹⁷ Tusimutwiyeniko ha cakumwenako ca ndolome wa mukwenje wa lizina lya Michael. Wazezamene mu bipangi bya Yehova. Wapwile ngamba wa cikungulukilo, co lalo wapwile painiya wa simbu yoshe. Calubinda, wasebukile, co oku kwalingisile bamwecelese kupwa ngamba wa cikungulukilo na kumwecelesa kupwa painiya. Ou ndolome ngwendi: “Njazezamene mu kupangela Yehova. Oloni mu kwita kwa simbu, njalizibile ngwange byahi binjasa kulinga. Kunjasinganyekele ngwange Yehova nanjiyengula. Nameme ngoco, njakele na kulihula indi busamba bwange nendi  bupwa lalo ngwe mubwafwililile hakulibanga na kwasa kulinga bipangi bya kuliseza-seza mu cikungulukilo.”

¹⁸ Michael kalikelele kupangela Yehova. Ou ndolome ngwendi: “Njalingile mwoshe munjaselele kushwena kuli Yehova kwitila mu kulombela kuli ikeye, kutanda Lijwi lyendi na kusinganyekesesa ha byuma binjakele na kutanda.” Mu kwita kwa simbu, Michael washangumukile lalo kupanga bipangi byakele na kupanga mu cikungulukilo. Hano napu mukulunu mu cikungulukilo, co napu lalo painiya wa simbu yoshe. Ndolome Michael ngwendi: “Bukwasi bunjawanene, maneneni ku bakulunu baje batwaleleleleho kunjitakamesa bwanjilingisile njimone ngwange Yehova anga wanjizema. Co njasa kumupangela lalo mu cikungulukilo na citakutaku ca kujela. Byuma binjinaliwana nabyo byanjikwasa kumona ngwange Yehova akakonekela munu uje natenguluka mu busunga.” Netu nga tulinga mwoshe mutwasela kupangela ha buzeye bwetu na kutwalelelaho kukulahela Yehova, co atubezikisa na kutupangesa nameme twasebukile.—Myaso 86:5; Visi 28:13.

19. Mwanja wa Samsoni wamitakamesa bati?

¹⁹ Muno mu cilongesa, tunasimutwiya ha byuma bimo byalingiwile mu buyoye bwa Samsoni. Nameme kapwile wa kulumbunuka, kalikelele kupangela Yehova. Watwaleleleleho kulinga ngoco nameme wasebukile mwalekele Ndelila kuyatundile nzili yendi. Co Yehova watwaleleleleho kumupangesa. Njambi wapangesele lalo Samsoni mu ngila ya kulitila. Yehova anga wamwene Samsoni kupwa munalume uje wakele na likulahelo lya kukanyama, mukemwo walingisile bamusoneke ha mukana wa banu bamo baje bakele na likulahelo lya kukanyama uje uli ku mukanda wa Bahebelu capita 11. Kutakamesa kuzibuka ngwetu tuli na kupangela Tate yetu wa mwilu wa cizemo uje washaka kutukanyamesa nga tunazeye! Co ngwe mwa Samsoni, netu tulombeni Yehova ngwetu: “Njanuke, Shukulu Njambi, njane nzili.”—Maako 16:28.