1-2. Mwafwa bika Yehova watutangele ngwendi tubwahelele nga twana?

 TUKABWAHELELA manene mu tukana kutubakana mutukatambula mwafwa mukemwo mwatutangelele Yehova. (Bili 20:35) Kuma oku kulumbununa ngwabo kutwesi kubwahelela nga munu natwanako bimo ndi? Embwe. Tukabwahelela mubakatwana. Nameme ngoco, tukabwahelela manene nga yetu tunana bakwetu. Co twabezika manene mwafwa Yehova watutangele mu ngila ei. Mwafwa bika?

² Ha kuwana ngwe Yehova watutangele na cashu cakwana twasa kubwezelela ku kubwahelela kwetu. Twasa kulinga ngoco nga twana bakwetu. Twabezika manene mwafwa Yehova watutangele na cashu ca kwana. —Samu 139:14.

3. Mwafwa bika Yehova banamwendeka ngwabo “Njambi wa kubwahelela”?

³ Bisoneka bimwesa ngwabyo muli kubwahelela kwakama mu kwana. Ngeci kutukomoka Mbimbiliya muinatumbula Yehova ngwayo wapwa “Njambi wa kubwahelela.” (1 Timo 1:11) Ikeye muka-kwana wakama. Co ngwe mwendekelele kapositolo Paulu “tuli na kuyoya, tuli na kwenda, co kutuli” mwafwa yendi. (Bili 17:28) Mwa busunga bene “bwana bwoshe bwabubwa na bwana bwoshe bwa kulumbunuka” bwatunda kuli Yehova.—Jems 1:17.

4. Bika bitukwasa tupwe bakubwahelela manene?

⁴ Tubaboshe tushaka kupwa ba kubwahelela mwafwa ya kwana. Co tupwa ba kubwahelela nga tutembwinina Yehova uje wapwa muka-kwana. (Efeso 5:1) Muno mu cilongesa tusimutwiya ha myanja yaibwa ya natwakela Yehova ha kwana na kumona bitwasa kulinga nga tuliziba ngwetu bakwetu kubakandelelele ku byuma bitunabalingila. Byuma bitulilongesa bitukwasa tutwaleleleho kwana mangana tupwe ba kubwahelela.

 PWENI BAKA-KWANA NGWE YEHOVA

5. Byuma muka bya ku mubila byakatwana Yehova?

⁵ Yehova akamwesa bati ngwendi wapwa muka-kwana? Tucisimutwiyeniko ha byakumwenako bimo, Yehova akatwana byuma bya ku mubila. Nameme kutwesi na byuma bije bitwashaka, natwana byuma byoshe bitutonda. Cakumwenako akatwana byakulya, bizalo na mwela kwa kukala. (Samu 4:8; Mate 6:31-33; 1 Timo 6:6-8) Kuma Yehova akatwana byuma bya kumubila mwafwa napande bene kuliga ngoco ndi? Embwe. Oloni bika bikalingisa Yehova mangana atukwase?

6. Bika bitulilongesa ku mukanda wa Mateu 6:25, 26?

⁶ Yehova akatwana byuma bya kumubila mwafwa watuzema. Tusimutwiyeni ha byuma byendekele Yesu ku mukanda wa Mateu 6:25, 26. (Tandeni.) Oku ku mukanda Yesu nendeka ha byuma bya kutanga. Cakumwenako Yesu nendeka ha tuzila ngwendi: “Kubesi kukuna bimbuto nambe kuteja nambe kutulika mu bishete Ishweni wa mwilu ali na kubashuka. Kuma yeni keti mu ba seho manene kutubakana tuzila ndi?” Bika bitulilongesa oku ku mukanda? Yehova wamona bangamba bendi kupwa ba seho manene kutubakana tusitu. Nga Yehova akana tusitu byuma bibatonda, co onwa bati kutunyunga? Ngwe mwa cisemi wa ngozi uje akanyungilila bana bendi, Yehova nendi akakwasa bangamba bendi mwafwa wabazema.—Samu 145:16; Mate 6:32.

7. Ngila muka imo itwasa kutembwinina kwana kwa Yehova? (Taleni na cikupulo.)

⁷ Ngecilika mwa Yehova netu twasa kwana bakwetu kutundilila kwisi ya mbunge. Cakumwenako, kuma muzibukako ndolome nambe ndokazi uje kesi na byakulya nambe bizalo ndi? Yehova asa kumipangesa mangana mumukwase. Banu ba Yehova bakakwasa bakwabo baje banaliwana na bukalu. Cakumwenako, ha simbu ya mushongo wa COVID-19, bandolome na bandokazi banene byakulya, bizalo na byuma bikwabo ku bakwabo baje banakele mu bujene. Bamoco bananene milambu yaingi mangana ikwase bakwabo baje banakala mu bukalu mwafwa ya mushongo wa COVID-19. Banapangesele cinangulo cili ku mukanda wa Bahebelu 13:16 cije cendeka ngwaco: “Keti mwibale kulinga byabibwa na kulipangela na bakweni byuma bimuli nabyo mwafwa milambu ya cifweci ikazibisa Njambi kubwaha.”

8. Nzili yakatwana Yehova ikatukwasa bati? (Filipu 2:13)

⁸ Yehova akatwana nzili. Yehova wapwa  Muka-nzili yoshe, co washaka kwana banu nzili ya kulinga byuma. (Tandeni Filipu 2:13.) Kuma simbu imo mwalombele Yehova amyane nzili ya kuhyana ceseko ndi? Hamo mwamulombele amyane nzili ya kutwalelelaho kukolesa. Yehova mwakumbulwile lilombelo lyeni hamo mwanukile majwi a kapositolo Paulu aje endeka ngwawo: “Njinakanyama mu byuma byoshe mwafwa ya uje akanjana nzili.”—Filp 4:13.

9. Twasa kutembwinina bati Yehova uje akapangesa nzili yendi mwamubwa? (Taleni na cikupulo.)

⁹ Nameme kutwalumbunukile twasa kutembwinina Yehova uje akapangesa nzili yendi mu kukwasa bangamba bendi. Kutwasa kwana bakwetu nzili yetu oloni twasa kupangesa nzili yetu mu kubakwasa. Cakumwenako, twasa kukwasa tukulukazi na bandolome na bandokazi baje bali na kubinja ha kubapangelako bipangi bya ha njibo nambe kukabalandelako byuma bimo ku cintolo. Co lalo twasa kulyana kujelesa nambe kubwahesa Njibo ya Bumwene. Kupangesa nzili yetu mu ngila ei kukwasa manene bandolome na bandokazi.

10. Twasa kukwasa bati bakwetu kwitila mu byuma bitwendeka?

¹⁰ Tunapande kwanuka ngwetu bitwendeka byasa kushongangeya bakwetu. Kuma kuli munu umo imuzibuka uje asa kuwana bukwasi nga mumushangala? Indi hamo kuli umo imuzibuka uje atonda kumuzembeleka? Nga mukemwo, co mukwaseni alizibe ngwendi mwamwaka mbunge. Mwasa kumwendela, kumutumina foni nambe kumutumina kamuzimbu. Keti ngwabo hamo munapande kwendeka byabingi. Oloni majwi amandondo lika a kutundilila kwisi ya mbunge asa kukwasa ndolome nambe ndokazi atwaleleleho kukolesa mu bukalu bwanaliwana nabwo.—Prov 12:25; Efeso 4:29.

11. Yehova akapangesa bati mana endi?

¹¹ Yehova akana mana. Kapositolo Jemusi wasonekele ngwendi: “Nga kuli umo uje najeneka mana atwaleleleho kulomba Njambi, co amwanawo, mwafwa Njambi akana boshe na mbunge imolika kwa kujeneka kubatenukila.” (Jems 1:5) Awa majwi amwesa ngwawo Yehova kesi kulitulikila mana endi. Oloni akanako bangamba bendi. Nangukeni ngweni Yehova mwakana mana ku bangamba bendi akabana “kwa kujeneka kubatenukila.” Kesi kushaka ngwendi tulizibe kubihya nga tumulomba mana, oloni ashaka ngwendi tubwahelele omwo tulinga ngoco.—Prov 2:1-6.

12. Mu bingila muka mutwasa kwanena mana etu?

¹² Batico yetu? Kuma twasa kutembwinina Yehova ha kulongesa bakwetu byuma bituzibuka ndi? (Samu 32:8) Ha kupwa banu ba Yehova  kuli byuma byabingi bitwasa kulongesa bakwetu. Cakumwenako, tukalongesa baka-kwambulula babaha mwakulingila cipangi ca kwambulula. Bakulunu bakalongesa bangamba ba cikungulukilo na bandolome babanambwitika mwa kupangela bipangi mu cikungulukilo. Co bandolome na bandokazi baje bali na cashu ca kutunga na kunyungilila mitamba ya kulemesela, bakalongesako bakwabo mwakulingila eci cipangi.

13. Twasa kutembwinina bati Yehova omwo tulongesa bakwetu?

¹³ Tunapande kutembwinina Yehova mwakanena mana endi nga tulongesa bakwetu. Yehova akana mana endi kutundilila kwisi ya mbunge. Mu ngila imolika, netu tunapande kulongesa bakwetu kutundilila kwisi ya mbunge. Kutwapandele kutewa kulongesa bakwetu na kusinganyeka ngwetu nga tubalongesa hamo basa kukala na mana kututubakana. Bamo bakasinganyeka ngwabo kubasa kulongesa bakwabo mwafwa na bakebo wahi wabalongesele. Bangamba ba Yehova kubapandele kukala na bisinganyeka bya cifweci. Oloni banapande kulongesa bakwabo kutundilila kwisi ya mbunge. (1 Tesa 2:8) Twakulahela ngwetu nga tubalongesa mwamubwa nabo co “bakapwisamo mangana bakalongese bakwabo.” (2 Timo 2:1, 2) Nga tubaboshe tulongesa bakwetu, yetu na baje batulongesa tukala na mana na kubwahelela manene.

NGA BANU KUBAMWESA KUKANDELELA

14. Banu babangi bakalingi byuma muka nga tunabalingila byuma byabibwa?

¹⁴ Kakangi mutukakwasa bandolome na bandokazi nambe kubana byuma bimo bakamwesa kukandelela. Basa kumwesa ngwabo banakandelela ha kutusonekela kamuzimbu nambe mu bingila byeka. (Kolo 3:15) Kukandelela kwabo kukatulingisa tubwahelele.

15. Bika bitunapande kwanuka nga bakwetu kubamwesa kukandelela ku byuma bitunabalingila?

¹⁵ Simbu imo banu batukakwasa kubesi kumwesa kukandelela. Tunasa kupangesa nzili yetu, bimbongo byetu na simbu yetu mu kukwasa munu, oloni hamo owo munu kamwesa kukandelela ku byuma bitunalingi. Nga byuma bya cifweci bilingiwa, bika byasa kutukwasa mangana keti tulubale? Anukeni majwi ali ku Bilinga 20:35 haje hanemana cilongesa cetu ca lelo. Kubwahelela kwetu kukwemanene ha kukandelela kwamwesa munu uje itunana. Twasa kulikuwa kwana nameme banu batwana kubesi na kumwesa kukandelela. Mu ngila muka? Tusimutwiyeni ha bingila bya kupwamo.

16. Bika byasa kutukwasa tutwaleleleho kwana mu kubwahelela?

¹⁶ Anukeni ngweni nga mukala na mbunge ya kwana, co mutembwinina Yehova. Akana byuma byabibwa ku banu boshe baje bamwesa kukandelela nameme baje kubesi kulinga ngoco. (Mate 5:43-48) Yehova natukulahesa ngwendi nga twana kwa ‘kujeneka kubandamena kutwilwisila,’ co ‘cikandelela cetu cikapwa cakama.’ (Luka 6:35) Ngeci keti mulubale nga banu kubamwesa kukandelela ku byuma bimunabalingila. Anukeni ngweni Yehova akamyana cikandelela mwafwa ya byuma byabibwa bimukana bakweni na ha kupwa baka-kwana ‘mu kubwahelela.’—Prov 19:17; 2 Kori 9:7.

17. Bika bitukwasa tukale na biyongola byabibwa omwo twana bakwetu? (Luka 14:12-14)

¹⁷ Nga tushaka kutembwinina Yehova uje wapwa muka-kwana, co tunapande kukabangeya byendekele Yesu ku mukanda wa Luka 14:12-14. (Tandeni.) Kukwabihile kwana nambe kulanya mukwetu muka-Kristu uje asa kutulingila byuma bya kulifwa. Oloni batico nga tunanguka ngwetu tukana bakwetu  mwafwa ya kutonda ngwetu nabo batwane? Nga mukemwo, co tulinga mwamubwa nga tulinga byuma byendekele Yesu. Twasa kwana banu baje batuzibuka ngwetu kubesi na byuma bibasa kutwana. Nga tulinga ngoco, co tubwahelela mwafwa tuzibuka ngwetu tuli na kutembwinina Yehova. Co lalo tutwalelelaho kupwa ba kubwahelela nameme bakwetu kubamwesa kukandelela ku byuma bitunabalingila.

18. Bika kutwapandele kulinga, co mwafwa bika?

¹⁸ Keti musinganyeke ngweni bakweni kubesi kumwesa kukandelela. (1 Kori 13:7) Nga bakwetu kubamwesa kukandelela ku byuma bitunabalingila, co twasa kulihula ngwetu: ‘Kuma kubesi kumwesa kukandelela indi hamo banebala lika kulinga ngoco?’ Kunasa kukala byuma bimo binabalingisa bonowe kumwesa kukandelela. Bamo banasa kukandelela manene ku byuma bitunabalingila, oloni bonowa kumwesa kukandelela kwabo. Banasa kuliziba shwamwa kutambula bukwasi maneneni nga kunima bakebo bakele na kukwasa bakwabo. Oloni nga twazema manene bandolome na bandokazi betu, co kutusinganyeka byuma bya kuhenga hali bakebo, co lalo tutwalelelaho kwana mu kubwahelela.—Efeso 4:2.

19-20. Mwafwa bika kwapwa kwa seho kukala na mbunge ya kubandamena omwo twana bakwetu? (Taleni na cikupulo.)

¹⁹ Kaleni na mbunge ya kubandamena. Mwene Solomoni wasonekele ngwendi: “Umbila likende lyobe ha mema, mwafwa munima ya matangwa amangi wakuliwana lalo.” (Ekele 11:1) Ngeci lika muwamwesela awa majwi, banu bamo banasa kumwesa kukandelela “munima ya matangwa amangi.” Tucisimutwiyeniko ha byakuliwana nabyo bije bimwesa busunga bwa awa majwi.

²⁰ Myaka yaingi kunima, munakazi wa kanyungi wa kuzenguluka wasonekelele ndokazi ibanambwitika ololo mukanda wa kumushongangeya atwaleleleho kupwa wa kulongwa kuli Yehova. Munima ya myaka 8 kutundoho,  uje ndokazi wasonekele mukanda uje wendekele ngwawo: “Njinalizibile ngwange njinapande kumisonekela mangana njimwese kukandelela ku bukwasi bumwanjanene myaka yaingi kunima nameme hamo yeni kumuzibuka ngoco. Byuma bimwasonekele byapwile byabibwa manene, co kunjikebala cisoneka cimwapangesele cije canjetele manene ku mbunge.” a Munima ya kwendeka bya bukalu bwaliwanene nabwo ha myaka yaingi wendekele lalo ngwendi: “Simbu imo njakele na kuliziba ngwe njilikele lika kupangela Yehova. Oloni munjakele na kwanuka cisoneka cimwanjisonekelele njakele na kukala na nzili . . . na kutwalelelaho kupangela Yehova.” Wendekele lalo ngwendi: “Mukanda umwanjisonekelele na cije cisoneka, binanjikwasa manene ha myaka 8 ineti kutubakana cuma coshe-coshe.” Acisinganyekeni lika mwalizibilile ou munakazi wa kanyungi wa kuzenguluka mwatambwile ou mukanda “munima ya matangwa amangi.” Netu, banu batunana byuma byabibwa banasa kumwesa kukandelela munima ya kwita kwa simbu yailaha.

21. Mwafwa bika mushaka kutembwinina Yehova uje wapwa muka-kwana?

²¹ Ngwe mutunabanga kusimutwiya, Yehova watutangele na cashu ca kulitila. Watutangele ngwendi tupwe ba kubwahelela omwo twana kutubakana omwo tutambula. Tukalizibi mwamubwa mutukakwasa bakwetu baka-Kristu, co tukabwahelela manene nga bakandelela ku bukwasi bwetu. Nameme munu itunana amwesa kukandelela nambe nga kalingi ngoco, yetu tubwahelela mwafwa tunalingi cuma cacibwa. Anukeni ngweni byuma byoshe bimwana, ‘Yehova akamilwisila byabingi kutubakana bimunana.’ (2 Mizi 25:9) Yehova wapwa muka-kwana wakama, co kutwasa kumutubakana. Co lalo kukwesi bwana bwakama butwasa kutambula buje butubakana bwana bwakana Yehova. Ngeci tutwaleleleniho kutembwinina tate yetu Yehova uje wapwa muka-kwana.