CILONGESA 38
MWASO 25 Banu ba Njambi ba Kulitila
Muli na Kukabangeya Binangulo Ndi?
“Bakambataho umo, mukwabo bakamuseza.” —MATE 24:40.
BILI MUNO MU CILONGESA
Muno mu cilongesa, tusimutwiya ha bisimo bitatu bya Yesu na kumona mubinakundamena simbu ya kusompa ije ikakalako ku mamaneselelo a kano kaye.
1. Bika byalinga Yesu?
TULI na kuyoya mu simbu ibili na kutenguluka manene byuma. Ololo Yesu asompa banu boshe hano hasi. Yesu wendekele byuma bikalingiwa simbu kanda asompe kano kaye. Wanene bandongesi bendi “cizibukiso” ca kwija kwendi na “mamaneselelo a katumameno ka myaka ino.” (Mate 24:3) Eci cizibukiso banacendeka ku mukanda wa Mateu capita 24 na 25 na Maki capita 13 na Luka capita 21.
2. Bika bitusimutwiya muno mu cilongesa, co bitukwasa bati?
2 Yesu wapangesele bisimo bitatu mu kutukwasa tulibwaesele. Ebi bisimo binapu binangulo kuli yetu. Cakulibanga, cinapu ca bimanga na bimembe. Camucibali, cinapu ca bambanda ba kweba na ba kunyanyama. Co camucitatu cinapu ca matalenti. Ebi bisimo bitukwasa tuzibisise ngwetu, Yesu akasompa munu na munu kwesekesa na bilinga byendi. Muno mu cilongesa tusimutwiya hali ebi bisimo na kumona bitwasa kulilongesako. Tushangumukeni kusimutwiya ha cisimo ca bimanga na bimembe.
BIMANGA NA BIMEMBE
3. Yesu akasompa banu simbu muka?
3 Yesu wendekele ngwendi akasompa banu kwesekesa mubatambwila muzimbu waubwa nomwo mubayoyela na bakubwabesa. (Mate 25:31-46) Ha simbu ya “kayando kakama” Yesu akasompa banu simbu kanda Amagidoni yete. (Mate 24:21) Ngeci lika mwa kanyungi mwakangunwina bimanga ku bimembe, Yesu nendi akangununa banu baje bali na kukundwiya bakubwabesa ku banu baje kubesi na kulinga ngoco.
4. Kwesekesa na mukanda wa Isaya 11:3, 4, mwafwa bika twendekela ngwetu Yesu akasompa banu mu kusungama? (Taleni lalo cikupulo cili ha .)
4 Mbimbiliya imwesa ngwayo Yesu mwakemanenako Yehova mu kusompa banu, akasompa mu kusungama. (Tandeni Isaya 11:3, 4.) Akamono byuma bibakalingi banu, bibakasinganyeka nebi bibakendeka hamolika nomu mubalina kuyoyela na bakubwabwesa. (Mate 12:36, 37; 25:40) Yesu akazibuka banu baje bakwasele bandolome bendi bakubwabesa na kukundwiya cipangi ca kwambulula. aTumwesa ngwetu tuli na kukundwiya bakubwabesa nga tulinga cipangi ca kwambulula. Baje bakundwiya cipangi ca kwambulula bakabasompa kupwa “baka-kusungama,” co lalo “bakayoya myaka yoshe” hano hasi. (Mate 25:46; Kujo 7:16, 17) Oku kunapu kubezika kwakama ku banu baje batwalelelaho kupwa ba kulongwa. Nga batwalelelaho kupwa ba kulongwa kweta na ha kayando kakama na munima ya kayando kakama, co mazina abo bakawasoneka mu “libulu lya kuyoya.”—Kujo 20:15.
Yesu ololo asompa banu kupwa bimanga nambe bimembe (Taleni paragirafu 4)
5. Bika bitulilongesa ku cisimo ca bimanga na bimembe, co eci cisimo cikwasa beya?
5 Kaleni na likulahelo na kupwa ba kulongwa. Cisimo ca Yesu ca bimanga na bimembe, cinatalesa maneneni kuli baje bali na lilabelelo lya kukayoya hano hasi. Bali na kumwesa likulahelo lyabo ha kukwasa bandome ba Kristu mu cipangi ca kwambulula na kwononoka ndungo wa kulongwa na kunyanyama, uje yanangula Yesu mu kubatwamenena. (Mate 24:45) Oloni baje bali na lilabelelo lya kukayoya mwilu nabo banapande kukabangeya cinangulo cili mu cisimo ca bimanga na bimembe. Mwafwa bika? Mwafwa Yesu ali na kumona bilinga byabo, endekesi yabo nomwo mubalingila byuma. Nabo banapande kupwa ba kulongwa. Yesu wendekele bisimo bibali bije bibanapande kukabangeya bakubwabesa. Ebi bisimo bili na ku mukanda wa Mateu capita 25. Tusimutwiyeni ha cisimo camucibali cije cendeka ha bambanda ba kweba na ba kunyanyama.
BAMBANDA BA KWEBA NA BA KUNYANYAMA
6. Baje bambanda batanu bamwesele bati ngwabo bapwile ba kutona? (Mateu 25:6-10)
6 Mu cisimo ca bambanda, Yesu wendekele bya bambanda 10 baje baile na kushesha cambato. (Mate 25:1-4) Boshe bashungwiiye kuya hamo na cambato ku cilika cendi ca bulo. Yesu wendekele ngwendi bambanda batanu bapwile ba “kunyanyama” oloni bakwabo batanu bapwile ba “kweba.” Bambanda ba kunyanyama balibwaeselele, co lalo bapwile ba kutona. Balibwaeselele kubandamena cambato kweta noho hakezila. Ngeci bambatele bindeya na mazi a kwabo a kwaka mu bindeya mwafwa bazibukile ngwabo cambato nasa kwishwala. Bindeya byabo byatwaleleleho kushukuma mwafwa balibwaeselele. (Tandeni Mateu 25:6-10.) Cambato mwetele, bambanda ba kunyanyama bakobelele nendi muje mwakele cilika ca bulo. Mu ngila imolika, bakubwabesa baje batwalelelaho kupwa ba kutona na kukala na likulahelo kweta na ha kwija kwa Yesu, bakatambula cikandelela cabo ca kukayula na Yesu mwilu. b (Kujo 7:1-3) Batico baje bambanda ba kweba?
7. Bika byalingiwile ku bambanda batanu ba kweba, co mwafwa bika?
7 Bambanda batanu ba kweba te kubalibwaeselele. Bindeya byabo byazimine, co lalo kubambatele mazi akwabo a kwakamo. Mubazibile ngwabo cambato ololo eta, bashatukilile kukalanda mazi a mu bindeya. Ngeci kubakeleko cambato mwetele. Ha simbu yetele cambato baje “bambanda balibwaheselele, bakobelele na cambato muje mwakele cilika ca bulo na kushoka ku cikolo.” (Mate 25:10) Mu kwita kwa simbu, baje bambanda ba kweba belukile, co bashakele kukobela muje mwakele cambato, oloni cambato wabalekele ngwendi: “kunjimizibuka.” (Mate 25:11, 12) Aba bambanda ba kweba kubalibwaeselele kubandamena hakezila cambato. Bika bibalilongesako bakubwabesa?
8-9. Bika bibalilongesa bakubwabesa ku cisimo ca bambanda? (Taleni na cikupulo.)
8 Pweni ba kulibwaesela na kutwalelelaho kutona. Yesu kalumbunwine ngwendi, kukakala cibunga cimo ca bakubwabesa baje bakatwalelelaho kutona kweta na kumaneneselelo na cibunga cikwabo ca bakubwabesa baje kubakalingi ngoco. Oloni wakele na kulumbununa bikalingiwa kuli bakubwabesa nga kubatwalelelaho kukolesa na kupwa ba kulongwa kweta na kumamaneselelo. Nga kubapu ba kulibwaesela na kutwalelelaho kupwa ba kutona kubakatambula cikandelela cabo. (Iwano 14:3, 4) Ei ñanda inapu ya seho manene. Nameme tuli na lilabelelo lya kukayoya hano hasi nambe kwilu, tubaboshe tunapande kwaka manene mbunge ku cinangulo cili mu cisimo ca bambanda. Tunapande kutwalelelaho kupwa ba kutona, kulibwaesela na kukolesa kweta na kushongo.—Mate 24:13.
9 Munima ya kwendeka bya cisimo ca bambanda cije cimwesa seho ya kulibwaesela na kutwalelelaho kupwa ba kutona, Yesu wendekele lalo ha cisimo ca matalenti. Eci cisimo cimwesa seho ya kupanga na nzili.
Tubaboshe tunapande kwaka manene mbunge ku cisimo ca bambanda ha kupwa ba kulibwaesela, kutwalelelaho kutona na kukolesa kweta na kumamaneselelo (Taleni palagilafu 8-9)
MATALENTI
10. Baje bindungo babali bamwesele bati ngwabo bapwile ba kulongwa? (Mateu 25:19-23)
10 Mu cisimo ca matalenti, Yesu wendekele ha bindungo babali baje bapwile ba kulongwa kuli shukulu yabo na uje kapwile wa kulongwa. (Mate 25:14-18) Bindungo babali ba kulongwa bamwesele ngwabo bapwa baka-kupanga na nzili. Simbu kanda shukulu yabo aye wabasezelele bimbongo byabingi. Baje bindungo babali ba kulongwa bapangele na nzili, co bapangesele bije bimbongo mu ngila yaibwa. Bika byatundilemo? Shukulu yabo mwelukile wakuwanene bimbongo byabasezelele byalibwezelela. Ngeci wabashangalele na kubaleka ngwendi, ‘ijeni mubwahelele hamo na shukulu yeni.’ (Tandeni Mateu 25:19-23.) Oloni batico uje ndungo wamucitatu? Walingile bati bije bimbongo byamwanene shukulu yendi?
11. Bika byalingiwile kuli ndungo “wamubi,” co mwafwa bika?
11 Ndungo wamucitatu bamwanene talenti imo, oloni wapwile ndungo “wamubi.” Shukulu yendi wakulahelele ngwendi apangesa ije talenti mu ngila yaibwa. Oloni ikeye mwafwa ya kweba kwendi washitikile ije talenti mu libu. Co shukulu yendi mwelukile, uje ndungo wamubi welwisile ije talenti yamusezelele. Ou ndungo wapwile wamubi. Kutubakana kulomba likonekelo ha byuma byalingile, ou ndungo wamubi wendekele ngwendi shukulu yendi wapwa “munalume wamukalu.” Shukulu yendi kamushangalele. Ngeci bamunyekele ije talenti na kumusheka mu njibo ya shukulu yendi.—Mate 25:24, 26-30.
12. Baje bindungo babali ba kulongwa bemanena beya ano matangwa?
12 Baje bindungo babali ba kulongwa bemanena baka-Kristu bakubwabesa baje banapu ba kulongwa. Shukulu yabo Yesu ali na kubalanya ngwendi, ‘ijeni mubwahelele hamo na shukulu yeni.’ Bakatambula cikandelela ca kuya mwilu, co eci cikeco kusanguka cakulibanga. (Mate 25:21, 23; Kujo 20:5b) Cakumwenako ca ndungo wamubi, cinapu cinangulo kuli bakubwabesa. Mu ngila muka?
13-14. Bakubwabesa balilongesa bika ku cisimo ca matalenti? (Taleni na cikupulo.)
13 Pangeni na nzili na kupwa ba kunyanyama. Mu cisimo ca matalenti na ca bambanda, Yesu kakele na kulumbununa ngwendi bakubwabesa bakapwa bolwa. Oloni walumbunwine byasa kulingiwa nga bakubwabesa bazeya. Nga kubapanga na nzili ha kupwa banu “babanasana na babanangula,” co kubakabatabesa kukobela mu Bumwene bwa Njambi bwa mwilu.—2 Pita 1:10.
14 Cisimo ca bambanda neci ca matalenti cimwesa ngwaco baka-Kristu bakubwabesa banapande kupwa ba kulibwaesela, kutwalelelaho kutona, kupanga na nzili na kupwa ba kunyanyama. Kuma Yesu wendekeleko cinangulo cije cinatalesa kuli bakubwabesa ndi? Eyo. Eci cinangulo tuciwana ku mukanda wa Mateu 24:40, 41.
Yesu atonda ngwendi bakubwabesa bapange na nzili kweta na kumamaneselelo (Taleni palagilafu 13-14) d
IYA ‘IBAKAMBATAHO’?
15-16. Mukanda wa Mateu 24:40, 41, ukwasa bati bakubwabesa batwaleleleho kupwa ba kutona?
15 Simbu kanda endeke ebi bisimo bitatu, Yesu wendekele bya kusompa kwa mamaneselelo kwa bakubwabesa kuje kukamwesa beya babanangula. Wendekele bya banalume babali baje bakele na kupanga hamo mu lihya na banakazi babali baje bakele na kulolela hamo ku limanya. Baje banalume babali bakele na kupanga cipangi cimolika, co na baje banakazi babali nabo bakele na kupanga cipangi cimolika, oloni Yesu wendekele ngwendi, “bakambataho umo, mukwabo bakamuseza.” (Tandeni Mateu 24:40, 41.) Kutundaho, washongangayeye baka kumukabangeya ngwendi: “Twaleleleniho kutona, mwafwa kumuzibuka litangwa lyakaija Mwata weni.” (Mate 24:42) Yesu wendekele byuma bya kulifwa munima ya kusimutwiya ha cisimo ca bambanda. (Mate 25:13) Kuma byendekele byalitombola ndi? Cisholoka binalitombola. Bakubwabesa ba kulongwa lika bakebo ‘bakambataho’ Yesu na kubatambula mu bumwene bwa mwilu.—Iwano 14:3.
16 Twaleleleniho kutona. Wakubwabesa woshe uje katwalelelaho kupwa wa kutona kubakamukungulwila hamo na “baje babanangula.” (Mate 24:31) Ngeci banu ba Njambi boshe baje bali na lilabelelo lya kukayoya mwilu na baje bali na lilabelelo lya kuyoya hasi, banapande kumona cinangulo ca Yesu ca kupwa ba kutona kupwa ca seho manene na kutwalelelaho kupwa ba kutona.
17. Mwafwa bika kutwapandele kulubala nga Yehova angula kubwabesa banu bamo muno mu simbu yetu?
17 Tunazibuka mwamubwa Yehova, co twakulahela ngwetu akasompo mu kusungama. Ngeci kutwapandele kuzeya nga Yehova nangula bakubwabesa babangi muno mu matangwa etu. c Twanukeni byendekele Yesu kuli baka-kupanga baje bakobelele kuma 17:00 mu cisimo cendi ca lihya lya binyu. (Mate 20:1-16) Baje babalanyele kwija na kupanga mu lihya mangwezi, batambwile fweto imo na baje babalanyele mutondo. Mu ngila imolika, bakubwabesa baje bababwabesele laja naba babanabwabesa ololo basa lika kukatambula cikandelela cabo nga bapwa ba kulongwa.
KABANGEYENI BINANGULO
18-19. Twalilongesa bika ku bisimo bya Yesu bitatu?
18 Bika bitunasimutwiya? Cisimo ca bimanga na bimembe cimwesa ngwaco baje bali na lilabelelo lya kukayoya hano hasi, banapande kutwalelelaho kupwa ba kulongwa kuli Yehova ha simbu ino na ha simbu ya kayando kakama. Kulutwe Yesu akasompa ba kulongwa, co “bakayoya myaka yoshe.”—Mate 25:46.
19 Tunasimutwiya lalo ha bisimo bibali bije bili na binangulo bya bakubwabesa. Mu cisimo ca bambanda ba kweba na ba kunyanyama, bambanda batanu bamwesele ngwabo bapwile ba kunyanyama. Balibwaeselele na kupwa ba kutona, co babandamenene hakezila cambato. Oloni bambanda ba kweba kubalibwaeselele. Ngeci cambato kabatabesele kukobela muje mwakele cilika cendi. Netu tunapande kutwalelelaho kubandamena simbu ikakakotoka kano kaye nameme kwite simbu ya kupwa hali. Co lalo mu cisimo ca Yesu ca matalenti, tunasimutwiya ha bindungo babali ba kulongwa baje bapangele na nzili na kupwa ba kunyanyama. Bapangelele shukulu yabo na nzili, co wabashangalele. Oloni uje ndungo wamubi bamushekele. Bika bitulilongesako? Tunapande kutwalelelaho kupangela Yehova kweta na kumamaneselelo. Co lalo tunasimutwiya omwo bakubwabesa basa kutwalelelaho kupwa ba kutona mangana Yesu ‘akabambate’ na kukabana cikandelela cabo mwilu. Bakubwabesa banashungwiya manene simbu ‘ibakabakungulwila hamo’ na kukayula na Yesu kwilu. Munima ya nzita ya Amagidoni, bakubwabesa bakalikuwa kulya ca mangwezi ca cilika ca bulo bwa Muna Manga.—2 Tesa 2:1; Kujo 19:9.
20. Bika byakana Yehova baje batwalelelaho kukabangeya binangulo byendi?
20 Simbu ya kusompa kwa Yesu ili muyehi, nameme ngoco kutwapandele kuziba lyoba. Nga tutwalelelaho kupwa ba kulongwa, Tate wa cizemo atwana “nzili ya kutubakana nzili ya bunu” mangana tukase “kwimana ku mesho a Muna munu.” (2 Kori 4:7; Luka 21:36) Tubaboshe twasa kuzibisa Yehova kubwaha nga tutwalelelaho kukabangeya binangulo bili mu bisimo bya Yesu. Kwitila mu cizemo ca Yehova cije kucesi kutenguluka ‘mazina etu bakawasoneka mu libulu lya Njambi’ lya mwonyo wa myaka yoshe.—Ndanye 12:1; Kujo 3:5.
MWASO 26 Mwacilingile Kuli Yange
a Taleni cilongesa ca “Bika Bituzibuka ha Ngila Yakasompelamo Banu Yehova Kulutwe?” mu Kaposhi ka Kukengela ka May 2024.
b Nga mushaka kuzibuka byabingi, taleni cilongesa ca “Kana Mukazwelapili Kutona’?” mu Kaposhi ka Kukengela ka March 15, 2015.
d KULUMBUNUNA BIKUPULO: Ndokazi wa kubwabesa ali na kulilongesa Mbimbiliya na mumbanda.
