Njasemukile mu 1934. Bisemi bange batundile mu nganda ya Timmins mu Ontario ku Canada. Mu 1939 banana bashangumukile kutanda Kaposhi ka Kukengela na kuwaniwa ku biwano bya Bakaleho ba Yehova. Bakele na kuya nange na bayayange babali na bishongo bange bawana. Munima ya simbu banana bapwile Bakaleho ba Yehova.

Batate balubalele manene banana mubapwile Bakaleho, oloni banana bazemene busunga ngeci batwaleleleho kupwa ba kulongwa kuli Yehova. Batwaleleleho kupwa ba kulongwa nameme cipangi ca Bakaleho ba Yehova bacishokele mu 1940, mu Canada. Banana batwaleleleho kumwesa batate ngozi na kasingimiko nameme bakele na kubalinga mwamubi. Mwanja wabo waubwa watukwasele tulyangwile kulilongesa busunga. Twabwahelelele manene batate mu batengukile na kushangumuka kutumwesa ngozi.

Mu 1950 ha simbu ya ntondwe njaile ku ciwano ca citingitingi ca mutwe wa Theocracy’s Increase mu nganda ya New York. Kuliwana na bandolome na bandokazi bakutunda ku mafuti a kuliseza-seza na kutolilila ku mizimbu ya baje bamanesele Sikola ya Giliyadi, kwanjilingisile njishungwiye manene kupangela Yehova. Njapangele manene na nzili mangana njikobele mu cipangi ca simbu yoshe. Ngeci munjelukile kwimbo njashulisilile fomu ya kulomba kupwa painiya wa simbu yoshe. Bandolome ha Munango wa Canada banjisonekelele ngwabo banapande tahi kunjimbwitika. Ngeci lya October 1, 1950 banjimbwitikile. Munima ya ngonde imo njapwile painiya wa simbu yoshe, co njakapangelele mu Kapuskasing. Ei mbongi yakele kulako manene na kuje kwakele naanga yange.

 Mu 1951 ha simbu ya ndombo, ofisi ya munango yalombele Bakaleho baje basele kwendeka ndaka ya Furenci balyane kukapangela kuje kuli bujene mu Quebec, ku myela ije ibakele na kwendeka ei ndaka. Njakele na kwendeka Furenci na Ingilishi ngeci njalyanene. Co banjitumine ku Rouyn. Kukwesi munu injazibukile ku Rouyn. Njakele lika na keyala ngwe munjinendekela ku mashangumukilo. Oloni byuma byendele mwamubwa. Nange na Marcel twapwile babusamba bababwa, co njalikuwile kupangela mu Quebec ha myaka iwana ha kupwa painiya wa kulitila.

Munjakele mu Quebec njatambwile mukanda wa kunjilanya mu kilasi yabu 26 ya Sikola ya Giliyadi ku South Lansing, mu New York. Ngeci njabwahelelele manene! Njamanesele ei sikola lya 12 February 1956, co banjitumine kukapangela mu Ghana b ije yakala muyatangwa ya Africa. Oloni simbu kanda njiye ku Ghana njelukile ku Canada na kukabandamena ha byalumingo bibali nambe bitatu, mangana banjibwahesele mikanda ya kunjitabesa kukobela mu Ghana.

Njabandamenene ei mikanda ha bingonde 7 mu Toronto. Co ha simbu injakele na kubandamena ei mikanda, ba Cripps na naanga yabo banjitabesele kukala mu njibo yabo. Ngeci njalizibukile na munabo wa munakazi Sheila. Twalizemene manene. Munjashakele kumuleka ngwange njimwambata na mikanda injakele na kubandamena yezile. Sheila nange twalombelele na kusinganyekesesa hali ei ñanda, co twayongwele ngwetu yange njiye ku Ghana. Oloni twatwaleleleho kulisonekela mikanda na kumona indi twasa kukalyambata. Byuma bitwangwile kulinga byapwile byabikalu oloni mukwita kwa simbu twanangukile ngwetu twangwile mwamubwa byakulinga.

Munima ya kwenda bungenzi bwabulaha kupangesa citima, bwato na fulai njetele ku Accra mu Ghana. Co banjanene cipangi ca kupwa kanyungi wa mbongi. Njakele na kuzenguluka mu Ghana mwoshe na mu Ivory Coast (ije ibatumbula ano  matangwa ngwabo Côte d’Ivoire) na Togoland (ije ibatumbula ano matangwa ngwabo Togo). Kakangi njakele na kwenda likalyange kupangesa mota ya munango. Njakele na kulikuwa manene kwendela bandolome.

Calumingo na calumingo njakele na kwendesa ciwano ca citingitingi. Kutwakele na mitungo ya kulingila biwano byakama. Ngeci bandolome bakele na kutunga minzinze mangana inyungilile banu ku litanya. Kukwakele friji ku kafiteliya ngeci bandolome bakele na kunyunga bimuna ba kuyoya, co bakele na kubatsiya mangana banu balye.

Simbu imo aha biwano hakele na kulingiwa byuma bya kujolesa. Cakumwenako, litangwa limo Herb Jennings c uje wapwile kamishinali mwakele na kwendeka ñanda yendi. Ngombe wapitukile na kutewa ku kafiteliya. Washatukilile kuje kubakungulukilile mbunga. Herb walikelele kwendeka ñanda, co uje ngombe washolokele kutangana. Oloni bandolome bawana ba kukanyama bapangwile uje ngombe na kumwilwisa ku kafiteliya oku mbunga ili na kubakandelela.

Mukati ka calumingo njakele na kukengesa Vidio yetu ya The New World Society in Action ku membo aje akele muyehi. Njakele na kushimbika bisini bibali na kukuta nanga ya kutoka mukati ka bisini mangana njimweseleho vidio. Banu bazemene manene ije vidio. Co bamo yapwile vidio yakulibanga kukenga mu kuyoya kwabo. Bakele na kukandelela manene mubakele na kumona banu babambwitika mu vidio. Ei vidio yakwasale baje baikengele bananguke ngwabo Bakaleho ba Yehova bapwa ba kulikwatasana mu kaye koshe.

Munima ya kupangela mu Africa ha myaka ibali, njabezikile kuya ku ciwano ca mafuti cije cakeleko mu 1958 ku New York. Njabwahelelele manene munjamwene Sheila uje watundile ku Quebec kuje kwakele na kulingila bupainiya bwa kulitila. Twakele na kulisonekela mikanda oloni ha simbu ei twakele hamo, ngeci njamwihwile indi ataba kushomboka kuli yange, co wanjikumbulwile ngwendi ashaka. Njasonekelele ndolome Knorr d mukanda na kumulomba ngwange Sheila akobele Sikola ya Giliyadi mangana tukapangele hamo mu Africa. Ndolome Knorr watabele, co Sheila waile ku Giliyadi. Mwatundileko wezile mu Ghana. Co lya October 3, 1959 twalyambatele, mu mbongi  ya Accra. Twalizibile ngwetu Yehova natubezikisa mwafwa ya kwaka bya Bumwene mu mutamba wakulibanga.

Mu 1961 batutumine kukapangela mu lifuti lya Cameroon. Banjilombele kukashimbika munango wauha ngeci njazezamene manene. Ha kuwana ngwe banjangwile kupwa ngamba wa munango kwakele byabingi binjapandele kulilongesa. Mu 1965 Sheila wakele na cikute. Twalishoshomwenene mwafwa kutwalibwaheselele kupwa bisemi. Oloni munima ya simbu twashangumukile kulibwaesela kupwa bisemi, ngeci twayongwele kwiluka ku Canada. Calubinda twaliwanene na bukalu bwakama manene.

Cikute ca Sheila cabihile. Ndotolo watulekele ngwendi munetu wapwile munalume. Kunetioni myaka 50 oloni na simbu ino tucikanuka munetu. Byuma byalingiwile byatuzibisile kubabala ku mbunge, oloni twatwaleleleho mu cipangi cetu citwazemene manene.

Mu Cameroon bandolome babapakesele mwafwa ya kujeneka kulikobelesa mu biñanda bya bupolitiki. Bukalu bwakele na kulibwezelela maneneni ha simbu ya kuvota. Lya May 13, 1970, kwalingiwile byuma bije kutwasinganyekele ngwetu byasa kulingiwa. Bakaleho ba Yehova babashokelele cipangi cabo. Baka-fulumende batutambwile munango wetu wauha muje mutwapangelele lika ha bingonde bitanu. Munima ya calumingo cimo bamishinali boshe kwambateselela nange na Sheila batushekele mu Cameroon. Kwatukaluwilile manene kuseza bandolome na bandokazi betu mwafwa twalishoshomwenene ha bukalu bubaliwana nabwo.

Twakakele ha ofisi ya munango wa France ha bingonde 6. Njatwaleleleho kulinga mwoshe munjasela kukwasa bandolome na bandokazi mu Cameroon. Mu December 1970 batutumine kukapangela ha munango wa Nigeria uje washangumukile kutala bipangi bya mu Cameroon. Bandolome na bandokazi batutambwile mwamubwa, co twalikuwile kupangela aha ha munango myaka yaingi.

Mu 1973 kwatukaluwilile kwangula mwamubwa bya kulinga. Sheila wakele na kubinja. Mutwakele mu New York ku ciwano, Sheila wanjilekele ngwendi: “Kunjasa kutwalelelaho kulinga eci cipangi! Mwafwa simbu yoshe njili na kuliziba manene kujuka na kubinja.” Twapangelele hamo mu Africa ha myaka ya kutubakana 14. Kulongwa kwendi kwanjizibisile kubwaha, oloni mwafwa ya kubinja twatengwilileko bimo. Munima ya kulombela na kusimutwiya hali obu bukalu, twayongwele kwiluka ku Canada kuje kwakawanene bukwasi. Kwatukaluwilile manene kuseza cipangi ca bumishinali na cipangi ca simbu yoshe.

Munjetele mu Canada kabusamba kange wanjanene cipangi, wapwile muka-kulandesa bimota mu mbongi ya Toronto. Twakobelele mu njibo ya kufwetela na kulanda bitenga bije binapanga laja. Twasiwisile buyoye bwetu mwafwa twakulahelele ngwetu simbu imo tukeluka mu cipangi ca simbu yoshe. Twakomokele manene mwafwa kukwambatele simbu mangana twiluke mu cipangi ca simbu yoshe.

 Lyasapalalo na lyasapalalo njakele na kukwasa mu cipangi ca kutunga Njibo ya Biwano Byakama mu Norval, Ontario. Mu kwita kwa simbu banjangwile kupwa Kanyungi wa Njibo ya Biwano Byakama. Sheila washangumukile kulizibako bwino, co twalizibile ngwetu asa kulinga eci cipangi caciha. Ngeci lya June 1974 twajalukilile ku Njibo ya Biwano Byakama. Twabwahelelele manene kwiluka mu cipangi ca simbu yoshe.

Sheila watwaleleleho kulizibako bwino. Munima ya myaka ibali twatambwile cipangi ca bunyungi. Batutumine kukapangela mu pulovinsi ya Manitoba ije ili mu Canada, ou mutambela wapwa wa kutonola manene. Nameme ngoco, twalikuwile kukala kuje ku mutambela mwafwa bandolome na bandokazi batumwesele cizemo. Twanangukile ngwetu kupangela Yehova kukwemanene ha mutambela kutuli oloni cuma ca seho cinapu kutwalelelaho kumupangela kwoshe-kwoshe kutuli.

Munima ya kupanga cipangi ca bunyungi ha myaka yaingi, batulanyele kukapangela ha Betheu ya Canada mu 1978. Mu simbu yaindondo njaliwanene na byuma bimo bije byanjilongesele cilongesa ca seho manene. Banjilombele kwana ñanda ya ola imo na hafu mu ndaka ya Furenci ha ciwano ca kulitila mu Montreal. Calubinda ñanda yange kuyetele banu ku mbunge, ngeci ndolome wa mu Dipatimenti ya Bipangi wanjinangwile mwafwa ya kujeneka kwendeka mwamubwa ei ñanda. Cili bene njanangukile ngwange kunjanene mwamubwa ije ñanda. Oloni kunjatambwile cije cinangulo mu ngila inapande. Njalubalele manene mwafwa njasinganyekele ngwange ou ndolome wakele mbunge ku kulimbenja kwange kutubakana kunjishangala. Njakele manene mbunge ku ngila yapangesele mu kunjana cinangulo nomwo munjakele na kulizibila hali ikeye, kutubakana kwaka mbunge ku cinangulo.

Munima ya simbu ndolome wa mu komiti ya Munango wasimutwiye nange ha bukalu bwa kulifwa. Njalitabelele ngwange kunjatambwile mwamubwa cije cinangulo cibanjanene, co njalizibile manene kubihya. Kutundaho, njaile na kusimutwiya na uje ndolome wanjanene cinangulo. Co wanjikonekelele. Byuma byalingiwile byanjilongesele cilongesa cakama manene cije kunjikebala ca kupwa wa kulikehesa. (Prov 16:18) Njalombelele manene kuli Yehova mangana anjikonekele mwafwa ya kujeneka kutambula cinangulo ca uje ndolome, co kunjikelukilaho kujeneka kwaka mbunge ku cinangulo.

Njinapangela ha munango wa Canada ha myaka ya kutubakana 40, co lalo njinabezika kupangela mu Komiti ya Munango kushwa lika mu 1985. Mu February 2021, munakazi wange Sheila watsile. Wanjisezele mu busiwa bwakama, co lalo bukangule bwange bwashangumukile kutepuluka. Oloni mwafwa ya kuzezama kupangela Yehova mu kubwahelela kunjesi ‘na kumona nomwo mualinakushatukila matangwa.’ (Ekele 5:20) Yehova nanjilingila byuma byabingi bije bitubakana na bukalu bwoshe bunjinaliwana nabwo. Kwaka Yehova mu mutamba wakulibanga na kupanga cipangi ca simbu yoshe ha myaka ya kupwa 70, kunanjilingisa njipwe wa kubwahelela. Njilombela ngwange bakwenje na bambanda batwaleleleho kwaka Yehova mu mutamba wakulibanga. Nga balinga ngoco co nabo balikuwa buyoye bwabubwa buje bubasa kuwana lika nga bapangela Yehova.