CILONGESA 14
“Banu Boshe Bakazibuka Ngwabo mu Bandongesi Bange”
“Banu boshe bakazibuka ngwabo mu bandongesi bange nga mulizema mukati keni.”—IWANO 13:35.
MWASO 106 Kaleni na Cizemo
BILI MUNO MU CILONGESA a
Kumona mubalizemena banu ba Yehova kunakwasa bati banu babangi baje kubapwile Bakaleho? (Taleni paragirafu 1)
1. Bika bikashongangeya banu babangi baje bakaija ku biwano byetu lwakulibanga? (Taleni na cikupulo.)
LINGENI ngwe muli na kumona baka-kulyambata banaija ku biwano byetu lwakulibanga. Banabwahelela manene kumona mubanabatambwila mwamubwa na kumona cizemo cibali na kumwesa bandolome na bandokazi kuli umo na mukwabo. Omwo beluka kwimbo, wa munakazi aleka muka-limbo lyendi ngwendi, ‘Bakaleho ba Yehova banaliseze na banu boshe batunaliwana nabo njabwahelela manene kukala hamo nabo.’
2. Bika binalingisa bamo balikele kupangela Yehova?
2 Cizemo cibakamwesa banu ba Yehova capwa ca kulitila. Oloni tuzibuka ngwetu Bakaleho ba Yehova nabo kubapwile bakulumbunuka. (1 Iwa 1:8) Ngeci, kulizibuka mwamubwa na bakwetu mu cikungulukilo kutulingisa tuzibuke na buzeye bwabo. (Loma 3:23) Calubinda, bamo banalikele kupangela Yehova mwafwa ya kujeneka kulumbunuka kwa bakwabo.
3. Twasa kuzibuka bati bandongesi ba Yesu ba busunga? (Iwano 13:34, 35)
3 Acisinganyekeni lalo ha cisoneka hanemana cino cilongesa. (Tandeni Iwano 13:34, 35.) Banu basa kuzibuka bati baka-Kristu ba busunga? Basa kubazibukila ha cizemo, keti ha kupwa ba kulumbunuka. Anukeni lalo ngweni Yesu kendekele ngwendi: ‘Mukazibuka ngweni mu bandongesi bange.’ Oloni wendekele ngwendi: “Banu boshe bakazibuka ngwabo mu bandongesi bange.” Yesu wamwesele ngwendi bandongesi bendi hamolika na baje kubesi mu cikungulukilo ca baka-Kristu bakazibuka baka-kumukabangeya ba busunga mwafwa ya cizemo cibakalimwesa umo na mukwabo.
4. Bihula muka bibanasa kulihula bamo hali baka-Kristu ba busunga?
4 Banu bamo baje kubapwile Bakaleho ba Yehova banasa kwihula ngwabo: ‘Cizemo casa kutukwasa bati tuzibuke bandongesi ba Yesu ba busunga? Yesu wamwesele bati ngwendi wazema tupositolo bendi? Co twasa kutembwinina bati mwanja wa Yesu ano matangwa?’ Nameme yetu Bakaleho ba Yehova, netu tunapande kusinganyekesesa ha bihula ebi. Kulinga ngoco kutukwasa tumwese bakwetu cizemo nameme kubapwile ba kulumbunuka.—Efeso 5:2.
MWAFWA BIKA CIZEMO CAPWA CIZIBUKISO CA BANDONGESI BA YESU BA BUSUNGA?
5. Majwi endekele Yesu ku Iwano 15:12, 13 alumbununa bika?
5 Yesu wamwesele mwamubwa ngwendi bandongesi bendi bakamwesa cizemo ca kulitila. (Tandeni Iwano 15:12, 13.) Anukeni ngweni Yesu wabashikile ngwendi: ‘Lizemeni umo na mukwabo ngwe munjinamizemena.’ Walumbunwine bika? Walumbunwine cizemo ca kuzema manene bakwetu kutubakana mutwalizemena yetu babenya, cizemo cije casa kulingisa muka-Kristu alyane kutsila mukwabo muka-Kristu nga kulinga ngoco kunapande. b
6. Majwi muka a mu Mbimbiliya aje amwesa ngwawo cizemo capwa ca seho manene?
6 Mbimbiliya ngwayo cizemo capwa ca seho manene. Cakumwenako, banu babangi bazema manene majwi a mu Mbimbiliya a kufwa ngwe awa: “Njambi wapwa cizemo.” (1 Iwa 4:8) “Unapande kuzema mukweni ngwe muwalizemena yobe babenya.” (Mate 22:39) “Cizemo cikafwiki bubi bwabwingi.” (1 Pita 4:8) “Cizemo kucesi kwonwa.” (1 Kori 13:8) Awa majwi na majwi akwabo atuwana mu Mbimbiliya amwesa ngwawo kwapwa kwa seho manene kumwesa cizemo.
7. Mwafwa bika Satana kasa kulingisa banu balikwatasane na kulizema umo na mukwabo?
7 Banu babangi bakehula ngwabo: ‘Twasa kuzibuka bati bulombelo bwa busunga? Bulombelo bwoshe bukalishasha ngwabwo buli na kulongesa busunga, oloni bukalongesa byuma bya kuliseza-seza hali Njambi.’ Satana nalingisa kukale bulombelo bwabwingi bwa makuli, ngeci kunasa kukaluwa kuzibuka bulombelo bwa busunga. Nameme ngoco, kasa kulingisa banu ba miyati ya kuliseza-seza balizeme umo na mukwabo. Yehova lika ikeye asa kulinga ngoco. Twendeka ngoco mwafwa cizemo catunda kuli Yehova. Ngeci, baje banabezikisa na sipilitu yendi bakebo lika basa kulizema umo na mukwabo. (1 Iwa 4:7) Mukemwo Yesu wendekele ngwendi bandongesi bendi ba busunga bakalizema umo na mukwabo.
8-9. Cizemo cibakamwesa Bakaleho ba Yehova cinashongangeya bati banu babangi?
8 Ngwe mwendekelele Yesu, banu babangi banazibuka baka-kumukabangeya ba busunga mwafwa ya cizemo cibakalimwesa umo na mukwabo. Cakumwenako, ndolome Ian acanuka byalingiwile mwaile ku ciwano cakama cije cakele mu Sitediyamu ibalyatele nayo. Simbu kanda ciwano cikaleko, Ian waile oku ku Sitediyamu kukakenga bweho. Wendekele ngwendi: “Banu bakele oku ku ciwano balisezele manene na banu banjakele nabo ku bweho. Bakaleho bakele na kasingimiko, co lalo bazalele mwamubwa, co bana babo nabo bapwile ba kulisingimika.” Wendekele lalo ngwendi: “Aba banu basholokele ngwe banajauka na byuma bibali nabyo, co lalo bashaka kuyoya mu kwoloka. Nange bikebyo bifwa binjashakele manene kukala nabyo. Kunjanuka biñanda bibendekele lije litangwa, oloni njicili na kwanuka futisi yaibwa ya baje Bakaleho.” c Kulizema manene umo na mukwabo kukekwo kukatulingisa tukale nebi bifwa. Tukamwesa bandolome na bandokazi betu ngozi mwafwa twabazema.
9 Ndolome John nendi mukemwo mwalizibililile mwaile ku biwano lwakulibanga. Wendekele ngwendi: “Nzanzu ibakele nayo aba banu yanjizibisile manene kubwaha. . .co njasinganyekele ngwange hamo bapwile ba kulumbunuka. Cizemo ca busunga cibamwesele canjilingisile cikulahele ngwange njinawana bulombelo bwa busunga.” d Ei mizimbu na ikwabo yeka imwesa ngwayo banu ba Yehova bapwa baka-Kristu ba busunga.
10. Simbu muka itunapande kumwesa ngwetu twazema manene bakwetu baka-Kristu? (Taleni lalo na majwi a kwinikila.)
10 Ngwe mutunabanga kwendeka, baka-Kristu ba busunga boshe kubapwile ba kulumbunuka. Simbu imo banasa kwendeka nambe kulinga byuma bije byasa kutulubalesa. e (Jems 3:2) Nga bakwetu banatubiisila, tunapande kulinga byuma bije bimwesa ngwabyo twabazema. Tumoneni bitulilongesa ku mwanja watwakelele Yesu.—Iwano 13:15.
YESU WAMWESELE BATI NGWENDI WAZEMA TUPOSITOLO BENDI?
Yesu watwaleleleleho kuzema tupositolo bendi nameme bakele na kusebuka (Taleni paragirafu 11-13)
11. Bifwa muka byabibi byamwesele Jemusi na Iwano? (Taleni na cikupulo.)
11 Yesu kabandamenene ngwendi bandongesi bendi bapwe ba kulumbunuka. Oloni wabakwasele mu cizemo becele bifwa byabo byabibi mangana bazibise Yehova kubwaha ku mbunge. Simbu imo, tupositolo bendi babali Jemusi na Iwano balekele baina ngwabo balombe Yesu mangana akabane bitwamo byakama manene mu Bumwene. (Mate 20:20, 21) Byuma byalingile Jemusi na Iwano byamwesele ngwabyo bapwile ba kulyalesa, co balimwene kupwa ba seho manene kutubakana bakwabo.—Visi 16:18.
12. Kuma Jemusi na Iwano bakebo lika bamwesele bifwa byabibi ndi? Lumbununeni.
12 Jemusi na Iwano keti bakebo lika bamwesele bifwa byabibi ha simbu ije. Mbimbiliya ngwayo: “Baje bandongesi bakwabo 10 mubazibile ngoco, balubalelele uje munu na ndolome yendi.” (Mate 20:24) Twakulahela ngwetu hamo Jemusi na Iwano na tupositolo bakwabo balicokotele. Hamo bamo bendekele ngwabo: ‘Kuma musinganyeka ngweni yeni mu ba seho manene kututubakana omwo munalombo bitwamo bya bulemu bwakama mu Bumwene ndi? Keti yeni lika munapanga na Yesu, tubaboshe tunapanga na nzili, co tunapwisamo bitondeka mangana batwane bitwamo bya kulitila.’ Nameme kutuzibuka mwamubwa bibendekele, oloni ha simbu ei bonowele kulinga byuma bije bimwesa ngwabyo balizema umo na mukwabo.
13. Yesu walingile bati tupositolo bendi mubalisebukile? (Mateu 20:25-28)
13 Bika byalingile Yesu? Kabalubalelele. Kabalekele ngwendi njikatonda banu beka ba kulikehesa baje basa kulizema umo na mukwabo mangana bapwe tupositolo bange. Oloni wasimutwiiye nabo mu ngila yaibwa mwafwa wazibukile ngwendi bashaka kulinga byuma byabibwa. (Tandeni Mateu 20:25-28.) Watwaleleleleho kubamwesa cizemo nameme olu kulwapwile lwakulibanga kulinga bimata na kushaka kuzibuka ngwabo iya wapwile wakama mukati kabo.—Maki 9:34; Luka 22:24.
14. Bisinganyeka muka bibakele nabyo banu mu cisemwa mubakolele tupositolo ba Yesu?
14 Yesu wazibukile ngwendi cisemwa cibakolelemo tupositolo bendi cikeco cabalingisile balinge byuma bimo. (Iwano 2:24, 25) Baka-kusoneka ba Bajuda na Bafalisi balongesele ngwabo munu asa kupwa lika wa seho nga ali na citwamo cakama. (Mate 23:6) Aba bantwama ba bulombelo bwa Bajuda bakele na kulimona lalo kupwa ba seho manene kutubakana bakwabo. f (Luka 18:9-12) Yesu wazibukile ngwendi bisinganyeka bya cifweci byalingisile tupositolo bendi balimone kupwa ba seho manene kutubakana bakwabo. (Visi 19:11) Kabandamenene ngwendi balinge byuma mu kulumbunuka, co lalo wakele na kubazibisisa mubakele na kusebuka. Wazibukile ngwendi bashakele kulinga byuma byabibwa, co wabakwasele bapwe ba kulikehesa na kuzema manene bakwabo.
TWASA KUTEMBWININA BATI MWANJA WA YESU?
15. Bika bitwasa kulilongesa ku byuma byalingiwile kuli Jemusi na Iwano na bandongesi bakwabo?
15 Twasa kulilongesa byabingi ku byuma byalingiwile kuli Jemusi na Iwano. Kubalingile mwamubwa kulomba Yesu ngwabo akabane bitwamo byakama manene mu Bumwene. Oloni tupositolo bakwabo nabo babiisile mwafwa kubalingile byuma bije binena likwatasano mukati kabo. Oloni Yesu wamwesele cizemo na ngozi ku tupositolo bendi boshe ba kupwa 12. Bika bitulilongesako? Kutwapandele lika kwaka mbunge ku byuma bibalinga bakwetu, oloni tunapande kunyanyama na byuma bitulinga nga bakwetu banasebuka. Bika byasa kutukwasa? Nga mukwetu nasebuka tunapande kulihula ngwetu: ‘Mwafwa bika byuma byanalingi binanjilubalesa manene? Kuma oku kumwesa ngwabo kuli buzeye bumo bunjinapande kupangelaho ndi? Indi hamo kuli bukalu bumo bwali na kuliwana nabwo bunamulingisa asebuke? Nameme njiliziba ngwange njinapande kulubala, kuma njasa kumwesa cizemo na kumukonekela ndi?’ Nga tumwesa bakwetu cizemo, co tumwesa ngwetu tu bandongesi ba Yesu ba busunga.
16. Byuma muka bikwabo bitulilongesa ku mwanja wa Yesu?
16 Mwanja wa Yesu utulongesa ngwawo tunapande kweseka mutwasela mwoshe kuzibisisa bandolome na bandokazi betu. (Visi 20:5) Yesu akamono bili mu bimbunge bya banu. Yetu kutwasa. Nameme ngoco, tunapande kuzibisisa bandolome na bandokazi betu na kubakonekela nga banatubiisila. (Efeso 4:1, 2; 1 Pita 3:8) Twasa kulinga ngoco nga tweseka mutwasela mwoshe kuzibuka buyoye bwabo bwa kunima. Tusimutwiyeni ha cakumwenako cinatako.
17. Kuzibuka mwamubwa mukwabo muka-Kristu kwakwasele bati kanyungi wa kuzenguluka umo?
17 Kanyungi wa kuzenguluka umo uje akapangela ku East Africa acanuka ndolome umo yamwene ngwendi kakele na ngozi. Bika byalingile ou kanyungi wa kuzenguluka? Wendekele ngwendi: “Njalyangwilile kuzibuka mwamubwa ou ndolome kutubakana kumujenjuka.” Kulinga ngoco kwamukwasele azibuke byuma byaliwanene nabyo ou ndolome bije byamulingisile alinge byuma bimo. Kanyungi wa kuzenguluka watwaleleleleho kwendeka ngwendi: “Munjazibukile ngwange ou ndolome wakele na kweseka mwoshe mwaselele kulinga byuma byabibwa, njamuzemene. Busamba bwetu bwakanyamene manene.” Nga tuzibisisa bandolome na bandokazi betu, co kutupwila kwakwasi kubazema.
18. Bihula muka bitunapande kulihula nga mukwetu muka-Kristu natubiisila? (Visimo 26:20)
18 Simbu imo tunasa kuliziba ngwetu tunapande kusimutwiya na mukwetu muka-Kristu uje natulubalesa. Oloni tunapande tahi kulihula ngwetu: ‘Kuma njizibuka mwamubwa byuma byoshe binalingiwa ndi? (Visi 18:13) Kuma ou ndolome nambe ndokazi nalingila lika shakelo ndi? (Kwambu 7:20) Kuma nange njalingaho laja cuma ca kulifwa ndi? (Kwambu 7:21, 22) Kuma kusimutwiya nendi kubwezelela lika ku bukalu ndi? (Tandeni Visimo 26:20.) Kusinganyekesesa ha bihula bya cifweci, kutukwasa tukonekele ndolome nambe ndokazi yetu mwafwa twamuzema.
19. Bika bimushaka kutwalelelaho kulinga?
19 Bakaleho ba Yehova banamwesa ngwabo bapwa bandongesi ba Yesu ba busunga mwafwa balizema umo na mukwabo. Umo na umo wetu asa kumwesa ngwendi wapwa ndongesi ya Yesu wa busunga nga amwesa bakwabo cizemo nameme kubapwile ba kulumbunuka. Nga tulinga ngoco, co tukwasa banu babangi baije mu busunga na kushangumuka kulemesa hamo netu Yehova Njambi wa busunga. Tutwaleleleniho kumwesa cizemo cije capwa cizibukiso ca baka-Kristu ba busunga.
MWASO 17 “Njishaka”
a Banu babangi bakalilongesa busunga mwafwa ya cizemo cibakamono mukati ketu. Oloni simbu imo kunasa kutukaluwila kumwesa bakwetu cizemo, mwafwa kutwapwile ba kulumbunuka. Tusimutwiyeni bikwapwila kwa seho kumwesa cizemo, nomwo mutwasa kutembwinina mwanja wa Yesu nga bakwetu banasebuka.
b Taleni libulu lya “Come Be My Follower,” capi. 17, para. 10-11.
c Taleni ñanda ya mutwe wa “Ka Nako ya Cwale, Bupilo Bwaka Sebunani Mulelo,” mu Kaposhi ka Kukengela ka Silozi ka November 1, 2012, lipu. 13-14.
d Taleni ñanda ya mutwe wa “Nekubonahala Inge Kuli Neniikola Bupilo Luli,” mu Kaposhi ka Kukengela ka Silozi ka May 1, 2012, lipu. 18-19.
e Muno mu cilongesa kutwesi na kwendeka bya bubi bwakama bubanapande kutala bakulunu bwa kufwa ngwe buje buli ku 1 Korinte 6:9, 10.
f Mizimbu imwesa ngwayo mulongesi umo wa bulombelo wendekele ngwendi: “Mu kaye munasa kupwa banu ba kupwa 30 baka-busunga ngwe Abrahamu. Nga banapu 30, co yange na munange tubamo babo, nga banapu 10, co yange na munange tubamo babo, nga batanu, co yange na munange tubamo babo, nga babali, co yange na munange, nga umolika, co yange bene.”
