1-2. Bihula muka bitwasa kulihula ha kulombela?

 KUMA mwalihulaho laja indi Yehova ali na kukumbulula malombelo eni ndi? Nga mukemwo, co keti yeni lika. Bandolome na bandokazi babangi nabo banalizibi ngoco, maneneni nga bali na kuliwana na bukalu. Nga tuli na kuliwana na bukalu, netu kunasa kutukaluwila kumona indi Yehova ali na kukumbulula malombelo etu.

² Tusimutwiya ha byuma bitukwasa tukulahele ngwetu Yehova akakumbulula malombelo a bangamba bendi. (1 Iwano 5:15) Tusimutwiya lalo ha bihula ebi: Mwafwa bika simbu imo cikasholoka ngwe Yehova kesi na kukumbulula malombelo etu? Yehova akakumbulula bati malombelo etu ano matangwa?

3. Mwafwa bika Yehova ashaka ngwendi tulombele kuli ikeye?

³ Bisoneka bimwesa ngwabyo Yehova watuzema manene, co lalo twapwa ba seho kuli ikeye. (Hangai 2:7; 1 Iwano 4:10) Mukemwo ali na kutulanya ngwendi tulombe bukwasi kuli ikeye kwitila mu lilombelo. (1 Pita 5:6, 7) Ashaka kutukwasa tushwenye kuyehi nendi, co ashaka lalo kutukwasa kuhyana bukalu bwoshe butuli na kuliwana nabwo.

4. Tuzibuka bati ngwetu Yehova akakumbulula malombelo a bangamba bendi? (Taleni na cikupulo.)

⁴ Mu Mbimbiliya tukatanda mizimbu yaingi ije imwesa ngwayo Yehova wakumbulwile malombelo a bangamba bendi. Kuli imo imwanukako ndi? Hamo munanuka muzimbu wa Devidi? Wakele na bitozi babangi mu kuyoya kwendi kwoshe, co kakangi wakele na kulomba Yehova ngwendi amukwase. Simbu imo walambelelele Yehova ngwendi: ‘Ziba lilombelo lyange Shukulu  Kalunga, mu busunga bwobe, tolilila ku kulomba kwange! Njikumbulule mu kulongwa kwobe.’ (Myaso 143:1) Yehova wakumbulwile lilombelo lya Devidi, co wamwobwele. (1 Samwe 19:10, 18-20; 2 Samwe 5:17-25) Devidi wendekele mu kusimpa ngwendi: ‘Yehova ali muyehi na baje boshe batambeka kuli ikeye.’ Netu twasa kukulahela awa majwi.—Myaso 145:18.

5. Kuma simbu yoshe Yehova wakumbulwile malombelo a bangamba bendi ba kunima mu ngila ibatondele ndi? Aneni cakumwenako. (Taleni na cikupulo.)

⁵ Yehova nasa kukumbulula malombelo etu mu ngila ije kutwabandamenene. Ebi bikebyo byalingiwile kuli kapositolo Paulu. Walombele Njambi ngwendi “amutundise mungonga mu situ.” Co ha bisimbu bitatu, Paulu walombele Yehova ngwendi amukwase kutunda omu mu bukalu. Kuma Yehova wakumbulwile malombelo endi ndi? Eyo. Oloni keti mu ngila yasinganyekelelemo Paulu. Kutubakana kumanesa bukalu bwendi, Yehova wamwanene nzili yatondele mangana atwaleleleho kukolesa na kumupangela mu kulongwa.—2 Korinte 12:7-10.

6. Mwafwa bika simbu imo kunasa kumoneka ngwe Yehova kesi na kukumbulula malombelo etu?

⁶ Netu simbu imo Yehova asa kukumbulula malombelo etu mu ngila ije kutwabandamenene. Twakulahela ngwetu Yehova azibuka ngila yaibwa ya kutukwaselamo. Asa “kulinga byuma byakama manene kutubakana bije bitulomba nambe bitusinganyeka.” (Efeso 3:20) Ngeci, asa kukumbulula lilombelo lyetu ha simbu nambe mu ngila ije kutwasinganyekele.

7. Mwafwa bika simbu imo tunapande kutengulula byuma bitulomba kuli Yehova? Endekeni cakumwenako.

⁷ Omwo tunanguka mwamubwa cizango ca Yehova, tunasa kutengululako byuma bituli na kulomba. Tusimutwiyeni ha cakumwenako ca Martin Poetzinger. Munima lika ya kwambata, ndolome Poetzinger bamukutile mu bilombo bya bafunge bya baka-Nazi. Hakulibanga, walombele Yehova ngwendi amufumise muje mu cilombo ca bafunge mangana akatwaleleleho kunyunga munakazi wendi na kulinga cipangi ca kwambulula. Nameme ngoco, munima ya byalumingo bibali, walimwenenene ngwendi Yehova kakumbulwile lilombelo lyendi. Ngeci, washangumukile kulombela ngwendi: “Yehova njikulomba, njikwase njimone binjinapande kulinga.” Washangumukile kusinganyeka ha bukalu bubakele na kuliwana nabwo bandolome bakwabo baje bakele nabo mu cilombo ca bafunge. Bwingi bwabo balishoshomwenene bya banakazi na bana babo. Ndolome  Poetzinger walombelele oni ngwendi: Yehova njakandelelako manene ha kunjana eci cipangi caciha. Njikwase njitakamese na kushongangeya bandolome bange. Ha myaka 9 yateleko yakele muje mu cilombo ca bafunge, watwaleleleleho kutakamesa bandolome bendi.

8. Cuma muka ca seho citunapande kwanuka nga tulombela?

⁸ Tunapande kwanuka ngwetu Yehova akashulisilila byuma bimo ha simbu yananoneka. Nakulahesa kukamanesa byuma byoshe bili na kuyandesa banu. Ebi byuma binambateselela bukalu bwa kulizila, mishongo na kutsa. Yehova akashulisilila biyongola byendi kupangesa Bumwene bwendi. (Nda 2:44; Kujo 21:3, 4) Oloni ha simbu ino Yehova natabesa Satana kuyula kano kaye. b (Iwano 12:31; Kujo 12:9) Nga Yehova amanesa bukalu bubali na kuliwana nabwo banu ano matangwa, eci cimwesa ngwe Satana ali na kuyula mwamubwa. Ngeci, nameme tuli na kubandamena ngwetu Yehova ashulisilila bikulaheso byendi, oku kukulumbununa ngwabo ha simbu ino natuseze likalyetu. Tusimutwiyeni ha bingila mwakatukwaselamo Yehova.

9. Yehova akatukwasa bati nga tushaka kwangula byakulinga? Lumbununeni.

⁹ Akatwana mana. Yehova nakulahesa kutwana mana atutonda mangana twangule mwamubwa byakulinga. Tukatondo manene mana a kutunda kuli Njambi nga tushaka kwangula byuma bije bitengulula buyoye bwetu. Cakumwenako, kwangula kukobela mu bulo nambe kupwa muzike. (Jems 1:5) Tusimutwiyeni byaliwanene nabyo ndokazi wa muzike wa lizina lya Maria. c Wakele na kulikuwa kulinga bupainiya bwa simbu yoshe mwaliwanene na ndolome uje washakele kumwambata. Wendekele ngwendi: “Kutwalelelaho kupwa babusamba kwatulingisile tutwaleleleho kulizema. Njazibukile ngwange njapandele kwangula byakulinga. Njalombelele manene kuli Yehova ha ñanda ei. Njatondele ngwange Yehova anjitwamenene. Oloni njazibukile ngwange Yehova kanjangwila byakulinga.” Ou ndokazi ngwendi Yehova wakumbulwile malombelo endi ha kumwana mana. Mu ngila muka? Watondesesele mu mabulu etu, co wawanene bikumbululo ku bihula byoshe byakele nabyo. Watolililile lalo na ku cinangulo cibamwanene baina. Byuma bibamunangwile baina byamukwasele elule bisinganyeka byendi. Kulinga ebi byuma byoshe kwamukwasele angule mwamubwa byakulinga.

10. Kwesekesa na mukanda wa Filipu 4:13, Yehova alinga bika mangana atwaleleleho kukwasa bangamba bendi? Aneni cakumweneko. (Taleni na cikupulo.)

¹⁰ Akatwana nzili mangana tukolese. Ngwe mwalingile kuli kapositolo Paulu, Yehova netu atwana nzili itutonda mangana tukolese mutunaliwana na byeseko. (Tandeni Filipu 4:13.) Tumoneni mwakwaselelemo ndolome wa lizina  lya Benjamin akolese mwaliwanene na byeseko. Mwapwile mukwenje, ikeye na naanga yendi bakele mu bilombo bimo mu Africa bya baka-kwija. Benjamin ngwendi: “Njalombele Yehova kushwa kumo mangana anjane nzili ya kulinga byuma bije bimuzibisa kubwaha. Yehova wakumbulwile malombelo ange ha kunjikwasa kupwa wa kushubuluka mu bisinganyeka, kunjikwasa kupwa wa kusimpa na kutwalelelaho kwambulula, co lalo wanjanene mabulu aje anjikwasele njitwaleleleho kupwa wa kukanyama ku spilitu.” Wendekele lalo ngwendi: “Kutanda mizimbu imwesa byuma bibaliwanene nabyo bakwetu Bakaleho na kumona mwabakwaselelemo Yehova kukolesa omwo baliwanene na byeseko kwanjikwasele nange njitwaleleleho kupwa wa kulongwa.”

11-12. Yehova asa kupangesa bati bandolome na bandokazi mu kukumbulula malombelo etu? (Taleni na cikupulo.)

¹¹ Akapangesa naanga yetu ya ku sipilitu mu kutukwasa. Butsiki bwa kwinduka litangwa lyanene mwonyo wendi, Yesu walombelele manene kuli Yehova. Walombele Yehova amukwase mangana banu keti basinganyeke ngwabo wapwile muka-kushaula Njambi mukemwo bamutsiile. Yehova kakumbulwile lilombelo lya Yesu mu ngila yatondelelemo. Wamutuminine tungelo mangana bamutakamese. (Luka 22:42, 43) Yehova nasa lalo kututakamesa kupangesa bandolome na bandokazi baje banasa kutwendela nambe kututumina foni. Tubaboshe tunapande kulinga mwoshe mutwasela kwendeka ‘majwi amabwa’ ku bandolome na bandokazi betu.—Visi 12:25.

¹² Tusimutwiyeniko ha byuma byaliwanene nabyo ndokazi wa lizina lya Miriam. Byalumingo byabindondo kutunda hatokelele muka-limbo lyendi, ndokazi Miriam wakele ha njibo likalyendi. Wakele na kuliziba buli, co wombwele. Wakele na kulila manene, co watondele munu wa kusimutwiya nendi. Ou ndokazi ngwendi: “Kunjakele na nzili ya kutumina munu woshe-woshe. Ngeci, njalombelele lika kuli Yehova. Omwo njakele na kulila na kulombela, foni yange yohyele. Mukulunu umo ikeye wanjituminine foni.” Uje mukulunu na muka-limbo lyendi batakamesele ndokazi Miriam. Wamwene ngwendi Yehova ikeye walingisile uje ndolome amutumine foni.

13. Endekeniko cakumwenako cimwesa mwasa kupangesela Yehova banu baje kubapwile bangamba bendi mu kukumbulula malombelo a bangamba bendi.

 ¹³ Nasa kupangesa banu baje kubesi na kumulemesa. (Visi 21:1) Simbu imo, Yehova akakumbulula malombelo a bangamba bendi kupangesa baka-kujeneka kukulahela. Wapangesele Mwene Aletasheleshe mangana atabese Nehemiya kwiluka ku Jelusalema na kukakwasa mu cipangi ca kutungulula nganda. (Nehe 2:3-6) Ano matangwa Yehova nasa kupangesa banu ba kujeneka kukulahela mangana base kukwasa bangamba bendi nga bali mu bukalu.

14. Bika bimunalilongesa ku byuma byaliwanene nabyo Soo Hing? (Taleni na cikupulo.)

¹⁴ Ndokazi wa lizina lya Soo Hing walizibile ngwendi Yehova wapangesele ndotolo mu kumukwasa. Munendi wa mukwenje wakele na kubinja mishongo ya ku bwongo ya kuliseza-seza. Munendi mwaliwanene mu monde ya kuwa kwilu, ou ndokazi na muka-limbo lyendi balikelele bipangi mangana bamunyunge. Oku kwabalingisile bajeneke kukala na bimbongo bya kupwamo. Soo Hing walizibile ngwendi kasa kutwalelelaho kukolesa. Walombele bukwasi kuli Yehova kutundilila kwisi ya mbunge. Owo ndotolo wawanene ngila ya kumukwaselamo na naanga yendi. Oku kwabalingisile bawane bukwasi kutunda ku fulumende na mwela waubwa wa kukala, wa ndando ya kwisi. Munima yebi byuma Soo Hing wendekele ngwendi: “Twalimwenenene mwatukwaselele Yehova. Cili bene ‘Yehova akakumbulula malombelo.’”—Myaso 65:2.

15. Bika byakwasele ndokazi umo ananguke ngwendi Yehova ali na kukumbulula malombelo endi?

¹⁵ Kakangi Njambi kesi kukumbulula malombelo etu mu ngila ya kulitila. Oloni bikumbululo bitukatambula bikebyo binapande mu kutukwasa kutwalelelaho kupwa ba kulongwa kuli Yehova. Ngeci, tunapande kunanguka na kumona mwakumbulwilamo Yehova malombelo etu. Ndokazi wa lizina lya Yoko walizibile ngwendi Yehova kakele na kukumbulula malombelo endi. Ngeci, washangumukile kusoneka mu kalibulu byuma byoshe bije byalombele Yehova. Mu kwita kwa simbu mwatalele mu kalibulu kendi, wamwene ngwendi Yehova nakumbulula bwingi bwa malombelo endi nameme aje ebalele. Tunapande kuwana-wana simbu ya kusinganyekesesa mwali na kukumbulwilamo Yehova malombelo etu.—Myaso 66:19, 20.

16. Twasa kumwesa bati ngwetu tuli na likulahelo omwo tulombela? (Bahebelu 11:6)

 ¹⁶ Tumwesa ngwetu twakulahela Yehova nga tujauka na ngila yoshe-yoshe ya kumbulwilamo malombelo etu, kutubakana kumulomba lika bukwasi. (Tandeni Bahebelu 11:6.) Tusimutwiyeni ha cakumwenako ca Mike na muka-limbo lyendi Chrissy. Bakele na cilengo ca kushaka kukapangela ha Mbetele. Ndolome Mike ngwendi: “Ha myaka yaingi twashulisilile mafomu a kukapangela ha mbetele, co twalombele Yehova ngwetu atukwase tushulisilile eci cilengo cetu oloni kubatulanyene.” Mike na Chrissy batwaleleleleho kukulahela ngwabo Yehova azibuka mwabapangesela mu cipangi cendi. Batwaleleleleho kupanga na nzili, kupwa bapainiya ba simbu yoshe, kupangela kuje kuli bujene na kukwasa mu cipangi ca kutungulula mitungo ya Bumwene. Ha simbu ino bali mu cipangi ca kuzenguluka. Mike ngwendi: “Simbu imo Yehova kakumbulwile malombelo etu mu ngila itwabandamenene,” “oloni oshe nawakumbulula mu bingila byabibwa kutubakana muje mutwakele na kusinganyekela yetu.”

17-18. Kwesekesa na Myaso 86:6, 7, twakulahela bika?

¹⁷ Tandeni Myaso 86:6, 7. Muka-kwimba Devidi wakulahelele ngwendi Yehova wazibile malombelo endi na kuakumbulula. Neni mwasa kukulahela ngoco. Byakumwenako bitunasimutwiya muno mu cilongesa bitukwasa kumona ngwetu netu Yehova atwana mana na nzili mangana tukolese. Asa kupangesa naanga yetu ya ku sipilitu nambe baka-kujeneka kukulahela mangana batukwase mu ngila imo.

¹⁸ Nameme simbu imo Yehova kakumbulula malombelo etu mu ngila itutonda yetu, tuzibuka ngwetu awakumbulula. Atwana byuma bitutonda ha simbu inapande. Ngeci, twaleleleniho kukulahela ngweni Yehova amitolilila ha simbu ino, co kulutwe mu kaye kakaha, “akakutisa byuma byoshe bya kuyoya.”—Myaso 145:16.