1. Yehova natutabesa kulinga bika?

YEHOVA natutabesa tulyangwile byuma bitushaka kulinga. Ali na kutulongesa mwakwangwila mwamubwa byakulinga. Nga tulinga byuma bije bimuzibisa kubwaha, co atukwasa tubilinge mwamubwa. (Myaso 119:173) Co lalo, nga tupangesa byuma bitulilongesa mu Mbimbiliya, co twangula mwamubwa byakulinga.​—Heve 5:14.

2. Bukalu muka butunasa kuwana omwo twangula byakulinga?

² Hamo tunangula mwamubwa byakulinga, oloni kunasa kutukaluwila kubimanesa. Tusimutwiyeni ha byakumwenako ebi. Ndolome wa mwanike nalyangwila ngwendi amanese kutanda Mbimbiliya yoshe. Nashangumuka kuitanda ha byalumingo bimo, oloni kukapwa muje nalikele. Ndokazi ashaka kupwa painiya wa simbu yoshe, oloni acikwatakwata ku masinde. Cibunga ca bakulunu cinalikumiiya ngwaco cilinga mangenzi a bunyungi ku bandolome na bandokazi ba mu cikungulukilo, oloni kuneti bingonde byabingi naumo ibanendela wahi. Ebi byakumwenako binaliseze oloni kuli habinalitombwela. Aba banu banangwile byakulinga oloni kubabilingile. Baka-Kilistu ba mu Kolinte nabo bakele na bukalu bwa kulifwa. Tusimutwiyeni bitulilongesako.

3. Bika bibalikumiiye baka-Kolinte, oloni bika byalingiwile?

³ Mu 55 C.E., baka-Kolinte bangwile kulinga cuma cimo ca seho. Bazibile ngwabo bandolome babo ba mu Yelusalema na Yundeya bakele mu buhutu, co bikungulukilo bimo byakele na kukungulula bimbongo mangana bibakwase. Baka-Kolinte  bakele na ngozi, co lalo bapwile baka-kwana, ngeci balikumiiye kukwasa bandolome babo baje bakele mu buhutu. Behwile kapositolo Paulu mangana abaleke mubakwaselamo bandolome babo. Paulu wabatuminine mashiko abapandele kukabangeya, co lalo wangwile Tito abakwase kukungulula bimbongo. (1 Koli 16:1; 2 Koli 8:6) Oloni hanima ya bingonde, Paulu wazibile ngwabo baka-Kolinte kubalingile bije bibalikumiiye. Kumwesa ngwe kubabwahesele cimweja mulambu wabo, ngeci uye hamo lika na milambu ikwabo ije yatundile ku bikungulukilo byeka mangana ikete na simbu ku Yelusalema.​—2 Koli 9:4, 5.

4. Kwesekesa na 2 Kolinte 8:7, 10, 11, Paulu washongangeyeye baka-Kolinte balinge bika?

⁴ Baka-Kolinte bangwile mwamubwa byakulinga, ngeci Paulu wabashangazalele mwafwa ya likulahelo lyabo lya kukanyama na bimbunge byabo bya kushaka kwana. Oloni wabashongangeyeye lalo bamanese kupanga byuma bibashangumukile. (Tandeni 2 Kolinte 8:7, 10, 11.) Bibalingile bitukwasa tumone ngwetu, nameme baka-Kilistu ba kulongwa kwasa kubakaluwila kulinga byuma bibanalikumiiya.

5. Bihula muka bitukumbulula?

⁵ Ngwe mubalingile baka-Kolinte, netu kwasa kutukaluwila kulinga byuma bitunendeka. Mwafwa bika? Mwafwa ya kujeneka kulumbunuka, co oku kwasa kutulingisa tukwatekwate kumasinde. Indi hamo kulingiwa byuma bije kutwabandamenene, co byasa kutwonowesa kulinga bitunendeka. (Kwambu 9:11; Loma 7:18) Bika bitunapande kulinga mangana twilule byuma bitwangwile kulinga na kumona indi tunapande kutengululako? Co twasa kumanesa bati kupanga byuma bitunashangumuka?

6. Bika byasa kutulingisa tutengulule ku byuma bitunangula kulinga?

⁶ Kuli byuma bimo bya seho bitunangula kulinga, co kutwasa kubitengulula. Cakumwenako, twalyangwila kupangela Yehova, co lalo twalyangwila kupwa ba kulongwa kuli muka-limbo lyetu. (Mateo 16:24; 19:6) Oloni byuma bimo bitunangula kulinga twasa kubitengulula. Mwafwa bika? Mwafwa byuma mu buyoye bikatenguluka. Bika byasa kutukwasa twangule mwamubwa byakulinga?

7. Bika bitunapande kulomba, co mwafwa bika?

⁷ Lombeni mana. Yehova wahwiminine Yakomba asoneke ngwendi: “Nga kuli umo weni najeneka mana, alombe kuli Njambi, uje akamwanawo, omwo Njambi akaana kuli banu boshe.” (Yako 1:5) Tubaboshe ‘tunajeneka mana.’ Ngeci, tukulaheleni Yehova omwo twangula byakulinga nambe omwo tushaka kutengulula biyongola byetu. Co Yehova atukwasa twangule mwamubwa byakulinga.

8. Bika bitunapande kutondesesa simbu kanda twangule byakulinga?

⁸ Tondeseseni mwamubwa. Tondeseseni mu Lijwi lya Njambi, tandeni mabulu a mu munga ya Yehova, co ihuleni bakweni baje basa kumikwasa. (Visi 20:18) Kulinga ngoco, kwakubwa manene simbu kanda mutengulule biyongola byeni ha cipangi ceni, simbu kanda mujaluke, nambe simbu kanda mwangule cipangi cimushaka kulilongesa cije cimikwasa mutwaleleleho kupangela Yehova.

9. Bubwa muka butundamo nga tulongwa kuli yetu babenya?

⁹ Iluleni byuma bili na kumishongangeya mulinge oco cuma. Yehova waka mbunge ku byuma bili na kutushongangeya tulinge byuma bimo. (Visi 16:2) Atonda ngwendi tulongwe mu byuma byoshe. Ngeci, omwo twangula byakulinga tunapande kulongwa kuli yetu  babenya na kuli bakwetu ha byuma bili na kutushongangeya tulinge byuma bimo. Nga kutwalongwele, co kutwasa kulinga byuma bitunendeka. Cakumwenako, ndolome wa mwanike nalyangwila kupwa painiya wa simbu yoshe. Oloni mu kwita kwa simbu, onowa kweta ha seteko ya maola abapainiya, co kesi na kulikuwa cipangi cendi. Hamo wasinganyekele ngwendi kuzema Yehova kukekwo kwamushongangeyeye alinge bupainiya. Oloni hamo cuma camushongangeyeye capwile lika kushaka kuzibisa bisemi bendi kubwaha nambe munu weka.

10. Bika bitunapande kulinga mangana tutenguluke?

¹⁰ Tusimutwiyeni hali munu uje acililongesa Mbimbiliya uje ashaka kulikela kusipa makaya. Nalikele ha calumingo cimo nambe bibali, oloni kukapwa muje naputuka kusipa lalo. Co mu kwita kwa simbu, necela kusipa. Kuzema Yehova nakushaka kumuzibisa kubwaha, kunamukwasa alikele kusipa.​—Kolo 1:10; 3:23.

11. Bika bitunapande kukela na cinoneko?”

¹¹ Kaleni na cinoneko. Nga mukala na cinoneko, co kumipwila kwakwasi kumanesa bipangi byeni. Cakumwenako, hamo munalyangwila ngweni mutande Mbimbiliya kushwa kumo. Oloni nga kumwesi na cinoneko, co kumikaluwila kulinga bimunayongola. * Bakulunu ba cikungulukilo, banalikumiiya ngwabo balinga mangenzi a bunyungi kushwa kumo. Oloni kuneti simbu yakama, co kubalingile bibanalikumiiye. Nga batonda kushulisilila cikumiiyo cabo, banapande kulihula ngwabo: “Tunanoneka bandolome na bandokazi baje batonda bukwasi bwetu ndi? Tunaka simbu itubendela ndi?

12. Bika bimunapande kulinga, co mwafwa bika?

¹² Zibukeni hayalenga nzili yeni. Naumo wahi asa kupanga byuma byoshe byasinganyeka. Ngeci, zibukeni hayalenga nzili yeni. Nga citaba, co tengululeni ku byuma bimunangwile kulinga bije kumwasa kulinga. (Kwambu 3:6) Twendekeni ngwetu, munelula byuma bimunangwile kulinga, co munatengululako, co lalo muliziba ngweni mwasa kumanesa cipangi ceni. Tusimutwiyeni ha bingila bitanu bije bimikwasa mumanese bipangi bimunashangumuka.

13. Mwasa kuwana bati nzili ya kumanesa bimunangula kulinga?

¹³ Lombeni nzili. Njambi asa kumyana nzili mangana mumanese bimunangula kulinga. (Fili 2:13) Ngeci, lombeni Yehova amyane sipilitu yendi ya kujela mangana imyane nzili imutonda. Twaleleleniho kulomba, nameme mumona ngwe Njambi neshwala kumikumbulula. Yesu ngwendi, tutwaleleleho kulomba, co tutambula sipilitu ya kujela.​—Luka 11:9, 13.

14. Cinangulo cili ku Visimo 21:5, cimikwasa bati mumanese bipangi byeni?

¹⁴ Tumbeni butumbe (Tandeni Visimo 21:5.) Nga mushaka kumanesa cipangi ceni, co tumbeni butumbe na kulinga kwesekesa na butumbe bweni. Mu ngila imo lika, nga mwangula byakulinga, co nonekeni byuma bimunapande kulinga bije bimikwasa mumanese cipangi ceni. Nga mutepa bipangi byakama mu tubipangi twatundondo, co kumyasiwila kuzibuka hamwendela. Paulu washongangeyeye baka-Kolinte bake kumukulo milambu yabo ‘ha litangwa lya kulibanga mu calumingo na calumingo,’ keti kukungulula milambu nga banamono ngwabo nete. (1 Koli 16:2) Kutepa bipangi byakama mu tubipangi twatundondo, kumikwasa lalo mujeneke kuliziba ngweni kumwasa kumanesa cipangi ceni.

15. Bika bimunapande kulinga nga munatumbu butumbe?

 ¹⁵ Nga musoneka butumbe bweni, co kumikwasa mulinge bimunayongola. (1 Koli 14:40) Cakumwenako, bibunga bya bakulunu babishiki ngwabo byangule mukulunu uje asoneka byoshe bibashaka kulinga, asoneke lalo beya banapande kubilinga na simbu ibanapande kumanesa. Bakulunu baje bakabangeya ebi binangulo kubapwila kwakwasi kulinga bibanayongola. (1 Koli 9:26) Mwasa kupangesa eci cinangulo mu byuma bimushaka kulinga mu buyoye bweni. Cakumwenako, mwasa kusoneka byuma bimushaka kulinga ha litangwa na litangwa na kwangula cuma cimubanga kulinga. Oku kumyasiwila kumanesa bimunashangumuka na kulinga byeka lalo.

16. Bika bitunapande kulinga mangana tumanese bitunashangumuka, co mukanda wa Loma 12:11, umwesa bati ngoco?

¹⁶ Pangeni na nzili. Munapande kupanga na nzili mangana mumanese bimunashangumuka. (Tandeni Loma 12:11.) Paulu walekele Timateo ngwendi apange na nzili na kukakateya mangana apwe mulongesi wamubwa. Twasa kupangesa cinangulo ca Paulu mu byuma byoshe bitushaka kulingila Yehova.​—1 Tima 4:13, 16.

17. Twasa kupangesa bati mukanda wa Efeso 5:15, 16, nga tushaka kumanesa bipangi byetu?

¹⁷ Pangeseni mwamubwa simbu yeni. (Tandeni Efeso 5:15, 16.) Anguleni simbu imushaka kumanesa cipangi ceni, co keti mutengulule oyo simbu. Keti mubandamene ngweni byuma mubikala bwino asina mulinga bimunayongola, hamo oyo simbu kuikalako. (Kwambu 11:4) Nyanyameni mangana byuma bya kujeneka seho keti bimilile simbu na kumijukisa, ngeci mwonowe kulinga byuma bya seho. (Fili 1:10) Nga citaba, co anguleni simbu ije banu kubamitanganesa. Lekeni bakweni ngweni munazezama. Zimeni foni, co nga munamanesa bimulinga, mwasa kutanda mizimbu ya ha foni nambe yaha intaneti. *

18-19. Bika bimikwasa mujeneke kulikela kupanga byuma bimunangula, nameme muliwana na bukalu?

¹⁸ Akeni mana ku bubwa butundamo. Bubwa butunda mu kupanga bimunangula kulinga, bunapu ngwe munu uje nete kuje kwanakala na kuya. Nga mushaka kweta kumuya, co mutwalelelaho kuya, nameme tapalo banaishoko mwasa kwita tapalo yeka. Mu ngila imo lika, nga twaka mana ku bubwa butunda mu byuma bitunangula kulinga, kutuzeye nameme tuliwana na bukalu.​—Ngala 6:9.

¹⁹ Kwangula mwamubwa byakulinga keti kwakwasi, co kubimanesa kwasa kukaluwa. Oloni Yehova asa kumyana mana na nzili mangana mumanese bimunashangumuka.